51. Dekada Gierka-int

Dekada Gierka
1. Wydarzenia na Wybrzeżu 1970r.







12 grudnia podwyżki cen produktów spożywczych i
węgla
Gdańsk, Gdynia, Elbląg, Szczecin – protesty
społeczne; starcia z milicją i wojskiem
Rozkaz władz, by użyć broni 16 grudnia;
17 grudnia strzelano do robotników wysiadających
z pociągu
Łącznie ginie kilkadziesiąt osób (brak danych – zostały
utajnione)
Strajki stłumiono;
oficjalny informacja o awanturach s. 345
Główny skutek wydarzeń grudniowych

Odsunięcie Gomułki i
wybór Edwarda Gierka
na I sekretarza
2. Pierwsze lata rządów Gierka



Pomożecie?
Zaczęto pozbywać się ludzi Gomułki
Nowy premier – Piotr Jaroszewicz
3. Polityka gospodarcza – „Cud na kredyt”









Na VI Zjeździe PZPR ogłoszono program ekonomiczny na
lata 1971-1975; założenie powstania Wielkich
Organizacji Gospodarczych
Początkowe sukcesy, nowe inwestycje (info s. 349)
wzrost poziomu życia, większe płace, krócej czekało
się na mieszkanie
Nowe dobra konsumpcyjne: dżinsy, guma do żucia, cocacola, papierosy Marlboro, fiat 126p („Maluch”)
Wzrost liczby ludności
Zaciągnięto kredyty; liczono, że zostaną spłacone dzięki
eksportowi i wytworzonym dobrom
Kredyty spłacono dopiero w 2009 roku
„Polska ósmą potęgą gospodarczą świata”
Propaganda sukcesu – źródło 1/357




Druga połowa lat 70-tych to
czas kryzysu; wiele towarów
na „czarnym rynku”
Kolejki, długie oczekiwanie
na mieszkanie, rozmowy
telefoniczne
Za dolary od 1974r., można
było nabywać dobra w
sklepach Pewexu
w lutym 1980r., premiera
Jaroszewicza zmienił
Edward Babiuch
3. Reforma administracyjna 1975



Likwidacja powiatów
Zwiększenie
województw (z 17 do
49)
Główny cel –
zmniejszenie roli
sekretarzy
wojewódzkich
4. Zmiany w konstytucji 10 lutego 1976

Mimo licznych protestów wprowadzono dwie ważne zmiany:

„Polska Rzeczpospolita w swej polityce” … „nawiązuje do szczytnych
tradycji solidarności z siłami wolności i postępu, umacnia przyjaźń i
współpracę ze Związkiem Socjalistycznych Republik
Radzieckich i innymi państwami socjalistycznymi” (art. 6 ust. 2
wersji z 1976 r.).

„Przewodnią siłą polityczną społeczeństwa w budowie
socjalizmu jest Polska Zjednoczona Partia Robotnicza.
Współdziałanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego
Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego stanowi podstawę
Frontu Jedności Narodu. Front Jedności Narodu jest wspólną płaszczyzną
działania organizacji społecznych ludu pracującego i patriotycznego
zespolenia wszystkich obywateli - członków partii, stronnictw politycznych
i bezpartyjnych, niezależnie od ich stosunku do religii - wokół żywotnych
interesów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. (art.3)

Prawie cały sejm był za
nowelizacją; jedynie
Stanisław Stomma
wstrzymał się do głosu
5. Wydarzenia w Radomiu i Ursusie w
czerwcu 1976r.







Podwyżki cen żywności; mięso i wędliny o 60%,
cukier o 100%
25 czerwca demonstracje i strajki m.in. w
Radomiu, Ursusie, Płocku
Starcia z ZOMO i milicją
Władza boi się i wycofuje podwyżki
Masowe represje; areszt kilku tysięcy osób; wysokie
wyroku w procesach sądowych
„ścieżki zdrowia”
Wiele osób wyrzucono z pracy, uczelni
6. Komitet Obrony Robotników –
kształtowanie się opozycji demokratycznej w
Polsce


Pomoc represjonowanym (zbiórka pieniędzy, pomoc
prawna, paczki dla więźniów i ich rodzin)
Prawnicy: Jan Olszewski, Władysław Siła-Nowicki


Wrzesień 1976r. Jan Józef Lipiński, Antoni
Macierewicz, Jacek Kuroń, Piotr Naimski, Jerzy
Andrzejewski, Hanna Mikołajska, ks. Jan Ziaja –
tworzą Komitet Obrony Robotników (KOR);
nielegalna organizacja opozycyjna
Łagodne traktowanie robotników i członków KOR-u
powoduje powstanie nowych organizacji:
Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela
(ROPCiO); Andrzej Czuma, Leszek Moczulski,
Ruch Młodej Polski; Aleksander Hall, Marek Jurek
Studenckie Komitety Solidarności (SKS)




Latający Uniwersytet,Towarzystwo Kursów
Naukowych
Powstaje pierwsza niekomunistyczna partia
Konfederacja Polski Niepodległej (KPN); Leszek
Moszulski
1978r., powstają zalążki związków zawodowych –
Wolne Związki Zawodowe (Śląsk, Wybrzeże)
Nielegalny druk; tzw. drugi obieg; historia Polski, teksty
literackie, wiadomości
7. Wybór Karola Wojtyły na papieża 1978r.



16 października 1978r., wybrano Karola Wojtyłę na
papieża Jana Pawła II
Czerwiec 1979r., pierwsza pielgrzymka do Polski; Msza
św. na pl. Zwycięstwa w Warszawie
Msza św. na pl. Zwycięstwa
8. Sport i kultura w PRL w latach 70-tych



Polska na Mistrzostwach Świata 74‘
Olimpiada w Monachium 72’, Montrealu 76’
Ograniczono wyjazdy sportowcom
W kulturze:
1. Reżyserzy: Andrzej Wajda, Adam Hanuszkiewicz,
Jerzy Hoffman, Krzysztof Kieślowski, Agnieszka
Holland,
2.
kabarety:: Piwnica Pod Baranami, kabaret Pod Egidą


W Monachium siedziba polskiej sekcji Radia Wolna Europa,
w Maisons-Laffitte pod Paryżem Instytut Literacki
(miesięcznik „Kulura”)