SPIS TRES´CI 5
Transkrypt
SPIS TRES´CI 5
SPIS TREŚCI WPROWADZENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 NOTA OD TŁUMACZA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 ZASADY EDYTORSKIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skróty i symbole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 41 Cze˛ść I: TECHNIKA I STYL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 PODSTAWY TECHNICZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Definicja techniki pianistycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Błe˛dy popełniane w poszukiwaniu techniki „czystej” . . . . . . . . . . . Kategorie ćwiczeń technicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymagane właściwości instrumentu; marki fortepianów . . . . . . . . . Praca codzienna: długość i sposób ćwiczenia . . . . . . . . . . . . . . . . Sposób siedzenia przy fortepianie i pozycja re˛ki . . . . . . . . . . . . . Ogólna gie˛tkość (souplesse) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gie˛tkość przegubu i re˛ki; swoboda palców . . . . . . . . . . . . . . . . . Bierność ramienia i łokcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kultura wydobycia dźwie˛ku; kontrola słuchowa, różnorodność uderzenia; waga legata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Indywidualność i niezależność palców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenia pie˛ciopalcowe w celu osia˛gnie˛cia niezależności palców . . . . Gamy i arpeggia; podkładanie kciuka, równość . . . . . . . . . . . . . . Równość dźwie˛ku i spokój re˛ki jako zasady palcowania . . . . . . . . . Ćwiczenie trylu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oktawy, dźwie˛ki podwójne i akordy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dźwie˛ki i oktawy powtarzane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . prze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 45 45 46 46 48 50 50 51 52 TEORIA STYLU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prozodia i deklamacja muzyczna; frazowanie . . . . . . . . Bel canto: wzór deklamacji pianistycznej i pełni brzmienia Legato i cantabile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 67 69 71 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 54 55 56 62 65 66 66 Spis treści Palcowanie właściwe grze legato i cantabile . . . . . . . . . . . . Agogika: ścisłość rytmiczna i rubato . . . . . . . . . . . . . . . . Rubato i ornamentacja (improwizowana lub zapisana) . . . . . . Charakter i wykonanie ornamentacji Chopina . . . . . . . . . . . Prostota i miara jako ideał gry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spontaniczność i zmienność interpretacji . . . . . . . . . . . . . . Skala dynamiczna; cia˛głe stopniowanie niuansów . . . . . . . . . Stosowanie pedału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wykonanie ozdobników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Studiowanie teorii muzycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Analiza formy i charakteru studiowanych dzieł . . . . . . . . . . Repertuar ćwiczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Repertuar E. von Gretsch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Repertuar M. Roubaud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Repertuar Mme Dubois . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kompozycje Chopina opracowywane przez J. Stirling . . . . . . Muzyka zespołowa; utwory na cztery re˛ce i na dwa fortepiany . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 74 78 78 80 82 83 85 86 86 87 87 89 89 89 90 90 Cze˛ść II: INTERPRETACJA UTWORÓW CHOPINA . . . . . . . . . . . . 93 Andante spianato G-dur op. 22 . . . . . . . . . . . . . . . . Ballada F-dur op. 38 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barkarola Fis-dur op. 60 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Koncert e-moll op. 11 (Allegro maestoso; Romanza) . . . . . Koncert f-moll op. 21 (Larghetto) . . . . . . . . . . . . . . . Etiuda C-dur op. 10 nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etiuda E-dur op. 10 nr 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etiudy op. 25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etiuda As-dur op. 25 nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etiuda f-moll op. 25 nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etiuda F-dur op. 25 nr 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fantazja f-moll op. 49 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Impromptus As-dur op. 29 i Ges-dur op. 51 . . . . . . . . . Mazurki — charakter ogólny . . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurki — wykonanie Chopina . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurki — zasady akcentowania . . . . . . . . . . . . . . . Mazurki — agogiczne i rytmiczne cechy wykonań Chopina Mazurki — ornamenty improwizowane . . . . . . . . . . . . Mazurki — pedalizacja Chopina . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurki op. 7 nr 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurek a-moll op. 17 nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurek b-moll op. 24 nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurek Des-dur op. 30 nr 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurek D-dur op. 33 nr 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurek h-moll op. 33 nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurek H-dur op. 41 nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mazurek G-dur op. 50 nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nokturny opracowywane w celu pedagogicznym . . . . . . . Nokturn Es-dur op. 9 nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nokturn Fis-dur op. 15 nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 96 96 97 98 98 99 99 100 101 101 101 101 102 102 103 103 105 106 106 106 107 107 107 108 108 109 109 109 111 Spis treści Nokturn g-moll op. 15 nr 3 . . . . . . . . . . . Nokturn cis-moll op. 27 nr 1 . . . . . . . . . . Nokturn Des-dur op. 27 nr 2 . . . . . . . . . . Nokturn g-moll op. 37 nr 1 . . . . . . . . . . . Nokturn G-dur op. 37 nr 2 . . . . . . . . . . . Nokturn c-moll op. 48 nr 1 . . . . . . . . . . . Nokturn fis-moll op. 48 nr 2 . . . . . . . . . . Polonezy cis-moll i es-moll op. 26 nr 1–2 . . . Polonez A-dur op. 40 nr 1 . . . . . . . . . . . . Polonez As-dur op. 53 . . . . . . . . . . . . . . . Preludium As-dur op. 28 nr 17 . . . . . . . . . Preludium c-moll op. 28 nr 20 . . . . . . . . . Scherzo h-moll op. 20 . . . . . . . . . . . . . . . Scherzo b-moll op. 31 . . . . . . . . . . . . . . . Scherzo cis-moll op. 39 . . . . . . . . . . . . . . Sonata b-moll op. 35 (trio z Marsza żałobnego) Walc a-moll op. 34 nr 2 . . . . . . . . . . . . . Walc As-dur op. 42 . . . . . . . . . . . . . . . . Walc Des-dur op. 64 nr 1 . . . . . . . . . . . . Walc cis-moll op. 64 nr 2 . . . . . . . . . . . . Walc f-moll op. 70 nr 2 . . . . . . . . . . . . . Walc Des-dur op. 70 nr 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 112 112 112 113 113 114 114 115 115 116 116 117 118 119 119 120 121 121 121 122 123 PRZYPISY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 UCZNIOWIE CHOPINA, KTÓRYCH ŚWIADECTWA NIEJSZEJ KSIA˛ŻCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mme Courty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marcelina Czartoryska, z d. Radziwiłł . . . . . . . . Camille Dubois, z d. O’Meara . . . . . . . . . . . . . Emillie Gretsch, z d. von Timm . . . . . . . . . . . . Adolf Gutmann . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maria Aleksandrowna von Harder . . . . . . . . . . Wilhelm von Lenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Georges-Amédée-Saint-Clair Mathias . . . . . . . . . Karol Mikuli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F.-Henry Peru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eliza Peruzzi, z d. Eustafiew . . . . . . . . . . . . . Emily-Mary Roche, z d. Moscheles . . . . . . . . . . Marie Roubaud, z d. de Cournand . . . . . . . . . . Vera Rubbio, z d. Kologrivoff . . . . . . . . . . . . . Joseph Schiffmacher . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jane Wilhelmina Stirling . . . . . . . . . . . . . . . . Friederike Streicher, z d. Müller . . . . . . . . . . . Jelizawieta Siergiejewna Szeriemietiewa . . . . . . . Anonimowa Szkotka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Thomas Dyke Acland Tellefsen . . . . . . . . . . . . Bedřich Thun-Hohenstein . . . . . . . . . . . . . . . Pauline Viardot, z d. García . . . . . . . . . . . . . . Zofia Zeleska, z d. Rosengardt . . . . . . . . . . . . 209 209 209 211 212 213 215 216 218 219 221 223 224 225 226 226 227 229 231 232 232 235 235 237 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CYTOWANE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SA˛ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spis treści Aneks I: ADNOTOWANE EGZEMPLARZE NUT UCZNIÓW I BLISKICH CHOPINA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 Egzemplarze nut Stirling . . . . . . . . . . . . Egzemplarze nut O’Meara-Dubois . . . . . . . Egzemplarze nut Je˛drzejewiczowej . . . . . . Egzemplarze nut Franchomme’a . . . . . . . . Egzemplarze nut Rosengardt-Zaleskiej . . . . Egzemplarze nut Szczerbatow . . . . . . . . . Egzemplarze nut Ordy . . . . . . . . . . . . . Nota o zbiorze utworów Chopina opatrzonym . . . . . . . . 243 256 265 273 279 285 289 291 Aneks II: UTWORY OPATRZONE PALCOWANIEM I ADNOTACJAMI W EGZEMPLARZACH NUT UCZNIÓW I BLISKICH CHOPINA . . . . 295 Impromptu As-dur op. 29 . . . . Mazurek f-moll op. 7 nr 3 . . . . Preludium h-moll op. 28 nr 6 . . Mazurek B-dur op. 7 nr 1 . . . . Mazurek g-moll op. 24 nr 1 . . . Walc Es-dur op. 18 . . . . . . . . Preludium Des-dur op. 28 nr 15 Nokturn Es-dur op. 9 nr 2 . . . . Nokturn Des-dur op. 27 nr 2 . . Nokturn H-dur op. 32 nr 1 . . . Nokturn c-moll op. 48 nr 1 . . . . . . . . . . . . . . 298 300 301 302 304 305 308 310 314 315 317 Aneks III: GRA CHOPINA WIDZIANA PRZEZ JEGO WSPÓŁCZESNYCH 321 Kompozytorzy i pianiści . . . . . . . . Uczniowie . . . . . . . . . . . . . . . . . Chopin jako interpretator Beethovena Bliscy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chopin jako improwizator . . . . . . . Krytycy muzyczni . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324 334 338 340 344 352 Aneks IV: LISTA KLIENTÓW FIRMY PLEYELA BE˛DA˛CYCH UCZNIAMI CHOPINA LUB ICH KREWNYMI . . . . . . . . . . . . . . . . 361 BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . inicjałami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . INDEKS NAZWISK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381 INDEKS UTWORÓW MUZYCZNYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395 SPIS ILUSTRACJI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402 8