wzmacniacz różnicowy

Transkrypt

wzmacniacz różnicowy
Slajd 1
Analogowe układy scalone
Wzmacniacze różnicowe
Wzmacniacz różnicowy – tranzystory n-kanałowe wzbogacane
Slide 1
Slajd 2
Analogowe układy scalone
Wzmacniacz różnicowy – charakterystyka wielkosygnałowa
Slide 2
Slajd 3
Analogowe układy scalone
Wzmacniacz różnicowy –
schemat zastępczy dla sygnałów
różnicowych
Wzmacniacz różnicowy –
schemat zastępczy dla sygnałów
wspólnych
Slide 3
Slajd 4
Analogowe układy scalone
Wzmacniacz różnicowy – model małosygnałowy
dla sygnałów wspólnych
Slide 4
Slajd 5
Analogowe układy scalone
Wzmocnienie dla składowej różnicowej
vd 1 − vd 2
g m1
W1 L1
=−
=−
⋅
(1 + η3 )g m3
vid
W3 L3 1 +
1
γ
2 Φ + Vd 1 − VBB
Slide 5
Slajd 6
Analogowe układy scalone
Wzmacniacz różnicowy CMOS – tranzystory
wejściowe n-kanałowe
Slide 6
Slajd 7
Analogowe układy scalone
Wzmacniacz różnicowy CMOS – tranzystory
wejściowe p-kanałowe
Slide 7
Slajd 8
Analogowe układy scalone
VG1( low) = VSS + VT 3 + VDS 1 − VT 1
VG1( high ) = VDD − VDS 5 − VT 1
Wzmacniacz różnicowy CMOS – bilans
napięć polaryzujących
Slide 8
Slajd 9
Analogowe układy scalone
slew rate = I SS Cout
CM = C gs 3 + C gs 4
Wzmacniacz różnicowy CMOS – pojemności
pasożytnicze
Slide 9
Slajd 10
Analogowe układy scalone
Wzmacniacze operacyjne
Układ
kompensacji
U1
U2
Wzmacniacz
różnicowy
Stopień pośredni
Stopień
wyjściowy
Uwy
Układ
polaryzacji
Schemat blokowy wzmacniacza operacyjnego
Slide 10
Slajd 11
Analogowe układy scalone
Ad (s ) =
A0 d ⋅ ω1 ⋅ ω 2 ⋅ ω 3 ⋅ L
(s + ω1 )⋅ (s + ω 2 ) ⋅ (s + ω 3 ) ⋅L
Charakterystyka amplitudowa wzmacniacza operacyjnego (op amp)
Slide 11
Slajd 12
Analogowe układy scalone
Charakterystyka przejściowa (odpowiedź na skok jednostkowy)
op amp z ujemnym sprzężeniem zwrotnym
Slide 12
Slajd 13
Analogowe układy scalone
Pojemności pasożytnicze
Slide 13
Slajd 14
Analogowe układy scalone
Kompensacja Millera
Slide 14
Slajd 15
Analogowe układy scalone
Cc = 0
p1' = −
1
R1C1
p2' = −
1
R2C2
Cc ≠ 0
Vo (s )
g m1 g m 2 R1 R2 (1 − sCc / g m 2 )
=
Vin (s ) 1 + s[R1 (C1 + C2 ) + R2 (C2 + Cc ) + g m 2 R1 R2Cc ] + s 2 R1 R2 [C1C2 + Cc (C1 + C2 )]
p1 ≅ −
1
g m 2 R1 R2Cc
p2 ≅ −
g m 2Cc
C1C2 + C2Cc + Cc C1
z=
gm2
Cc
Slide 15
Slajd 16
Analogowe układy scalone
GB = A0 ⋅ p1 ≅ ( g m1 R1 g m 2 R2 ) ( g m 2 R1 R2Cc = ) = g m1 Cc
z GB = g m 2 g m1
Aby
z > GB
g m 2 > g m1
Slide 16
Slajd 17
Analogowe układy scalone
Bieguny transmitancji przed i po kompensacji
Slide 17
Slajd 18
Analogowe układy scalone
Modyfikacja kompensacji Millera
Slide 18
Slajd 19
Analogowe układy scalone
Modyfikacja kompensacji Millera (z rezystorem)
Slide 19
Slajd 20
Analogowe układy scalone
Op amp z tranzystorami NMOS
Slide 20
Slajd 21
Analogowe układy scalone
Op amp CMOS
Slide 21
Slajd 22
Analogowe układy scalone
Slide 22
Slajd 23
Analogowe układy scalone
Układy pracujące w trybie prądowym
Wzmacniacz prądowy (zwierciadło prądowe)
Slide 23
Slajd 24
Analogowe układy scalone
g m1 = g m 2
g m3 = g m 4
Integrator pracujący w trybie prądowym
Slide 24
Slajd 25
Analogowe układy scalone
Bilans prądów w analizie małosygnałowej
Dla węzła X:
i1 + i f = g m1v1 id ( M 1)
g m1(2 )v1 = i1 + i f
Dla węzła Y:
g m 2 v1 + g m 3v2 + Cint
dv2
= i2
dt
Dla węzła Z:
g m 4v2 = −i f
v2 =
− if
g m 4 (3 )
Slide 25
Slajd 26
Analogowe układy scalone
I1 (s ) + I f (s ) + ( g m 3 + sCint ) ⋅ (− I f (s ) g m 3 ) = I 2 (s )
I f (s ) = ( g m 3 sCint ) ⋅ (I1 (s ) − I 2 (s ))
I out (s ) = K ⋅ I f (s )
I out (s ) = K ⋅ ( g m 3 sCint ) ⋅ (I1 (s ) − I 2 (s ))
Slide 26
Slajd 27
Analogowe układy scalone
Układy z przełączanymi prądami
Układ (wzmacniacz) prądowy próbkująco-pamiętający
Slide 27
Slajd 28
Analogowe układy scalone
Dynamiczne zwierciadło prądowe
Slide 28
Slajd 29
Analogowe układy scalone
Dynamiczne zwierciadło prądowe z podwójnym wyjściem
Slide 29
Slajd 30
Analogowe układy scalone
Integrator z przełączanymi prądami
Slide 30
Slajd 31
Analogowe układy scalone
i f = (i f + i1 )⋅ z −1 − i2 ⋅ z
i ⋅ z −1 − i2 ⋅ z
if = 1
1 − z −1
iout
−
−
1
2
1
2
i ⋅ z −1 − i2 ⋅ z
= K ⋅if = K ⋅ 1
1 − z −1
−
1
2
Slide 31
Slajd 32
Analogowe układy scalone
V dd
I
I
i out
i in
φ1
M1
M2
C gs1
S
C gs2
Układ pamiętający pierwszej generacji
Slide 32
Slajd 33
Analogowe układy scalone
Odpowiedź układu pamiętającego pierwszej generacji
na pobudzenie sinusoidalne
Slide 33
Slajd 34
Analogowe układy scalone
Vdd
I
φ1
φ2
iout
iin
S1
S3
S2
φ1
M
Cgs
Układ pamiętający drugiej generacji
Slide 34
Slajd 35
Analogowe układy scalone
Odpowiedź układu pamiętającego drugiej generacji
na pobudzenie sinusoidalne
Slide 35
Slajd 36
Analogowe układy scalone
Sieci neuronowe
wi1
wi2
Σ
wi3


ni (t + 1) = Θ ∑ wij n j (t ) − µ i 
 j

ni
µi
1 dla x ≥ 0
Θ( x ) = 
0 dla x < 0
(1)
Model Mc Culloch’a i Pitts’a
Slide 36
Slajd 37
Analogowe układy scalone


ni = g  ∑ wij n j − µ i 
 j

neurony
jednostki
synapsy
połączenia
Slide 37
Slajd 38
Analogowe układy scalone
WY
WE
Perceptron dwuwarstwowy
Slide 38
Slajd 39
Analogowe układy scalone
PAMIĘĆ ASOCJACYJNA
ξ iµ
µ-ty wzorzec
µ = 1, 2, L , p
liczba wzorców
ζi
nowy wzorzec
i = 1, 2, L , N
liczba neuronów (jednostek)
ni = ζ i
konfiguracja początkowa sieci
wij = ?
ni
ξ iµ
µ0 oznacza najbliższy ze zbioru p wzorców
0
Slide 39
Slajd 40
Analogowe układy scalone
Wyznaczanie odległości Hamminga:
∑ [ξ µ ⋅ (1 − ζ ) + (1 − ξ µ )⋅ζ ]
i
i
i
i
i
Schemat działania pamięci asocjacyjnej
ξ1
ξ2
ξ3
Slide 40
Slajd 41
Analogowe układy scalone
MODEL HOPFIELDA PAMIĘCI ASOCJACYJNEJ
Notacja:
zapłon
stan spoczynku
Konwersja Si
+1
-1
ni
Si
Si = 2 n i - 1


S i = sgn  ∑ wij S j − Θi 
 j

1 dla x ≥ 0
gdzie sgn ( x ) = 
− 1 dla x < 0
sgn(x)
-1
1
0
-1
x
-1
Slide 41
Slajd 42
Analogowe układy scalone


Si = sgn ∑ wij S j 
 j

(2)
Zadanie:
Znaleźć takie wartości wij, aby wzorce dały się
zapamiętać, były stabilne i aby małe odchylenia od
wzorców były korygowane w trakcie ewolucji sieci
Slide 42
Slajd 43
Analogowe układy scalone
I. Jeden wzorzec ξi


sgn  ∑ wij ⋅ ξ j  = ξ i dla każdego i
 j

Warunek stabilności:
wij ~ ξ i ⋅ ξ j
wij =
1
ξi ⋅ ξ j
N
(3)
Slide 43
Slajd 44
Analogowe układy scalone
Sumaryczne pobudzenie wejściowe
hi = ∑ wij S j
j
-ξ
ξ
Slide 44
Slajd 45
Analogowe układy scalone
II. Zbiór wielu wzorców
1
N
wij =
p
ξ µ ⋅ξ µ
∑
µ
=1
Warunek stabilności wzorca
( )
sgn hiν = ξ iν
i
(4)
j
ξ iν
(5)
dla każdego i
Slide 45
Slajd 46
Analogowe układy scalone
Pobudzenie sieciowe
dla ν -tego wzorca:
hiν
na wejściu i-tego neuronu
hiν = ∑ wij ⋅ ξ νj =
j
µ
Rozdzielając sumę
oraz całą resztę:
µ =ν
1
N
1
N
∑∑µ ξ µ ⋅ ξ µ ⋅ ξ ν
i
j
j
j
składników na składnik
µ =ν
1
∑ξ ν ⋅ξ ν ⋅ξ ν = N ⋅ N ⋅ξ ν = ξ ν
i
j
j
i
i
j
=1
Slide 46
Slajd 47
Analogowe układy scalone
hiν = ξ iν +
1
N
∑ µ∑µ ξ µ ⋅ ξ µ ⋅ ξ ν
j
≠
i
j
j
przesłuch (szum)
Slide 47
Slajd 48
Analogowe układy scalone
Perceptrony proste
O1
ξ1
ξ2
O4
O3
O2
ξ3
ξ4


Oi = g (hi ) = g  ∑ wik ⋅ ξ k 
 k

Slide 48
Slajd 49
Analogowe układy scalone
Opuszczamy progi:
ξ 0 = −1
wi 0 = θ i
 N

 N

Oi = g  ∑ wik ⋅ ξ k  = g  ∑ wik ⋅ ξ k − θ i 
 k =0

 k =1

Oiµ = ζ iµ
(pożądane)
µ = 1, 2, ..., p


Oiµ = g hiµ = g  ∑ wik ⋅ξ kµ 
 k

( )
Slide 49
Slajd 50
Analogowe układy scalone
g (h ) = sgn (h )
Jednostki są niezależne, dla i-tej jednostki możemy
opuścić indeks i , wówczas wagi wik tworzą wektor
w = (w1 w2 LwN )
Podobnie
(
ξ kµ
)
sgn w ⋅ξ µ = ς µ
w przestrzeni N-wymiarowej.
ξµ
dla każdego µ
Slide 50
Slajd 51
Analogowe układy scalone
(w ⋅ξ ) = 0
ξ1
E
A
F
B
ξ2
C
G
w
D
Slide 51
Slajd 52
Analogowe układy scalone
ξ1
ξ2
D
w
Slide 52
Slajd 53
Analogowe układy scalone
Problem jest liniowo separowalny, jeżeli można znaleźć
płaszczyznę w przestrzeni ξ rozdzielając wzorce ξµ = 1
od wzorców ξµ = -1.
Jeżeli mamy kilka jednostek wyjściowych, znajdujemy
takie płaszczyzny dla każdego wyjścia.
Slide 53
Slajd 54
Analogowe układy scalone
Niezerowy próg:


Oi = sgn  ∑ wik ⋅ ξ k − wi 0 
 k >0

O = sgn (w ⋅ ξ − w0 )
Obszary N-wymiarowej przestrzeni wejść (ξ1, ξ2, ... ξN)
przyjmujące na wyjściu O wartości +-1, są
odseparowane od siebie przez (N-1)-wymiarową
hiperpłaszczyznę:
w ⋅ξ = w0
Slide 54
Slajd 55
Analogowe układy scalone
Przykład: funkcja AND
ξ2
ξ1
ξ2
O
0
0
-1
0
1
-1
1
0
-1
1
1
1
(1,1)
(0,1)
w
ξ1
(0,0)
(1,0)
Slide 55
Slajd 56
Analogowe układy scalone
ξ0
ξ2
ξ1
-1
Slide 56
Slajd 57
Analogowe układy scalone
Przykład: funkcja XOR
ξ2
ξ1
ξ2
O
0
0
-1
0
1
1
1
0
1
1
1
-1
(1,1)
(0,1)
ξ1
(0,0)
(1,0)
Slide 57
Slajd 58
Analogowe układy scalone
Prosty algorytm uczenia
Zał. Problem jest linowo separowalny.
Wprowadzamy kolejno wzorce i sprawdzamy czy:
Oiµ = ζ iµ
wiknowa = wikstara + ∆wik
gdzie:
2η ⋅ ζ iµ ⋅ ξ kµ
∆wik = 
0
dla ζ iµ ≠ Oiµ
(1)
Slide 58
Slajd 59
Analogowe układy scalone
lub:
∆wik = η ⋅ (1 − ζ iµ Oiµ )ζ iµ ⋅ ξ kµ
(2)
lub:
∆wik = η ⋅ (ζ iµ − Oiµ )⋅ ξ kµ
(3)
Uwzględnienie marginesu błędu
(4)
ζ iµ ⋅ h iµ = ζ iµ ∑ wik ⋅ ξ ikµ > N ⋅ K
k
Slide 59
Slajd 60
Analogowe układy scalone
(
)
∆wik = η ⋅ Θ ⋅ NK − ζ iµ h iµ ζ iµ ⋅ ξ kµ
Θ =1
(5)
jeżeli równanie (4) nie jest spełnione,
czyli, jeżeli
Θ =1
to
ζ iµ ⋅ h iµ ≤ N ⋅ K
Korekta każdej wagi jest zatem proporcjonalna do
błędu pobudzenia sumarycznego.
Równanie (5) nazywamy regułą uczenia perceptronu.
Slide 60
Slajd 61
Analogowe układy scalone
Hiperpłaszczyzny separujące
(
)
sgn w ⋅ξ µ = ς µ
(a)
dla każdego µ
Definiujemy nową wielkość:
xµ = ζ µ ⋅ ξµ
xkµ = ζ µ ⋅ ξ kµ
Warunek (a) można zatem zapisać:
(w ⋅ x ) > 0
µ
(b)
dla każdego µ
Slide 61
Slajd 62
Analogowe układy scalone
(w ⋅ x ) > NK
µ
ξ1
x1
A
ξ2
E
D
D
E
d
B
C
A
w
B
C
w
d < NK w
Slide 62
x2
Slajd 63
Analogowe układy scalone
Regułę uczenia (5) dla jednego wyjścia można zatem
zapisać w postaci:
(
)
∆w = η ⋅ Θ ⋅ NK − w ⋅ x µ x µ
ponieważ:
µ
ζ iµ h iµ = ζ h µ = ζ
µ
∑ w ξ µ = ∑ w xµ = w ⋅ xµ
k k
k
k
k
k
Slide 63
Slajd 64
Analogowe układy scalone
w C = w B + ηcx C
xC
xB
wC
x2
w B = w A + ηbx B
xA
wB
wA
x1
w
w A = w + ηax A
K =0
Slide 64
Slajd 65
Analogowe układy scalone
Stopnie trudności uczenia
w
w
w
w
D(w ) =
(
1
min w ⋅ x µ
w µ
)
Slide 65
Slajd 66
Analogowe układy scalone
Dmax = max D(w )
w
Slide 66
Slajd 67
Analogowe układy scalone
Jednostki liniowe
g (h )
- funkcja ciągła i różniczkowalna
E (w )
- funkcja kosztów
w = {wik }
- wagi i-tego neuronu
Slide 67
Slajd 68
Analogowe układy scalone
Zakładamy funkcję liniową neuronu:
g (h ) = h
Oiµ = ∑ wikξ kµ
k
Oiµ = ζ iµ
ζ iµ = ∑ wikξ kµ
k
Slide 68
Slajd 69
Analogowe układy scalone
Dla sieci liniowej można obliczyć zbiór wag
analitycznie metodą pseudoinwersji:
wik =
1
N
Qµν =
ζ µ (Q )µν ξ ν
∑
µν
1
N
−1
i
k
(6)
∑ ξ µξ ν
k
k
k
Zatem macierz Q jest macierzą części
wspólnych wzorców wejściowych
Slide 69
Slajd 70
Analogowe układy scalone
Aby Q była nieosobliwa, wzorce wejściowe muszą
być liniowo niezależne.
Jeżeli ISTNIEJE zależność liniowa wzorców,
wówczas:
a1ξ k1 + a2ξ k2 + L + a pξ kp = 0
dla każdego k
Slide 70
Slajd 71
Analogowe układy scalone
Jeżeli p =< N, to zbiór p wzorców może (ale nie
musi) być liniowo niezależny.
Jeżeli p < N to ξ k , ξ k L ξ k rozpinają tylko
podprzestrzeń wzorców w przestrzeni wejściowej
i wówczas równanie (6) ma wiele rozwiązań.
1
2
p
Slide 71
Slajd 72
Analogowe układy scalone
Jeżeli wik jest rozwiązaniem (6), a ξ* jest pewnym
wektorem ortogonalnym do podprzestrzeni
wzorców wejściowych, czyli:
∑ ξ µξ
k
*
k
=0
dla każdego µ
k
'
to wagi wik określone równaniem
wik' = wik + aiξ k*
zapewniają inne rozwiązanie dla dowolnego ai
Slide 72
Slajd 73
Analogowe układy scalone
Uczenie metodą spadku gradientu
Definiujemy funkcję kosztu
E (w ) =
(
1
∑ ζ iµ − Oiµ
2 iµ
)
2
=

1  µ
 ζ i − ∑ wikξ kµ 
∑
2 iµ 
k

wik
∆wik ~ ∇E
∆wik = −η
∂E
= η ∑ ζ iµ − Oiµ ξ kµ
∂wik
µ
(
2
)
Slide 73
Slajd 74
Analogowe układy scalone
Jeżeli zmiany dokonujemy kolejno dla każdego wzorca
ξ kµ po kolei, to otrzymujemy:
∆wik = η (ζ iµ − Oiµ )ξ kµ
(7)
lub:
∆wik = η δ iµ ξ kµ
δ iµ = ζ iµ − Oiµ
Reguła delta, lub adaline, lub
Widrow-Hoff, lub najmniejszych
kwadratów (LMS)
Slide 74
Slajd 75
Analogowe układy scalone
Jednostki nieliniowe
(
1
∑ ζ iµ − Oiµ
2 iµ
E (w ) =
)
2
=


1  µ
∑ ζ i − g  ∑k wikξ kµ  
2 iµ 

2
∆wik = η δ iµ ξ kµ
δ iµ = ζ iµ − Oiµ g ' (hiµ )
Slide 75
Slajd 76
Analogowe układy scalone
Funkcja tangensa hiperbolicznego:
g (h ) = tanh (h )
g ' (h ) = [tanh (β h )] = β (1 − g 2 )
'
Funkcja sigmoidalna:
g (h ) = f β (h ) = [1 + exp(− 2 β h )]
−1
g ' (h ) = f β (h ) = 2 β g (1 − g )
'
Slide 76
Slajd 77
Analogowe układy scalone
Sieci wielowarstwowe
O1
O2
O3
Oi
W11
Wij
V2
V1
V3
V4
w11
Vj
wjk
ξ1
ξ2
ξ3
ξk
Slide 77
Slajd 78
Analogowe układy scalone
ξ kµ
µ = 1, 2,K p
k = 1, 2,K N
Dla µ-tego wzorca j-ta jednostka ukryta otrzymuje
sygnał pobudzenia sieciowego:
h µj = ∑ w jk ξ kµ
k
i wytwarza sygnał wyjściowy:


V jµ = g (h µj ) = g  ∑ w jk ξ kµ 
 k

Slide 78
Slajd 79
Analogowe układy scalone
Zatem i-ta jednostka wyjściowa otrzymuje z warstwy
pośredniej sygnał:


hiµ = ∑ WijV jµ = ∑ Wij g  ∑ w jkξ kµ 
j
j

 k
i wytwarza sygnał wyjściowy:



Oiµ = g hiµ = g  ∑ Wij ⋅ g  ∑ w jkξ kµ  
 k

 j
( )
Czyli mamy „wyjście” w funkcji wag i „wejścia”
Slide 79
Slajd 80
Analogowe układy scalone
E (w ) =
(
1
∑ ζ iµ − Oiµ
2 iµ
E (w ) =
)
2



1  µ
µ 
ζ i − g  ∑ Wij ⋅ g  ∑ w jkξ k  
∑
2 iµ 
 k
 
 j
∆Wij = −η
2
∂E
= η ∑ ζ iµ − Oiµ ⋅ g ' hiµ V jµ = η ∑ δ iµ V jµ
∂Wij
µ
µ
(
) ( )
gdzie
δ iµ = g ' (hiµ )⋅ (ζ iµ − Oiµ )
Slide 80
Slajd 81
Analogowe układy scalone
µ
∂E
∂E ∂V j
=
∆w jk = −η
= −η
⋅
∂w jk
∂V jµ ∂w jk
(
) ( )


V jµ = g h µj = g  ∑ w jk ξ kµ 

 k
( )
( )
= η ∑ ζ iµ − Oiµ g ' hiµ ⋅Wij g ' h µj ξ kµ =
µi
( )
= η ∑ δ iµWij g ' h µj ξ kµ = η ∑ δ jµ ξ kµ
µi
µ
gdzie
δ jµ = g ' (h µj )∑ Wijδ iµ
i
Slide 81
Slajd 82
Analogowe układy scalone
∆w pq = η
∑δ
wyjscie
⋅ Vwejscie
wzorzec
Slide 82

Podobne dokumenty