D - Sąd Okręgowy w Lublinie

Sygn. akt VIII U 301/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 października 2015 roku
Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący Sędzia SO Dorota Stańczyk
Protokolant p.o. prot. sąd. Kinga Pałubska
po rozpoznaniu w dniu 30 października 2015 roku w Lublinie
sprawy M. Z.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.
o prawo do emerytury
na skutek odwołania M. Z.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.
z dnia 16 lutego 2015 roku znak (...)
zmienia zaskarżoną decyzję i ustala M. Z. prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2015 roku.
Sygn. akt VIII U 301/15
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 16 lutego 2015 roku odmówił M. Z. prawa do emerytury.
W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca nie uwodnił 15-letniego okresu pracy
w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,
obowiązującym na danym stanowisku, a jedynie 3 lata, 6 miesięcy i 23 dni tego rodzaju pracy. W uzasadnieniu
podniósł, że zaliczył do pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia od 18 września 1993 roku do 31
lipca 1997 roku w D. (...). Zaznaczył, że za żaden inny okres nie przedłożył świadectwa wykonywania prac w
warunkach szczególnych, a w świadectwach pracy brak jest adnotacji by wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach
szczególnych (decyzja – k. 29 a.e.).
W dniu 23 lutego 2015 roku M. Z. wniósł odwołanie od powyższej decyzji. Z treści odwołania wynika, że domaga się
przyznania emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Wskazał, że był zatrudniony w szczególnych
warunkach w okresie od dnia 12 stycznia 1974 roku do 30 kwietnia 1992 roku w (...) (...) w kanałach remontowych
przy naprawie pojazdów mechanicznych (odwołanie – k. 2-4 a.s.).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie uzasadniając, jak
w treści zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie – k. 5 a.s.).
Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił i zważył, co następuje:
M. Z. urodził się w dniu (...).
W dniu 9 stycznia 2015 roku złożył wniosek o ustalenie prawa do emerytury (k. 1-3 a.e.). Organ rentowy ustalił, że
na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca legitymuje się łącznym stażem pracy w wymiarze 28 lat, 7 miesięcy i
23 dni. Nadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił 3 lata, 6 miesięcy i 23 dni okresów wykonywania pracy
w szczególnych warunkach (karta przebiegu zatrudnienia – k. 28 a.e.), Ustalono również, że wnioskodawca był
członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku
w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (część II pkt 2 i 3
wniosku o emeryturę – k. 2 a.e.).
Decyzją z dnia 16 lutego 2015 roku organ rentowy odmówił M. Z. prawa do emerytury z uwagi na nieudowodnienie
wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach (decyzja - k. 29 a.e.).
Sąd ustalił w niniejszym postępowaniu, że M. Z. został zatrudniony w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Państwowej
(...) w L. Oddziale II w L. (następnie (...) (...) w L.) w charakterze montera samochodowego od dnia 12 stycznia 1974
roku (umowa o pracę k. 25 a.o.-k.19 a.s.). W zakładzie były 4 brygady po 6 mechaników, które pracowały wyłącznie
w kanałach remontowych i jedna brygada, która wykonywała remonty poza kanałami remontowymi. W hali, w której
wykonywano naprawy pojazdów było 10 kanałów remontowych. Do obowiązków wnioskodawcy należała naprawa
układów hamulcowych, pneumatycznych i paliwowych, skrzyń biegów, silników w samochodach marki J. i (...).
Wszystkie czynności wykonywał w kanałach remontowych. Praca odbywała się w systemie dwuzmianowym(zeznania
wnioskodawcy k. 12v-13, 27-28 a.s., zeznania świadka J. Ż. k. 26v-27 a.s.). Od dnia 24 kwietnia 1974 roku do dnia
15 kwietnia 1976 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową (świadectwo pracy k.10 a.o). Z dniem dnia 6 maja 1976
roku został ponownie przyjęty do pracy u uprzedniego pracodawcy w wydziale remontowym w charakterze mechanika
napraw pojazdów samochodowych z tożsamym zakresem obowiązków, jak w poprzednim okresie pracy (umowa o
pracę k. 26 a.o., zeznania świadków: S. W. k. 26v-27 a.s., J. Ż. k.27 a.s.). W dniu 1 czerwca 1982 roku ukończył kurs
na kierowcę wózka akumulatorowego i spalinowego, jednak nigdy nie pracował w tym charakterze (zaświadczenie
k. 18 a.o. zeznania wnioskodawcy k. 12v-13, 27-28 a.s.). Od dnia 3 listopada 1983 roku wnioskodawca otrzymał
angaż na stanowisko brygadzisty mechanika (k. 40 a.o.). Na tym stanowisku również pracował wyłącznie w kanałach
remontowych. Dodatkowo wnioskodawca wydawał zlecenia napraw, co trwało 10 minut, jednak miało miejsce w
zależności od czasu trwania naprawy, co 2 tygodnie lub miesiąc. Po zakończeniu naprawy sprawdzał, czy została
prawidłowo wykonana naprawa, nie prowadził żadnej dokumentacji. W 1991 roku przebywał przez 3 miesiące na
urlopie bezpłatnym (zeznania wnioskodawcy k. 12v-13, 27-28 a.s.). Od dnia 1 kwietnia 1992 roku M. Z. otrzymał angaż
na stanowisko magazyniera-sprzedawcy (angaż k.67 a.o.). Pracował u wyżej wymienionego pracodawcy do dnia 31
sierpnia 1993 roku (świadectwa pracy k. 20 a.o., k.19 a.s.).
Sąd uznał za wiarygodne zeznania wnioskodawcy, bowiem są wewnętrznie spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie
w dowodach z dokumentów oraz w zeznaniach świadków: S. W. i J. Ż.. Należy podkreślić, iż przesłuchani w sprawie
świadkowie nie mieli żadnego powodu, by relacjonować zdarzenia niezgodnie z ich rzeczywistym przebiegiem. Co
istotne obaj świadkowie byli zatrudnieni wspólnie z wnioskodawcą. Codziennie widywał wnioskodawcę wykonującego
obowiązki pracownicze w kanałach naprawczych. Szczególnie istotne okazały się zeznania świadka J. Ż., który
wykonywał naprawy samochodów.
Z uwagi na wspólny okres pracy z wnioskodawcą w tym samym zakładzie, świadkowie mieli sposobność dokonania
spostrzeżeń o okolicznościach, o których zeznawali, a ich stały i powtarzający się charakter utrwalił, co do zasady ich
przebieg na tyle, iż mimo upływu czasu przedstawili poszczególne zdarzenia w pełni rzetelnie i spójnie. Sąd obdarzył
także wiarą zgromadzone w sprawie dowody nieosobowe w postaci dokumentów z akt osobowych. Ich treść nie była
kwestionowana przez żadną ze stron, nie budziły one również wątpliwości Sądu tak, co do ich formy, jak i treści.
Odwołanie jest zasadne.
Prawo do wcześniejszej emerytury dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
z uwagi na datę urodzenia wnioskodawcy, regulują przepisy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2015, poz. 748) oraz rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983, Nr 8, poz. 43, ze zmianami). Prawo do emerytury nabywają
ubezpieczeni po osiągnięciu wieku przewidzianego m. in. w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia
1999 roku) spełnili enumeratywnie określone przesłanki:
a) posiadają okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach
dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn,
b) legitymują się okresem składkowym i nieskładkowym, o którym mowa w art.27.
Wskazać należy, że wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych za
sporny okres. Sąd jednak nie jest związany określonymi środkami dowodowymi, gdyż zgodnie z treścią art. 473
k.p.c., w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się
przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Oznacza to, że każdy fakt
może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane. W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 7 grudnia 2006r. (I UK 179/06 LEX nr 342283) wskazano, że „w postępowaniu wszczętym odwołaniem od
decyzji organu rentowego sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza, że w
przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 4778 i nast. k.p.c.) nie ma
jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi, że w sprawach z tego zakresu nie
stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza, że
fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane
wszelkimi środkami dowodowymi”.
Stosownie do utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma
powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach (wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku, I PK 194/08, Lex nr 528152, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada
2000 roku, II UKN 39/00, OSNP z 2002 roku, Nr 11, poz. 272).
Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawca w ramach obowiązującego go
pełnego wymiaru czasu pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresach od 12 stycznia 1974 roku do 23
kwietnia 1974 roku-3 miesiące i 12 dni i od 3 maja 1976 roku do 31 marca 1992 roku ( z wyłączeniem okresu
urlopu bezpłatnego w wymiarze 3 miesięcy)-15 lat, 7 miesięcy i 26 dni wykonywał prace wymienione w Wykazie A
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w Dziale XIV „Prace różne”, pod pozycją 16 – „Prace
wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych”.
Prace te zostały również wskazane w Zarządzeniu Nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 roku w
sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do
niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej (Dziennik Urzędowy Ministerstwa
Komunikacji nr 10 z 13 lipca 1983 roku), które wskazuje szczegółowe stanowiska zawarte w wykazie A cytowanego
wyżej rozporządzenia. Wśród stanowisk opisanych w dziale XIV, w pozycji 16, w pkt. 2 figuruje stanowisko mechanika
napraw pojazdów samochodowych. Są to więc takie prace, jakie w rzeczywistości wykonywał wnioskodawca.
Nadto Sąd Okręgowy w pełni podziela ugruntowane stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone między innymi w
wyrokach: z dnia 6 kwietnia 2006 roku (III UK 5/06 OSNP z 2007 roku, Nr 7-8, poz. 108), z dnia 9 marca 2010
roku (I UK 333/09 LEX 585739), z dnia 7 grudnia 2010 roku (I UK 203/10 LEX 786370) i z dnia 25 lutego 2010
roku (II UK 215/09 OSNP z 2011 roku, Nr 15-16, poz. 219), zgodnie z którym okres zasadniczej służby wojskowej
podlega zaliczeniu do okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach jeśli przed i po odbyciu zasadniczej
służby wojskowej wykonywana jest praca tego rodzaju a pracownik w ustawowym terminie (najpóźniej w ciągu 30 dni
od dnia zwolnienia z zasadniczej służby wojskowej) zgłosi swój powrót do tego zatrudnienia.
Okres tej służby od dnia 24 kwietnia 1974 roku do dnia 15 kwietnia 1976 (1 rok, 11 miesięcy i 21 dni) podlega zatem
uwzględnieniu jako okres pracy w szczególnych warunkach, bowiem wnioskodawca, zarówno przed służbą, jak i po
powrocie do zakładu, pracę tego rodzaju wykonywał.
W niniejszym postępowaniu Sąd uwzględnił łącznie 17 lat, 11 miesięcy i dzień pracy w warunkach szczególnych.
Łącznie z niespornym okresem uznanym przez organ rentowy (3 lata, 6 miesięcy i 23 dni) wnioskodawca wykazał 21
lat, 5 miesięcy i 24 dni tego rodzaju pracy.
Sąd nie zaliczył do zatrudnienia w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia M. Z. od 1 kwietnia 1992 roku do
dnia 31 kwietnia 1992 roku, kiedy pracował w charakterze magazyniera, którego wliczenia do tego rodzaju prac
domagał skarżący, ponieważ praca tego rodzaju nie została wymieniona w wykazie stanowisk pracy wykonywanej w
szczególnych warunkach zawartym w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 toku, a tym
samym nie może być uznana za pracę szczególnych warunkach.
M. Z. spełnił przesłanki z art. 184 ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ukończył
60 lat w(...), udowodnił 25 lat zatrudnienia, w tym ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach zgodnie
z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników
zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Złożył wniosek o przekazanie środków
zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.
Sąd Okręgowy, kierując się powyższymi ustaleniami, zmienił zaskarżoną decyzję ustalając wnioskodawcy prawo do
emerytury od dnia 1 stycznia 2015 roku, to jest od miesiąca , w którym złożono wniosek o emeryturę.
Mając powyższe na uwadze w oparciu o powołane wyżej przepisy oraz na mocy art. 47714 § 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w
sentencji wyroku.