Materiały informacyjno-analityczne na temat realizacji

Materiały informacyjno-analityczne
na temat realizacji programu wsparcia państwowego małej i średniej przedsiębiorczości,
łącznie z gospodarstwami rolnymi
W 2010 roku ogólna suma środków budŜetu federalnego na wsparcie państwowe małej i
średniej przedsiębiorczości wyniosła 439 mln euro.
Program państwowy wsparcia przedsiębiorczości objął szerokie spektrum kierunków oraz
mechanizmów wsparcia: po raz pierwszy została zwiększona skala programu wsparcia małej
przedsiębiorczości innowacyjnej oraz wsparcia modernizacji produkcji spółek,
zwielokrotniono wielkość wsparcia dla małych spółek, które zawarły umowy leasingu
urządzeń oraz realizują dostawy produkcji na eksport. Jako kolejny priorytet w 2010 roku
wyodrębniono rozwój małych przedsiębiorstw, znajdujących się na terenie
Północnokaukaskiego Okręgu Federalnego, oraz miast o charakterze monoprofilowym, przy
tym zostały zachowane najbardziej poŜądane kierunki: wsparcie grantowe, wsparcie
mikrofinansowania, programy szkoleniowe (tabela 1).
Tabela 1. Podstawowe kierunki wsparcia państwowego MSP w 2010 r.
L. p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Nazwa działania
Rozwój mikrofinansowania
Rozwój funduszy gwarancyjnych
Wsparcie małych spółek innowacyjnych
Wsparcie monoprofilowych jednostek
samorządowych (monomiasta)
Wsparcie zorientowanych na eksport
podmiotów MSP
Granty dla początkujących na otwarcie
własnego biznesu
Wsparcie podmiotów MSP w
Północnokaukaskim Okręgu Federalnym
Rozwój leasingu
Tworzenie i rozwój infrastruktury wsparcia
podmiotów małej przedsiębiorczości
Inne działania (programy edukacyjne,
programy samorządowe, wsparcie
przedsiębiorczości młodzieŜowej itd.)
Razem:
Przeznaczono
na realizację,
mln euro
66,5
54,2
49,3
49,3
Liczba regionów,
biorących udział
w realizacji
55
31
58
20
49,3
38
49,3
70
39,4
7
29,6
19,7
48
17
32
82
439
82
W ramach Programu podstawowymi beneficjentami wsparcia stały się MSP, pracujące w
branŜy przetwórstwa, usług komunalnych dla ludności, rolnictwa. W 2011 roku zaplanowano
przeznaczenie 512,5 mln euro na program finansowy Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego
Rosji.
Rozwój mikrofinansowania
Program wsparcia rozwoju organizacji mikrofinansowych pozwala uzyskać dostęp do
środków zewnętrznych przedstawicielom małego biznesu, którzy z tych lub innych przyczyn
nie mogą korzystać z tradycyjnych produktów bankowych (niewielka suma kredytu, brak
historii kredytowej, odległość miejscowości itd.).
Organizacje mikrofinansowe w sposób operatywny kredytują małych przedsiębiorców na
korzystnych warunkach, Ŝeby za pomocą dodatkowego stymulowania obrotów spółki
przyczyniać się do otrzymywania przez przedsiębiorcę większego zysku. Mikrofinansowanie
biznesu, zwłaszcza małego, moŜna nazwać najbardziej optymalnym wariantem uzyskiwania
środków pienięŜnych na organizację oraz rozwój działalności gospodarczej, przy tym, w
ramach programu, poŜyczki dla podmiotów MSP nie powinny przekraczać 25 tys. euro, a
termin poŜyczki – 12 miesięcy.
Tworzenie regionalnych funduszy gwarancyjnych
Podstawowym rodzajem działalności funduszy gwarancyjnych jest udzielanie poręczeń
zobowiązań (kredytów, poŜyczek, umów leasingu itp.) małych przedsiębiorstw. Wysokość
maksymalna udzielanego poręczenia nie przekracza 70% wielkości zobowiązań małego
przedsiębiorstwa wobec organizacji finansowej. PowyŜsze działanie pozwala rozwinąć rynek
gwarancji oraz poręczeń kredytów i umów leasingu dla podmiotów małej przedsiębiorczości
przy niewystarczającej wielkości zabezpieczenia kredytu.
W ramach Programu wsparcia państwowego małej i średniej przedsiębiorczości tworzenie
regionalnych funduszy gwarancyjnych zajmuje jedno z głównych miejsc. W 2009 roku dzięki
pokaźnemu wsparciu z budŜetu federalnego (ponad 295,7 mln euro) liczba regionalnych
funduszy gwarancyjnych zwiększyła się z 33 do 72 z jednoczesnym wzrostem kapitalizacji z
147,8 mln euro do 517,4 mln euro.
W 2010 roku na przedsięwzięcie przeznaczono z budŜetu federalnego ponad 54,2 mln euro –
według wyników 2010 roku w kraju zaczęło funkcjonować juŜ 80 regionalnych funduszy
gwarancyjnych z kapitalizacją około 616 mln euro.
Wsparcie małych spółek innowacyjnych
Wsparcie małych spółek innowacyjnych od 2010 roku stanowi jeden z najwaŜniejszych
priorytetów Programu.
Granty na utworzenie małej spółki innowacyjnej są udzielane podmiotom MSP, których
działalność polega na wdraŜaniu wyników działalności intelektualnej (oprogramowania
komputerowego, baz danych, wynalazków, wzorów uŜytkowych, wzorów przemysłowych,
osiągnięć, topologii układów scalonych, know-how), granty dla małych spółek, tworzonych
przy uczelniach wyŜszych.
Suma grantu wynosi 12,3 tys. euro na jednego beneficjenta wsparcia – osobę prawną,
utworzoną nie wcześniej niŜ 1 sierpnia 2009 roku (czyli obejmuje przede wszystkim
organizacje, utworzone zgodnie z Ustawą Federalną z dnia 2 sierpnia 2009 roku Nr 217-FZ
„O wprowadzeniu zmian do poszczególnych aktów ustawodawczych Federacji Rosyjskiej w
sprawach tworzenia przez naukowe oraz edukacyjne jednostki budŜetowe spółek
gospodarczych w celach wdraŜania wyników działalności intelektualnej”).
RównieŜ przewidziane jest udzielanie subsydiów juŜ działającym spółkom innowacyjnym na
pokrycie kosztów opracowywania nowych produktów, usług oraz metod ich wytwarzania
(przekazywania), nowych procesów produkcyjnych; nabycia maszyn i urządzeń, związanych
z innowacjami technologicznymi; nabycia nowych technologii (w tym równieŜ praw do
patentów, licencji na korzystanie z wynalazków, wzorów przemysłowych, wzorów
uŜytkowych) itp.
W bloku innowacyjnym wsparcia Programu jest przewidziana realizacja specjalnych
programów edukacyjnych dla małych spółek innowacyjnych – świadczenie podmiotom MSP
usług edukacyjnych, związanych z przygotowaniem, przekwalifikowaniem oraz
podnoszeniem kwalifikacji w zakresie działalności małej spółki (w postaci udzielania
certyfikatów, subsydiów dla opłacania częściowego usług edukacyjnych).
W zakresie powyŜszych kierunków, w 2010 roku udzielono wsparcia dla ponad 1,5 tys.
małych spółek innowacyjnych ze środków budŜetów wszystkich szczebli (w 58 regionach),
działających w dziedzinie technologii przemysłowych, technologii informacyjnotelekomunikacyjnych, elektroniki, budowy przyrządów precyzyjnych i innych.
Istotną nowością w 2010 roku wśród działań związanych ze wsparciem małych spółek
innowacyjnych stało się utworzenie infrastruktury wsparcia podmiotów małej i średniej
przedsiębiorczości w dziedzinie innowacji i produkcji przemysłowej obejmującej: centra
rozwoju klastrowego, klastry przemysłowe, innowacyjne oraz logistyczne, centra dostępu
zbiorowego do urządzeń wysokotechnologicznych, centra prototypowania oraz wzornictwa
przemysłowego, centra kompetencji technologicznej oraz transferu technologii.
Wsparcie monoprofilowych jednostek samorządowych (monomiasta)
Komisja rządowa ds. rozwoju gospodarczego i integracji na 2010 rok zatwierdziła wykaz
monoprofilowych jednostek samorządowych, którym naleŜy udzielić wsparcia w trybie
najpilniejszym. Zgodnie z danym wykazem, Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego Rosji
wspólnie z regionalnymi oraz samorządowymi organami władzy dokonało przygotowania 35
samorządowych programów rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości w monomiastach.
Na wsparcie realizacji Programów z budŜetu federalnego przeznaczono 50 mln euro.
Wsparcie podmiotów MSP, zorientowanych na eksport
Wsparcie państwowe podmiotów MSP, zorientowanych na eksport, jest udzielane w ramach
Programu od 2005 roku. W okresie od 2005 do 2009 roku wsparcie małych firm-eksporterów
ze środków budŜetów wszystkich szczebli wyniosło 9,65 mln euro, pomocy udzielono
niewielkiemu gronu firm-eksporterów – 575, znajdujących się w 36 podmiotach Federacji
Rosyjskiej.
W celach stymulowania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw-eksporterów Rząd
Federacji Rosyjskiej uchwalił dekret „O dodatkowych środkach wsparcia państwowego w
2010 roku podmiotów małej i średniej przedsiębiorczości, produkujących oraz (lub)
oferujących towary (roboty, usługi), przeznaczone na eksport”, zgodnie z którym na wsparcie
przeznaczono dodatkowo 50 mln euro. W celach zaangaŜowania w realizację danych
przedsięwzięć większej liczby regionów ustanowiono poziom współfinansowania
zobowiązania płatniczego podmiotu Federacji Rosyjskiej oraz budŜetu federalnego w
proporcji 5/95 procent odpowiednio.
PowyŜsze środki skierowano na:
- pokrycie kosztów certyfikacji towarów, uzyskiwania licencji niezbędnych do eksportu;
- współfinansowanie kosztów udziału przedsiębiorstw w wystawach za granicą;
- pokrycie kosztów spłaty odsetek z tytułu kredytów eksportowych;
- pokrycie kosztów ochrony prawnej za granicą wynalazków oraz wyników działalności
intelektualnej;
- subsydiowanie części kosztów MSP podczas opracowywania nazwy firmowej, znaku
towarowego, wykonywania wzoru przemysłowego dla towarów (robót, usług),
przeznaczonych na eksport.
W bloku przedsięwzięć, związanych ze wsparciem małych przedsiębiorstw-eksporterów, od
2010 roku jest planowane tworzenie oraz rozwój regionalnych centrów koordynacji
wspierania podmiotów MSP zorientowanych na eksport. Podstawowe kierunki działalności
centrów to: przeprowadzanie badań marketingowych, przygotowywanie przeglądów rynków
zagranicznych, promocja informacji o spółce za granicą, organizacja spotkań oraz rozmów z
partnerami zagranicznymi, udzielanie pomocy w standaryzacji, certyfikacji dostarczanej
produkcji eksportowej, zawarciu kontraktu eksportowego.
Granty dla początkujących na otwarcie własnego biznesu
Granty dla początkujących małych przedsiębiorstw na otwarcie własnego biznesu są
udzielane w postaci subsydiów dla przedsiębiorców indywidualnych oraz osób prawnych –
producentów towarów, robót, usług – nieodpłatnie oraz bezzwrotnie na warunkach
współfinansowania kosztów celowych, związanych z otwarciem działalności gospodarczej, w
wysokości nie więcej niŜ 7,4 tysiąca euro na jednego beneficjenta wsparcia.
Beneficjentami grantów są nowozarejestrowane lub działające krócej niŜ 1 rok podmioty
małej i średniej przedsiębiorczości, które przeszły krótkie szkolenie w zakresie podstaw
działalności gospodarczej oraz przedstawiły biznes-plan.
W 2010 roku przedsięwzięcie realizowano w 70 podmiotach Federacji Rosyjskiej, suma
środków skierowanych z budŜetu federalnego na wsparcie początkujących przedsiębiorców
wyniosła 50 mln euro.
Ogółem, ze środków budŜetów wszystkich szczebli wsparcia udzielono około 12 tys.
początkujących przedsiębiorców (około 9 tys. przedsiębiorców otrzymało je ze środków
budŜetu federalnego). Dodatkowo około 3 tys. początkujących przedsiębiorców wcześniej
uzyskało pomoc w ramach programu wsparcia samozatrudnienia Ministerstwa Zdrowia i
Rozwoju Socjalnego.
Podstawowymi kierunkami działalności beneficjentów grantów, którzy otrzymali wsparcie ze
środków budŜetów wszystkich szczebli, są przetwórstwo oraz świadczenie usług
komunalnych dla ludności.
Rozwój leasingu
Rozwój leasingu urządzeń przez podmioty MSP jest realizowany dzięki udzielaniu subsydiów
w następującym zakresie:
- subsydiowanie części kosztów, związanych ze spłatą przez podmiot MSP odsetek z tytułu
umów leasingu;
- subsydiowanie zapłaty przez podmiot MSP pierwszej składki podczas zawierania umowy
leasingu urządzeń;
- udzielanie grantów celowych początkującym podmiotom MSP na otwarcie własnego
biznesu – subsydiów dla nowo zarejestrowanych oraz działających w chwili wydania
decyzji o udzieleniu subsydium nie dłuŜej niŜ 1 rok, przedsiębiorców indywidualnych i
osób prawnych nieodpłatnie i bezzwrotnie na warunkach współfinansowania wydatków
celowych na zapłatę pierwszej składki podczas zawierania umowy leasingu urządzeń w
wysokości nie przekraczającej 1 mln rubli na jednego beneficjenta wsparcia – osobę prawną
lub przedsiębiorcę indywidualnego.
W 2010 roku przedsięwzięcie było realizowane w 48 podmiotach Federacji Rosyjskiej, suma
środków, skierowanych na wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw z budŜetu federalnego
wyniosła 29,5 mln euro.
Tworzenie i rozwój sieci organizacji otoczenia biznesu (inkubatorów przedsiębiorczości,
parków przemysłowych oraz parków technologicznych)
Od 2005 do 2010 roku zostało otwartych oraz działa 92 inkubatory biznesu o powierzchni
ogólnej 203 791,18 m2, w tym: innowacyjnych – 15, biurowych – 39, produkcyjnych – 6,
mieszanych – 32.
W otwartych inkubatorach przedsiębiorczości na dzień 1 stycznia 2011 roku funkcjonowało
1 456 podmiotów małej przedsiębiorczości (liczba łączna pracowników – 9 837 os.) o obrocie
rocznym 75 381,9 tys. euro oraz wielkości potrącanych podatków 7 518,7 tys. euro.
Rozwój przedsiębiorczości młodzieŜowej
Od 2006 do 2009 roku na realizację działań związanych ze wsparciem oraz rozwojem
przedsiębiorczości młodzieŜowej subsydia z budŜetu federalnego zostały udzielone 16
podmiotom Federacji Rosyjskiej na sumę łączną 6,56 mln euro. Najaktywniejszy udział w
programie wzięły takie podmioty Federacji Rosyjskiej jak obwód Tomski, Rostowski i
Czeliabiński, m. Moskwa oraz Republika Kabardyjsko-Bałkarska.
Subsydia są udzielane na realizację przedsięwzięć obejmujących: promocję i zwiększanie
kompetencji przedsiębiorczych, prowadzenie oraz wspieranie młodych przedsiębiorców,
przeprowadzanie konkursów pomysłów biznesowych, udzielanie grantów, wspieranie
organizacji letnich obozów gospodarczych (dla osób fizycznych w wieku poniŜej 30 lat, osób
prawnych, w kapitale zakładowym których udział, naleŜący do osób w wieku poniŜej 30 lat,
wynosi nie mniej niŜ 50%).
W 2010 roku, w drodze rozporządzenia, opracowano oraz zrealizowano cały blok
przedsięwzięć „AngaŜowanie młodzieŜy w działalność gospodarczą”. W ramach danego
bloku 31 regionów udzielono subsydiów ze środków budŜetu federalnego na sumę łączną
8,24 mln euro, ze środków budŜetu regionalnego udzielono 2,85 mln euro.
W 2010 roku najaktywniejszy udział w programie wzięły takie podmioty Federacji Rosyjskiej
jak obwód Astrachański, Briański, Nowosybirski, Penzeński, Swierdłowski, Smoleński,
Tomski, Tiumieński, Uljanowski i Czelabiński, Kraj Permski, Republika Mordowia.
W ramach Programu przewidziane jest udzielanie subsydiów na realizację programów
podniesienia wydajności energetycznej produkcji – blok przedsięwzięć skierowanych na
zwiększenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw dzięki stosowaniu
technologii energooszczędnych, wspierania wdraŜania w praktykę biznesową zawierania
umów serwisu energetycznego oraz przeprowadzania badań energetycznych.
W 2009 roku programy oszczędzania energii zostały poparte w 6 podmiotach Federacji
Rosyjskiej.
W 2010 roku subsydia na realizację programów podniesienia wydajności energetycznej
zostały udzielone 36 regionom na sumę 9,8 mln euro ze środków budŜetu federalnego, 3,7
mln euro zostało przewidzianych ze środków budŜetu regionalnego.
Tworzenie i wspieranie działalności
Informacyjnych Euro Info).
centrów
informacyjno-analitycznych
(Centrów
Podstawowym celem działalności Rosyjskiego Europejskiego Korespondencyjnego Centrum
Informacyjnego oraz jego przedstawicielstw regionalnych jest udzielanie wsparcia
informacyjno-doradczego małym i średnim przedsiębiorstwom Rosji oraz państwom Unii
Europejskiej zainteresowanym nawiązaniem i rozwojem obopólnie korzystnej współpracy.
W 2010 roku działalność Centrów Informacyjnych Euro Info była wspierana ze środków
budŜetu federalnego w 22 podmiotach Federacji Rosyjskiej, w wyniku tego wsparcie w danej
sferze otrzymało ponad 6 tysięcy przedsiębiorców. Ogólna suma środków budŜetu
federalnego udzielona podmiotom Federacji Rosyjskiej na realizację tego działania wyniosła
926 tys. euro.
PowyŜsze środki zostały skierowane przez podmioty Federacji Rosyjskiej na nabycie
środków trwałych oraz materiałów eksploatacyjnych, wynagrodzenia za pracę, opłatę usług,
związanych z udzielaniem konsultacji, szkoleniem, a takŜe usług związanych z promocją
produkcji przedsiębiorców za granicą.
Zgodnie z Ustawą Federalną z dnia 24 lipca 2007 r. Nr 209-FZ „O rozwoju małej i średniej
przedsiębiorczości w Federacji Rosyjskiej”, przewidziano wsparcie podmiotów małej i
średniej przedsiębiorczości w zakresie działalności rzemieślniczej.
Obecnie działania skierowane na rozwój ludowego rzemiosła artystycznego ze środków
budŜetu federalnego są realizowane w 2 podmiotach Federacji Rosyjskiej: obwodzie
Kirowskim oraz Riazańskim. Ogólna suma środków budŜetu federalnego udzielona
podmiotom Federacji Rosyjskiej na realizację powyŜszych działań wyniosła 172 tys. euro.
PowyŜsze środki zostały przeznaczone przez podmioty Federacji Rosyjskiej na rozwój
centrów ludowego rzemiosła artystycznego, domów rzemiosła, organizację oraz
przeprowadzanie konkursów wśród przedsiębiorców prowadzących swoją działalność w
dziedzinie ludowego rzemiosła artystycznego, emisję programów telewizyjnych, wydawanie
katalogów produkcji, ksiąŜek o ludowym rzemiośle artystycznym, przygotowywanie
mistrzów oraz osób chcących zajmować się produkcją wyrobów ludowego rzemiosła
artystycznego, a takŜe na pokrycie kosztów nabycia urządzeń do wytwarzania takich
wyrobów, kosztów uczestnictwa w imprezach targowych.
Realizacja przedsięwzięć wsparcia państwowego podmiotów
przedsiębiorczości, w tym gospodarstw rolnych, w 2011 roku.
małej
i
średniej
W 2011 roku Ustawa Federalna z dnia 13 grudnia 2010 r. Nr 357-FZ „O budŜecie federalnym
na 2011 rok i na planowany okres lat 2012 i 2013” przewiduje przeznaczenie na wsparcie
państwowe małej i średniej przedsiębiorczości, w tym gospodarstw rolnych, 512 mln euro.
Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego Rosji przygotowało projekt Rozporządzenia
resortowego „O przeprowadzeniu selekcji konkursowej podmiotów Federacji Rosyjskiej,
budŜetom których w 2011 roku są udzielane subsydia do finansowania przedsięwzięć
realizowanych w ramach udzielania wsparcia państwowego małej i średniej
przedsiębiorczości przez podmioty Federacji Rosyjskiej”.
Podstawowymi kierunkami wydatków w 2011 roku będą:
zwiększenie wysokości wsparcia dla małych firm
opracowywania oraz wdraŜania produkcji innowacyjnej;
innowacyjnych
dokonujących
zwiększenie wysokości wsparcia rozwoju leasingu urządzeń małych firm;
zwiększenie
wysokości
finansowania
Północnokaukaskiego Okręgu Federalnego;
programów
rozwoju
przedsiębiorczości
wzrost kapitalizacji infrastruktury specjalnej wspierania małej i średniej przedsiębiorczości;
centra mikrofinansowe, fundusze gwarancyjne, fundusze inwestycji bezpośrednich, rozwój
edukacji masowej w zakresie podstaw przedsiębiorczości;
wspieranie programów monoprofilowych rozwoju małej przedsiębiorczości;
zachowanie tempa wspierania eksportu produkcji małych firm;
parków
przemysłowych,
parków
tworzenie
inkubatorów
przedsiębiorczości,
technologicznych, centrów rozwoju klastrowego, centrów prototypowania, centrów
wzornictwa przemysłowego, centrów dostępu zbiorowego do urządzeń.