Przesłuchanie świadka w postępowaniu administracyjnym (cz.7

Przesłuchanie świadka w postępowaniu administracyjnym (cz.7). Sankcja grzywny wobec świadków
Wpisany przez BS
Pt, 22 lis 2013
Kto, będąc obowiązany do osobistego stawienia się (art. 51), mimo prawidłowego wezwania nie
stawił się bez uzasadnionej przyczyny jako świadek albo bezzasadnie odmówił złożenia
zeznania może być ukarany przez organ przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł, a w razie
ponownego niezastosowania się do wezwania - grzywną do 200 zł. Na postanowienie o
ukaraniu grzywną służy zażalenie. Organ, który nałożył karę grzywny, może na wniosek
ukaranego, złożony w ciągu siedmiu dni od daty otrzymania zawiadomienia o ukaraniu, uznać
za usprawiedliwioną nieobecność lub odmowę zeznania i zwolnić od kary grzywny. Na odmowę
zwolnienia od kary służy zażalenie.
Celem powołanego przepisu jest zdyscyplinowanie świadka. Świadkowi przysługują dwa środki
obrony. Pierwszy to złożenie zażalenie na postanowienie o ukaraniu grzywnę. Strona w
zażaleniu może w zażaleniu podnieść przykładowo, że nie została prawidłowo wezwana.
Wezwanie powinno spełniać wymogi określone w art. 54 KPA, w szczególności w zakresie
prawidłowego pouczenia o skutkach niezastosowania się do wezwania.
W uzasadnieniu wyroku z 5 kwietnia 2013 r. sygn. II SA/Po 121/13 Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Poznaniu jako przesłankę uchylania postanowienia o nałożeniu grzywny
przyjął bezzasadne wyzwanie świadka na kolejne przesłuchanie. Po pierwszym wezwaniu
świadek stawił się w organie i złożył obszerne zeznanie, a także przedłożył kserokopie
dokumentów związanych ze sprawą. Ponieważ świadek spóźnił się na pierwsze przesłuchanie
dwie godziny pełnomocnik strony nie wziął udziału w przesłuchaniu. Na drugie wezwanie
świadek się nie stawił. W zażaleniu wskazał, że z dwugodzinnym opóźnieniem, a zatem nie
stawił się w wyznaczonym terminie, co spowodowało, że pełnomocnik inwestora nie brał udziału
w przesłuchaniu świadka. Na ponownie wyznaczony termin przesłuchania świadek nie stawił
się. W uzasadnieniu skargi do sądu świadek podał, że zeznania w sprawie zostały już złożone i
tych zeznań nie zmieni, a dodatkowe zeznania nic nowego do sprawy nie wniosą. Dalej
przedstawia, że osobiście prowadzi jednoosobowa firmę i takie wezwania odrywają go od
1/2
Przesłuchanie świadka w postępowaniu administracyjnym (cz.7). Sankcja grzywny wobec świadków
Wpisany przez BS
Pt, 22 lis 2013
codziennych zajęć. Sąd uchylając postanowienie w przedmiocie nałożenia grzywny wskazał, że
w aktach sprawy administracyjnej znajdował się protokół przesłuchania świadka z dnia 10
września 2012 r. i zaraz dalej wezwanie z dnia 13 września 2012 r. ponownie wzywające tę
samą osobę w charakterze świadka. Brak jakiegokolwiek śladu z którego można by
wnioskować co legło u podstaw do ponownego wezwania świadka. W szczególności w aktach
postępowania brakowało postanowienia dowodowego, z którego wynikałoby na jaką to
okoliczność świadek miałby zeznawać. Dalej z akt administracyjnych wynikało, że na kolejne
wezwanie świadek nie przybył. Sporządzono protokół, z którego wynikało, że w tym dniu stawiła
się stroną i że zapoznała się z poprzednimi zeznaniami świadka. Na tym protokół zakończono,
nie było śladu informacji czy strona miała jakiekolwiek pytania do świadka. Sąd wskazał, że
przepis art. 79 §2 kpa należy tak wykładać, że daje on gwarancje stronie aby miała możliwość
brania udziału w przesłuchaniu świadka. Chodzi o rzeczywiste, a nie iluzoryczne zapewnienie
stronie możliwości zadawania przesłuchiwanemu świadkowi pytań związanych z przedmiotem
sprawy. Strona jednak nie ma obowiązku uczestniczenia w takim przesłuchaniu, co więcej brak
udziału strony podczas takiego przesłuchania nie niweczy mocy dowodowej zeznań świadka.
Dowód z zeznań świadka złożony w czasie niezawinionej nieobecności strony ma taką sama
moc dowodową jak dowód przeprowadzony z udziałem strony. Oczywiście mogą się zdarzyć
sytuacje, że zajdzie bezwzględna konieczność ponownego przesłuchania świadka, bo ujawnią
się nowe nie wyjaśnione okoliczności o których świadek wie lub może wiedzieć. W
okolicznościach niniejszej sprawy sąd nie znalazł takich przyczyn, a organ nie wyjaśnił na jaką
to okoliczność miałby świadek dodatkowo zeznawać. W ocenie Sądu, z akt sprawy
administracyjnej wynikało, że organ dopełnił obowiązku zapewnienia stronie brania czynnego
udziału w sprawie i strona miała możliwość wypowiedzenia się co do zebranego materiału w
sprawie.
Drugi środek obrony to wniosek o zwolnienie od kary grzywny. Organ ocenia w takim przypadku
czy przyczyny niezastosowania się do wezwania lub odmowa złożenia zeznania były
uzasadnione.
Przykład: wezwanie do stawienia się w charakterze świadka przez Jana Kowalskiego zostało
odebrane przez jednego z domowników. W tym czasie Jan Kowalski przebywał na wyjeździe
wakacyjnym, z których powrót był zaplanowany na termin przypadający po wyznaczonym w
wezwaniu terminie. Jeżeli Kowalski uprawdopodobni wystąpienie powyższych okoliczności,
jego nieobecność można uznać za usprawiedliwioną. Zarówno zwolnienie jak i odmowa zwolnienia powinny przybrać formę postanowienia. Na
odmowę zwolnienia z grzywny przysługuje zażalenie.
Wymiar grzywny oznaczony jest w górnym pułapie. Ponieważ ustawodawca używa
sformułowania „do” grzywna może być wyznaczona w niższym wymiarze niż 50 albo 200 zł.
2/2