pobierz.

Generał Brygady Leopold Okulicki
Gen. bryg. Leopold Okulicki, pseudonimy Niedźwiadek, Biedronka, Bronka,
Jan, Jan Mrówka, Kobra, Konrad, Kula, Miller, Mrówka, Osa, Pan Jan, Sęp,
Termit (ur. 12 listopada 1898, zm. 24 grudnia 1946 w radzieckim więzieniu na
Łubiance w Moskwie) - generał Wojska Polskiego, współtwórca SZP-ZWZ-AK,
ostatni komendant główny Armii Krajowej.
Urodził się w Bratucicach lub Okulicach koło Bochni. Dokładna data jego
urodzin jest sporna, sam Okulicki podawał dwie róŜne daty – 11 lub 13 listopada
1898, a wpis w księgach parafialnych mówi o 12 listopada 1898. Powszechnie
przyjmuje się tę właśnie datę, jest ona równieŜ wpisana w akcie urodzenia
"Niedźwiadka".
Jego ojciec, BłaŜej Okulicki, nalegał, by syn skończył bocheńskie gimnazjum
(obecnie I LO w Bochni). Zapisał się do niego w 1910 roku dzięki pomocy
stryja, księdza, mając zdobyć wstępne przygotowanie do stanu kapłańskiego,
jednak te plany przekreślił wybuch I wojny światowej. Od maja 1913 roku
naleŜał do Związku Strzeleckiego. Rok później (w wieku 16 lat!) zdał egzamin
podoficerski. W szkole tej uczył się do lata 1915 roku. W październiku wstąpił
do 3 pułku legionów.
Walczył zarówno w I wojnie światowej, jak i w wojnie polsko-bolszewickiej.
W okresie międzywojennym, w 1925 roku ukończył WyŜszą Szkołę Wojenną,
po czym został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu w Grodnie.
Wykładał w Centrum Szkolenia Piechoty, był dowódcą 13 Dywizji Piechoty.
10 lipca 1922 oŜenił się z Władysławą Jabłońską. Ich jedyny syn, Zbigniew,
zginął 8 lipca 1944 w wieku niespełna 20 lat pod Osiro koło Ankony
we Włoszech, jako sierŜant podchorąŜy 1 pułku artylerii II korpusu.
W 1939 roku Leopold Okulicki został szefem Wydziału Sytuacyjnego w Sztabie
Naczelnego Wodza. Bronił Warszawy, współorganizował konspirację w SłuŜbie
Zwycięstwu Polski. Później - od stycznia 1940 roku - był komendantem
łódzkiego okręgu Związku Walki Zbrojnej, a następnie - po okresie pracy
w Komendzie Głównej ZWZ - został komendantem tej organizacji we Lwowie.
Przez swą działalność został aresztowany w styczniu 1941 roku przez NKWD
i uwięziony. W więzieniu na Łubiance był przesłuchiwany osobiście przez
Iwana Sierowa. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej i podpisaniu układów
między rządem gen. Władysława Sikorskiego i rządem ZSRR, został zwolniony
z więzienia. Objął funkcję szefa sztabu w tworzonej na terenie ZSRR armii
polskiej. Później został dowódcą 7 Dywizji Piechoty, po czym został
skierowany do pracy konspiracyjnej w kraju.
W lipcu 1944 został dowódcą II rzutu Komendy Głównej Armii Krajowej.
Tadeusz Bór-Komorowski mianował go swoim zastępcą i, przewidując
aresztowanie ze strony Rosjan, wyznaczył na swego następcę na stanowisku
dowódcy konspiracji wojskowej - mianował Okulickiego komendantem
organizacji NIE. Uczestniczył w powstaniu warszawskim, częściowo jako Szef
Sztabu AK. Gdy powstanie upadło, udało mu się uciec wraz z ludnością
cywilną.
3 października 1944 roku objął stanowisko komendanta głównego AK. Od 5
października 1944 roku, siedziba kwatery Komendy Głównej Armii Krajowej
przeniesiona została do Częstochowy. 26 października 1944 gen. Okulicki
wydał rozkaz zakończenia Akcji Burza.
19 stycznia 1945 roku na dworcu kolejowym w Częstochowie, chcąc pozbawić
NKWD pretekstu do represji i na mocy instrukcji rządu z 16 listopada 1944,
wydał rozkaz o rozwiązaniu AK i zwalniający Ŝołnierzy z przysięgi, nakazując
pozostanie w konspiracji (nie spowodowało to jednak osłabienia represji
stalinowskich, i tylko w pewnym stopniu ograniczyło wywołany przez nie
powrót Ŝołnierzy AK do konspiracji). W wyniku prowokacji NKWD został
aresztowany razem z 15 innymi przywódcami AK i Państwa Podziemnego. 27
marca 1945 roku został skazany w słynnym Procesie Szesnastu na 10 lat
więzienia, co było najwyŜszą karą wśród oskarŜonych. W trakcie procesu bronił
idei powstania warszawskiego i podkreślał, Ŝe dobre stosunki z ZSRR nie będą
moŜliwe bez zachowania niepodległości Polski.
Po 1945 jego los pozostawał nieznany. 21 czerwca 1955 rządy Stanów
Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii złoŜyły oficjalne noty dyplomatyczne
w Moskwie i Warszawie z zapytaniem o los tych oskarŜonych w „procesie
szesnastu”, którzy nie powrócili z ZSRR. W rezultacie w październiku 1955
i w 1956, władze ZSRR ogłosiły, iŜ Leopold Okulicki zmarł w więzieniu na
Łubiance 24 grudnia 1946 na skutek ataku serca i paraliŜu, a jego zwłoki zostały
spalone. Informacje dotyczące przyczyny śmierci zakwestionowali Adam Bień
oraz Antoni Pajdak, takŜe oskarŜeni w procesie szesnastu, twierdząc iŜ Leopold
Okulicki został zamordowany (obaj słyszeli jak L. Okulicki został
wyprowadzony z celi nr 62 na egzekucję w Wigilię 1946).
Tekst pochodzi ze strony internetowej WIKIPEDIA