Show publication content!

----
'• r.
rów meks.
p ~
ego, bistorów meks.
[
- -
stąpieniem
ata za eg-
nań
Religij
Qjmnazjum
dne z gimenie daje
wyższych
No. 165. 1925 roku.
1
owarzyszezwoluje 11'1?
dzwyczajne
ędzie się o
spocta Pol·e zaprasza
eh się wy
WYCHODZI W HARBINIE
(CHINY) CO NIEDZIE:t-A·
@@@qWMWW.9®®~~
Ossolill.a
zeum T-wa
a Polskie,
41:42,43.51E· Czyteltych nuadr~seru:
ielki Pros
JEDYNE CZASOPISMO POLSKIE W AZJI. ~~
'
Egaminy wstępne do wszystkich klas rozpoczm! :-;it; w Opłata za e0(•zami11 do,irzalotici
ze w::;zy-- d
,
k
1
n0 o1arow me s.
sobot<; dnia 20-go czerwca h. r. o godz. 9-ej rano.
st kich przedmiotów: •
Opłaty za egzamin dla 8ksternistów wynoSZłJ:
Opłata za egzamin dojrzałości z języka polskiego, histo-· ·- ·-· - rji i geografji Polski
30 dolal'ów meks.
do klasy pie1 wzzcJ·
5 dolarów meksykań. Opłatę za egzamin należy wnie::;c
„
· ·
przed przy::;tąprnmem
,.
"
2-giej
6
''
"
do egza1Dinu. Wrazie niezłożenia egzaminu opłata za eg" „
:J-cieJ
7
"
''
z min niepodlega zwl'Otowi.
"
"
4-tej
8
"
"
Sto::;ownie do rozporządzenia Ministerjum Wyznań Religij
"
"
5-tej
9
"
"
nYch i Oświecnia PuL1icznego w Wa1·szawje, Gjmnazjum
''
"
7-tej
11
"
"
i~. H. Sienkiewicza uważane jei:;t za l'Ównorzęclne z gimOpłata za egzamiu za klasę szóstą ze wszy~tkich
nazjami państwowami w Polsce i jego ukończenie daje
przedmiotów wynosi
25 dolarów meks. prawo do
wstt~pienia do wszystkich szkół
wyższych
Opłata za egzamin z szeticiu kla:s z języka polskiego, his w Polsce i w Zachodniej Europie.
torji i geografji Polski, wynosi:
18 dolarów meks. :te
-,--~--::®-:..-._®-.____ _._____
r _ __
t
atku :·Dakolumna
i 30-ym od
arska. Za
902 prct''
, dziewięć
drukowano
na maszy
inie d. 18
'ska 41,9~
cent. ruek
~skicb, albo
o 7!90 frau
h ('polsk.)
lar meks.
sterlingów
ta - dziesię
ebrny 0,8~
Jen.
l/IELNY
®®®®®®
OWSKI.
SKIEGO"
rzy.
)
®®®@@
(CHINY)
CZWARTY
Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Harbinie.
Zarzl}d
ukują,
dlą
następują
31 MAJ HARBIN
WYDAWNICT. ROK
NASZ BUDŻET TEGOROCZNY
Budżet r. 1924 okazał niedobór 17 ,
miljonów złotych. Źródłem kryzysu
gospodarczego w Polsce S<! trudności,
związane ze zjednoczeniem gospodarczam różnych dzielnic, z likwidacją
inflacji, z dopasowaniem się cen do
równi złota a przedewszyskiem mal a
wy d aj n o ś ć p r a cy. Kryzys rl)z
wijał się przy zaniku kapitałów w
pr:teszłości i nieurodzaju w terainiejszości Dużo przedsiębiorstw jest bez
dochodów, co pogar~za jeszcze sytua
cję, zdolność nabywcza ludności wiej
skiej stale maleje, zagrażaj<!C teru pro
dukcji przemysłowej.
BILANS H.ANDLO'\VY.
N a tern tle zarysowuje się kryzys
naszego bilansu handlowego. Deficyt
tego bilansu w 19~4 r. wyniósł
212.000.000 zł. , a w r. 19:!3 mieliśmy
plus 79.00.0000 zł. Tempo deficytu
wzrasta stale i w styczniu dochodzi
do 520.000.000 zł. deficytu rocznego.
Bilans ten psuje sję 11iety1ko ilościo­
wo, ale i jakośtiowo. „Wywóz w r. 1924
był mniejszy niż w r. 1923 tylko o
11 proc., przywóz był mniejszy o 25
proc., liczt}C w tonn11ch, mimo to bilans był deficytowy. Pr1,yczym1 jest
to że sprowadzamy droższe towary, a
wywozimy surowce. :Mill.Io nieurodzaju jest tendenc,ja wzmożenia wy\vozu
płodów rolnych zwforz<}t i cukru . .Nie
bezpieczny je:st wzrost ·przywozu arty
kułów żywnośei. \V styczuiu przywie
źlitillly 1900 wagonów nH}ki alllerykail.
skiej, gdy w ::>tyczniu 1924 l'. tylko ~6
wagonów; dalej przywieźliśmy 400 wa
gon. pomaralicz, 19 wagon. konserw
rybnyc:h itd. ogólnej wartości 9 miljo
nów zł. Centralnym punktem naszego
bilansu handlowego jest wywóz węg­
la. W r. 192-! wywóz ten zmalał o 11
proc. Zaznaczył się wzrost wywozu
produktów ropy destylowanej, natomiast zniżka wywozu drzewa surowego - konkurencja Ho::;ji bowiem wzrasta. N aj większy kryzys jest co do wy
wozu wytworów przemysłu włókienni
czego, gdyż 67 proe. mniej, niż w r.
1923.
Z.ADŁUZEXIE POLSKI.
\Vewnętrzne zadłużenie wynosi 146
mil, zewn. 1599 mil. N a głowę wynosi to
razem 65 zł., gdy w Anglji cyfra ta
wynosi 4000 zł., wt: "\Vłoszech 1094,
we Francji 2954, w St. Zj. 1019, w
Szwajcarji 1174, Belgji 1410. Więc za
dłużenie nasze jest nadzwyczajnie ma
łe, zatem Polska pl'zedstnwia jeszcze
ogromm} moiność zabezpiec~enia kredytu zagranicznego.
BUDZET 1rEGOROCZNY.
:Niedobór budżetu r. 19~5 wymesie
132 milj. Ale uie jer::>t jeszcze to cały niedobór, bo do tego przyjdzie jeszcze jakie 50 milj. ze zwyżki wy<lat
ków osobowych w związku ze zmianą
mnożnej, dalej ::;umy na emerytm·y i
renty inwalidzkie w wojew . .śl~:5kiem,
subwellCJe Da marynarkę (kupnv grun
tu w Gdyni i wy.stawę mo , skl,).). pozycja więkc;;za ua óezrobotnych i t d.
Jeżeliby te w::;zystkie żądania przy-
Ją<',
niedobór wzrośnie z 13·2 milj. na
jakie 180 mHj.
PORÓWNANIE Z IN.J\'EMI
P A1" STWAl\11.
\V porównaniu z najnowszemi cy~
rami budżetowemi Francji i Czech
na8z budżet przedstawia się jak nastę
puje: dochody budietowe na głowę lu
dności w Polsce 77 zł. we Francji 254
zł. w Czee-haeh 113 zł. :Mniej więcej
taki 's am jest stosunek wydatków. Og
romny jest nai:tz budżet ministerstwa
oświaty, mianowicie 318 ruilj. (10 pro
cent.,) w Czechach 135 mil.i. (9 proc.).
Wydatki osobowe w administracji w
Polsce wynoszą 51 proc. budżetu, we
Francji 46 proc., w Czechach 42 proc.
Z tytułu obciążenia długami przypada
na głowę ludności w Polsce 1 zł. 50
gr. Czechach 26 z1. a we Francji 100
złot.
POKRYCIE DEFICYTU.
Przy rozwiązaniu zagadnienia równowag1 budżetowej należatoby znaleść
pokrycie na deficyt 180 miljonów zł.
Pokrycie na to nm::;i się znaleść w
budżecie, w vozycjach zbyt szeroko pre
hminowanych. Razem to wyraziłoby
się ::;urną 128 ruilj. zł. Dodając obniżenie wydatków o 33 milj. zł. oE:iąg­
nie1Dy kwotę 162 milj. zł. i pozostawa
loby do .LJokrycia tylko 18 mil-. zł. su
ma w porównaniu tlo całości budżet u
nieznaczna, któr::~ możnaby pokryć .z
zadtużenia w Banku Polsl"im.
KONKLUZJE.
Dla zapewnienia preHm inowan '
TYGOT)NIK
Nr 165. Str. 2.
~----------------------------------------~
POLSKI
8J. maja 1925. r.
--~
:..-
~
'\V AL~E Zgromadzenie T-wa Popie
rauia Muzyki i ~piewów Kościelnych
herb lub inne zrnunię jest pożądane) ; odbędzie si~ w ni'c!dzi.elę d. 31 maja o
4) Miejsce urodzenia zaginionych (pa godz. 1 ppoł. w auJi Gimnazjum im.
rafja, powiat, województwo lub g-uber H. Sienkicwieza. Zebranie b9dzie prania); 5) Odbyte studja. 6) Czy i gdzie womocncm pr1,y wszelki~j ilości zebra
!'>łużyli w wojsku pa11siw zaborczych,
ll,)'ClJ.
KO~Ii1ERENCJA T-wa Dobroczyuw jakim pułku. ew. rodzaj służby i ran
ga w armji polskiej. 7) Gdzie polegli llości Sw. Wirn:eutego a' Paulo ~kła­
du sp1'lźllio11e ale zato jak najsz<"zer:
(zaginęli) i ki<>dy? - gdzie poch0w ani?
sze słowa podzic;lrnwania ,.Zwi<1zkow1
Jeżeli zagini<•ny był żonaty, należy po
dać aazwisko familijne żony i o ile
Młodzfaży Polskiej;''
za łaskawie
pozostawił rodY.i11~', także lici' bę dzieudr.ielone wsparcie pieniężue dln Bur
O.sta inia fo1 ognlfja nader pożąda­ sy.
ZEBRANIE .K1,nferenrji T-wa Do
na.
Komitet \Vydawniezy: :b..,r. Biebia- b1·oe11ynnego Sw. ·win('.entego a' I'aulo
decki. Józef Białynia Chołodecki. Sta o<lb~<Jzie si9 we wtorek d. 2 c7.crwca,
zarnz po nir:-'zporach. Omawiana bę­
nisław :MoraezrwskL L. Pierzchała.
<lz·ie b. west,ia umieszczenia. dzieci z bm·sv na lato.
• ZARZĄD ::Zi<}zku Młodzi<>ŻY Polskiej" podaje <lo wiadomo~ći iż w d.
31 maja w sa~i „Go:-;pody Polskiej",
odb9dzie si9 odczyt vVł. Pelca o Sien
DZIEX 1 czerwca, tj. termin uwobie kiewic1,u. Zarz<}<l zapra~za wszystkich
nia wszystkich funkcjunarjuszy koleji członków i sympatyków związku na
nieposiadajt).(') eh p!lszportów sowiec- godz 8 wiecz.
DO C11ytel11ików !
kich lub ch11'1skich, wisi nad w~zyst­
Biblioteka
~arodowa im. Ossolińa
kimi jak mi<'ez Damoklesa.
D. 19. maja, zostało opublikowane ~kich we Lwowie i Muzeum T-wa
rozporz<!dzeuie Głównego Dyrektora Badania Mandżnrji poszukują dl<!
koleji Generała Bao-Guj-Cin, z d. 19 skompletowa ma roczników, nast9puj<}
maja 14 rr>ku Rzpltej Chińskiej cych numerów „ Tygodmka Polskie,
(J925), ~e rozkaz Nr. 94 o uwolnie- go ": (),15,16.22,32,:m,35.39,41:42,43,5lniu funkcjonarjuszy obcego poddań­ 57; i 148. Prosimy 8zii.nown. Czytelstwa - zno::;i się. To nowe rozporzą­ ników o łaskawe przysfanie tych nudzenie wywołało u wszystkich kolejDW merów w kowerta1·b pod adr::-f'em:
·+
.
... , , .
...,..
"'
1l . i'"'''
TI:. 11 • p
~... ~ .thJ\, ~.:1.
vv. \.,_")
1-u
n 1 ......1:~1
1'vi:.
(......,
u„ .•
hhl1.. lt1...,
„lrLU „.l(A. łct.UVb\!1„
kousternarji lub zt łopotania. W pa- pekt. Hatbin.
ZAHZĄD sekcji .,Związek :Młodzie­
rę dni późuiej zost ło ogłoszone rnzpo
ży Polskiej'' podaje do wiadomości. iż
rządzenie posła sO'\\.rnek.iego Ka1·achana, na imię Dyrektora koleji Iwano- lekcje języka pols.kiego rozpoezęły $ię
wa ażeby nie słuchał rozkazu Gene- 1-go maja p.r. Nara~ie lekcje odbywa
ją si9 dw11 razy tygodniowo, a miano
rała Bao-Guj-Cina i uwolnH funkcjonar,iuszy - obcych poddany~h. Czem wicie we wtorki i piątki od godz. 5,
skonczy się ten konflikt między d wo do G i pć1ł pp. w lokalu .,Gospoda Polma partjami dziś (tj. d. :!5 maja) je Rka' '. Płata miesi~czna: dla członków
sekcji-1.50, dla gości-2 jeny, dla osób
szcze niewiadorno.
PRA\.VIDŁA przyjęcia chińskiego pryv.ahlyeh-3 jeny. Zapisy na km sy
obywatelstwa. Bardzo wielu fuokcjo- priyjmuje zarządzający kunami p. E.
narjuszy kolejowych, posiadających Palczewski w dni lekcyj.
Zarząd.
stare t.i. carskie, rosyjskie paszporty,
z oba~ przf>d uwolnieniem ze służby
W A.Z:N E dla właścjcieli bydła!!!
kole,iowej zgłasza S'iQ o przyjęcie pod Nadzwyczaj obfity pokarm nD całe ladaństwa chińskiego. Zgłoszenia regito! Każde liajbard:ziej wycńczone bydstruje naezełnjk Rin<:zianskiego Po- lę wspaniale się utuczy jeżeU go wia
wiatu, mieszk.aji~cy w Fudziadzi~nie. ścicfol odprawi 11a folwark (zaimkę)
Przy podaniu prośby wnosi się opła­ Gwidona SADKOW8KIEGO, ~maj
tę 2 dolary meks. (1 dol. ameryk.) i
dują cy f:ię na lewym brzegu Sm1gari
oprócz tego potrzeba przedi:.tawić re- (Zaton) o dwit: wiorsty od mostu
komendację dwóch świadków. Każdy
kolejowego Nr. 139. Warunki bar<lzo
kto się zgłosi, jest najpierw zapisywa przystępne
ny do liczby „kandydatów" na przeKALE~DARZYK KOSCIELXY
ciąg 2 lat, to znaczy że ma. prawo w
31
N. Ze~łanje Ducha Sw.
ciągu dwóch lat, ka~de.i chwili unie1
P.
Jakóba
ważnić swoje zgło!'Jzenie i władze chiń
sloe nie będą mieć ) to pretensji. Do ~ W. Erazma, Bland.
dz. Klotyldy.
otrzy mania i· z e c y w i ~ i e g o oby 3 S. Suebe<lni
1
4
C.
1•
ranciszka
watel twa chińskie o, wymagany Jest
minin\alny 5 letni 1obyt 11a terytor- 5 P. Snehedni dz. Bonifac~g
6 S.
„
Norberta.
jum Rzpltej Chiń. Lej.
KSI.t~DZ Kamil!' ki i inni Polacy z
®®~~®ę®®®®m®®®®®®®®@®tg@
Błagowieszczeńskn, którzy vd 2 lat
WYDAW~A: KS. W. OSTROWSKI.
przebywali tamże
wi~zieniu, znajTLOCZNIA ,, TYGODNIKA POLSKIEGO"
dują ~ię od kilku iiet,jęcy w Polsce,
... ·ak ad 1200 evzemplarzy
wymienieni na an ztowanych komunistów.
®®®@~@~~®@@®@@®@@®@
ODEZWA.
We Lwowie powstał „Komitet Wy
dawniczy, '' który zbiera w::;zelkie wiadomośr,i o poległych, rannych i zaginiuuych ofiarach ostatniej wojny (la
ta 1914-1920)· Uprasza się wszystkie
osoby. które po!';iadają dokładne dane
o swoich najbliższyeh, by zechciały
przy::::łać je pod aclreRem: J ózt>f Bjałynia Chołodecki we Lwowie. Gmach
Województwa. III piętro, zapodając:
1) lmię i nazwizko (dla odróżnienia.
rodzin, które mają to samo nazwisko.
ko11ieC"znem jest podać w <lanym razie herb lub inne z1iamię); 2) Imię i
stanowisko o,jca; 3) Imię familijne
matki (z powyżśzych względów i 1u
dochodów trzebaby za::.tanowić się nad
naszych ustaw podatkowych. :Musimy postawić wyraźnie jako tezę uproszczenie działalności administracji i. osiągnircie w ten spo8Ób zmniejszenia personelu urzędni­
czego. Prawdziwa równowaga budże­
towa może być tylko równowagą mię
dzy potrzebami i:>karhu a potl·zebami
życia gotipodarczego. ':l1egu jeszcze u
nas niema. Widzimy że naszą najsłab
szą stroną jest ujemny bilans handlo
wy. Jeżeli tak pójdzie dale.i, to w hie
żącym 1925 roku. będziemy mieli 5:.W
miljonów złotych (prze8zło l OO miljonów dolarów ameryk.) deficytu, tylko
z naszego handlu. Jedynym ratunkiem tego położenia, mogt) być tylko
starania naszego Rządu, ażeby rozwinąć eksport naszych produktów szcze
gólnie fabrye:i::nych-zagranfoę. Dotychczasowe ~tarania były niewystarczają
ce i smutne rezultaty-mamy przed
oczyma.
nowelizacją
Krok naprzód
KONPERENCJA przedstawicieli ku
piectwa w Ministerjnm Przemysłu i
Handlu. Kryzys gospodarczy, który w
wszystkich dziedzinach iycia gospodarczego ujawia poważne komplikacje,
sp9wodował Min. Przem. i Handlu do
zwołania specjalnej konferencji celem
omówienia wszelki<:h niedomagań Jakie w handlu panują. Konferencji prze
~odniczy.ł minister p. Kied1·oń, i brali
udział prócz delegatów wszystki<:h or
ganizacyj kupieckich i Izu Handlowych, również przedstawiciele innych
Ministerstw. Omawiano wjele zagadnień np: Potrzebę bliższego kontaktu
Rządu z organizaejami kupieckieini,
taryfy międzynarodowe, handel zagra
JJ.iczny: postulaty w dziedziuie imr:Jortu i eksportu, niedostateczność sprawozdań placówek kcnsularnzeh, postu
Jaty w dziedzinie traktatów handlo.wych, utlzjał przedstawicieli b::m dlu w
przedw>:>tępnych · naradach
traktatowych, zagadnienja klauzuli najwięk­
szego uprzywilejowania, rewizja zawin·tych traktatów handlowych, itd.
Dokładne sp1·a wozdauie ukaże się w
organie Zwh!zku Towarzyt:itw Kupieckich p. t. „Swiat Kupieeki. " Z ·r amie
nia powyżsiej organizacji w konferen
cja<'h brali u<lzał pp. Mazurkiewicz,
Otmianowski i 8ikorski
WYJ AZ
\VARSZA\
wyjeżdża po::;el
p. l'adey legacy
d 'affairel'.
ci.
.!
•
•
Z'.;e wszystkie
z któremi Pol>:>l
bliskie t:itośtmki
szym planie :sto
tego był przed
wełny dla fa br
port tego prod
w:::.kutek i:>to:::m
dzo drogim i n
perska l}yła o
tego że Pe lska
ale za po„l'edni
dlowych sowro
się o wiele en
ruchliwe, aniż
Ale musimy to
„po~rcdnictwo
pożądane, i dtJ ·
pośrednif·h. Dl
potrzebną "
wnętl'znp~h pe
ję. że nasze ku
długo zwlekać
nie
'
przygotowa wcz
Handel pen,
tychczas w ręk
niowej części
. w północnej.
ekonomi ew tim u
je obecnie Ros;)
rutynie i zaroz
gielskicb, prędl.,.
nię wady orga
tvch narodowoś
:r{ości wystcwił t
ny dla obu pop
Pr:r.ed pięciu
niemieckich do
nie egzystował.
sa Linie" zapeł
towarów w port
ską: Bushire, B
i Muhammerah.
rów niemieckii:
Bombaja i dopi
dowywaną i1a st
ce <lo portów p
Do Persji i
wszystkie towa
przemy::.ł per~ki
zwimęty. Najwa
tarni per~kiego
bawełna. skóry,
kum. szcrść ko
wszvstkiem dyw
p0r~kich, potrze
w,:;zorzędm!
na ·
'1ywanó w
które są lichymi
żydowskich i gr
szo:;ć
może dać pojęci
ścj i szlachetnoś(
wych dywanów r
· w Polsce bardzo
krajach Europy
__
............
Dodatek do „Tygodnika Polskiego" Harbin (Chiny)
-wa Popie
ościelnych
31 maja o
JiZjum im.
ędzie prao~ci zebra
obroczynaulo ~kła­
najszc·zerwiązkowi
łaskawie
e dln Bur
Do
czerwca,
iana bę­
·eci z bm·i<"ŻY
Polii iż w d.
Polskiej '·,
ca o Sien
szystkicb.
iązku na
Ossolina
.urn T-wa
kują dlc!
nast9pnjQ
Polskie,
:42:43:5 l-
C?.yteltych nuadr~f'em:
~„Jh:~ Pro::.
Młodzie­
omośri, iż
oczęły się
·e odbywa
a miano
godz. 5,
oda Polczłonk6w
dla osób
na lnusy
·ami p. E.
rząd.
L._ . · - - - -
ydła ! ! !
3 całe
lazo11e bydli go wła
(zairnkę)
GO, znaj
~ Sungari
d mostu
i bardzo
lEL~Y
"~
8.
D A L E K I W S C H ó ,D
_ _____
_
8.
__..,.
X2
SPRA\VY BIEZ.l~CE, HANDEL, PRZ'.;EMYSŁ, NAUKA, KULTURA.
WYJAZD poselstwa polskiego do Persji.
\VARSZA \V.A. 4. Y. (Pat). W najbliźszych dniach
'vyjeżdża poselstwo pol.:;kie do Persji, lJOd kierownictwem
p. radcy legacy,inego Stanisława Hempla, jako charg'e
d 'affaire~.
WT.J.AZD poRelstwa sowieckiego doPersji.
l\108KWA. 4. Y. (Rosta). Nowornianowany poseł ~o- .
wie1•ki do Persji ~Jure11(·ew, wyjeżdża w najbliższych
duiach na miejsce . wojej dużl>Y: do 'feheranu.
STC>SUNKI HANDLOWE W PERSJI.
Ze wszystkich palistw az,iatyckich
z którPmi Polska wchodzi obecnie w
bliskie stosunki handlowe, na pierwszym planie stoji Per:-;,ja. Prz.yezyną
tego był przedewszystkiem bl'ak bawełny dla fabryk łód~kich, gdyż import tego produktu z Ameryki gtał się
w:::-kutek ::>tosuuków walutowv"h bard7.o drogim i niewygodnym, ·Ba wełna
perska orła o wiele talisza, pomimo
tego że Pt lska nabywab j<! nie wprost,
ale za po„n·ednictwem orgauhmcyj han
dlowych sowro::;y j::;kich, które okazały
się o wiele energiczniejsze i bard7.ie.i
ruchliwe, aniżeli kupiectwo polski('.
Ale musimy to niepoż<~dane zjaw)sko
„po~rcdnictwo ohc.ych ", uważać za nie
pożądane, i dążyć do stosunków bezpośrednich. Dla tego relu jest uiczbęd
nie potrzebną zua.iomoM rynków wewnętrzny:;h pernkich i miejllly nadzie
ję. że nasze kupiectwo nie będzie zbyt
długo zwlekać z rozpoczęciem praG
przygotowa'' czy<:h.
Handel per::;ki zewnętrzny był dotychczas w ręku: angielskim w połud
niowej części Pe•~s.ii i rosy.iskiem w
. w północnej. Ale dzięki rozkładowi
ekonomiciutimu, w którym się zuaj<lu
je obecnie RosJa, i d:ti<.iki ~ztywności,
rutynie i zarozumiało8ci kupeów angielskich, prędko wystcwiły na widow
ui9 wady orgumzac.ii handlowej obu
tych narodowości, i na arenę d;::iatalnośc:i wystąpił trzeci konkurent, groź
ny dla obu poprzednic~h: Niemcy.
Prr.ed pięciu laty jmport' towarów
niemieckich do Pers.ii, prawie że
nie egzystował. Obecnie statki ,,llan::;a Linie" zapełniają wszy.:łtkie składy
towarów w portach uad Zatoką Persk~: Bushire, Bender- Abbas. T...1ingah
i łt!ohammerah. Wielka iloćć towarów niemieckit:h idzie też najpierw do
Bombaja i dopiero tuta.i jest przeła­
dowywaną na statki angielskie płyn"\
ce <lo portów per~kicb..
Do Persji jmportuje się tH'awie
wszystkie towary enrope,jskie, gdyż
przemysł perski jest bardzo słabo rozw imęty. N aj ważniejszymi przedmiotami perskiego ekspot·~t~ jest: Wełna,
bawełna, skóry, ki.;;zki, gummi- arabikurn, szp.i·ść kozia, opium, a prztidewszystkiem dywany. Jakość dywanów
p~rskich, potrzeba uwa~ać jako pierW':iZOr.lędm~ na całym świecie. Wirkszos<· '1ywanów mbyto „perskich"
które są lichymi falsyfikatami fabryk
żydowskich i greckich w Sm1rnie-nic
może dać pojęcia o piękn~~ci, trwało
ścj i szlachetności rysunku J.Jra wdziwych dywanów pe1·::;kich, spotykanyeh
· w Polsce bardzo rzadko, a w innych
krajach Europy także nieczęsto.
Gośdilce
w Pl!n;ji prawie
że
nie eg
systui<~ i tram;port ttiwarów odbywa
się omal wy!:1cznic wirn·zuie i1a wi<'l
bł:~dach, koniach, a ua,iwię 1 :ej Ha mułach i o-.łnl'11. \Viuk of-la wynosi 125
kig., innych zwierząt odpowieJuio wię
cej. Bezpiec,.;eil::;two puhliezue nieuule
ży takze do i(lealnych, choc·iaż ściśle
bior<}C, liczba rabunków i uapudów w
sto::;unku do ilo~ci mfoi-:zkurn:ów jl'st
procentowu o wiele nmiej~z(l, aniżeli
np. w na::;zych \\'' oJcwództw:ll'b \Y :·wb.o
puieh. Ale ~szystko nie prze"zka-
Stosunki dziejowe
między Polską
Po Japonji i Tm·c.„ji (ar.jatyckiej)
Persja jest. trzecien1 z rz~clu pa1isiwem
w Azji, z którem PoJ..,ka we::zła już
w prawidłowe :;tosunki dyplolllatyezue
i gospodarcze. Nie od rzeezy wię1.: Li;
dzie przypomnieć bistor.ię uaf;11ycL wza
jernnych stosunków. kt6re rozpot~tjły
się prawie przul PICL'ju wieknmj
Persja stanowiła słup graniczu) ua
szych zabiegów poiityc•:.rnycb ua \\rsd10
dzie. f.lieliśmy wprawdzie mi~.1uuarzy
w. Cllinaeh i Japonji, lecz 11ie pełmli
oni czynności polityezn) 'h. uiP byli
wyslalicami Jworów, lucz tyłko apo:-to
łami wiary wśród pogau. IuaczeJ b.' ło
w Persji. Ale cofn:!Ć :-;ię wpierw mu.simy aż do wieku XIII, do okre:--n na
jazdów mongolskiell, jako tego, w k1ó
rym być może po raz pierw:;;zy starli
się mieszkańcy Persji i Polski. "'C dział
ne:::;tor,ianow, chrześcijan berety ków.
głównie zalllie:;zkałych
w Per;,Ji, ~·
armji Batu Chana na~mwa przypuszczenie, ze między nimi być mogli tak
że Persowie. Ale dopiero w XY w.
Persja zaczyna intere~ować Europę. ,ja
ko ewentualna sojusz11iczka pa11stw
chrześcija.óskich w wa~ce z Turkami.
Przez Polsk9 za Kuz.11nicrza Jagiellon
czyka podąża jeRzeze przed upaqkiPm
Konstntvnol\ola
posels1 wo bu1·0b 'U1H.lz•
1:'
'
kH• i weneckie do Pe1·~ji z propozycją przynuerza. Po liaro<lz<:<uin
K:tziruwri::a (tiwiętego) włn<lca Per.:-ijJ "Gs~un HA.ssan, Chan ·rurkoIUenów. który zawojował był .Persję j zajął porty nad morzem C,zarnem Trapeznnt j
Synopę, przysłał na dwór polsk1 podarki i powinszowama OJCU. Tych po
;.;elstw było kilka. Długosz, a za nim
Krome1· zapisują pod r. l474, ~.e Gssuu Ilassall ofiarowywał tsWć~ St,U'SZć!
córkę za ionę któremukolwiek z synów Kazm1icrzowych, a 'w posagu
Grecję~ Konstantynopolem, które swo
ją potQgą. „od wetować" i razem z eór
ką miał o<ldać. Obieeał rówuież po.::iił­
ki królowi polskiemu prze cl wko Wę­
grzynom, z których władmi .Maciejem
za
dza Niemcom, powoli i wytrwale
wojowywać rynki per;;kie, i jest oba
wa iC> za kilka lat wycisną oni zupeł
uie konserwatywnycl.J. i zarozumiałych
Anglo - Sasów, a Hosjanom zostawią
t)·lko wi).cki skra,Yek na północy,
wdłuż !!;ranicy Kaukazu . .Morza Kaspij
skil'go i Prowinl'ji Zakaspijskiej.
\YieJe towarów polskic11 ma wszel
kie szan, e do zdobvt·ia dla siPbie ryn
ków per~kich Czy znajdą się u nas
kupcy którzy ze1·hc<1 tern ~ię zajt}ć,
okaże mcclaleka przy::-złość.
i Persją.
Kaz iu.1it·r/', był w ~utargu. W rok potcw pri yhyl n:.1. J;itwę w pvczric 12
jeźdzf·ów
l:.rnnk ~rrape zunt<'zyk, po~eł
lJl'l':-;lo, n hy namówić król:i :Kazimierza do pod,j<.;:cia wojny z :-;ułtanem Mo
hmnctern LC>cz wolruc planów dynasty
1•z11y. h król dalekie.i imprezy podjąć
11h· e'JC'iał. ~a!'tępnfo po śrniel'ci Us~un. IIu::-.::-aua. spadł na Perf;ję szel'eg
klę:-;k dot k1iwy<'h. o ld61-ych :mHanowie tm·Pccy nia omie3zkali donosić Ja
· giellouom, ,iak gdyby strasz<1c ich i
011icśrniel11,jąe ·bwoj<J potęg<J wojskowt}.
Aż aopiero pauowanil' su:.cba Abbasa
\Vielkicgo, w~pólcze>ś11ika Zygmunta
Wazy, otwic>1·a widoki nu stałe i bliż­
sze ~tosunki polityczne.
Dlug-i okre:-i spokoju ze strony Tur
c.ii, Rz1 ltu zawdzięezn właśnie rozwle
kłe
iśc:1e wsd10d11iej wojme per~ko­
tureck1t•j. Znaezenie polit.rt'Zne Persji
jest w Pol;:;ee cloce11iane. :Na przeło­
·mie X \Tl i XVll w. były wydaue w
Krakowie bro;:;zurki ·o Pers,ii. W r.
1602, jeździł w poselstwie do Perf'ji
kupiec wc.11·:::.zawski Sefer .l\Iuratowicz
dla „sprawowania rzeczy". .Muratowicz jechał l'zekoruo po zakup drogich
kumie11i, namiotów i kobierców, a w is
focie miał mi;:;;j9 polityczrnh co odczu
ła .Mo:skwa, Hie dopuszezając posłów
przez swe terytorjum. Drogą wię<' mor
sk<J na 'l:l'apezunt l\Iuratowicz dostał
się do Persji i ~tam!ł w lspabauie,
ówczesnej t:;t(llicy H~acha, p1·zed obliC7<'ID
rnnuurf'by. ~l1u w rozmowie z
Abl,asem zaebę1·ał go do korespC'denc
ji z królem pol„kim i zbijał błędne
rnmemanie, panujące na dworze ptrskim, jakoby Zygmunt III był hołdow
nikiem 'S<}SJU<.fo Opowiadał szachowi o
czyuaC'h rycerskich Batorego~ o po1·aż
ce Maksyrnil,1ana i protestował przeciwko tytułom „eałej Rusi", któl'ego
używał Borys Godunow, ówczesny wł ad
ca moskiewski. Powitanie posła z sza
clwm było bardzo serdeczue i .Abbas
poleeił mu donieść:
„do uszu Króla
Daleki Wschód Str. 4.
Imci Pana Twego a Brata Mego, u po
minając Go w tem, że we Mnie wier
nego przyjaciela mieć będzie.''
Ale Abbas nie miał szczętfoia do so
juszników. Zawarł pokój z 'furcją bez
spodziewanych wszystkich korzyści
·ale właśnie ten pokój poprzedzony dłu
gotrwałą wojuą, miał wpływ psychicz
ny na niepowodzenie O::;mana pod Chocimem. Olbrzymia armja sułtana 13zła
na Pol:5kę bei;. tej podniety do boju,
jaką daje zwycięstwo, świeżo na inn em oiniesioue polu.
L.Jywe stosunki z Per8j<) widoc~me
S<! za Władysława IV. Holt; posłów z
obu stron z pewnemi jednak \vyj<}tka
mi sprawUJl! zakonnicy. JlyśJ \Vłady­
sława IV, skierowana ku :::;zwe<'ji h."U
wskrzeszeniu tronu w Carogrodzie, ob
jąć ruuisiała w µIanach daleko id<)cych
:i. Per::;ję, Jako :;o,j u sznic1..kę naturalną
leez mimo wielu po:sels tw Jo \Vspół­
działania nie doszło i wyprawy polskiej
na Turka, jak wrnuom o, llit: b; ło, ale
Persję dotkrn1ł szereg 111naick od suł
tana }Iurc.H.la 111.
Jan Kazimiet•z w opre -.. ji b<;<l<J<:, nie
rai do Persji się zwraca ł. \Vtedy na
h-Oryzoncie wojeirnym pojawia s . ę P~rs,
a racze.i Orm ianin perski, Bnrnbonabik, który jak cl:lytamy \V .,Volmnina
Legum'', „zacj1~g11·1w~q eltol'ągiew ko
z.acką w wielu okazjach wojenuy1.:h
męstwa i dzieluości swej o:Swiadczyl .,
i ·zlachectwew u<.larowauy został, a
później walm::ył w szeregad1 królewskich z roko~zanami I.Jubomirskiego.
::3obieski był postaew najpopularuiejsz<} w Persjl. A sła\ya jego zwycięstwa pod \Vieduiem urosła tlo rozmiarów legP,ndy. O biegła na wet dwór
pogłoska, %e król polski zdobył Konstantynopol. \Vezwał wtedy szach Su
lejman rezydenta polskiego tlo siebie
i zapytał: „Co zrobią d1rześ1~ijanie z
Tul'kami w Carogrodzie?'' ~a to po·
seł palnął tillliało: „ \Vst..yl-:itkrnh muzul
manów w pie11 wy tu<~ .' ' Zaśmiał się
l'adośme s1ach,
~ul1·jruau. ile ~e o
Turkach wrogich była mowa i J.' Z e kł:
„Skoro d1rześcijanie zdobęd<J Kon::.tan
tynopol, to ja zą:.-;tanę chrle ścijani·
nem". Poczelll podać kazał wiua i wychyli wszy puhar na cze~ć ~olne .:;kie ­
ho, przezwuuego „ cl ghazy '' co znaczy „ bohatel' boży " urżll<Jł si<; jak be
la. Pomocy jednak mil.łlo li1StÓ\V króla Jana, ·':)ulejmau pog 1\}Y.o11y w U:-5ta
Eiczne,j rozpuści e i lenistwie nie udzie- '
lit
O populan10~ci Sobje, kieg·o w Persji świadczy .iest;t•ze jeduo zuarzeuie.
Synek 8ulejmana, l.łlirza Sefi: zwiedzał kaplicę, \Y której z anważył obra z
króla J aua, wwdącego hufce Ha 'rurków. Kto to? pyta malec : '11 0 ,.ghazy :i
obja~nia rui::>Jonarz. Zrozumiało kl:ii(!żątko i zawołało: „Oby lllllle Bóg ua
tchnął takiem mę::;twe m wobe" Tm·kó w, jak t ego bo hat era.'· \V id1,1}c zapał ksi9cia, ruisjo11arz P olak ofiarował mu ten obraz. A n s 7A'Zt;~liwi ony
chłopiec kazał go w i·am/ oprawie, za
wie::> ie w s we i komuacie i mod lił s iQ
do wfa ernuku, a kilka Kopij obr azu
darował panolll p er:;kim.
Umarł
król
.M 8
Jan, a następca. jego
k u oraz i nne miasta. P olity ka saskopolska zaś pozostawała wtedy w łącz
ności z wielką antyrosyjską polityką
Anglji, cesarza n iemieckiego i papieny Jest tam lJOU imieniem „nal ky- ża. Odtąd głucho już o stosunkach po
ran" co znaczy „łami9-CY podkowy", litY.czno-perskich. P olak jezuJta K.i'abo go tak nazwał poseł p olski przed siliski będzie w w. XVIII informatoszac~hem. August czynił zabiegi o po- rem Europy o Pt:rsji, z lat jej upadwrót żotnier.zy pol:::;kich, którzy umk- ku.
nęli z 11iewoli tureckiej i schronili się
Dziś stosunki nasze z Persją maj<i
w Per:::;ji. \V systematycznych stosun chaJ'akter głównie gospodar czy. Polikach jed1mk przeszkadzała wtedy nie tyczn a Persja wrogo jest usposobio
tylko odległo8ć, ale i długa wojna ze na do Anglji, natomiast dość życzli­
S zwedami. Dopiero w lat . 1722 do 1723 wie narazfo do Rosji i zadaniem noPolska występuje <lo cara Piotra z wornianowanego posła polskiego w Te
źąclameru wyja8nieli, dlaczego wk1·oczył hel'anie ,jest przeciwdziałać temu kiena terytorjum JJer:-<kie. Jest to pro- runkowi. Zresztą państwo perskie, ja
tc;-:;t. poniek<)<l, ale nie skuteczny, gdyż ko siła wojskowa dopiero w przy::siło
Piotr po \VZmeeenin WOJllY domowej śći wystąpi, po reorganizacji armji
w Per~.1i zabrał l'ersom Derbent, Ba- przez instruktorów francuskich.
omieszkał odnowić stosunków z
Persją. Traktat Karłowicki żywem
echem odbija się w Persji. Au gu st zna
n ie
Wiadomości ekonomiczne
.:::iO\VlE'l 'Y lm<lnj<! w Persji radjoi do~t.art·zaj<! jej aeropla11y. Pod
'l'eherauem: w miejscowości Kasza-KGt
<li.cri, S (1 ;vie ty buduj<! dla Per8ÓW rad
,jo-stae,ję o widkie,i ruocy. Został juz
zmontowany maszt wysokości 120 me
trów. Pouatlto i·ozpoezęto butlowę jeszcze (j-ciu radjostacyj w innych miej
scowo~ciud1 . Op1·ócz tego Persja zaku
piła w Rosji zuaczrnJ ilość stacyj polowych. Jednocześnie sowiety dostarcta,j<J Per:-:ji w znacznej ilości samolo
tów, w.n1rodukowa11ych we własnych
wytwórniach.
PO~EŁ Perski w Polsce. Od dnia
3 marca bawi w Warszawie p. A.ssad
Chan Yamiue Khaghall, desygn owany
w1 posła per"kiego w Polsce, w celu
omówienia projekców traktatu przyjaź
11i i umowy gospodarczej, między Pol
8kc,t a Pe1·sj<J. ~ ramienia rządu polskiego z d elegatem per8kim traktuje
nasz poseł w 'rurcji p. Knoll, wezwa
ny w tym 1.:du z Angory ..
l'.;ona posłu perskiego jest Polk<~.
J e.J pauie1iskie nazwi:;ko brzmi Hołyń
ska.
li~\SDEL Ukrainy z Chinami. „Upoł
11a:r komwnic:::ztorg ·' w Charkowie postauowil przyst1~p1ć <lo zawiązania bez
pośr duiell stos unków haudlowych po
mię<lz,v UkraiD<) j Chinami. Postanowionu wysiać lla wy::;taw1, w Ha1·binie w leeic r . lJ. wyroby „trustów":
J ugostal, Chiumgol i Tabakotrest. Uk
raiński .,\Vuiesztorg" rna nadzieję eks
por tować <lo Chiu wyroby żelazne, cbemiczue i ty toniowe.
_
\V 0~1'ATNICH duiaeh kwietnia
o dbvł a -::,11~ ' ' l\lnkdeuie konfere11cja
clyg~itar.z;· d1ińskich J10U przewodnie
t wem ~lai•szalka Czan-Czolilla. Oprócz
wielu rnnyeh spraw uchwalono, zapro
.-;ić pa11stwa zaclw<lnio-europejskie i
Ameryk~, by przy .s łały do Chin komi :-;ję, któ1·a by ol>awjorniła się ze są
downid wem chi:U1:> lnm i ua::it<;pnie wy
da la pnychyl n:.t opinię w ~ prawie znie
::d en at pnnv ekst erytorjalnych obywa
teli 1ych p;u1 stw, kt ór e je jeszcze po
s i adają,to zuaczy, aże by Anglików,.Arue
l'J auow, 1"rau1·uzów it d. oddnuo pod
wlad Gę siJ<lÓ\V cbill::.kid 1 i clih1skiego
staeję
i administracyene.
sy::.temu podatkowego, podobnie jak
to ju:t: się dzieje z Niemcami, Rosjanami, Polakami, Czechami, Austryjakami, \Vęgrami, Estończykami itd.
Zdaniem na:::;zem przyjazd takiej komisji międzynarodowej do Chin byłby
bardzo.„„„ . pożądanym, gdyż
wyjaśnił
by
r z e c z y w i s t e warunki bytu
panujące w tym kraju!
ZAKAZ wywozu. Stosownie do roz
porzą<lzenia Chińskiego U rzędu Cło­
wego N1'. 393. z dn. 14 maja 1925 r.
(Vide: Rozp. Nr. 51 i 6:J z 1913. r.)
zustał eksport za gramcę, wszystkich
ptaków nieprzelotnych bezwarunkowo
zabrouiony, w ciągu całego roku. Tu na.
leżą.: Bażanty, kury step owe ( tu rtusz
ki), kuropatwy, jarząbki i cietrzewie.
Ptaki przelotne, jakoto : Dzikie kaczki i gęsi, bekasy: dropie i przepiórki
ruog<~ być wywożone za grani<~ę w sta
nie zamrożonym tylko w czasie od 1-gogrudnia po koniec lutego.
}.. OWE koleje w :Mandżurji ·? W ga
zetach japoń:skich pojawiła się wiado
mość o p r ojekcie budowy nowej linji
kolejowej z Bod une do Chan Chun;
pvdług drugiego wariantu do 'l'aolaoezou, (stacja Wsch. Chiń. koleji żel.)
KUR8 giełdy w Harbinie d. ~5
maja 1925 rok n. J e_ua ja "ońska 4.1,97
centów ameryk. albo 82,37 cent. mek
13yk. albo 188,00 diao gir-yńskich, albo
215,50 diao cicikarskicd, albo 7:95 fran
ków franc. albo 2,17 złotych (poh;k.)
Dolar amer. 2,38.25 jEn. Dolar meks.
1,2 l.4 jen. 'l'ael 1, 78. Funt sterlingów
11,57. Czerwoniec912,4:!. Złota - c.lziesię
cio rublówka 12,75. Rubel srebrny 0,85
jen. Złoty (pol::;ki) 0:45.98 jen.
BŁ.t~D drukar~kL \V dodatku „Daleki \V ; cbód ., ~ ?r. i str. 1 kolumna
środkowa zuszła we wier szu :30-ym od
doln fatalna pomyłka drukarska Za
miast: „ \Vęglan ~odu 38,902 prct''
( trzy<lzieście osiem całych, dziewięć
dzie ::;i<~t.ych procentów) wydrukowano
wskutek wypadnkcia cyfry na maszy
nie: „8,902 pr~t. ' '
Rl!DAKTOR:
KAZIMIERZ GROCHOWSKI.
ll.A.lłBlN (CHlNY)
@®®®®®~®@®®®®~@@®
No.166. I~
WYCHODZI
(CHINY) C
™~
Ni em a bo
do którego
myluych i ~
domości , j ak
mość spraw ]
geutniej szycl
wprost za!Str·
je s ię dalec
my że j ej g
czenia te ro~
się zawsze p
h.kcją p ols k:}
wym.
Zywo j esz
sy konferen
podczas kt ó
którzy decyd
Europy, a w
zdrudzali co
r[rncję odno
wej. 'raki
przecież
o O
nie Górnego
od Sycylj i,
nazwy prow
mą.ż s tanu ,
Nit ti, nie le
o zagadnien·
zresztą. znal
go słynnej
ee", w któr~
ków geografi
Polski i his~
ła się punk
wania autor
skę jako pa
n e do samo
Dziś ju ż
si ę na ~acho
<:iagle jedna
mi ignorancJ
wet wśród n
zów, najlepi
Francja bo
wym kraje
coś nie coś
spraw polsk
zajrzy do
wydanie zn
:se'a, może z
której wsr.b
ną wdłuż gr~
Galicji,
całe