Ceny mieszkań mogą nadal spadać
Transkrypt
Ceny mieszkań mogą nadal spadać
Komentarz Open Finance, 18 października 2008 r. Ceny mieszkań mogą nadal spadać Porównanie wrześniowych cen transakcyjnych uzyskanych na podstawie wniosków złożonych za pośrednictwem Open Finance, pokazuje spadek średniej ceny metra kwadratowego we wszystkich monitorowanych miastach. A był to miesiąc, w którym banki dopiero zaczęły zaostrzać kryteria przyznawania kredytów. Kolejne miesiące mogą pogłębić tendencję spadkową. Ceny transakcyjne spadły w skali 12 miesięcy we wszystkich monitorowanych przez nas miastach, choć w pojedynczych wypadkach wpływ na tę statystykę miała zmiana metodologii liczenia cen średnich (ze średniej arytmetycznej przeszliśmy na medianę, która lepiej oddaje średnie - są w mniejszym stopniu zakłócane przez nietypowe transakcje; zrezygnowaliśmy też z podawania zmian miesięcznych). Spadek cen związany jest ściśle z sytuacją na rynku kredytów. Już w okresie wakacyjnym odnotowaliśmy zwiastun możliwego osunięcia się cen, a wrzesień – i dalej październik – przyniósł istotne zmiany na rynku kredytowym. Dostęp do kredytów hipotecznych – zwłaszcza nominowanych we frankach – stał się utrudniony (przez obowiązek posiadania wkładu własnego), co przełoży się na spadek popytu na kredyty i dalej na nieruchomości. Stąd spadek cen średnich mieszkań nie powinien nikogo dziwić w najbliższym okresie. Nie należy jednak spodziewać się gwałtownych zmian w skali pojedynczych miesięcy – nieruchomości, to jednak nie giełda, zmiany cen mają o wiele łagodniejszy charakter. Najprawdopodobniej najpierw zobaczymy spadek popytu na nieruchomości (to już się dzieje), a dopiero później spadek cen, który może się rozłożyć nawet na kilka kwartałów. Ponadto trzeba pamiętać, że kredyty złotowe nadal są dostępne w większości banków, a rodziny kupujące swoje pierwsze mieszkania mogą korzystać z systemu dopłat do odsetek, gwarantowanych w programie „Rodzina na swoim” (więcej o tym w odrębnym komentarzu), co znakomicie obniża raty kredytowe w sposób porównywalny do zaciągania kredytów we frankach. Ze względu na dotychczasową strukturę popytu (dominują właśnie „pierwsze mieszkania”) oczekiwania na 50-proc. i więcej spadek popytu czy 30-40 proc. spadek cen mieszkań, wydają się przesadzone. Spodziewamy się, że w ciągu dwunastu miesięcy popyt na mieszkania spadnie o ok. 20 proc., a ceny mieszkań o ok. 10 proc., przy czym największy spadek popytu jest oczekiwany przez nas w końcówce roku, a największy spadek cen w I połowie przyszłego roku (a więc z pewnym opóźnieniem do spadającego popytu). Otrzymujemy także sygnały o ożywieniu popytu inwestycyjnego. Inwestorzy, którzy wycofują środki z giełdy, a nie ufają już bankom, traktują właśnie nieruchomości jako safe-heaven, ze względu na gwarancję własności. Oczekujemy, że popyt inwestycyjny będzie wsparciem dla rynku mieszkaniowego zwłaszcza wobec oczekiwanego wzrostu rentowności z inwestycji pod wynajem. Jeśli chodzi o podażową stronę rynku, to mamy do czynienia z pewnego rodzaju paniką wśród deweloperów, którzy zawieszają kolejne projekty. W ciągu 12-18 miesięcy może to skutkować niewystarczającą podażą nowych mieszkań i zahamowaniem tempa spadku cen. W dalszej perspektywie możliwe jest ponowne ożywienie popytu zwłaszcza, gdyby udało się zrealizować zapowiedzi wejścia Polski do strefy euro, co ponownie obniżyłoby koszty kredytów. Również spadająca inflacja może pomóc zarówno w zbijaniu cen mieszkań (tańsze będą materiały budowlane, a być może także robocizna) jak i ożywieniu popytu ze względu na spadek stóp procentowych. miasto ceny za mkw. w 09.2008 r. (mediana) ceny za mkw. w 09.2007 r. (mediana) zmiana roczna ceny nieruchomości w 2008 (mediana) ceny nieruchomości w 2007 (mediana) Gdańsk 5 933 6 052 -1,96% 310 000 300 000 Kraków 6 492 6 875 -5,57% 300 000 320 000 Poznań 6 163 6 522 -5,50% 300 000 350 000 Warszawa 8 333 8 607 -3,18% 420 000 430 000 Wrocław 6 103 6 424 -4,99% 325 000 317 500 *ceny transakcyjne na podstawie wniosków założonych za pośrednictwem Open Finance W przypadku Gdyni, Katowic, Lublina i Olsztyna wolumen zarejestrowanych transakcji jest zbyt niski, aby mówić o wyznaczeniu precyzyjnych średnich cen transakcyjnych. Dlatego podane ceny należy traktować wyłącznie poglądowo – jako średnie zawartych ostatnio transakcji za pośrednictwem Open Finance, a w żadnym wypadku nie powinny być traktowane jako średnie dla całego rynku w tych miastach. miasto ceny za mkw. w 09.2008 r. (mediana) ceny za mkw. w 09.2007 r. (mediana) zmiana roczna ceny nieruchomości w 2008 (mediana) ceny nieruchomości w 2007 (mediana) Gdynia 6 465 6 667 -3,02% 310 000 313 000 Katowice 4 000 5 152 -22,35% 200 000 250 000 Lublin 4 858 5 393 -9,92% 238 867 286 161 Olsztyn 4 987 5 578 -10,60% 231 500 222 500 *ceny transakcyjne na podstawie wniosków założonych za pośrednictwem Open Finance Podsumowanie Ze względu na obecną sytuację na rynku kredytowym, jak również na rynkach finansowych i obawy o znaczące spowolnienie gospodarcze tak w ujęciu globalnym jak i lokalnym (dla Polski), sądzimy że w okresie najbliższych kwartałów należy spodziewać się spadku cen transakcyjnych wymuszonego zmniejszającym się popytem na nieruchomości, przy jednocześnie wciąż wysokiej podaży w początkowym okresie tego spadku. Ustabilizowania cen oczekujemy nie wcześniej niż w przyszłym roku na poziomach nawet o 10 proc. niższych niż obecnie. W dalszej perspektywie wpływ na tendencje cenowe na rynku mieszkań będzie miała odporność polskiej gospodarki na obecne zawirowania na rynkach finansowych i spodziewane w przyszłym roku spowolnienie gospodarcze. Emil Szweda, analityk Open Finance