Dodatkowe zobowiązanie podatkowe – odpowiedzialność osób
Transkrypt
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe – odpowiedzialność osób
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe – odpowiedzialność osób trzecich Wpisany przez Tomasz Burczyński Niezapłacenie w terminie sankcji administracyjnej, jaką jest „dodatkowe zobowiązanie podatkowe", nie jest zaległością podatkową i nie może być przedmiotem przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie. Wyrok NSA z dnia 28 sierpnia 2008 r., I FSK 972/07 Dodatkowe zobowiązanie podatkowe określone w art. 27 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym 1 (dalej: ustawa o VAT z 1993 r.) nie jest podatkiem w rozumieniu art. 6 o.p., a sankcją administracyjną będącą karą wymierzoną podatnikowi za delikt administracyjny polegający na złożeniu organowi podatkowemu nierzetelnej deklaracji w podatku od towarów i usług za dany okres rozliczeniowy. Tym samym niezapłacenie w terminie sankcji administracyjnej, jaką jest „dodatkowe zobowiązanie podatkowe", nie jest zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 o.p., a co za tym idzie, nie może być na podstawie art. 107 § 1 i n. o.p. przedmiotem przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie. Prawomocnym wyrokiem sąd administracyjny oddalił skargi spółki jawnej „R" na dwie decyzje Izby Skarbowej (...) z dnia 30 czerwca 2003 r. utrzymujące w mocy decyzje Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej (...) z dnia 31 lipca 2002 r., którymi odpowiednio: określono nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym za listopad 1999 r., zaległością podatkową i zaległość podatkową z odsetkami za zwłokę za grudzień 1999 r. oraz ustalono dodatkowe zobowiązanie w podatku od towarów i usług za ww. okresy rozliczeniowe; określono zaległości podatkowe i odsetki za zwłokę w podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia do kwietnia 2000 r. i od czerwca do grudnia 2000 r., a także ustalono dodatkowe zobowiązanie w podatku od towarów i usług za powyższe miesiące roku 2000. 1/3 Dodatkowe zobowiązanie podatkowe – odpowiedzialność osób trzecich Wpisany przez Tomasz Burczyński Wskutek powyższych rozstrzygnięć organ skarbowy przystąpił do egzekucji należności podatkowych. Egzekucja prowadzona wobec Spółki okazała się bezskuteczna, toteż organ pierwszej instancji wydał decyzję w przedmiocie przeniesienia odpowiedzialności za jej zaległości podatkowe za okres od listopada 1999 r. do grudnia 2000 r., z wyłączeniem maja 2000 r., na osobę trzecią, tj. K.R. - wspólnika spółki jawnej. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez organ odwoławczy. Skargę podatnika (osoby trzeciej) uwzględnił częściowo Wojewódzki Sąd Administracyjny. Sąd uznał, że doszło do przedawnienia prawa do wydania decyzji przenoszącej odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe za okresy rozliczeniowe, w stosunku do których termin płatności zobowiązania podatkowego przypadał przed końcem 2000 r. Podatnik złożył skargę kasacyjną, podnosząc między innymi, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie może być przedmiotem przeniesienia na osobę trzecią. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że należy rozstrzygnąć, czy nieuiszczenie w terminie płatności dodatkowego zobowiązania podatkowego skutkuje u podatnika powstaniem zaległości podatkowej w rozumieniu art. 51 § 1 o.p., która może być przedmiotem przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie. Rozważając tę kwestię, Sąd uznał, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe przewidziane w art. 27 ust. 5 i 6 ustawy o VAT z 1993 r. ma charakter sankcji administracyjnej o cechach prewencyjnych i dyscyplinujących, określonej w przepisach prawa administracyjnego (podatkowego), a nie karnego. Celem tej sankcji, jako finansowego środka przymusu, jest przede wszystkim dyscyplinowanie podatników do zachowania zgodnego z wymogami nałożonymi przez ustawodawcę w ustawie o VAT z 1993 r. w zakresie rzetelnego realizowania obowiązku samoobliczenia i deklarowania tego podatku. Wadliwe - zawinione lub niezawinione - wykonywanie tego obowiązku, spełniające pod względem przedmiotowym znamiona czynu zabronionego określonego w art. 56 kodeksu karnego skarbowego, objęto również sankcją określoną w art. 27 ust. 5 i 6 ustawy o VAT z 1993 r. Było to spowodowane tym, jak stwierdził TK w wyroku z dnia 29 kwietnia 1998 r. 2 , że sankcja administracyjna jest wygodnym instrumentem organów kontroli podatkowej, pozwalającym na 2/3 Dodatkowe zobowiązanie podatkowe – odpowiedzialność osób trzecich Wpisany przez Tomasz Burczyński natychmiastowe wymierzenie tej kary podatnikowi. Zatem mimo że sankcja (kara) ta spełnia określone w art. 6 o.p. kryteria podatku, będąc nieodpłatnym, przymusowym oraz bezzwrotnym świadczeniem pieniężnym na rzecz Skarbu Państwa, nakładanym na podatnika na podstawie przepisów ustawy podatkowej, to nie jest podatkiem. Nie można jej uznać za podatek tylko z tego względu, że wynika z ustawy podatkowej i wymierza się ją według zasad przyjętych dla zobowiązań podatkowych. Niewątpliwie określenie tej sankcji „dodatkowym zobowiązaniem podatkowym" oraz ujęcie jej w przepisach ustawy o VAT z 1993 r., a nie karnych skarbowych, powoduje, że jej wymiar musi następować w sprawie podatkowej za dany okres rozliczeniowy, według reguł określonych w ordynacji podatkowej oraz w ustawie o VAT z 1993 r. Obliguje to organ do ustalenia sankcji jako „dodatkowego zobowiązania podatkowego" obok rozstrzygnięcia o charakterze deklaratoryjnym w decyzji załatwiającej sprawę podatku od towarów i usług za dany okres rozliczeniowy. Jednak procedura ustalenia wymiaru tej sankcji (podatkowa) nie decyduje per se o jej charakterze prawnym. Skutkiem tego Sąd wywiódł przedstawiony na wstępie pogląd prawny, uwzględniając skargę kasacyjną. 1. Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm. 2. OTK 1998, nr 3, poz. 30. 3/3