Memorandum w sprawie przyszłości Telewizji Polskiej Preambuła

Memorandum w sprawie przyszłości Telewizji Polskiej Preambuła

Załącznik
do stanowiska z dnia 4 lipca 2012 r.
w sprawie obrony regionalnych ośrodków mediów publicznych
Memorandum
w sprawie przyszłości Telewizji Polskiej
Preambuła
Memorandum zostało przygotowane na podstawie dyskusji przeprowadzonych w maju 2012
podczas cyklu pięciu konferencji „Szanse Oddziałów Terenowych TVP S.A. w dobie
telewizji cyfrowej”, a w szczególności konferencji podsumowującej w Opolu w dniu
2 czerwca 2012 roku. Uczestniczyli w nich przedstawiciele samorządów wojewódzkich,
powiatowych, miast, administracji centralnej, samorządu gospodarczego, Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji, Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz władz wyższych uczelni.
W trakcie podsumowującej sesji w Opolu został zgłoszony przez Polską Izbę Radiodyfuzji
Cyfrowej postulat opracowania memorandum skierowany do władz państwowych, w których
rękach spoczywa stosowana inicjatywa ustawodawcza, w sprawie niezwłocznego podjęcia
działań ukierunkowanych na zmianę obecnej sytuacji finansowej Telewizji Polskiej. Wniosek
spotkał się z jednomyślnym poparciem stron.
Wnioski
1.
2.
3.
4.
5.
Cyfryzacja telewizji naziemnej DVB-T stanowi szansę dla Oddziałów Terenowych
Telewizji na:
istotne poprawienie dostępności programów regionalnych poprzez zwiększenie
w stosunku do dotychczasowych emisji analogowych pokrycia sygnałem cyfrowym
– zarówno w ujęciu powierzchniowym, jak i ludnościowym;
wydłużenie czasu emisji programów do 24 godzin na dobę.
Telewizja Polska opracowała i konsekwentnie realizuje bardzo wyważony i ambitny
program rozwoju technologicznego, ukierunkowany na wzmacnianie więzi lokalnych i
budowanie społeczeństwa informacyjnego.
Strategia rozwoju Oddziałów Terenowych Telewizji Polskiej stanowi ważny element
realizacji polityki regionalnej Unii Europejskiej, realizowany w terenie przez samorząd
terytorialny i gospodarczy.
Niski poziom wpływów z abonamentu radiowo-telewizyjnego i niedostateczne działania
w zakresie jego egzekucji stwarzają barierę w realizacji Strategii rozwoju Oddziałów
Terenowych Telewizji Polskiej, czego negatywne skutki odczują w szczególności
społeczności lokalne. Stawia to również w niekorzystnym świetle organy i instytucje
odpowiedzialne za niewłaściwą organizację poboru tej daniny publicznej.
Powyższe wymusza na konstytucyjnych organach państwa podjęcie konkretnych
i niezwłocznych działań o charakterze legislacyjno-organizacyjnym w celu zapewnienia –
adekwatnego do nałożonych na nie zadań – systemu finansowania mediów publicznych.
Uzasadnienie
Ad 1
Dzięki przejściu na emisję naziemnej telewizji w standardzie cyfrowym (DVB-T) będzie
możliwe znacznie efektywniejsze wykorzystanie posiadanego pasma częstotliwości.
Skutkiem tych zmian będzie możliwość zaoferowania zamiast kilku – co najmniej kilkunastu
kanałów dostępnych dla odbiorców telewizji naziemnej dodatkowo w znacznie lepszej jakości
zarówno dźwięku jaki i obrazu. Sygnatariusze memorandum z zadowoleniem przyjmują
deklaracje Telewizji Polskiej S.A., iż jednym z nowych kanałów planowanych
do uruchomienia w ramach zagospodarowania tzw. dywidendy cyfrowej, tj. dodatkowych
częstotliwości pozyskanych w wyniku przejścia z emisji w technice analogowej na cyfrową,
jest autonomiczny kanał regionalny, mający w założeniach prowadzić całodobową emisję
w pełni zregionalizowanego pasma przygotowywanego przez Oddziały Terenowe TVP S.A.
Wiąże się to również z konsekwentnym umacnianiem roli Oddziałów Terenowych
i zwiększeniem czasu antenowego dedykowanego dla tematów ważnych dla społeczności
lokalnych i regionów.
Ad 2
Przedstawione przez TVP plany zmian technologicznych robią wrażenie ambitnych
i zakrojonych na dużą skalę, ale przemyślanych i dobrze skorelowanych z planami
programowymi, w których ważną rolę pełnią zadania służące społecznościom lokalnym
i budowaniu społeczeństwa informacyjnego. Sygnatariusze jako szczególnie cenne
postrzegają plany związane z udostępnianiem portali regionalnych TVP, udostępnianiem
wartościowych treści poprzez Internet oraz oferowaniu coraz szerszej gamy usług
dodatkowych, skojarzonych z przekazem telewizyjnym takich jak choćby telewizja
hybrydowa (HbbTV). Jednocześnie oczywistym jest, że realizacja tych planów jest silnie
uwarunkowana stworzeniem stabilnego systemu publicznego finansowania Telewizji
Polskiej, a w dzisiejszym modelu praktycznie nie będzie możliwa.
Ad 3
Głównym celem polityki regionalnej Unii Europejskiej jest zwiększenie spójności
ekonomicznej i społecznej w obszarze Unii. Jego realizację trudno sobie wyobrazić bez
istnienia silnych mediów lokalnych mogących pełnić rolę informacyjną, edukacyjną
i promocyjną dla inicjatyw wynikających z tej polityki. Stąd też Sygnatariusze memorandum
postrzegają wszelkie działania zorientowane na rozwój oddziałów terenowych Telewizji
Polskiej jako ważny czynnik realizacji polityki regionalnej Unii Europejskiej, i deklarują
wsparcie przez samorządy: terytorialny i gospodarczy realizujące zadania objęte polityką
regionalną tak zdefiniowanej strategii.
Ad 4
System finansowania mediów publicznych ze środków abonamentowych od wielu lat nie
funkcjonował prawidłowo. W ostatnich latach doszło jednak do jego załamania. O ile w 2007
roku Telewizja Polska otrzymała z abonamentu 515 mln zł, to w 2011 roku już tylko 205 mln
zł. (Budżet BBC, który jest w 80-90% finansowany z opłat abonamentowych, to 4,8 mld
funtów rocznie, tj. 23,3 mld zł, a roczny budżet niemieckiej telewizji publicznej – 8,4 mld
euro, tj. 36,3 mld zł).
Jednocześnie niekorzystna dynamika rynku reklamowego, zwiększenie liczby stacji, zmiana
struktury obrotów pomiędzy kanałami ogólnymi a tematycznymi przyniosły spadek
przychodów TVP z tytułu reklamy i sponsoringu o prawie 220 mln zł w relacji do roku 2008.
Należy tu zwrócić uwagę, że mimo prawa do nadawania reklam Telewizja Publiczna podlega
w zakresie emisji reklam znacznie ostrzejszym ograniczeniom niż w przypadku stacji
komercyjnych. Ustawowy zakaz przerywania audycji reklamami jest przyczyną utraty
potencjalnych przychodów. Zakaz ten jest racjonalny, jednak jego konsekwencją jest
poważne ograniczenie możliwości konkurowania nadawcy publicznego ze stacjami
komercyjnymi. Analizy wskazują, że brak możliwości przerywania audycji reklamami
ogranicza możliwości przychodowe TVP S.A. o ok. 380 mln zł rocznie, a więc o kwotę
znacznie wyższą niż obecne przychody z abonamentu.
Ad 5
Sygnatariusze memorandum apelują o natychmiastowe działania mające na celu poprawę
sytuacji finansowej Telewizji Polskiej. Pełni ona ważną i trudną do zastąpienia rolę w służbie
lokalnych społeczności. Zła kondycja finansowa Telewizji Publicznej będzie wymuszała
ograniczanie zmian technologicznych i oferty programowej, a to w nieakceptowany sposób
będzie odbijało się na możliwościach wypełniania tej misji.
Oczekujemy natychmiastowej interwencji właściwych organów Państwa w postaci
stosownych działań o charakterze legislacyjnym i organizacyjnym w celu zapewnienia
finansowania Telewizji Publicznej, w zakresie pozwalającym zrealizować zamierzenia
technologiczne i programowe przedstawione w ramach cyklu konferencji.
Swoim zakresem działania te powinny obejmować:
stworzenie stabilnego systemu publicznego finansowania Telewizji Polskiej,
zapewnienie przestrzegania obowiązującego prawa poprzez stworzenie sprawnego
systemu egzekwowania opłat abonamentowych.
Informacja na temat ściągalności abonamentu radiowo-telewizyjnego
Na ok. 13 milionów gospodarstw domowych istniejących w Polsce, opłaty za abonament
radiowo-telewizyjny regularnie wnosi obecnie zaledwie niespełna milion. Wnoszący opłaty
abonenci instytucjonalni (podmioty gospodarcze, urzędy itp.) to zaledwie 175 tysięcy.
Ogromny ubytek środków abonamentowych nie pociągnął za sobą jakiegokolwiek
ograniczenia zakresu zadań misyjnych. Przeciwnie - cyfryzacja wymusza ogromne inwestycje
w dziedzinie technologii, wielomilionowe wydatki wiążą się z wdrażaniem naziemnej
telewizji cyfrowej. Na Telewizji Publicznej ciążą liczne zadania programowe ważne z punktu
widzenia interesu społecznego. W bieżącym roku jest to m.in. medialna obsługa EURO 2012,
a w latach ubiegłych obsługa polskiej Prezydencji w UE, wyborów samorządowych,
parlamentarnych, prezydenckich, spisów rolnych, powszechnych i wielu innych tego typu
przedsięwzięć. Wszystkie te przedsięwzięcia w chwili obecnej są realizowane bez żadnego
dodatkowego wsparcia ze strony Państwa.
Zarząd TVP powołany w roku ubiegłym podjął decyzję o przywróceniu lub wzmocnieniu
wielu pozycji programowych niezbędnych dla prawidłowej realizacji zadań misyjnych
wynikających z ustawy. Należy jednak brać pod uwagę, że audycje te nieuchronnie obniżają
w pewnym stopniu udział TVP w widowni. TVP świadomie rezygnuje też z pewnych
formatów bardzo efektywnych ekonomicznie, osiągających sukces w stacjach komercyjnych,
lecz nieodpowiadających wizerunkowi telewizji publicznej, a niekiedy wręcz sprzecznych
z jej ustawowymi powinnościami.
Sieniawa, dnia 4 lipca 2012 r.