Co nas różni, co nas łączy?
Transkrypt
Co nas różni, co nas łączy?
książka 4 Wartości wielokulturowości Spotkanie 1 Sc. 4 Co nas różni, co nas łączy? klas y 4–6 Liczba uczestników 10–15 uczniów Cele ●● ●● ●● integracja grupy pokazanie, że wszyscy różnimy się od siebie, ale także mamy ze sobą sporo wspólnego uświadomienie, że wszyscy jesteśmy równi Materiały pomocnicze ●● ●● ●● tyle samo krzeseł, co uczestników zajęć duża kartka (flipchart) flamastry 4 5 U20913 min Przebieg Cechy tylko moje Poproś uczniów, by utworzyli okrąg, w którym każdy siedzi na krześle. Następnie zachęć dzieci, by pomyślały o wydarzeniu, cesze, osobistej sprawie, które jest w tej grupie charakterystyczne tylko dla nich. Powiedz uczestnikom, że za chwilę wybierzesz jedną osobę, która zacznie i powie głośno, o czym wyjątkowym pomyślała. Na przykład: „Trzykrotnie odwiedziłem Turcję” lub „Potrafię mówić po japońsku”. Jeśli nikt inny w grupie nie uzna, że to zdanie jest prawdziwe także dla niego, następna osoba mówi, o czym pomyślała. Jeżeli jednak ktoś jeszcze może podpisać się pod wygłoszonym stwierdzeniem, krzyczy: „Ja też!” i siada na kolanach osoby, która wygłosiła stwierdzenie odnoszące się również do niego. Jeśli kilkoro uczestników naraz krzyknie „Ja też” – wszyscy siadają sobie po kolei na kolanach. Następnie dzieci wracają na swoje miejsca, a osoba, której stwierdzenie ktoś współdzieli, musi spróbować jeszcze raz powiedzieć coś, co byłoby charakterystyczne tylko dla niej. Kiedy już się jej to uda, to następna osoba w kole zaczyna prezentować swoje stwierdzenie. Pierwsza rudna kończy się, gdy każdy wypowie zdanie, zawierające stwierdzenie charakterystyczne tylko dla niego. Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl Sc1–10.indd 15 15 13-08-22 19:38 książka 4 Sc. 4 Wartości wielokulturowości Spotkanie 1 Szukamy wspólnych cech Teraz pora na rundę drugą. Wyjaśnij, że polega ona na szukaniu cech WSPÓLNYCH z resztą grupy. Zabierz jedno krzesło i poproś, by osoba zaczynająca stanęła w środku koła. Niech pomyśli o czymś, co łączy ją z innymi osobami w grupie i niech to głośno powie. Na przykład: „Lubię muzykę”, „Często czytam książki”. Wszyscy, którzy się zgadzają, muszą wstać, krzyknąć „Ja też” i przesiąść się na inne krzesło. Osoba, która stoi w środku próbuje zająć czyjeś krzesło, aby ktoś inny znalazł się na jej miejscu i wypowiedział kolejne zdanie. Omówienie i podsumowanie1 Po skończeniu zabawy zapytaj uczniów: ■■ ■■ ■■ co było łatwiejsze: znaleźć cechy, które nas odróżniają od innych, czy te, które upodabniają nas do innych, kiedy, w codziennym życiu, lubimy czy cenimy sobie bycie wyjątkowym, innym, a kiedy lubimy czuć się podobni do innych, czy sprawy wspólne dla każdego w grupie byłyby wspólne także dla wszystkich ludzi na całym świecie? U20913 Możliwe zachowania problemowe uczniów 1.Uczniowie podają wymyślone, nieprawdziwe, jakby rodem z bajek o superbohaterach, sytuacje. Wskazówka: Zwróć uwagę uczniów na to, że ich zadaniem jest przywoływanie wydarzeń i cech, które są prawdziwe, czyli takich, które naprawdę przydarzyły się im, brali w nich udział lub są/były ich udziałem. 2.Uczniowie prowokują, podając sytuacje zabarwione przemocą i/lub dyskryminacją (np. „biegałem/biegałam w butach po meczecie”, „uderzyłem/uderzyłam murzyna”, „oplułem/oplułam cygankę). Wskazówka: Zapytaj uczniów, czy to, co mówią jest prawdą, kiedy dane zdarzenie miało miejsce i dlaczego tak postąpili (prawdopodobnie większość z nich od razu wycofa się z „fałszywych zeznań” – jest raczej mało prawdopodobne, by dzieci rzeczywiście kogoś pobiły lub opluły); gdy wyjdzie na jaw, że dziecko mówi nieprawdę, zapytaj skąd mu przyszło do głowy opisanie takiego zdarzenia? Porozmawiaj z uczniami o szacunku, powiedz, że szacunek należy się każdemu człowiekowi niezależnie od jego koloru skóry, kraju pochodzenia, języka, jakim się porozumiewa, tego czy jest bogaty, czy biedny. Jeśli okaże się, że uczeń naprawdę dopuścił się któregoś z opisywanych czynów, to po zajęciach porozmawiaj z nim na osobności. 16 Sc1–10.indd 16 Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl 13-08-22 19:38 książka 4 Sc. 4 Wartości wielokulturowości Spotkanie 1 Możliwe zachowania problemowe uczniów cd. Inne wskazówki ■■ ■■ ■■ To ćwiczenie należy prowadzić w szybkim tempie i z rytmem. Podczas drugiej rundy wiele razy mogą padać najprostsze stwierdzenia typu: „Mam ręce, nogi”. Wtedy poproś uczniów o wymyślenie czegoś innego. Dobrze będzie, jeśli również włączysz się do zabawy. Pogadanka Poproś uczniów, by wyobrazili sobie kogoś, kto pochodzi z innego kraju. Dużą kartkę podziel na dwie części i z jednej strony napisz: „rożni nas”. Poproś uczniów, by wymienili to, co odróżnia ich od osoby, którą sobie wyobrazili, np.: kolor skóry, inny język, alfabet (np. cyrylica), religia. Gdy skończą wymieniać różnice, na drugiej połowie kartki napisz: „łączy nas” i poproś dzieci, by teraz wymieniły to, co jest wspólne dla nich i wymyślonej osoby, np.: chodzenie do szkoły, oglądanie filmów, kłócenie się z rodzicami, uprawianie sportu. U20913 Zachęcaj uczniów, by wymienili jak najwięcej różnic i podobieństw. Po stworzeniu listy odczytaj to, co się na niej znalazło. Zapytaj dzieci: ■■ ■■ 1 co sądzą o tej liście, jak sądzą, co bardziej zbliża ludzi: podobieństwa, czy różnice? (Zwróć uwagę dzieci, że zarówno podobieństwa jak i różnice mogą pomagać w poznawaniu się i budowaniu relacji. Fajnie jest posłuchać razem muzyki, którą wspólnie się lubi, ale równie interesujące jest zaciekawić kogoś muzyką, której nie znał, a którą my lubimy.) Źródło: Pakiet „Każdy inny, wszyscy równi” Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl Sc1–10.indd 17 17 13-08-22 19:38 książka 4 Sc. 5 Wartości wielokulturowości Spotkanie 2 Jesteśmy różni i to nas łączy klas y 4–6 Liczba uczestników 10–15 uczniów Cele ●● ●● ●● pokazanie, jak różnią się pierwsze wrażenia różnych ludzi, dotyczące innych osób uświadomienie, że różnorodność jest wartością pokazanie, że gdyby wszyscy byli tacy sami, byłoby po prostu nudno Materiały pomocnicze ●● ●● ●● ●● ●● kartki formatu A4 (tyle, ilu jest uczestników) czasopisma, kolorowe magazyny nożyczki klej długopisy lub ołówki (tyle, ilu jest uczestników) U20913 Przygotowanie Przed zajęciami wybierz i wytnij z magazynów i czasopism zdjęcia twarzy różnych ludzi – o różnym kolorze skóry, reprezentujących jakąś subkulturę, starszych, młodych, uśmiechniętych, poważnych, przestraszonych itp. Przyklej u góry kartki po jednym zdjęciu, zostawiając dużo miejsca pod spodem. Przygotuj po jednej takiej kartce dla każdego ucznia. 4 5 min Przebieg Pierwsze wrażenie Zachęć uczestników, aby usiedli w kole i wręcz każdemu z nich jedną kartkę z naklejoną twarzą. Poproś uczniów, by spojrzeli na zdjęcie i zapisali na dole kartki pierwsze wrażenie w związku z daną osobą, pierwszą myśl jaka przychodzi im do głowy, gdy patrzą na zdjęcie. Następnie dzieci zaginają dół strony tak, aby schować to, co napisali i podają kartkę osobie siedzącej po ich lewej stronie. Powiedz uczestnikom, żeby spojrzeli na kolejne zdjęcie i zapisali swoje pierwsze wrażenie tuż nad zgięciem. Następnie niech zagną kartkę jeszcze raz zakrywając to, co napisali i podadzą ją dalej. Powtarzaj to polecenie dopóki kartki nie wykonają trasy pełnego koła. Teraz poodginaj wszystkie kartki i niech każdy przeczyta zapisane na nich różne „pierwsze wrażenia”. 18 Sc1–10.indd 18 Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl 13-08-22 19:38 książka 4 Sc. 5 Wartości wielokulturowości Spotkanie 2 Poproś pierwsze dziecko, by najpierw pokazało wszystkim zdjęcie, a potem przeczytało na głos pierwsze wrażenia, jakie zostały pod nim zapisane. Następnie to samo polecenie wykonuje kolejne dziecko itd. Omówienie i podsumowanie1 Zapytaj uczniów, na jakiej podstawie zapisywali swoje pierwsze wrażenie. Poproś, by podali przykłady sytuacji, gdy mieli całkowicie nieprawdziwe pierwsze wrażenie dotyczącej jakiejś osoby i zapytaj, czy miało to jakieś konsekwencje, czy doprowadziło do jakiejś ciekawej, trudnej lub wesołej sytuacji. Powiedz dzieciom, że pierwsze wrażenie jest bardzo ważne, ale może być mocno mylące. Poproś uczniów, by o tym pamiętali, gdy poznają nowe osoby. Możliwe zachowania problemowe uczniów Niektórzy uczniowie użyli do opisania swojego pierwszego wrażenia obraźliwych epitetów. Podczas głośnego odczytywania część uczniów jest rozbawiona tym faktem, część oburzona, rozpoczyna się dyskusja. U20913 Wskazówka: Ponieważ uczniowie na ogół znają swoje charaktery pisma, będzie wiadomo kto jest autorem danego opisu, zapytaj więc autorów obraźliwych opisów o to, dlaczego takie jest ich pierwsze skojarzenie z danym obrazkiem. Rozpocznij dyskusję. Zapytaj innych uczniów o ich zdanie na temat danego podpisu. Potraktuj te obraźliwe podpisy poważnie – uczniowie wymyślają takie podpisy, by prowokować i raczej nie podejrzewają, że nauczyciel odniesie się do nich i rozpocznie dyskusję np. o szacunku, wartościach czy stereotypach, raczej spodziewają się nagany i tego, że zaimponują kolegom lub rozbawią grupę. Inne wskazówki ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ Upewnij się, czy uczniowie zrozumieli instrukcję. Jeśli nie, pokaż im gdzie mają pisać i jak zaginać kartkę. Kartki powinny „wędrować” dość szybko. Nie pozwól uczniom myśleć zbyt długo, to ma być ich pierwsze wrażenie. Unikaj wybierania zdjęć sławnych ludzi i znakomitych osobistości. Spróbuj zaprezentować osoby w różnym wieku, z odmiennych kultur, grup etnicznych, z różnymi zdolnościami i niesprawnościami. Bądź przygotowany na gwałtowne argumenty dotyczące postaw i nastawienia do innych. Nie pozwól uczestnikom krytykować nawzajem swoich opinii, ale skup dyskusję na istotnych uwagach. Źródło: Pakiet edukacyjny Każdy inny, wszyscy równi, http://uchodzcydoszkoly.pl/files/kazdy_inny_wszyscy_rowni.pdf (24 lipca 2013) 1 Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl Sc1–10.indd 19 19 13-08-22 19:38 książka 4 Sc. 5 Wartości wielokulturowości Spotkanie 2 Jaki byłby świat bez różnic?2 Zachęć uczniów, by usiedli w kręgu i poproś, by zamknęli oczy i wyobrazili sobie świat bez różnic, w którym wszyscy ludzie są jednakowi, podobni do siebie jak dwie krople wody. Niech wyobrażą sobie, że wszyscy ludzie mówią tym samym językiem, mają taką samą barwę głosu, jednakowy kolor oczu i włosów. Każdy nosi identyczne ubranie, mieszka w takim samym domu jak inni i jeździ jednym modelem samochodu. W świecie tym również rośliny i zwierzęta się nie różnią. W tym świecie wszystko jest takie same, włącznie z ludzkimi uczuciami – wszyscy czujemy i myślimy to samo. Następnie poproś uczniów, by zastanowili się: ■■ jak w świecie bez różnic rozpoznaliby swój dom, swoich rodziców? ■■ z kim by się przyjaźnili? ■■ co mogłoby być w takim świecie rozrywką? Teraz poproś uczniów, żeby pomyśleli o świecie, który ich otacza, w którym żyją. Niech pomyślą o ludziach mówiących w różnych językach, z których każdy wygląda inaczej, a domy, w których mieszkają mają ciekawe formy. Zapytaj uczniów: ■■ ■■ Co podoba im się najbardziej w kulturze ich narodu (zwyczaje, język, tańce ludowe, piosenki)? ■■ Czym chcieliby zainteresować ludzi innej narodowości? ■■ Co interesuje ich w innych kulturach? – poproś o podanie przykładów. U20913 Czy to dobrze, że ludzie różnią się od siebie, mówią w różnych językach, mają różny kolor skóry, różne zwyczaje? Źródło: Wielokulturowość na co dzień – materiały dla nauczycieli, http://www.fundacja.znak.org.pl/files/wieloscen.pdf (24 lipca 2013) 2 20 Sc1–10.indd 20 Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl 13-08-22 19:38