ORCHIS - Polskie Towarzystwo Storczykowe

Biuletyn informacyjny
Polskiego Towarzystwa
Storczykowego „ORCHIS”
Numer 1/2009 (2)
Egzemplarz bezpłatny, wyłącznie dla członków Stowarzyszenia
Chloraea multiflora - © Claudio Alvarado Solari, Vina del Mar, Chile
Spis treści:
Od redakcji...........................................................................................................2
Stanowisko storczyka drobnokwiatowego w rez. geologicznym “Góra Zelejowa”....3
Wyniki pomiarów biometrycznych wybranych cech morfologicznych...............6
Rodzaj storczyk (Orchis) w Polsce - część I............................................................11
Storczyki gruntowe Chile.......................................................................................17
Z wizytą w KEW Gardens......................................................................................27
Jak to robią inni -zjazd Hardy Orchid Society.......................................................... 37
Orchis morio w Bieszczadach Zachodnich.............................................................38
Stopka redakcyjna
Adres redakcji: Polskie Towarzystwo Storczykowe ORCHIS
ul..Trentowskiego 17, 52-430 Wrocław
e-mail:
[email protected]
WWW:
www.pts-orchis.pl
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułów i ogłoszeń. Zamieszczane materiały wyrażają
wyłącznie osobisty punkt widzenia autorów i nie są oficjalnym stanowiskiem Stowarzyszenia.
Od redakcji
Minął już kolejny rok naszej działalności. Rok z jednej strony, który nie wniósł
wiele w nasze aktywne działania związane z ochroną stanowisk, ale jednocześnie
rok, który wzbogacił nas o nowych członków i w ciągu którego kilka projektów zostało
zrealizowanych. Podziękowania w tym miejscu należą się też wszystkim autorom
artykułów i zdjęć zamieszczonych w tym numerze biuletynu, gdyż bez nich zapewne
by się on nie ukazał. Mam nadzieję, że dla nas wszystkich rozwój biuletynu z jednej
strony będzie źródłem satysfakcji, a z drugiej motorem do dalszego działania.
Ażeby Państwa odrobinę wiosną rozruszać, już dziś chciałbym ogłosić
KONKURS FOTOGRAFICZNY. Docelowo planuję, aby w trakcie konkursu wyłonić
przynajmniej 12 najlepszych zdjęć o różnej tematyce storczykowej, a następnie użyć
ich do przygotowania kalendarza na kolejny rok. Szczegółowe zasady konkursu
zostaną przedstawione wkrótce na stronie Towarzystwa.
W niedługim czasie powinny też ruszyć prace związane z przebudową strony
WWW Towarzystwa, zatem jeśli ktoś z Państwa miałby jakiekolwiek pomysły co do jej
zawartości to bardzo proszę o przesyłanie materiałów. Wszelka pomoc w tej materii
zostanie przyjęta z otwartymi ramionami.
W przygotowaniu jest także numer specjalny Biuletynu, poświęcony
wyłącznie Orchis mascula sp. Mam nadzieję, że będzie on dla Państwa miłą
niespodzianką na rozpoczęcie nowego sezonu.
Witold Hanak
STANOWISKO STORCZYKA DROBNOKWIATOWEGO W REZERWACIE
GEOLOGICZNYM „GÓRA ZELEJOWA”
W maju ubiegłego roku wybraliśmy się w zaprzyjaźnionym gronie na poszukiwanie
storczyka drobnokwiatowego, Neotinea ustulata ssp.ustulata do rezerwatu „Góra
Zelejowa” koło Chęcin, w Górach Świętokrzyskich. Do punktu „zbiórki” dojechaliśmy
w trójkę, z Witkiem i Przemkiem a na miejscu był już Lucjan. W oczekiwaniu na Ewę i
Włodka, zostawiliśmy samochody na parkingu pod chęcińskim zamkiem. Chwilę
później, już w pełnym składzie i „nasyceni ideałami” PTS Orchis, wyruszyliśmy na
penetrację krzaków wzdłuż przyparkingowej szosy i jej rowu odwadniającego.
Pełna treść artykułu w pełnym wydaniu Biuletynu
WYNIKI POMIARÓW BIOMETRYCZNYCH WYBRANYCH CECH
MORFOLOGICZNYCH U KRAJOWYCH PRZEDSTAWICIELI Platanthera sp.
Wstęp
Mniej więcej wczesną wiosną ubiegłego roku, nasz Kolega, Krzysiek Andrzejewski
poprosił mnie, abym koordynował akcję pomiarów ostrogi u obu gatunków
podkolanów (Platanthera bifolia Platanthera chlorantha). Natchnęło go do tego
pomysłu spotkanie z dr Richardem Batemanem, blisko współpracującym z brytyjskim
Hardy Orchid Society. Doktor R. Bateman od wielu lat bada storczyki w Wlk. Brytanii,
a od kilku lat prowadzi
wraz z R. Sextonem projekt pomiarów długości ostrogi
fot. Witold.Hanak
podkolanów bazując na szerokiej współpracy z takimi pasjonatami jak my. Ich rola
polega na zebraniu pomiarów i przekazaniu ich dr Batemanowi do opracowania i
analizy. Celem projektu jest między innymi ustalenie zależności pomiędzy długością
ostrogi obu gatunków podkolanów i rozmieszczeniem geograficznym roślin oraz
rozstrzygnięcie, czy cecha ta ma związek z ewolucją gatunku.
Pełna treść artykułu w pełnym wydaniu Biuletynu
RODZAJ STORCZYK (Orchis) W POLSCE –
PRZESZŁOŚĆ,TERAŹNIEJSZOŚĆ
I PERSPEKTYWY, CZĘŚĆ I
W Polsce występuje około 50 gatunków z rodziny storczykowatych (Orchidaceae)
należących do 24 rodzajów. Wiele rodzajów reprezentowanych jest jedynie przez 1
gatunek, jednak rodzaj storczyk (Orchis) w Polsce reprezentowany był przez 9
gatunków, będąc tym samym – obok rodzaju stoplamek (Dactylorhiza)
najliczniejszym. Niestety rośliny te należą również do najrzadszych i najbardziej
zagrożonych storczykowatych w Polsce. Z 9 gatunków 1 należy uznać za wymarły,
2 za krytycznie zagrożone, kolejne 4 gatunki również wpisano do Polskiej
Czerwonej Księgi Roślin.
Pełna treść artykułu w pełnym wydaniu Biuletynu
STORCZYKI GRUNTOWE CHILE
Do niedawna wiadomości o storczykach gruntowych Ameryki Południowej
były dostępne jedynie dla naukowców. Zwiększa się jednak zainteresowanie tymi
pięknymi roślinami, stąd coraz częściej można oglądać zarówno ich zdjęcia jak też
natrafić na amatorskie opisy konkretnych gatunków. Większość dokładnych prac
współczesnych ukazała się w języku hiszpańskim, stąd dużym problemem jest
bariera językowa jak również zdobycie samych pozycji literaturowych. Nieocenioną
pomocą okazało się nawiązanie kontaktów z miłośnikami storczyków w Chile i
Argentynie, stąd myślę że warto poświęcić im kilka słów na łamach biuletynu.
Pełna treść artykułu w pełnym wydaniu Biuletynu
Z WIZYTĄ W KEW GARDENS
Poniżej przedstawiamy wywiad z Grace Pendergast na temat jej pracy dla KEW
Gardens. Został on przygotowany i przeprowadzony dla Państwa przez Krzysztofa
Andrzejewskiego.
KA: Opowiedz proszę czytelnikom naszego biuletynu o swojej pracy. Czym się
zazwyczaj zajmujesz?
GP: Pracuję głównie nad europejskimi gatunkami storczyków, zwłaszcza brytyjskimi.
Pracuję nad pewnym projektem we współpracy z ludźmi ze Szwajcarii, w ramach
którego uprawiamy storczyki z nasion by je następnie reintrodukować.
Pełna treść artykułu w pełnym wydaniu Biuletynu
JAK TO ROBIĄ INNI - ZJAZD HARDY ORCHID SOCIETY
W dniu 2 listopada 2008 miałem możliwość, a jednocześnie przyjemność,
przyjrzeć się jesiennemu zjazdowi brytyjskiego stowarzyszenia zajmującego się w
rodzimymi storczykami. Impreza ta odbywała się w ogrodach Royal Horticultural
Society (RHS) w Wisley. Same ogrody zasługują na osobną uwagę, zatem
zainteresowanym polecam przynajmniej wirtualną wędrówkę po nich http://www.rhs.org.uk/WhatsOn/Gardens//Wisley/index.asp.
Ale wracając do rzeczy....
Zjazd rozpoczął się o godzinie 9:30 w jednym z budynków który śmiało mógłby
pomieścić ponad setkę osób - uczestników było około 80. Przy wejściu prowadzono
rejestrację - każdy z nas otrzymał identyfikator, który jednocześnie pełnił rolę kuponu
na lunch. Po bokach sali rozstawiono stoiska - w większości byli to sprzedawcy roślin.
W sumie wystawiało swoje skarby może ośmiu hodowców, a pośród nich rozstawione
były postery z przeróżnymi prezentacjami - np. o roślinach Iranu, czy uprawie Pleione.
Pełna treść artykułu w pełnym wydaniu Biuletynu
ORCHIS MORIO W BIESZCZADACH ZACHODNICH
Storczyk samiczy Orchis morio jest jednym z wielu gatunków z rodziny
storczykowatych Orchidaceae, które na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat
drastycznie zmniejszyły swoją liczebność i rozmieszczenie na terenie Polski. Polska
Czerwona Księga Roślin z 2001 roku podaje, że w ostatnich dwudziestu latach
gatunek ten został potwierdzony na zaledwie 60 stanowiskach tylko w południowej
części kraju z dawnych 300 lokalizacji rozmieszczonych na terenie całej Polski. Ta
sama księga podaje, że storczyk samiczy ma statut EN (endangered) gatunku
zagrożonego wyginięciem we florze Polski. Natomiast na Red list of plants and fungi
in Poland z 2006 roku ma statut V (vulnereble) gatunku zagrożonego, który w
najbliższej przyszłości zostanie przesunięty do kategorii wymierających – krytycznie
zagrożonych, zakładając że nadal będą działać czynniki zagrożenia.
Pełna treść artykułu w pełnym wydaniu Biuletynu
Orchis morio - fot. Marcin Scelina
Deklaracje przystąpienia do PTS ORCHIS znaleźć można na stronie :
http://www.pts-orchis.pl/dokumenty/deklaracja.pdf
Składki za rok 2009 w wysokości 30zł proszę wpłacać na konto:
13 1140 2004 0000 3102 4858 8188
Dostępne są archiwalne numery Biuletynu dla członków stowarzyszenia.
W tej sprawie proszę pisać na adres:
[email protected]