Wystawa Utracone dziedzictwo - Archiwum Państwowe w Lesznie

Wystawa Utracone dziedzictwo
Archiwum Państwowe w Lesznie na zaproszenie Narodowego Instytutu Dziedzictwa Pracowni Terenowej w Trzebinach
włączyło się w tegoroczne obchody Europejskich Dni Dziedzictwa, które organizowano pod hasłem „Utracone
dziedzictwo”.
Archiwum przy współudziale Pracowni Terenowej Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Trzebinach przygotowało
wystawę „Utracone dziedzictwo”. Na 13 planszach przedstawiono historię kilku obiektów zabytkowych znajdujących
się na obszarze powiatu leszczyńskiego. Najwięcej miejsca poświęcono zamkowi w Rydzynie (siedzibie rodowej
Leszczyńskich, a później Sułkowskich). Rydzyna była jedną z piękniejszych rezydencji magnackich w Wielkopolsce.
Podupadła w XIX w., a po śmierci w 1909 r. ostatniego ordynata dóbr rydzyńskich Antoniego Stanisława Sułkowskiego,
przejęta została przez rząd pruski. W okresie I wojny światowej Niemcy urządzili w zamku obóz dla jeńców francuskich
i rosyjskich. W dwudziestoleciu międzywojennym działało tutaj Liceum i Gimnazjum im. Sułkowskich, natomiast w
okresie okupacji niemieckiej w rydzyńskim zamku urządzono Narodowo-Polityczny Zakład Wychowawczy Kraju Warty.
Pod koniec styczniu 1945 r. – już po wejściu Rosjan – zamek niemal doszczętnie spłonął. Dzieło odbudowy zostało
podjęte po przekazaniu obiektu w 1970 r. Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. Prace
zakończono w 1989 r. Na wystawie prezentowane są przede wszystkim zdjęcia i pocztówki z różnych okresów historii
rydzyńskiego zamku. Niektóre pochodzą z zasobu Archiwum Państwowego w Lesznie, część udostępnili natomiast
dyrektor Zamku w Rydzynie Zdzisław Moliński oraz leszczyńska delegatura Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.
Innymi obiektami zabytkowymi przedstawionymi na planszach to: dwory w Oporowie, Oporówku i w Trzebinach oraz
pałac w Górznie. Prezentowane są zdjęcia dworów oraz m.in. wykazy mebli będących jeszcze na ich wyposażeniu. W
przypadku dworu w Trzebinach są wykazy mebli, które zostały wydane osobom prywatnym. Podobnie jak w
przypadku zamku w Rydzynie – część materiałów umieszczonych na planszach pochodzi z zasobu Archiwum
Państwowego w Lesznie, a część z nich została udostępniona przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków Delegaturę
w Lesznie.
Na ostatniej,14 planszy, przedstawiono, udostępnione przez leszczyńską delegaturę Wojewódzkiego Urzędu Ochrony
Zabytków, zdjęcia zniszczonego dworu w Dzięczynie (powiat gostyński) z 1980 r. oraz fotografie po jego ostatecznym
rozebraniu w 1982 r.
W gablotach umieszczono natomiast archiwalne zdjęcia i pocztówki leszczyńskiego dworca kolejowego – obiekt został
rozebrany w latach 70. XX w., a na jego miejscu postawiono nowy.
Ponadto w jednej gablocie zaprezentowano zdjęcia rzeźby Atlasa, którą ustawiono na pl. Kościuszki w Lesznie w
okresie międzywojennym. W niewyjaśnionych okolicznościach rzeźba została usunięta już po 1945 r.
Otwarcie wystawy odbyło się 23 października 2015 r. w siedzibie Archiwum Państwowego w Lesznie.
1