Koncepcja Pracy Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego
Transkrypt
Koncepcja Pracy Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego
KONCEPCJA PRACY MŁODZIEŻOWEGO OŚRODKA WYCHOWAWCZEGO W HERBACH Herby, Sierpień 2013 Spis treści Wstęp …………………………………………………………………….. ….....3 Rozdział I. Cele i zadania Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego ………..4 Rozdział II. Funkcjonowanie MOW …………………………………… .. …....6 Rozdział III. Struktura organizacyjna ……………………………………. …….9 Rozdział IV. Wychowankowie ………………………………………………. .10 Rozdział V. Pracownicy ………………………………………………… ……11 Rozdział VI. Kierunki działania ………………………………………... …....12 Rozdział VII. Koncepcje rozwoju ………………………………………. ……14 2 Wstęp Koncepcja pracy Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Herbach powstała w oparciu o diagnozę i analizę mocnych i słabych stron oraz potrzeb placówki wynikających z różnych aspektów jej funkcjonowania. Uwzględnia ona specyfikę ośrodka, wyniki prowadzonej ewaluacji. Była tworzona w trakcie licznych dyskusji angażujących przedstawicieli całej społeczności szkolnej/ ośrodkowej. Jej przygotowanie zostało poprzedzone opracowaniem i wdrożeniem narzędzi oraz procedur. Pozwoliły one na określenie pożądanych kierunków rozwoju placówki oraz możliwość modyfikacji. Zostały zaplanowane sposoby informowania o koncepcji pracy i wprowadzanych zmianach. Koncepcja pracy powstała w oparciu i jest spójna z dokumentami obowiązującymi w placówce. Najważniejsze założenia koncepcji pracy placówki: 1. Zapewnienie bezpieczeństwa wychowankom. 2. Kompensacja deficytów i rozwój psychofizyczny wychowanków. 3. Rozwijanie idei twórczej resocjalizacji. 4. Proces usamodzielniania obejmujący wdrażanie do funkcjonowania w społeczeństwie zgodnego z normami społecznymi i prawnymi. 5. Współpraca ze środowiskiem lokalnym. Koncepcja pracy powstała w oparciu o następujące dokumenty: Statut Ośrodka Strategiczny Plan Rozwoju Placówki Misja i Wizja Program Wychowawczy Program Profilaktyki 3 Rozdział I. Cele i zadania Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Herbach Ośrodek jest placówką resocjalizacyjno – rewalidacyjną przeznaczoną dla dzieci i młodzieży niedostosowanej społecznie, upośledzonej umysłowo w stopniu lekkim, w wieku od 13 lat do 18 lat. W przypadkach uzasadnionych sytuacją szkolną wychowanka jego pobyt w placówce może być przedłużony do czasu umożliwiającego ukończenie szkoły lub klasy. Ośrodek zapewnienia wychowankom warunki niezbędne do nauki, wychowania, resocjalizacji i terapii, w tym warunki bezpiecznego pobytu. Cele ośrodka: 1. Eliminowanie przyczyn i przejawów niedostosowania społecznego. 2. Rewalidacja i korekta deficytów. 3. Umożliwienie zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa ukończenia szkoły lub innych form kształcenia. 4. Przygotowanie do samodzielności zawodowej. 5. Przygotowanie do prawidłowego uczestniczenia w życiu społecznym oraz życia zgodnego z powszechnie obowiązującymi normami prawnymi i społecznymi. Cele realizowane są we współpracy z rodzinami wychowanków, sądami, instytucjami państwowymi i samorządowymi oraz stowarzyszeniami i innymi organizacjami społecznymi, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej placówki. 4 Cele realizowane są poprzez następujące zadania: prowadzenie zajęć dydaktycznych, organizowanie zajęć sportowych, turystycznych, rekreacyjnych oraz kulturalno-oświatowych, prowadzenie indywidualnych lub grupowych zajęć specjalistycznych w zakresie terapii pedagogicznej, logopedycznej, organizowanie zajęć psychoedukacyjnych, rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych oraz profilaktycznych, podejmowanie działań zmierzających do uzyskania pełnej samodzielności po opuszczeniu placówki, przygotowanie do pracy zawodowej, z uwzględnieniem potrzeb i wymogów rynku pracy, kształtowanie postaw przedsiębiorczości sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym, wspomaganie w zakresie nabywania umiejętności życiowych ułatwiających funkcjonowanie społeczne oraz umożliwiających powrót do środowiska rodzinnego i społecznego, wspieranie rodziców (prawnych opiekunów) w pełnieniu funkcji wychowawczej i edukacyjnej pomoc w planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej, z uwzględnieniem możliwości i zainteresowań młodzieży oraz współpraca w tym zakresie z sądem oraz ośrodkami pomocy społecznej i innymi instytucjami wspomagającymi, podejmowanie działań interwencyjnych w przypadku zachowań wychowanków szczególnie zagrażających ich zdrowiu lub życiu, organizowanie udziału w życiu społecznym, gospodarczym i kulturalnym środowiska, współpracę ze środowiskiem lokalnym. 5 Rozdział II. Funkcjonowanie MOW w Herbach Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Herbach przeznaczony jest dla chłopców niedostosowanych społecznie upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. Wychowankowie trafiają do niego na mocy postanowienia sądu oraz orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej. Ośrodek jest placówką resocjalizacyjno-rewalidacyjną, zapewnia młodzieży bezpieczeństwo, opiekę i wychowanie, umożliwia kontynuowanie nauki, zdobycie kwalifikacji zawodowych, opiekę zdrowotną, korektę deficytów oraz wszechstronny rozwój psychofizyczny. Przygotowuje podopiecznych do funkcjonowania w społeczeństwie zgodnego z normami społecznymi i prawnymi. W ośrodku działa siedem grup wychowawczych, w których przebywa od sześciu do dwunastu wychowanków. Są do nich dobierani ze względu na wiek, stopień demoralizacji, etap kształcenia, a także indywidualne potrzeby i możliwości. Każda grupa wychowawcza ma swojego koordynatora, który kieruje pracą zespołu wychowawczego. Wychowankowie mają przydzielonych wychowawców prowadzących, którzy wspólnie z podopiecznymi ustalają indywidualne cele, zadania i metody pracy oraz kontrolują przebieg procesu resocjalizacji. W ośrodku działa zespół psychologiczno-pedagogiczny, którego działania są określane corocznie i dostosowane do aktualnych potrzeb wychowawczych. Przy MOW w Herbach funkcjonują trzy szkoły: szkoła podstawowa (6 klasa), gimnazjum oraz szkoła zawodowa, która kształci młodzież w dwóch kierunkach: kucharz oraz pracownik pomocniczy obsługi hotelowej. Praktyki zawodowe odbywają się zarówno w placówce jak i poza nią – w restauracji, szkole i hotelach. Praca dydaktyczna jest prowadzona w taki sposób, aby łączyła się z całością oddziaływań resocjalizacyjno-rewalidacyjnych, stanowiła ich 6 element. Sfery wychowania i edukacji nawzajem się przenikają i uzupełniają, toteż duży nacisk położony jest na spójność zespołu dydaktycznego i wychowawczego. Wychowankowie placówki to młodzież upośledzona, mająca różnego rodzaju deficyty i zaburzenia. Stąd ogromna rola rewalidacji, a więc zajęć o charakterze kompensacyjno-wyrównawczym. Jest ona prowadzona w oparciu o Indywidualne Programy Rewalidacji, tworzone na miarę możliwości i potrzeb poszczególnych chłopców. Korekcji zaburzeń służą również: terapia indywidualna i grupowa, hipoterapia, socjoterapia, logopedia, gimnastyka korekcyjna. W placówce organizowane są zajęcia dodatkowe, m.in. klub sportowy, koło fotograficzno-filmowe, zajęcia plastyczne, muzyczne, a także koło turystyczne obejmujące zajęcia survivalowe (wspinaczka górska, jaskinie), zajęcia z twórczej resocjalizacji, a także mini projekty realizowane w poszczególnych grupach wychowawczych. Ich tematyka wynika z potrzeb młodzieży, ale także z zainteresowań i pasji pracowników, co sprawia, że mają ciekawą, niesztampową formę i podnosi stopień zaangażowanie uczestników. Elementem wykorzystywanym w pracy w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Herbach jest współpraca ze środowiskiem lokalnym, a także instytucjami wspierającymi proces resocjalizacji, np. sądami, policją, opieką społeczną, PCPR. Ważnym aspektem działalności ośrodka jest proces usamodzielniania wychowanków, który odbywa się na wielu płaszczyznach. Jedną z nich jest funkcjonowanie grupy przeznaczonej dla chłopców przebywających w placówce ostatni rok lub, po ukończeniu 18 roku życia, na własną prośbę. Na potrzeby tej grupy został w 2005 roku wybudowany domek, który znajduje się na terenie placówki, ale w jej odsuniętej od całości części, a rok później zaadaptowane małe samodzielne mieszkanko. Elementy usamodzielniania pojawiają się również w funkcjonowaniu wszystkich grup wychowawczych i dotyczą przede wszystkim: samodzielnego przygotowywania 7 posiłków, sporządzania jadłospisów, dokonywania zakupów oraz wszelkich czynności związanych z samoobsługą i codziennym funkcjonowaniem grup. Prowadzone działania pozwalają na lepsze przygotowanie chłopców do samodzielnego życia, zwiększają motywację do dokonywania pozytywnych zmian, a przede wszystkim podnoszą wiarę we własne możliwości. W realizacji programu usamodzielniania wychowanków pomocne jest zaplecze socjalne, a także pewna filozofia działania placówki, zgodnie z którą należy być otwartym na pojawiające się możliwości, szukać niestandardowych rozwiązań i współpracować z wychowankami podczas całego procesu. Co roku rośnie liczba wychowanków, którzy na własną prośbę chcą pozostać w ośrodku mimo ukończenia 18 roku życia. Dużym atutem ośrodka są tereny zewnętrzne, które przypominają park. Obejmują one m.in.: boisko trawiaste do piłki nożnej, boisko do siatkówki, koszykówki, a także wybieg dla koni, tereny ogrodnictwa, miejsca do wypoczynku i rekreacji. Młodzież chętnie spędza tam wolny czas i uczestniczy w różnego rodzaju zajęciach. 8 Rozdział III. Struktura organizacyjna 9 Rozdział IV. Wychowankowie W ośrodku przebywają chłopcy upośledzeni umysłowo w stopniu lekkim niedostosowani społecznie. Umieszczenie w ośrodku wychowawczym odbywa się na podstawie postanowienia wydanego przez sąd rodzinny oraz orzeczenia poradni psychologiczno pedagogicznej. Wychowankowie wymagają stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania oraz specjalistycznej pomocy psychoedukacyjnej. W MOW w Herbach przebywa do 70 chłopców o dużej rozpiętości wiekowej, różnym stopniu demoralizacji i stopniu opóźnień szkolnych. To wszystko sprawia, że praca z nimi jest bardzo trudna, wymaga dużego zaangażowania oraz stosowania zróżnicowanych i zindywidualizowanych metod. Okres przebywania chłopców w ośrodku jest różny, są uczniowie, którzy przebywają w placówce około 4 lat. Czas pobytu w placówce wyznacza z jednej strony moment uzyskania pełnoletniości, a z drugiej ukończenie etapu edukacyjnego (szkoła podstawowa, gimnazjum). Uczniowie kończący gimnazjum w ośrodku często kontynuują naukę w miejscu zamieszkania. Są sytuacje, gdy pełnoletni wychowankowie decydują się na pozostanie w placówce i kontynuowanie edukacji. Chłopcy pochodzą z terenu całego kraju. Połowa wychowanków wychowuje się w rodzinach, gdzie rodzice pozbawieni są lub mają ograniczone prawa rodzicielskie. Pozbawienie praw rodziców wynika często ze zjawisk patologicznych zachodzących w rodzinie. Planując proces resocjalizacji należy uwzględniać nie tylko cechy biopsychiczne wychowanka, ale również jego pochodzenie, zainteresowania, potrzeby. Poznanie uwarunkowań niedostosowania społecznego tkwiących w osobowości nieletniego, środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym pozwalają na trafną diagnozę i szczegółowe opracowanie Indywidualnego Planu Edukacyjno-Terapeutycznego (IPET). Wyznaczone w nim cele i zadania służą wybraniu odpowiednich metod pracy resocjalizacyjno-rewalidacyjnych i podejmowaniu skutecznych działań. Zdiagnozowanie ucznia pozwala dostosować wymagania edukacyjne do jego potrzeb i możliwości, aby jego rozwój intelektualny i fizyczny osiągnął odpowiedni poziom. Efektem dobrze zaplanowanej i realizowanej pracy będzie prawidłowe przygotowanie wychowanka - absolwenta do udziału w życiu społecznym, a także do podjęcia obowiązków zawodowych i rodzinnych oraz prawidłowego funkcjonowania po opuszczeniu placówki. 10 Rozdział V. Pracownicy W ośrodku pracuje ok.50 pracowników pedagogicznych. Są oni zatrudnieni w internacie i w funkcjonujących przy ośrodku szkołach. Osoby zatrudnione w internacie to: dyrektor i jego zastępcy, pedagodzy, psycholog, wychowawcy, a także instruktorzy zajęć: plastycznych, muzycznych, fotograficzno-filmowych i hipoterapii. Kadrę internatu uzupełniają osoby zatrudnione na umowę zlecenie, np. lekarz psychiatra, terapeuta EEG Biofeedback oraz pracownicy niepedagogiczni będący opiekunami nocnymi. Kadrę szkoły stanowią nauczyciele, pedagog/ logopeda oraz instruktorzy praktycznej nauki zawodu i gimnastyki korekcyjnej. Wszyscy pracownicy pedagogiczni podlegają zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu stopniowalnemu awansowi zawodowemu. Dodatkowo pracownicy biorą udział w specjalistycznych kursach, studiach podyplomowych podnoszących poziom ich wiedzy i umiejętności oraz służące szeroko rozumianemu rozwojowi zawodowemu. Pracownicy pedagogiczni muszą współpracować ze sobą w podejmowanych działaniach edukacyjno-wychowawczych, gdyż zwiększa to szanse na osiągnięcie pozytywnych efektów pracy. Na co dzień są oni wspomagani przez pracowników administracji i obsługi, którzy stanowią ważną, integralną część funkcjonowania placówki. Aktualnie zatrudnionych jest łącznie 19 pracowników niepedagogicznych: 7 osób w administracji i 12 osób w obsłudze. Osoby pracujące w administracji pragnąc uzyskać optymalne wyniki w swojej pracy podejmują działania mające na celu podniesienie swoich kwalifikacji oraz współpracują z pracownikami pedagogicznymi w realizacji działań statutowych ośrodka. 11 Rozdział VI. Kierunki działania W Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Herbach tworzymy warunki zapewniające bezpieczeństwo i optymalny rozwój psychofizyczny wychowanków dostosowany do ich indywidualnych potrzeb i możliwości. Cechuje nas sprawność organizacyjna, gotowość na zmiany i konsekwencja w dążeniu do realizacji stawianych celów. Ośrodek działa w oparciu o wieloletnie doświadczenie wynikające z ponad pięćdziesięcioletniej tradycji w pracy z młodzieżą niedostosowaną społecznie niepełnosprawną intelektualnie. Posiada bazę lokalową spełniającą wysokie standardy, która jest systematycznie wzbogacana. Zatrudnia osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych oraz posiadających predyspozycje do pracy z młodzieżą sprawiającą problemy wychowawcze. Pracownicy rozwijają swoją wiedzę i umiejętności poprzez różnorodne formy doskonalenia zawodowego. Placówka podejmuje działania zmierzające do zapewnienia bezpieczeństwa podopiecznym oraz eliminacji przejawów „drugiego życia”. Wychowankowie są traktowani podmiotowo, a wszelkie działania dostosowuje się do ich indywidualnych potrzeb i możliwości. Zwiększoną opieką otaczani są wychowankowie w początkowym okresie pobytu w ośrodku. Szczegółowa diagnoza określa mocne i słabe strony wychowanka, umożliwia stworzenie i realizację Indywidualnych Programów Edukacyjno - Terapeutycznych. Ośrodek działa w oparciu o grupy wychowawcze. Każda z nich ma określoną specyfikę i realizuje własną koncepcję pracy wynikającą z planu pracy ośrodka. Działania podejmowane w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Herbach zmierzają do osiągnięcia pozytywnych efektów pracy resocjalizacyjno-rewalidacyjnej. 12 Praca zespołu pedagogicznego ukierunkowana jest na przygotowywanie chłopców do samodzielnego funkcjonowania w środowisku otwartym oraz życia zgodnego z normami społecznymi. Różnorodna oferta edukacyjna daje możliwość eliminowania deficytów, wyrównywania braków szkolnych i ukończenia poszczególnych etapów kształcenia: II ( klasa 6), III i IV. Szkoła zawodowa umożliwia wychowankom zdobycie zawodu zgodnego z wymaganiami rynku pracy. Dzięki dobrze przygotowanej bazie lokalowej, która obejmuje również właściwie wyposażone zaplecze kuchenne, zajęcia praktyczne mogą być w większości realizowane na terenie placówki. MOW w Herbach posiada szeroką ofertę zajęć rekreacyjno-sportowych, turystycznych i artystycznych. Tworzy i realizuje projekty edukacyjne, programy autorskie, a także zarządza projektami w ramach Europejskich Funduszy Społecznych. Prowadzone są również zajęcia specjalistyczne: socjoterapia, logopedia, gimnastyka korekcyjna, hipoterapia. W podejmowanych działaniach wykorzystywane są tradycyjne metody pracy, a także nowatorskie rozwiązania, które, poddawane systematycznej ewaluacji, służą podnoszeniu jakości pracy placówki. Ważnym elementem pracy terapeutycznej jest indywidualny rozwój wychowanków oparty na wzmacnianiu pozytywnego obrazu samego siebie i budowaniu poczucia własnej wartości. Wszelkie działania w MOW w Herbach są realizowane z poszanowaniem godności osobistej, w atmosferze życzliwości i wzajemnej współpracy. 13 Rozdział VII. Koncepcje rozwoju Koncepcja rozwoju została stworzona w oparciu o analizę strategiczną, która służyła badaniu wewnętrznego i zewnętrznego środowiska placówki. Jej wyniki, w formie analizy SWOT, zostały przedstawione w Strategicznym Planie Rozwoju Placówki na lata 2013-2015. Podstawowe zamierzenia związane z rozwojem dotyczą: Przygotowania wychowanków do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie zgodnego z obowiązującymi normami prawnymi i społecznymi Wyrównywania deficytów rozwojowych i niwelowanie przejawów niedostosowania społecznego Umożliwiania wychowankom pełnego rozwoju psychofizycznego dostosowanego do indywidualnych potrzeb i możliwości Stwarzanie możliwości i motywowanie do zdobywania wykształcenia zgodnie z indywidualnymi możliwościami i potrzebami Stałego podnoszenia jakości prowadzonej pracy resocjalizacyjnorewalidacyjnej we wszystkich jej obszarach Włączania wychowanków w proces edukacyjno- wychowawczy, aktywizowanie do współpracy Zamierzenia będą realizowane poprzez: Dbałość o poziom i różnorodność oferty zajęć edukacyjnych, wychowawczych, specjalistycznych Systematyczne prowadzenie ewaluacji wewnętrznej i wykorzystywanie jej wyników do podnoszenia jakości pracy placówki 14 Zwiększanie motywacji wychowanków do aktywnego uczestniczenia w zajęciach edukacyjnych Podnoszenie poziomu poczucia bezpieczeństwa wychowanków Dostosowanie treści zawartych w podręcznikach przeznaczonych do szkół masowych do możliwości uczniów upośledzonych umysłowo oraz do nowej podstawy programowej Nauczanie w szkołach zawodowych w oparciu o autorskie programy nauczania i ich modyfikowanie w miarę potrzeb Opracowanie ogólnego programu usamodzielniania wychowanków MOW w Herbach Motywowanie pełnoletnich wychowanków do kontynuowania nauki w ośrodku Monitorowanie zmian na rynku pracy i poszerzanie oferty kształcenia zawodowego zgodnie z potrzebami Poszukiwanie możliwości prowadzenia praktyk zawodowych w nowych instytucjach Rozwijanie wolontariatu (praca wolontariuszy na rzecz placówki, pełnienie wolontariatu przez wychowanków ośrodka na zewnątrz) Systematyczne przygotowywanie uczniów do egzaminów zewnętrznych Opracowywanie nowych narzędzi do pomiaru wiadomości i umiejętności szkolnych oraz modyfikacja istniejących Gromadzenie i wykorzystanie informacji o losach absolwentów Stałe podnoszenie umiejętności wychowawców/ nauczycieli do działania zadaniowego i wykorzystywanie jej w adekwatnych sytuacjach Kształtowanie umiejętności szybkiego i skutecznego reagowania na zmiany w prawodawstwie Motywowanie pracowników do udziału w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych, właściwe wykorzystywanie dofinansowania 15 Doskonalenie współpracy między pracownikami, podejmowanie zintegrowanych działań wobec wychowanków Prawidłowe reagowanie na przejawy drugiego życia, wzrost informacji dotyczących tego problemu u nauczycieli i wychowawców Kształtowanie prawidłowego wizerunku ośrodka oraz zwiększenie współpracy w środowisku lokalnym Utrzymanie mocnej pozycji placówki wśród placówek resocjalizacyjnych Inicjowanie działań wspierających współpracę z innymi placówkami Kontynuowanie współpracy z organem prowadzącym Podniesienie konkurencyjności placówki Przygotowanie do zmian umożliwiających stabilne funkcjonowanie placówki w zmieniających się realiach zewnętrznych: niż demograficzny, zwiększanie się liczby placówek resocjalizacyjnych, częstsze niż dotąd występowanie zaburzeń psychicznych u wychowanków itp. Zintensyfikowanie współpracy z uczelniami, instytucjami zajmującymi się profilaktyką uzależnień, placówkami opiekuńczymi, instytucjami doradztwa zawodowego placówkami zagranicznymi Wykorzystywanie wszelkich sytuacji do nawiązania współpracy i włączenia rodziców w proces resocjalizacji Wdrażanie obowiązujących procedur, modyfikowanie ich zgodnie z potrzebami Tworzenie i dostosowywanie dokumentów wewnętrznych, formularzy do zmieniających się przepisów prawnych i potrzeb placówki Systematyczna dbałość o stan pomieszczeń placówki i ich wyposażenie, wzbogacenie bazy lokalowej i sportowej Racjonalne gospodarowanie środkami finansowymi Motywowanie pracowników do większej dbałości o estetykę pomieszczeń i poszanowanie mienia ośrodka 16 Wykorzystanie bazy ośrodka do organizacji imprez i zajęć plenerowych przygotowanych przez placówkę oraz miejscowe firmy/instytucje Aktywizacja działalności SPOMNIS w zakresie pozyskiwania dodatkowych funduszy i realizacji projektów Promocja idei 1% odpisu podatku dochodowego na rzecz SPOMNIS Zwiększenie monitoringu placówki Właściwe wykorzystywanie posiadanych samochodów i dbałość o ich stan Stałe dbanie o przestrzegania zasad bhp przez pracowników i wychowanków Unowocześnienie strony internetowej i jej systematyczne aktualizowanie Przyjęto do realizacji przez Radę Pedagogiczną w dniu 28.08.2013r. 17