Spis treści

Spis treści
Wprowadzenie ....................................................................
9
1. Problemy bezpieczeństwa w myśli filozoficzno-społecznej ................
1.1. Wstęp ........................................................................
1.2. Starożytność .................................................................
1.3. Średniowiecze ...............................................................
1.4. Czasy nowożytne ............................................................
1.4.1. Pacyfizm ...............................................................
1.4.2. Darwinizm społeczny .................................................
Podsumowanie ...................................................................
Literatura uzupełniająca .........................................................
Pytania ............................................................................
11
11
12
15
17
24
25
27
28
29
2. Nowoczesne nauki o bezpieczeństwie .......................................
2.1. Podstawy współczesnych nauk o bezpieczeństwie ........................
2.1.1. Studia strategiczne ....................................................
2.1.2. Studia nad bezpieczeństwem
2.1.3. Krytyczne studia nad bezpieczeństwem
2.2. Sekuritologia – kompleksowa nauka o bezpieczeństwie
2.2.1. Założenia badawcze
2.2.2. Cele i metodologia
2.3. Inne teorie
2.3.1. Teoria zderzenia cywilizacji ...........................................
2.3.2. Teoria fal cywilizacyjnych
2.3.3. Koniec historii według Francisa Fukuyamy ..........................
Podsumowanie ...................................................................
Literatura uzupełniająca .........................................................
Pytania ............................................................................
31
31
33
34
35
36
39
41
42
42
43
44
46
47
47
3. Bezpieczeństwo ...............................................................
3.1. Zakres znaczeniowy terminu ...............................................
3.2. Bezpieczeństwo jako stan ..................................................
3.4. Bezpieczeństwo jako potrzeba .............................................
3.5. Odczuwanie bezpieczeństwa ..............................................
3.6. Bezpieczeństwo jako wartość .............................................
49
50
52
54
56
57
6
Spis treści
3.7. Bezpieczeństwo jako funkcja społeczna ....................................
3.8. Bezpieczeństwo jako wspólnota społeczna ................................
3.9. Bezpieczeństwo jako forma i rezultat konfliktu ............................
3.10. Ocena poziomu bezpieczeństwa ..........................................
3.10.1. Identyfikacja zagrożeń ...............................................
3.10.2. Identyfikacja podatności ............................................
3.10.3. Określanie poziomu bezpieczeństwa ...............................
Podsumowanie ...................................................................
Literatura uzupełniająca ..........................................................
Pytania ............................................................................
58
60
60
62
63
64
64
65
66
66
4. Obszary analizy w naukach o bezpieczeństwie ............................. 67
4.1. Zakres badawczy ............................................................ 68
4.1.1. Międzynarodowa płaszczyzna bezpieczeństwa ..................... 68
4.1.1.1. Globalne problemy bezpieczeństwa ........................ 68
4.1.1.2. Współczesne globalne problemy bezpieczeństwa ......... 70
4.1.2. Narodowa płaszczyzna bezpieczeństwa ............................. 77
4.1.2.1. Czynniki warunkujące bezpieczeństwo zewnętrzne ....... 77
4.1.2.2. Bezpieczeństwo wewnętrzne ............................... 80
4.1.3. Płaszczyzna bezpieczeństwa zbiorowego ............................ 80
4.1.4. Płaszczyzna bezpieczeństwa indywidualnego ....................... 84
4.2. Sektory analizy bezpieczeństwa ............................................ 86
4.2.1. Sektor militarny ....................................................... 87
4.2.2. Sektor polityczny ...................................................... 89
4.2.3. Sektor ekonomiczny .................................................. 91
4.2.4. Sektor społeczny ...................................................... 92
4.2.5. Sektor publiczny ...................................................... 94
4.2.6. Sektor środowiskowy ................................................. 95
4.2.7. Sektor informacyjny .................................................. 96
Podsumowanie ................................................................... 98
Literatura uzupełniająca ......................................................... 99
Pytania ............................................................................ 100
5. Środowisko w naukach o bezpieczeństwie .................................. 101
5.1. Pojęcie środowiska bezpieczeństwa państwa ............................. 101
5.1.1. Środowisko bezpieczeństwa .......................................... 103
5.1.2. Czynniki środowiskowe ............................................... 104
5.2. Zewnętrzne środowisko bezpieczeństwa państwa ........................ 105
5.2.1. Zakres bezpieczeństwa ............................................... 107
5.2.2. Zespół konfliktów ..................................................... 110
5.3. Wewnętrzne środowisko bezpieczeństwa państwa ....................... 112
5.3.1. Czynnik geograficzny ................................................. 112
5.3.2. Czynniki społeczne .................................................... 114
5.3.2.1. Struktura demograficzna .................................... 115
Spis treści
7
5.3.2.2. Zróżnicowanie społeczne ludności ......................... 118
5.3.2.3. Zróżnicowanie regionalne .................................. 120
5.3.3. Patologie społeczne .................................................. 121
5.4. Równowaga systemu politycznego ......................................... 124
Podsumowanie ................................................................... 125
Literatura uzupełniająca ......................................................... 126
Pytania ............................................................................ 127
Zakończenie ....................................................................... 129
Bibliografia ........................................................................ 131