Pszczoły biologicznym wskaźnikiem skażenia środowiska (fakultet)

Rok akademicki:
Grupa przedmiotów:
Numer katalogowy:
Nazwa przedmiotu1):
Pszczoły biologicznym wskaźnikiem skażenia środowiska
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski3):
Bees as bioindicators of environment al pollution
4)
ECTS 2)
2
Ochrona środowiska
Kierunek studiów :
Koordynator przedmiotu5):
dr hab. Grażyna Topolska
6)
dr hab. Grażyna Topolska, lek. wet. Anna Gajda
Prowadzący zajęcia :
7)
Jednostka realizująca :
Katedra Patologii i Diagnostyki Weterynaryjnej, Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany8):
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
Status przedmiotu9):
a) przedmiot …fakultatywny…….
10)
b) stopień …II….
rok …I…
c) stacjonarne /
niestacjonarne
11)
Cykl dydaktyczny :
Semestr letni
Założenia i cele przedmiotu12):
Założeniem przedmiotu jest zapoznanie studentów z możliwościami i sposobami wykorzystania pszczół i
ich produktów w monitoringu skażenia środowiska oraz przekazanie im niezbędnej wiedzy mającej im
ułatwić w przyszłości zaplanowanie i ewentualne podjęcie takiego monitoringu. Celem jest zapoznanie
studentów z bardzo podstawowymi wiadomościami z zakresu biologii pszczoły i rodziny pszczelej,
podstawowych czynności wykonywanych w pasiece oraz zarysu patologii w zakresie, jaki jest niezbędny
przy rozważaniu możliwości prowadzenia takiego monitoringu oraz o technikach stosowanych przy takim
monitoringu.
a)
13)
Formy dydaktyczne, liczba godzin :
Jęz. wykładowy :polski
wykłady………………………………………………………………… ………; liczba godzin .15......;
b)
ćwiczenia laboratoryjne ………………………………………………………; liczba godzin ..9.....;
c)
ćwiczenia terenowe……………………………………………………………; liczba godzin ...6..;
Metody dydaktyczne14):
Wykłady z wykorzystaniem technik audiowizualnych (filmów i prezentacji w PowerPoint); ćwiczenia
laboratoryjne z preparowaniem pszczół, oglądaniem utrwalonych preparatów makro i mikroskopowych;
ćwiczenia w pasiece przy rodzinach pszczelich z wykorzystaniem podstawowego sprzętu pasiecznego i
sprzętu specjalistycznego do pobierania próbek.
Pełny opis przedmiotu15):
Tematyka wykładów dotyczy: roli owadów w świecie; biologii rodziny pszczelej i podstawowych czynności
w gospodarce pasiecznej; rodzaju produktów pszczelich i sposobów ich wykorzystania; objawów chorób
najczęściej atakujących pszczoły, zagadnień związanych z zatruciami pszczół i zespołem masowego
ginięcia rodzin pszczelich; rodzaju i przydatności metod wykorzystywania pszczół do monitorowania
skażenia środowiska, wykorzystania pszczół samotnic i trzmieli w rolnictwie i ogrodnictwie.
Tematyka ćwiczeń dotyczy: składu rodziny pszczelej i anatomii poszczególnych osobników; rozwoju
osobniczego pszczół; podstawowego wyposażenia pasieki i czynności przy przeglądzie rodziny pszczelej;
powstawania i oceny produktów pszczelich, przygotowania rodzin (rodzinek) pszczelich do stosowania w
monitoringu skażenia środowiska; pobierania próbek do monitoringu skażenia środowiska.
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)16):
17)
Założenia wstępne :
Efekty kształcenia18):
Studenci powinni posiadać: znajomość głównych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i źródeł
emisji, znajomość wpływu warunków meteorologicznych i pozameteorologicznych na rozprzestrzenianie
się zanieczyszczeń; znajomość głównych zanieczyszczeń pedosfery i ich źródeł; znajomość głównych
zanieczyszczeń hydrosfery i ich źródeł.
01–zna podstawową budowę wewnętrzną i zewnętrzną
pszczoły
02 – zna podstawowe zjawiska z życia rodziny
pszczelej w ciągu roku
03 –zna podstawowe zasady pracy z pszczołami, wie
jak powinien wyglądać okresowy przegląd rodziny
pszczelej oraz zna podstawowe działania w pasiece w
ciągu sezonu pszczelego
04-zna sposoby wykorzystywania trzmieli i pszczół
samotnic w rolnictwie i ogrodnictwie
05 -potrafi rozpoznać objawy nasuwające podejrzenie
zaburzenia stanu zdrowia rodziny pszczelej
06-jest obeznany z problematyką masowego
ginięcia rodzin pszczelich w Europie i na świecie
07 –potrafi wymienić produkty pszczele i opisać
sposoby ich pozyskiwania
08–zna sposoby wykorzystywania pszczół w
monitoringu skażenia środowiska, wady i zalety
poszczególnych metod
09-wie jak przygotować rodzinę (rodzinke
pszczelą) do celu monitoringu skażenia
środowiska
10-wie, jakie produkty i w jaki sposób pozyskiwać
w celu monitoringu skażenia środowiska przy
użyciu pszczół
1
Sposób weryfikacji efektów kształcenia19):
01-08 – końcowe zaliczenie (test)
Forma dokumentacji osiągniętych efektów
Treść pytań z zaliczenia (test) z oceną
kształcenia 20):
Na zaliczenie składają się punkty uzyskane z odpowiedzi na trzy opisowe pytania, każde za 30 punktów,
po jednym z zakresu: a) biologii pszczoły miodnej i gospodarki pasiecznej, b) patologii pszczoły miodnej, c)
Elementy i wagi mające wpływ na ocenę
z wykorzystywania pszczół do monitoringu skażenia środowiska. Waga poszczególnych pytań: a)-25%. b)końcową21):
25%, c)-40% .
Miejsce realizacji zajęć22):
W audytorium, w laboratorium, w pasiece dydaktyczno-doświadczalnej
Literatura podstawowa i uzupełniająca23):
1. W. Skowronek: „Pszczelnictwo” (Wyd. ISiK 2001)
2. A. Hartwig, G. Topolska, K. Krzyżańska: „Choroby pszczół –materiały do ćwiczeń” (Wyd. SGGW 2004)
3. G.Topolska (2004) Pszczoły jako wskaźniki skażenia środowiska. Pszczelarstwo, 55 (5): 10-11, 24.
4.„Hodowla pszczół” - praca zbiorowa pod red. Wilde J., Prabucki (PWRiL, 2008
UWAGI24):
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot25) :
Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów
kształcenia18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS2:
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
15 h wykłady + 15 h ćwiczenia + 5 h konsultacje)
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne,
projektowe, itp.: (15 h ćwiczenia + 5 h konsultacje)
45 h (1,8
ECTS)
1,4……….
ECTS
0,8……….
ECTS
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia efektami przedmiotu 26)
Nr /symbol
efektu
01
zna podstawową budowę wewnętrzną i zewnętrzną pszczoły
Odniesienie do efektów dla programu
kształcenia na kierunku
K_W01+
02
zna podstawowe zjawiska z życia rodziny pszczelej w ciągu roku
K_W01++
03
zna zasady pracy z pszczołami, wie jak powinien wyglądać okresowy przegląd rodziny
pszczelej oraz zna podstawowe działania w pasiece w ciągu sezonu pszczelego
zna sposoby wykorzystywania trzmieli i pszczół samotnic w rolnictwie i ogrodnictwie
K_W01+
05
potrafi rozpoznać objawy nasuwające podejrzenie zaburzenia stanu zdrowia rodziny
pszczelej
K_W07+
06
jest obeznany z problematyką masowego ginięcia rodzin pszczelich w Europie i na świecie
K_W03+++, K_S06+++, K_S05++
07
potrafi wymienić produkty pszczele i opisać sposoby ich pozyskiwania
K_W07+
08
zna sposoby wykorzystywania pszczół w monitoringu skażenia środowiska, wady i zalety
poszczególnych metod
K_W07+++, K_S06+++, K_S05++
09
wie jak przygotować rodzinę (rodzinkę pszczelą) do celu monitoringu skażenia środowiska
K_W07++, K_U02++
10
wie jakie produkty i w jaki sposób pozyskiwać w celu monitoringu skażenia środowiska
przy użyciu pszczół
K_W07++,K_U02++
04
Wymienione w wierszu efekty kształcenia:
K_W07+
2