Final_ report_PL_2005-7693

Transkrypt

Final_ report_PL_2005-7693
KOMISJA EUROPEJSKA
DYREKCJA GENERALNA DS. ZDROWIA I OCHRONY KONSUMENTÓW
Dyrekcja F - Biuro ds. Żywności i Weterynarii
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
SPRAWOZDANIE KOŃCOWE
Z MISJI
PRZEPROWADZONEJ W POLSCE
W DNIACH OD 12 DO 16 WRZEŚNIA 2005 R. DOTYCZĄCEJ
GĄBCZASTEJ ENCEFALOPATII BYDŁA (BSE)
I ŻYWIENIA ZWIERZĄT
Uwaga: błędy rzeczowe stwierdzone w projekcie sprawozdania zostały poprawione.
Wyjaśnienia, których udzieliły właściwe organy w Polsce, zostały ujęte w postaci
przypisów kursywą, we właściwych częściach niniejszego sprawozdania końcowego.
14/02/06 - 37334
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
STRESZCZENIE
Niniejsze sprawozdanie przedstawia wyniki misji przeprowadzonej w Polsce przez Biuro ds.
Żywności i Weterynarii (FVO) w dniach od 12 do 16 września 2005 r.
Ogólnym celem misji było dokonanie oceny wprowadzenia niektórych przepisów unijnych
dotyczących:
− ochrony przed gąbczastą encefalopatią bydła (BSE) i związanych z nią kwestii; oraz
− zapewnienia bezpieczeństwa pasz, w szczególności organizacji urzędowych kontroli i
rozwiązań dotyczących zatwierdzania i rejestracji zakładów i pośredników prowadzących
działalność w sektorze pasz zwierzęcych.
Zgodnie z zakresem misji, podczas jej przeprowadzania skupiono się na działaniach podjętych
w odpowiedzi na zalecenia wydane w sprawozdaniach z poprzednich misji FVO, które
dotyczyły powyższych kwestii.
Ogólnie w sprawozdaniu stwierdzono, że odnotowano znaczne postępy. Jednakże:
− w odniesieniu do kontroli BSE, konieczne jest podjęcie dalszych działań w celu zwiększenia
na niektórych obszarach nadzoru nad programem badań na obecność BSE; w odniesieniu
do kontroli zakazu paszowego, konieczne jest dalsze ukierunkowanie na miejsca, w których
wystąpienie ryzyka jest bardziej prawdopodobne, w kontekście potencjalnego ryzyka
nadużyć w stosowaniu nawozów organicznych.
− w odniesieniu do kontroli w zakresie żywienia zwierząt, konieczne jest podjęcie dalszych
działań w celu opracowania krajowego programu kontroli opartego na ryzyku i zwiększenia
kontroli obecności niedozwolonych środków farmaceutycznych w paszach.
Sprawozdanie zawiera szereg zaleceń skierowanych do właściwych organów w Polsce
mających na celu uzupełnienie stwierdzonych braków i dalszą poprawę obowiązujących
środków wykonawczych i środków kontroli.
ii
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
SKRÓTY I TERMINY SPECJALISTYCZNE UŻYTE W SPRAWOZDANIU
ARiMR
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, właściwy organ
odpowiedzialny za zarządzanie bazą danych dotyczących identyfikacji
bydła
BSE
Gąbczasta encefalopatia bydła
WO
Właściwe organy
WOC
Właściwy organ centralny, Główny Inspektorat Weterynarii
Z/P
Zakłady i pośrednicy prowadzący działalność w sektorze pasz
zwierzęcych
GIW
Główny Inspektorat Weterynarii, WOC
Padłe
zwierzęta
Bydło padłe w gospodarstwie
HACCP
Analiza zagrożeń i krytycznych punktów kontroli
Całkowity
zakaz paszowy
Zakaz karmienia zwierząt hodowlanych produktami paszowymi
pochodzenia zwierzęcego i wyjątki mające zastosowanie do tego zakazu,
zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 999/2001
FVO
Biuro ds. Żywności i Weterynarii
MRiRW
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
MAT
Analityczna metoda mikroskopowa określania składników pochodzenia
zwierzęcego do celów urzędowej kontroli pasz, zgodnie z dyrektywą
2003/126/WE
MBM
Mączka mięsno-kostna
Nawozy
organiczne
MBM stosowana jako nawóz
PPZ
Produkty pochodzenia zwierzęcego, w myśl art. 7 rozporządzenia (WE)
nr 999/2001
PBZ
Przetworzone białka zwierzęce,
rozporządzenia (WE) nr 1774/2002
Inspektorat
powiatowy
Właściwy organ na szczeblu powiatowym
SRM
Materiały szczególnego ryzyka, zgodnie z art. 3 rozporządzenia (WE) nr
999/2001
TSE
Pasażowalne encefalopatie gąbczaste
iii
zgodnie
z
załącznikiem
I
do
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
Inspektorat
wojewódzki
Właściwy organ na szczeblu wojewódzkim
iv
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
SPIS TREŚCI
1.
WSTĘP........................................................................................................................ 1
2.
CELE I ZAKRES MISJI............................................................................................. 1
3.
PODSTAWA PRAWNA MISJI I INNE WŁAŚCIWE PRZEPISY PRAWNE ........ 2
4.
KONTEKST................................................................................................................ 3
5.
GŁÓWNE WNIOSKI ................................................................................................. 3
5.1. KONTROLE BSE ................................................................................................. 3
5.2. KONTROLE W ZAKRESIE ŻYWIENIA ZWIERZĄT.................................................... 9
6.
WNIOSKI ................................................................................................................. 11
6.2. WNIOSEK OGÓLNY ........................................................................................... 13
7.
SPOTKANIE ZAMYKAJĄCE ................................................................................ 13
8.
ZALECENIA ............................................................................................................ 13
UZUPEŁNIENIE .............................................................................................................. 15
v
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
1.
WSTĘP
Misja odbyła się w Polsce w dniach od 12 do 16 września 2005 r.
Zespół prowadzący inspekcję składał się z dwóch inspektorów Biura ds. Żywności i
Weterynarii (FVO), którym podczas misji towarzyszył przedstawiciel właściwego organu
centralnego (WOC), Głównego Inspektoratu Weterynarii (GIW).
W dniu 12 września 2005 r. odbyło się spotkanie otwierające z przedstawicielem
właściwego organu centralnego (WOC), podczas którego potwierdzono cele, plan wizytacji
w ramach misji, standardowe wymagania dotyczące sprawozdań i procedury postępowania,
a także poproszono o dodatkowe informacje niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia
misji.
2.
CELE I ZAKRES MISJI
Ogólnym celem misji było dokonanie oceny:
a) wprowadzenia niektórych środków ochronnych przeciw gąbczastej encefalopatii bydła
(BSE), w szczególności środków wprowadzonych w celu nadania mocy wymogom
ustanowionym w rozporządzeniu (WE) nr 999/20011,2;
b) zapewnienia bezpieczeństwa pasz, w szczególności środków wprowadzonych w celu
nadania mocy:
− przepisom wspólnotowym dotyczącym zasad organizacji urzędowych inspekcji w
zakresie żywienia zwierząt, zgodnie z dyrektywą 95/53/WE3 i związanymi z nimi
przepisami unijnymi dotyczącymi pasz;
− przepisom wspólnotowym ustanawiającym warunki i środki dla zatwierdzania i
rejestracji określonych zakładów i pośredników (Z/P) prowadzących działalność w
sektorze pasz zwierzęcych, zgodnie z dyrektywą 95/69/WE4 i dyrektywą
98/51/WE5.
Zgodnie z zakresem misji, podczas jej przeprowadzania skoncentrowano się na:
a) czynnym i biernym nadzorze epidemiologicznym nad BSE u bydła, usuwaniu i
postępowaniu z materiałami szczególnego ryzyka (SRM), zakazie karmienia zwierząt
hodowlanych produktami pochodzenia zwierzęcego (PPZ) i wyjątkami mającymi
zastosowanie do tego zakazu (zwanego dalej „całkowitym zakazem paszowym”);
b) ogólnych elementach urzędowych kontroli i środkach dla zatwierdzania i rejestracji
wymaganych na mocy wymienionych wyżej dyrektyw. Misja objęła swoim zakresem
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Akty prawne cytowane w niniejszym sprawozdaniu odnoszą się, w poszczególnych przypadkach, do ostatniej
zmienionej wersji.
Rozporządzenie (WE) nr 999/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. ustanawiające
zasady dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenośnych gąbczastych encefalopatii;
Dz.U. L 147 z 31.5.2001, str. 1.
Dyrektywa Rady 95/53/WE z dnia 25 października 1995 r. ustalająca zasady dotyczące organizacji
urzędowych inspekcji w zakresie żywienia zwierząt; Dz.U. L 265 z 8.11.1995, str. 17.
Dyrektywa Rady 95/69/WE z dnia 22 grudnia 1995 r. ustanawiająca warunki i środki dla zatwierdzania i
rejestracji określonych zakładów i pośredników prowadzących działalność w sektorze pasz zwierzęcych i
zmieniająca dyrektywy 70/524/EWG, 74/63/EWG, 79/373/EWG i 82/471/EWG; Dz.U. L 332 z 30.12.1995,
str. 15.
Dyrektywa Komisji 98/51/WE z dnia 9 lipca 1998 r. ustanawiająca niektóre środki w celu wykonania
dyrektywy Rady 95/69/WE ustanawiającej warunki i środki dla zatwierdzania i rejestracji określonych
zakładów i pośredników prowadzących działalność w sektorze pasz zwierzęcych; Dz.U. L 208 z 24.7.1998,
str. 43.
1
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
wszystkie etapy poczynając od produkcji i kończąc na stosowaniu pasz do karmienia
zwierząt hodowlanych.
W tym kontekście przeprowadzona ocena dotyczyła przede wszystkim działań podjętych i
zaplanowanych przez WOC w odpowiedzi na zalecenia, wydane w wyniku poprzednich
misji dotyczących powyższych kwestii.
Aby osiągnąć wyżej wymienione cele, odbyły się następujące spotkania i przeprowadzono
wizytacje w następujących miejscach:
WIZYTCACJE
WE
WŁAŚCIWYM
Uwagi
ORGANIE
na
szczeblu
centralnym
√
Spotkanie otwierające i zamykające (przedstawienie
sprawozdania)
na
szczeblu
wojewódzkim
√
Spotkania z urzędnikami szczebla wojewódzkiego w
różnych miejscach w terenie
na
szczeblu
lokalnym
√
Spotkania w terenie z powiatowymi lekarzami
weterynarii i inspektorami ds. pasz.
Laboratorium ds. BSE
1
Wojewódzkie laboratorium ds. diagnostyki BSE
Laboratorium kontroli pasz
1
Państwowy Instytut Weterynaryjny
Właściwy organ
WIZYTACJE W LABORATORIACH
MIEJSCA PRZETWÓRSTWA PRODUKTÓW ZWIERZĘCYCH (nieprzeznaczonych do
spożycia przez ludzi)
Miejsca na odpady zwierzęce
Przetwórca/wytwórca
zwierzęcych
pasz
1
Jeden zakład przetwórczy kategorii 1, z którego
padłe zwierzęta zostały poddane badaniom na
obecność BSE
2
Jeden wytwórca pasz stosujący mączkę rybną, jeden
podmiot produkujący pasze na użytek własny
stosujący mączkę rybną
2
Dwie rzeźnie bydła o wysokiej wydajności
ZAKŁADY PRZETWÓRSTWA ŻYWNOŚCI
Rzeźnie
3.
PODSTAWA PRAWNA MISJI I INNE WŁAŚCIWE PRZEPISY PRAWNE
Misja została przeprowadzona
wspólnotowego, w szczególności:
na
mocy
przepisów
ogólnych
prawodawstwa
1.
2.
artykułu 21 rozporządzenia (WE) nr 999/2001,
decyzji Komisji 98/139/WE ustanawiającej niektóre szczegółowe zasady dotyczące
kontroli na miejscu, przeprowadzanych w dziedzinie weterynarii przez ekspertów
Komisji w państwach członkowskich6,
3.
artykułu 17a dyrektywy Rady 95/53/WE.
Podczas misji wzięto pod uwagę inne przepisy, w tym środki wykonawcze, w
szczególności rozporządzenie (WE) nr 1774/20017.
(6)
(7)
Dz.U. L 38 z 12.2.1998, str. 10.
Rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r.
ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego
nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi; Dz.U. L 273 z 10.10.2002, str. 1.
2
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
4.
KONTEKST
Przeprowadzona misja była pierwszą misją dotyczącą BSE i żywienia zwierząt od chwili
przystąpienia Polski do Unii Europejskiej (UE). Przed przystąpieniem, FVO
przeprowadziło misję w ramach przygotowań do przystąpienia w celu udzielenia pomocy i
monitorowania postępów w zakresie wprowadzania odpowiednich wymogów unijnych.
W wyniku misji przeprowadzonych przed przystąpieniem wydano szereg zaleceń, w
odpowiedzi na które właściwe organy (WO) podjęły liczne działania naprawcze. W
stosownych przypadkach zarówno zalecenia, jak i działania naprawcze są przedstawione
we właściwych częściach sekcji 5.
5.
GŁÓWNE WNIOSKI
5.1.
KONTROLE BSE
5.1.1.
Właściwe organy
Odpowiednie zalecenia, wydane w wyniku misji przeprowadzonych przed przystąpieniem,
dotyczą dokonania przeglądu personelu pod względem obciążenia pracą dotyczącą BSE i
związanych z nią kwestii.
W odpowiedzi na powyższe zalecenia, WO podjął się złożenia wniosku o zatrudnienie
dodatkowych pracowników do przeprowadzania inspekcji weterynaryjnych.
W czerwcu 2005 r. Główny Lekarz Weterynarii (GLWet) zwrócił się do departamentu
finansów w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) z pisemnym wnioskiem o
zatrudnienie większej ilości pracowników na szczeblu centralnym (jedno stanowisko w
dziale zajmującym się utylizacją i żywieniem zwierząt oraz pięć stanowisk w dziale
zajmującym się sprawami związanymi ze zdrowiem zwierząt).
Zespół prowadzący misję stwierdził, że:
¾ w 2004 r., w centralnym biurze zajmującym się sprawami związanymi z utylizacją i
żywieniem zwierząt obsadzone zostały dwa nowe stanowiska, chociaż podczas misji
jedno z nowych stanowisk było wolne;
¾ w 2005 r. na szczeblu centralnym zatrudniono dwóch pracowników w pełnym
wymiarze czasu pracy mających zajmować się sprawami związanymi ze zdrowiem
zwierząt, z których jeden jest odpowiedzialny za nadzór epidemiologiczny i sprawy
związane z SRM.
¾ GIW zwrócił uwagę na istniejące trudności związane z zatrzymywaniem
doświadczonych pracowników w centrali.
5.1.2.
Nadzór epidemiologiczny nad bydłem
Odpowiednie zalecenia, wydane w wyniku misji przeprowadzonych przed przystąpieniem,
dotyczyły:
−
powiadamiania i pobierania we właściwym czasie próbek z padłego bydła w wieku
powyżej 24 miesięcy w celu zmniejszenia liczby nieprawidłowych próbek i
zwiększenia liczby badań w tej grupie zwierząt;
−
opracowania systemu prawidłowego klasyfikowania zwierząt do odpowiednich
subpopulacji, w ramach programu badań na obecność BSE ;
−
opracowania systemu monitorowania programu badań na obecność
umożliwiającego podjęcie w razie konieczności szybkich działań naprawczych.
3
BSE
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
W odpowiedzi na powyższe zalecenia WO podjął się:
−
wprowadzenia nowych przepisów weterynaryjnych, które weszły w życie w maju
2004 r., ustanawiających obowiązek natychmiastowego zgłaszania padłych zwierząt
właściwym organom;
−
dokonania przeglądu instrukcji krajowych, tak aby uwzględniały one wymogi
dotyczące stałego monitorowania programu nadzoru nad BSE, przy jednoczesnym
zapewnieniu prawidłowej klasyfikacji kwalifikujących się zwierząt;
−
monitorowania ewentualnych rozbieżności w sporządzanych na szczeblu lokalnym
miesięcznych raportach dotyczących liczb bydła w każdej grupie (tj. ubój sanitarny,
ubój w sytuacjach awaryjnych, zwierzęta padłe i zwierzęta podejrzane).
4
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
W 2004 r. u 11 spośród 76 podejrzanych przypadków potwierdzono obecność BSE.
Wszystkie potwierdzone przypadki zostały wykryte w wyniku czynnego nadzoru (10
przypadków dotyczyło bydła poddanego ubojowi, a jeden przypadek padłego zwierzęcia).
W 2004 r. najstarsza krowa, u której potwierdzono obecność BSE miała 13 lat, a
najmłodsza 32 miesiące.
W grudniu 2004 r., w związku z badaniami na obecność BSE u bydła dokonano przeglądu
rozporządzenia MRiRW. W lutym 2005 r., GLWet dokonał przeglądu wzorów formularzy
wykorzystywanych przy składaniu raportów z pobierania próbek dla różnych kategorii
zwierząt oraz odbyły się spotkania centrali i pracowników szczebla lokalnego w celu
omówienia tej kwestii. W sierpniu 2005 r., GLWet wprowadził zmiany do poprzednich
przepisów krajowych dotyczących badań na obecność BSE i udzielił bardziej
szczegółowych instrukcji dotyczących próbek do badania na obecność BSE, które uległy
autolizie(8).
Po ostatnio przeprowadzonej misji, opracowano system koordynatorów ds. raportowania
wyników szybkich testów pomiędzy szczeblem lokalnym (w powiatach i województwach)
a centralą, oparty na porównaniu danych dotyczących uboju i danych dotyczących badań
na obecność BSE. Kontrole krzyżowe danych przeprowadzane są na wszystkich
szczeblach. Na terenie województw pracuje pięciu koordynatorów wojewódzkich ds.
obszarów geograficznych, z których próbki są przesyłane do badania na obecność BSE do
jednego z pięciu laboratoriów wojewódzkich wykonujących szybkie testy, którzy
porównują dane laboratoryjne (całkowita liczba wykonanych szybkich testów) z danymi
zebranymi na szczeblu wojewódzkim, zanim każdy z inspektoratów wojewódzkich
przekaże swoje sprawozdanie centrali. W przypadku rozbieżności koordynator wojewódzki
zwraca się do właściwego województwa o wskazanie inspektoratu powiatowego, w którym
wystąpiła różnica danych. Inspektorat powiatowy jest w takiej sytuacji odpowiedzialny za
znalezienie przyczyny niezgodności i skorygowanie danych w następnym krajowym
sprawozdaniu miesięcznym.
Laboratoria wojewódzkie są częścią GIW, ale nie stanowią części Państwowego Instytutu
Weterynaryjnego (Krajowego laboratorium referencyjnego (KLR) ds. diagnostyki TSE),
który jest w części finansowany przez MRiRW. Niejednoznaczne i dodatnie wyniki
szybkich testów uzyskane w laboratoriach wojewódzkich są potwierdzane przez KLR, w
którym również poddaje się badaniom przypadki podejrzane o zakażenie TSE. KLR
przekazuje dodatnie wyniki badań bezpośrednio do centrali, a ujemnne wyniki badań są
gromadzone przez właściwy inspektorat wojewódzki, który przekazuje je do centrali w
swoich sprawozdaniach.
Zespół prowadzący misję stwierdził, że:
¾ obowiązująca w Polsce definicja zwierząt podejrzanych o zakażenie TSE różni się od
definicji znajdującej się w art. 3 ust. 1 lit. h) rozporządzenia (WE) nr 999/2001.
Według WOC przepisy krajowe zostaną wkrótce zmienione(9);
(8)
(9)
W swojej odpowiedzi na projekt sprawozdania, właściwe organy w Polsce stwierdziły, że przed
wprowadzeniem wyżej wymienionego porządku, KLR potwierdziło, że istniejący potencjał badawczy był
wystarczający do podjęcia prowadzonych obecnie badań materiału uległego autolizie.
W swojej odpowiedzi na projekt sprawozdania, właściwe organy w Polsce stwierdziły, że definicja
przewidziana w prawie krajowym nie wymaga zmiany ze względu na jej ogólny charakter i wyższość
przepisów UE nad uregulowaniami krajowymi.
5
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
¾ stwierdzono rozbieżności między liczbą bydła poddanego ubojowi (na podstawie
raportów dotyczących higieny mięsa), a liczbą bydła poddanego badaniom; GIW
wyjaśnił, że raporty dotyczące higieny mięsa są przygotowywane w taki sposób, by
ogólne liczby bydła poddanego ubojowi w wieku powyżej 30 miesięcy uwzględniały
nie tylko zdrowe zwierzęta poddane ubojowi, ale także bydło poddane ubojowi w
sytuacjach awaryjnych i ubojowi sanitarnemu (zwierzęta, u których stwierdzono
chorobę w wyniku inspekcji ante mortem);
¾ stwierdzono rozbieżności między liczbą zgłoszeń uboju i liczbą zgłoszeń padnięcia w
bazie danych dotyczących identyfikacji bydła, a liczbą bydła poddanego badaniom.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) wyjaśniła, że była
poinformowana o opóźnieniach w zgłoszeniach przekazywanych WO przez rolników i
według jej szacunków baza danych dotycząca identyfikacji bydła powinna zacząć
działać w ciągu dwóch lub trzech lat. ARiMR oceniła, że obecny system jest w stanie
śledzić młode zwierzę w przypadku, gdy matka jest w wieku poniżej 5 lat, co nie
zostało sprawdzone przez zespół prowadzący misję;
¾ odwiedzone inspektoraty powiatowe nie potrafiły wskazać, w jaki sposób
przeprowadzane są kontrole krzyżowe zwierząt, od których pobrano próbki i zwierząt,
które poddano badaniom;
¾ monitorowanie obciążenia pracą w poszczególnych laboratoriach wojewódzkich
doprowadziło do bardziej zrównoważonego rozdziału próbek.
¾ w 2004 r. liczba padłych zwierząt poddanych badaniom na obecność BSE była wyższa
(24 449) niż w 2003 r. (17 413). W 2005 r. (do lipca) liczba padłych zwierząt
poddanych badaniom na obecność BSE wynosiła 15 010. Stosunek padłych zwierząt
do całkowitej liczby pogłowia bydła wynosi około 0,9 %;
¾ w 2004 r. liczba próbek pobranych od padłych zwierząt odrzuconych w trakcie
pobierania próbek (np. w wyniku autolizy) i podczas przyjmowania w laboratoriach
wojewódzkich wynosiła 3 606, a w 2005 r. (do lipca) 2 678. GIW ocenił, że w 2004 r.
KLR zbadało mniej niż 10 % próbek uległych autolizie;
¾ w kwietniu 2005 r., KLR przeprowadziło próbę pierścieniową we wszystkich
laboratoriach wojewódzkich wykonujących szybkie testy, ale odwiedzone
laboratorium wojewódzkie nie otrzymało informacji o wynikach tej próby. Według
WO w centrali prowadzona jest ocena danych.
5.1.3.
Materiały szczególnego ryzyka
W grudniu 2004 r. dokonano przeglądu wytycznych dotyczących postępowania z SRM w
rzeźniach i zakładach rozbioru.
Zespół prowadzący misję stwierdził, że:
¾ według GIW mięso z głów mogło być pozyskane w niektórych rzeźniach zgodnie z
przepisami unijnymi;
¾ WO nie mógł udostępnić zespołowi prowadzącemu misję wykazu rzeźni
pozyskujących mięso z głów i posiadających zatwierdzony system kontroli, zgodnie z
wymogami pkt 7 rozdziału A załącznika IX do rozporządzenia (WE) nr 999/2001;
¾ w żadnej z odwiedzonych rzeźni zespół prowadzący misję nie mógł sprawdzić
instrukcji roboczych i planu pobierania próbek w celu zapobieżenia zanieczyszczeniu
krzyżowemu pozyskiwanego mięsa z głów z tkanką ośrodkowego układu nerwowego,
ponieważ cała głowa była traktowana jako SRM;
6
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
¾ GIW wyjaśnił, że czeka na wyjaśnienia ze strony służb Komisji dotyczące wymogu
opracowania planu pobierania próbek w celu sprawdzenia, czy środki ograniczające
zanieczyszczenie są właściwie wdrożone.
5.1.4.
Całkowity zakaz paszowy
Odpowiednie zalecenia, wydane w wyniku misji przeprowadzonych przed przystąpieniem,
dotyczyły:
−
zatwierdzania zakładów stosujących w ramach odstępstwa przetworzone białka
zwierzęce (PBZ), zgodnie z wymogami rozporządzenia (WE) nr 999/2001;
−
ukierunkowania urzędowych kontroli na ryzyko zanieczyszczenia krzyżowego pasz i
żywienia krzyżowego przeżuwaczy przy zastosowaniu PPZ.
W odpowiedzi na powyższe zalecenia WO podjął się:
−
umieszczenia na stronie internetowej GIW zatwierdzonych zakładów stosujących w
ramach odstępstwa PBZ. Mieszający pasze w gospodarstwie musieli rejestrować lub
przekazywać raporty ze swojej działalności do inspektoratów powiatowych. Nowe
przepisy krajowe w sprawie wymogów dotyczących produkowania pasz zwierzęcych
zawierających PBZ i Ustawa o środkach żywienia zwierząt weszły w życie z dniem
uzyskania członkostwa w UE;
−
w czerwcu 2004 r. zakończono szkolenie wojewódzkich i powiatowych inspektorów
ds. pasz przeprowadzających urzędowe kontrole ukierunkowane na zapobieganie
zanieczyszczeniu krzyżowemu pasz i żywieniu krzyżowemu przeżuwaczy przy
zastosowaniu PPZ.
Krajowy program kontroli wykrywania PPZ dał pierwszeństwo inspekcjom mającym na
celu sprawdzenie, czy pasze zwierzęce są zanieczyszczone mączką mięsno-kostną (MBM) i
mączką rybną czy też nie. W 2004 r., w 16 laboratoriach wojewódzkich z materiałów
paszowych, w tym z importowanej mączki rybnej i mieszanek paszowych (dla przeżuwaczy
i zwierząt innych niż przeżuwacze), pobrano ogółem 5 442 próbki, które poddano badaniom
na obecność PPZ przy zastosowaniu analitycznej metody mikroskopowej (MAT). Wyniki
badań wykonanych metodą MAT wykazały, że około 4 % wszystkich próbek uzyskało
wynik dodatni, ale wyniki badań wszystkich przesyłek z importowaną mączką rybną były
ujemne.
W 2004 r., KLR przeprowadziło w laboratoriach wojewódzkich trzy próby pierścieniowe
przy zastosowaniu MAT udawadniając, że laboratoria te są w stanie wykryć
zanieczyszczenie na poziomie 0,1 %. W 2005 r. planowane jest wykonanie trzech
dodatkowych prób pierścieniowych. W przypadku nieudanej próby pierścieniowej
odpowiedni pracownicy laboratorium są ponownie szkoleni.
W grudniu 2004 r. MRiRW wprowadziło dwa rozporządzenia w celu monitorowania
przepływu MBM stosowanej jako nawóz (zwany dalej „nawozami organicznymi”). Jedno z
nich nakłada na nabywców nawozów organicznych obowiązek zgłaszania w punkcie
sprzedaży informacji na swój temat, w tym swojej tożsamości, powierzchni gruntów ornych
i ilości zakupionych nawozów organicznych, a także stawia wymóg, aby sprzedawca
potwierdził podpisem tożsamość nabywcy i to, że stosowanie nawozów jest ograniczone do
5 ton na hektar co dwa lata. Drugie rozporządzenie stanowi, że nabywcy nawozów
organicznych muszą powiadomić powiatowy inspektorat weterynaryjny o zakupie i ilości
zakupionych nawozów.
W styczniu 2005 r. GLWet poinstruował inspektoraty powiatowe o wprowadzeniu rejestru
przychodzących zgłoszeń o zakupie nawozów organicznych i sprawdzaniu w punktach
7
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
sprzedaży (zakładzie przetwórczym, u pośrednika itp.) tożsamości nabywców. Zważywszy,
że według WO średnio 80 % rolników nie zgłosiło zakupu nawozów organicznych, w
czerwcu 2005 r. do wszystkich inspektoratów wojewódzkich i powiatowych wysłano
pisemne przypomnienie. W czerwcu 2005 r. GLWet skierował również pismo do MRiRW,
w którym wspomniał o tym, że obecnie stosowane kary i dostępna siła robocza
uniemożliwiają właściwe stosowanie przepisów rozporządzeń MRiRW.
Zespół prowadzący misję stwierdził, że:
¾ obecnie stosowane przepisy krajowe dotyczące zakazu paszowego nie uwzględniają
ostatniej zmiany załącznika IV do rozporządzenia (WE) nr 999/2001(10). Według WO
jest to spowodowane skierowanym do służb Komisji wnioskiem w sprawie
interpretacji jego przepisów;
¾ podmioty produkujące pasze na użytek własny stosujące mączkę rybną zawierającą
surowe białka w ilości przekraczającej 50 % nie posiadały zezwolenia wymaganego
zgodnie z załącznikiem IV do rozporządzenia (WE) nr 999/2001(11). WO
zinterpretował, że zezwolenie dla podmiotów produkujących pasze na użytek własny
było wymagane jedynie w przypadku, gdy zawartość surowego białka w
pełnoporcjowych mieszankach paszowych zawierających mączkę rybną jest wyższa
niż 50 %;
¾ w 2004 r. 27 próbek pobranych z materiałów paszowych i 181 próbek pobranych z
mieszanek paszowych (31 próbek pobranych z pasz dla przeżuwaczy i 150 próbek
pobranych z pasz dla zwierząt innych niż przeżuwacze) było zanieczyszczonych MBM
bądź mączką rybną. GIW wyjaśnił, że do dnia 30 października 2003 r. krajowe
przepisy zezwalały na stosowanie MBM w paszach dla zwierząt innych niż
przeżuwacze;
¾ liczba urzędowych próbek w ramach programu urzędowych kontroli w 2005 r. zmalała
w porównaniu z 2004 r. (odpowiednio 2 160 i 2 560)(12);
¾ w 2004 r. program pobierania próbek objął taką samą liczbę próbek ogółem i dla
każdego rodzaju paszy w każdym województwie. W 2005 r., aby określić ilości próbek
dla każdego województwa, wprowadzono dla każdego z nich współczynnik
korygujący odzwierciedlający ich ogólną działalność rolniczą. Współczynnik ten nie
opiera się na określonych kryteriach, które mogą być powiązane z ryzykiem i które są
określone proporcjonalnie do ryzyka zgodnie z wymogami skoordynowanych
programów inspekcji w zakresie żywienia zwierząt w latach 2004 i 200513.
Współczynnik korygujący jest taki sam w całym województwie dla wszystkich
(10)
(11 )
(12)
(13)
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1292/2005 z dnia 5 sierpnia 2005 r. zmieniające załącznik IV do
rozporządzenia (WE) nr 999/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie żywienia zwierząt; Dz.U. L
205 z 6.8.2005, str. 3.
W swojej odpowiedzi na projekt sprawozdania, właściwe organy w Polsce stwierdziły, że zezwolenie dla
podmiotów produkujących pasze na użytek własny spowoduje utrudnienia techniczne ze względu na dużą
liczbę gospodarstw produkujących pasze (ponad 880 000 gospodarstw).
W swojej odpowiedzi na projekt sprawozdania, właściwe organy w Polsce stwierdziły, że liczba próbek
pobieranych do badania na obecność PBZ wzrośnie w przypadku wyników dodatnich.
Zalecenie Komisji w sprawie skoordynowanego programu inspekcji w zakresie żywienia zwierząt na rok 2004
zgodnie z dyrektywą Rady 95/53/WE; Dz.U. L 52 z 21.2.2004, str. 70. Zalecenie Komisji w sprawie
skoordynowanego programu inspekcji w zakresie żywienia zwierząt na rok 2005 zgodnie z dyrektywą Rady
95/53/WE; Dz.U. L 62 z 9.3.2005, str. 22.
8
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
substancji poddanych badaniom w ramach krajowego programu kontroli żywienia
zwierząt;
¾ krajowy program kontroli w latach 2004 i 2005 nie informuje, kiedy i jak często
należy kontrolować środki transportu zgodnie z wymogami skoordynowanych
programów inspekcji w zakresie żywienia zwierząt w latach 2004 i 2005(14). WO
stwierdził, że kontrole te stanowią część kontroli w młynach paszowych;
¾ nie wydano żadnych wytycznych na temat tego, jak ukierunkować pobieranie próbek
na partie lub sytuacje, w których wystąpienie zanieczyszczenia krzyżowego jest
bardziej prawdopodobne;
¾ w jednym młynie paszowym, gdzie próbka paszy dla przeżuwaczy została poddana
badaniu na obecność PBZ i uzyskała wynik dodatni, powiatowy lekarz weterynarii
zażądał wyczyszczenia linii produkcyjnych i zakazu wprowadzania do obrotu pasz dla
przeżuwaczy. Sześć tygodni po pierwszym wykryciu PBZ analiza próbki referencyjnej
potwierdziła obecność PBZ. Dopiero po sześciu miesiącach od wyczyszczenia linii
produkcyjnej pobrano kolejną próbkę z pasz dla przeżuwaczy i sprawdzono ją pod
kątem PBZ;
¾ w jednym z odwiedzonych województw odbyły się kontrole tożsamości na poziomie
zakładów przetwórczych, a w przypadku błędnej tożsamości nabywcy lub podejrzenia
nadużycia rozpoczęto proces śledzenia, zgodnie z przepisami krajowymi. Organy
lokalne przeprowadziły również kontrole na miejscu w gospodarstwach w celu
sprawdzenia właściwego stosowania nawozów organicznych. W wyniku tych kontroli
wykryto przypadki błędnej tożsamości nabywcy na poziomie gospodarstwa.
¾ obowiązująca obecnie najwyższa grzywna nakładana w przypadku wykrycia obecności
MBM w paszach wynosi 500 zł (około 135 EUR) bez względu na liczbę zwierząt w
gospodarstwie i/lub powtórne wykroczenie. Według WO prawie nigdy nie korzysta się
z możliwości ścigania (najwyższa kara to jeden rok pozbawienia wolności). Według
WO cena MBM (jako dodatek do wzbogacania gleby) wynosi około 30 EUR, podczas
gdy cena mączki sojowej wynosi około 220 EUR, a cena mączki rybnej 300 EUR za
tonę.
5.2.
KONTROLE W ZAKRESIE ŻYWIENIA ZWIERZĄT
5.2.1.
Właściwe organy
Od dnia 1 maja 2004 r. jedynym odpowiedzialnym organem w zakresie żywienia zwierząt
jest GIW. W GIW działa centralne biuro zajmujące się sprawami dotyczącymi utylizacji i
środków żywienia zwierząt, gdzie czterech pracowników zajmuje się paszami
zwierzęcymi. W każdym z 16 biur wojewódzkich pracuje inspektor ds. pasz, a w każdym z
304 inspektoratów powiatowych pracuje jeden wyznaczony inspektor ds. pasz
zwierzęcych.
¾ Według WO, zważywszy na dane dotyczące gospodarstw rolnych (1,4 mln
gospodarstw rolnych, z czego 900 000 zajmuje się hodowlą zwierząt) pojawiły się
obawy dotyczące, tego czy liczba pracowników na poszczególnych szczeblach jest
wystarczająca do przeprowadzenia kontroli w zakresie żywienia zwierząt (patrz
również sekcja 5.2.2).
(14)
W swojej odpowiedzi na projekt sprawozdania, właściwe organy w Polsce stwierdziły, że w 2006 r. krajowy
program kontroli obejmie odrębną sekcję dotyczącą kontroli środków transportu stosowanych do przewozu
pasz zwierzęcych.
9
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
5.2.2.
Urzędowe inspekcje
Odpowiednie zalecenia, wydane w wyniku misji przeprowadzonych przed przystąpieniem,
dotyczyły:
−
opracowania i wprowadzenia programu kontroli uwzględniającego ryzyko i
obejmującego wszystkie etapy łańcucha żywnościowego;
−
stosowania dodatków dopuszczonych w UE.
W odpowiedzi na powyższe zalecenia WO podjął się:
−
wydania wytycznych dotyczących krajowego programu kontroli pasz, zgodnie z
którymi wymagane jest określenie częstotliwości inspekcji w oparciu o ocenę ryzyka,
niezależnie od produkcji. Inspekcje obejmują młyny paszowe, podmioty produkujące
pasze na użytek własny, pośredników i pasze importowane;
−
wprowadzenia ministerialnego ogłoszenia w sprawie wykazu dodatków paszowych i
materiałów paszowych spełniających wymogi unijne w zakresie dodatków paszowych.
KLR we współpracy z GIW opracowuje krajowy roczny program urzędowego pobierania
próbek, który obejmuje producentów mieszanek paszowych dla zwierząt hodowlanych,
zatwierdzonych lub zarejestrowanych rolników, producentów dodatków paszowych i
premiksów, handlowców i kontrole przywozu. W krajowym programie kontroli
przedstawiona jest częstotliwość inspekcji u zatwierdzonych lub zarejestrowanych
producentów i handlowców. Niektórzy inspektorzy ds. pasz zostali przeszkoleni w
zakresie oceny ryzyka (HACCP).
Na stronie internetowej GIW zamieszczono linki dotyczące dodatków dopuszczonych w
UE.
Zespół prowadzący misję stwierdził, że:
¾ program pobierania próbek w 2004 r. dotyczący mikotoksyn i środków
farmaceutycznych stosowanych jako dodatki paszowe objął w każdym województwie
taką samą ilość próbek ogółem i dla każdego rodzaju paszy (patrz również sekcja
5.1.4). Jeśli chodzi o współczynnik korygujący zastosowany w krajowym programie
kontroli w 2005 r., patrz sekcja 5.1.4;
¾ niemożliwe było wykazanie, że kontrole były powiązane z ryzykiem, zgodnie z
wymogami art. 4 dyrektywy 95/53/WE (patrz również sekcja 5.1.4). Ponadto, kryteria
zastosowane przy opracowywaniu programu nie zostały określone, jak wymaga tego
art. 22 dyrektywy 95/53/WE;
¾ u obu odwiedzonych podmiotów prowadzących działalność w sektorze pasz kontrola
WO zatwierdziła, że dozwolone kokcydiostatyki i antybiotyki paszowe są prawidłowo
stosowane jako dodatki paszowe;
¾ ponieważ laboratoria dysponują ograniczonymi środkami, w 2004 r. WO nie zbadał
próbek pod kątem obecności deoksyniwalenolu i fumonizyn oraz zbadał jedynie dwa z
19 środków farmaceutycznych, które nie są już dozwolone jako dodatki paszowe,
zalecane w skoordynowanym programie inspekcji w zakresie żywienia zwierząt;
¾ WO stwierdził, że z powodu braku personelu, częstotliwość urzędowych kontroli u
rolników spadła w 2005 r. do poziomu 5 % w porównaniu z poziomem 10 % w 2004 r.
10
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
5.2.3.
Zatwierdzanie i rejestracja Z/P
Odpowiednie zalecenia, wydane w wyniku misji przeprowadzonych przed przystąpieniem,
dotyczyły:
−
rozważenia konieczności wydania wytycznych w sprawie wymogów ustanowionych w
dyrektywie 95/69/WE dla Z/P;
−
zakończenia procesu zatwierdzania i rejestracji wszystkich Z/P.
W odpowiedzi na powyższe zalecenia WO podjął się:
−
wydania wytycznych dla wytwórców pasz zwierzęcych i podmiotów prowadzących
handel paszami zwierzęcymi;
−
zakończenia procesu zatwierdzania i rejestracji gospodarstw, wytwórców i
pośredników.
Zespół prowadzący misję stwierdził, że:
¾ w 2004 r. opublikowano rejestr zatwierdzonych Z/P, zgodnie z art. 5 dyrektywy
95/69/WE;
¾ odwiedzony młyn paszowy i podmiot produkujący pasze na użytek własny
zatwierdzono na mocy dyrektywy 95/69/WE, jednak podmiot produkujący pasze na
użytek własny nie otrzymał numeru zatwierdzenia. GIW stwierdził, że polski system
zatwierdzania i nadawania numerów zatwierdzenia został opracowany z myślą o
podmiotach gospodarczych. Ponieważ podmioty produkujące pasze na użytek własny
produkują je wyłącznie na użytek w gospodarstwie, nie otrzymują one numeru
zatwierdzenia, co jest wymagane w art. 5 dyrektywy 95/69/WE.
¾ GIW opracował wytyczne w sprawie wymogów ustanowionych w dyrektywie
95/69/WE w ramach projektu PHARE. Jednakże w odwiedzonym młynie paszowym
nie otrzymano tych wytycznych, ponieważ liczba broszur była ograniczona, zostały
one rozdane jedynie podmiotom prowadzącym działalność w sektorze pasz. WO
rozważa możliwość opublikowania tych informacji na swojej stronie internetowej;
¾ według przedstawicieli jednego z inspektoratów powiatowych, z którymi odbyło się
spotkanie, śledzenie pasz dla przeżuwaczy zanieczyszczonych MBM było niemożliwe
w jednym zatwierdzonym małym młynie paszowym, ponieważ podmiot nie prowadził
odpowiedniej dokumentacji, wymaganej zgodnie z Załącznikiem do dyrektywy
95/69/WE.
6.
WNIOSKI
6.1.1.
1.
Poczyniono postępy w kwestii personelu na szczeblu centralnym; ograniczona liczba
personelu na wszystkich szczeblach nie może zapewnić odpowiedniej częstotliwości
urzędowych kontroli całkowitego zakazu paszowego i urzędowych kontroli w zakresie
żywienia zwierząt.
6.1.2.
2.
Właściwe organy
Nadzór epidemiologiczny nad BSE u bydła
Stwierdzono postępy w klasyfikowaniu zwierząt do odpowiednich subpopulacji w
ramach programu badań oraz w badaniach padłego bydła. Jednak stosunek padłego
bydła wśród pogłowia bydła ogółem jest niewielki, a próbki pobrane od padłego bydła,
które uległy atolizie, nie zawsze są poddawane badaniu, jak wymaga tego pkt 3.1
rozdziału C załącznika X do rozporządzenia (WE) nr 999/2001, co mogłoby poddać w
wątpliwość dokładność informacji na temat występowania BSE.
11
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
3.
Poczyniono postępy w monitorowaniu programu badań, dla którego wprowadzony
został system. Istnieje jednak możliwość poprawy dokładności i wiarygodności
informacji, na których system ten jest oparty, oraz poprawy jego wprowadzania na
szczeblu powiatowym. Dlatego niemożliwe jest zapewnienie osiągnięcia
oczekiwanego poziomu badań, a monitorowanie nie może jeszcze być stosowane jako
skuteczne narzędzie do podejmowania działań naprawczych w odpowiednim czasie.
4.
Z definicji przypadków podejrzenia o zakażenie TSE, którą przewiduje
ustawodawstwo krajowe i która jest niezgodna z rozporządzeniem (WE) nr 999/2001,
mogłoby wynikać, że nie wszystkie podejrzane przypadki są za takie uznawane.
Ponadto, baza danych dotyczących identyfikacji bydła nie jest w stanie we wszystkich
przypadkach wspomagać środki zwalczania BSE.
6.1.3.
5.
SRM
WO nie może zapewnić, aby pozyskiwanie mięsa z głów w rzeźniach odbywało się
zgodnie z wszystkimi przepisami ustanowionymi w pkt 7 rozdziału A załącznika IX do
rozporządzenia (WE) nr 999/2001.
6.1.4.
Całkowity zakaz paszowy
6.
Podjęto działania, aby zapewnić kontrolowanie przepływu nawozów organicznych.
Jednak niewprowadzenie właściwych środków spowodowało brak pełnego przeglądu
dystrybucji i stosowania nawozów organicznych. Ponadto istnieje ekonomiczna
zachęta do stosowania tych nawozów w paszach zwierzęcych, a stosowane obecnie
kary nie mają skutku odstraszającego. W konsekwencji istnieje znaczne potencjalne
ryzyko nadużyć w stosowaniu nawozów organicznych.
7.
Istnieje system do celów urzędowej kontroli całkowitego zakazu paszowego. Jednakże
program nie opiera się na ryzyku i zdobytym doświadczeniu, jak wymaga tego art. 4
dyrektywy 95/53/WE. Nie ma wytycznych w sprawie ukierunkowania próbek na
miejsca, w których ryzyko zanieczyszczenia krzyżowego jest bardziej prawdopodobne,
a przekazywanie wyników analizy MAT następuje z opóźnieniem. To wszystko i
wymienione wcześniej czynniki (patrz poprzedni wniosek) poddają w wątpliwość
skuteczność urzędowych kontroli.
8.
Z powodu braku zezwoleń dla podmiotów produkujących pasze na użytek własny
stosujących mączkę rybną o wysokiej zawartości białka (zgodnie z wymogami
rozdziału II części B pkt c ppkt (i) załącznika IV do rozporządzenia (WE) nr
999/2001) WO nie jest w stanie zapewnić, aby podmioty te zostały objęte
odpowiednimi kontrolami urzędowymi.
6.1.5.
Urzędowe inspekcje w zakresie żywienia zwierząt
1.
Krajowy program kontroli urzędowych inspekcji w zakresie żywienia zwierząt
obejmuje wszystkie etapy produkcji. Jednak niemożliwe jest wskazanie, że program
ten jest oparty na ryzyku i zdobytym doświadczeniu, a kryteria zastosowane przy
opracowywaniu programu nie zostały określone, jak wymagają tego odpowiednio art.
4 i art. 22 dyrektywy 95/53/WE. W związku z tym niemożliwe jest zapewnienie
skuteczności urzędowych kontroli.
2.
Laboratoria dysponują ograniczonymi środkami w celu kontroli obecności w paszach
niektórych środków zalecanych w unijnym skoordynowanym programie inspekcji w
zakresie żywienia zwierząt, zwłaszcza mikotoksyn i niedozwolonych środków
farmaceutycznych, co poddaje w wątpliwość skuteczność urzędowych kontroli.
12
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
6.1.6.
Zatwierdzanie i rejestracja Z/P
1.
Stosowany system zatwierdzania i rejestracji w dużym stopniu działa dobrze, poza
tym, że zatwierdzonym podmiotom produkującym pasze na użytek własny nie nadaje
się numerów zatwierdzenia, jak wymaga tego art. 5 dyrektywy 95/69/WE.
2.
Ograniczony dostęp do wytycznych utrudnił informowanie różnych podmiotów
prowadzących działalność w sektorze pasz o wymogach dyrektywy 95/69/WE. WO
poinformował o zamiarze udostępnienia tych wytycznych opinii publicznej.
WNIOSEK OGÓLNY
6.2.
Ogólnie stwierdzono znaczne postępy. Jednakże:
- w odniesieniu do kontroli BSE, konieczne jest podjęcie dalszych działań w celu zwiększenia
na niektórych obszarach nadzoru nad programem badań na obecność BSE; - w odniesieniu do
kontroli zakazu paszowego, istnieje potencjalne ryzyko nadużyć w stosowaniu nawozów
organicznych w żywieniu zwierząt, konieczne jest zatem dalsze ukierunkowanie kontroli na
miejsca najwyższego ryzyka.
- w odniesieniu do kontroli w zakresie żywienia zwierząt, konieczne jest podjęcie dalszych
działań w celu opracowania krajowego programu kontroli opartego na ryzyku i zwiększenia
kontroli dotyczących obecności niedozwolonych środków farmaceutycznych w paszach.
7.
SPOTKANIE ZAMYKAJĄCE
W dniu 16 września 2005 r. odbyło się spotkanie zamykające z przedstawicielami WOC.
Podczas spotkania zespół prowadzący inspekcję przedstawił główne ustalenia i wstępne
wnioski z misji, których WOC nie zakwestionował. WOC przedstawił dodatkowe
informacje, o które zwrócił się zespół prowadzący inspekcję.
8.
ZALECENIA
Dla właściwych organów w Polsce
Właściwe organy powinny przedstawić szczegółowe informacje na temat podjętych i
planowanych działań wraz z harmonogramem ich wykonania:
- w ciągu 20 dni roboczych od daty otrzymania projektu sprawozdania z misji w języku
angielskim, w celu wypełnienia zaleceń nr 7-11 dotyczących zakazu paszowego;
- w ciągu 20 dni roboczych od daty otrzymania sprawozdania końcowego z misji, w
celu wypełnienia pozostałych zaleceń.
W odniesieniu do WO
1.
Zatrudnienie wystarczającej liczby pracowników na poszczególnych szczeblach w
celu zapewnienia odpowiedniej częstotliwości urzędowych kontroli w zakresie
żywienia zwierząt.
W odniesieniu do nadzoru epidemiologicznego nad BSE
2.
Wprowadzenie do ustawodawstwa krajowego definicji przypadku podejrzenia o
zakażenie TSE zgodnej z art. 3 ust. 1 lit. h) rozporządzenia (WE) nr 999/2001.
3.
Podjęcie dalszych działań zapewniających możliwość śledzenia zwierząt objętych
dochodzeniem celem identyfikacji wszystkich zagrożonych zwierząt, zgodnie z
wymogami art. 13 rozporządzenia (WE) nr 999/2001.
4.
Zapewnienie, aby próbki, które uległy autolizie, zwłaszcza próbki pobrane od
padłego bydła, były poddawane badaniom zgodnie z wymogami rozdziału C pkt 3.1
załącznika X do rozporządzenia (WE) nr 999/2001.
13
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
5.
Zapewnienie, aby monitorowanie programu badań opierało się na dokładnych i
wiarygodnych informacjach, a także aby było prawidłowo wykonane, w celu
potwierdzenia osiągnięcia właściwego poziomu badań określonego w załączniku III
do rozporządzenia (WE) nr 999/2001 i umożliwienia podjęcia działań naprawczych
w odpowiednim czasie.
W odniesieniu do SRM
6.
Zapewnienie, aby pozyskiwanie mięsa z głów odbywało się zgodnie z wymogami
ustanowionymi w rozdziale A załącznika XI do rozporządzenia (WE) nr 999/2001, a
także aby przeprowadzane były odpowiednie kontrole.
W odniesieniu do całkowitego zakazu paszowego
7.
8.
9.
Zapewnienie, aby przepisy krajowe dotyczące przepływu nawozów organicznych
były właściwie przestrzegane, co da jasny obraz dystrybucji i stosowania tych
nawozów.
Zapewnienie, aby przy opracowywaniu programu urzędowych kontroli brano pod
uwagę ryzyko i zdobyte doświadczenie, zgodnie z wymogami art. 4 dyrektywy
95/53/WE, a także aby pobieranie próbek było ukierunkowane na miejsca, w których
wystąpienie zanieczyszczenia krzyżowego jest najbardziej prawdopodobne.
Zapewnienie, aby wyniki badań przeprowadzonych metodą MAT były przekazywane
w odpowiednim czasie.
10. Zapewnienie, aby w przypadku wykrycia niezgodności z przepisami stosowane były
skuteczne kary współmierne do celu i mające odstraszający skutek, zgodnie z
wymogami art. 19 dyrektywy 95/53/WE.
11. Zapewnienie, aby podmioty produkujące pasze na użytek własny i stosujące do
produkcji pełnoporcjowych mieszanek paszowych mączkę rybną o zawartości
surowego białka wyższej niż 50 % posiadały zezwolenia zgodnie z częścią B
rozdziału II załącznika IV do rozporządzenia (WE) nr 999/2001.
W odniesieniu do urzędowych inspekcji w zakresie żywienia zwierząt
12. Opracowanie krajowego programu kontroli uwzględniającego ryzyko i zdobyte
doświadczenie oraz określającego zastosowane kryteria zgodnie z odpowiednio art. 4
i art. 22 dyrektywy 95/53/WE.
13. Zapewnienie, aby pasze były poddawane badaniom na obecność niektórych środków
(zwłaszcza niedozwolonych środków farmaceutycznych i mikotoksyn) zalecanych w
unijnym skoordynowanym programie inspekcji w zakresie żywienia zwierząt.
W odniesieniu do zatwierdzania i rejestracji Z/P
14. Zapewnienie, aby zatwierdzonym podmiotom nadawane były właściwe numery
zatwierdzenia zgodnie z art. 5 dyrektywy 95/53/WE, zwłaszcza podmiotom
produkującym pasze na użytek własny.
15. Zapewnienie, aby wszystkie podmioty prowadzące działalność w sektorze pasz były
poinformowane o wymogach ustanowionych w dyrektywie 95/69/WE.
__________________
14
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
UZUPEŁNIENIE
ODPOWIEDŹ WO NA ZALECENIA
W dniach 28 listopada 2005 r., 13 grudnia 2005 r. i 9 stycznia 2006 r., od właściwego
organu centralnego otrzymano uwagi dotyczące projektu sprawozdania wraz z
przedstawionym szkicem działań planowanych i/lub podjętych w celu odniesienia się do
niektórych zaleceń zawartych w sprawozdaniu. Działania te można podsumować w
następujący sposób:
W odniesieniu do nadzoru epidemiologicznego nad BSE
2. GIW wystąpił do MRiRW o wprowadzenie do ustawodawstwa krajowego definicji
przypadku podejrzenia o zakażenie TSE zgodnej z art. 3 ust. 1 lit. h) rozporządzenia
(WE) nr 999/2001.
3. GIW, we współpracy z ARiMR, zdefiniował szereg zapytań do bazy danych
identyfikacyjnych w celu ustalenia przyczyny rozbieżności między danymi
posiadanymi przez GIW a danymi ARiMR. Celem tego będzie ustalenie przyczyn
opóźnień powstałych pomiędzy zgłaszaniem informacji na temat padłych zwierząt a
badaniem i utylizacją zwierząt.
5. Wzmocniona zostanie rutynowa kontrola krzyżowa, co umożliwi ustalenie, czy
próbki oddane do badania odpowiadają wynikom badania.
W odniesieniu do SRM
6. GIW zwrócił się do KLR o opracowanie metodologii badania oraz programu
monitorowania celem spełnienia wymogów programu pobierania próbek mięsa
pozyskanego z głów bydła. Środki te nie są jeszcze gotowe.
W odniesieniu do całkowitego zakazu paszowego i inspekcji urzędowych w zakresie
żywienia zwierząt
7. GIW wystąpił o wprowadzenie zmiany do przepisów rozporządzenia w sprawie
stosowania dodatków do wzbogacania gleby, które ma wejść w życie w pierwszym
kwartale 2006 r.
6. Krajowy program kontroli na 2006 r. zostanie opracowany na podstawie zaleceń
Komisji, wyników monitorowania przeprowadzonego w latach 2004 i 2005, wielkości
produkcji pasz w poszczególnych województwach i szczegółowej analizy ryzyka. W
2006 r. liczba próbek pasz pobranych do badania na obecność PBZ zostanie
zwiększona o 100 %. Przygotowano podręcznik dla powiatowych lekarzy weterynarii
w zakresie analizy ryzyka umożliwiający wprowadzenie skutecznego programu
pobierania próbek pasz w miejscach, w których możliwe jest wystąpienie
zanieczyszczenia krzyżowego. W przygotowanym krajowym programie kontroli
uwzględnione zostaną przepisy art. 22 dyrektywy 95/53/WE.
7. Do Zakładów Higieny Weterynaryjnej wykonujących badania MAT zwrócono się o
skrócenie czasu potrzebnego do wykonania badań na obecność PBZ w paszach
zwierzęcych, a o wynikach dodatnich powiatowi lekarze weterynarii będą
informowani telefonicznie.
8. GIW wystąpił do MRiRW o wprowadzenie zmiany do ustawy o paszach
polegającej na ustanowieniu wyższych kar za nielegalne stosowanie PBZ w paszach.
Ustawa ma wejść w życie w pierwszym kwartale 2006 r.
9. Wszystkie podmioty produkujące na użytek własny pasze z mączką rybną
zawierające ponad 50 % białka surowego zostaną zatwierdzone i wpisane do rejestru
15
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
prowadzonego na szczeblu powiatowym zgodnie z rozdziałem II pkt B załącznika IV
do rozporządzenia (WE) nr 999/2001.
10. Zgodnie z zaleceniem Komisji, w 2006 r. kontrolowane będą wszystkie
mikotoksyny, a liczba badanych środków farmaceutycznych przeznaczonych do
celów weterynaryjnych wzrośnie do 11.
16
DG(SANCO)/7693/2005 – MR wersja ostateczna
W odniesieniu do zatwierdzania i rejestracji Z/P
11. Powiatowym lekarzom weterynarii zaleca się, aby nadawali numery zatwierdzenia
podmiotom produkującym pasze na użytek własny.
12. Wszystkim powiatowym lekarzom weterynarii zaleca się przekazanie wytwórcom
pasz kopii przewodnika dla producentów pasz, który zostanie umieszczony na stronie
internetowej GIW.
__________________
17