PFOTS sprawozdanie 17SEP2013 - Polska Federacja Ośrodków

Sprawozdanie z działalności Polskiej Federacji Ośrodków Transplantacji Szpiku
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska transplantologów komórek krwiotwórczych
po kilku miesiącach przygotowań, w dniu 14 października 2011 r. powołano Polską Federację
Ośrodków Transplantacji Szpiku (PFOTS). Ukonstytuowanie miało miejsce w trakcie II
Międzynarodowej Konferencji dotyczącej Transplantacji Komórek Krwiotwórczych w Leczeniu
Ostrych Białaczkach Szpikowych, zorganizowanej przez Katedrę i Klinikę Hematologii i Chorób
Rozrostowych Układu Krwiotwórczego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Siedzibą
stowarzyszenia jest Poznań. W zebraniu założycielskim uczestniczyli przedstawiciele ośrodków
transplantacyjnych w Polsce zajmujących się przeszczepianiem komórek krwiotwórczych oraz
przedstawiciele jednostek współpracujących z nimi, bez których leczenie takie nie mogło by być
przeprowadzone. Zgodnie z zatwierdzonym statutem, PFOTS zrzesza członków
wspierać
działania na rzecz
pragnących
organizacyjnych i prawnych regulacji funkcjonowania ośrodków
transplantacji komórek krwiotwórczych, propagowania idei dawstwa komórek krwiotwórczych oraz
rozwoju nauki w dziedzinie transplantacji komórek krwiotwórczych. W czasie zebrania
założycielskiego powołano władze stowarzyszenia. Prezesem PFOTS został prof. dr hab. n. med.
Mieczysław Komarnicki, a v-ce prezesem prof. dr hab. med. Jacek Wachowiak. W skład zarządu
weszli przedstawiciele ośrodków transplantacyjnych z całej Polski. Trzyosobowy komitet
założycielski zajął się stroną formalną i prawną. Stowarzyszenie zostało wpisane do Krajowego
Rejestru Sądowego w Sądzie Rejonowym w Poznaniu.
Zarząd za jedno z pierwszych zadań uznał aktywne wspieranie działań na rzecz regulacji
organizacyjnych i prawnych związanych z przeszczepianiem komórek krwiotwórczych oraz
rozpoczęcie prac propagatorskich w zakresie informowania o celu powołania stowarzyszenia.
Członkowie zarządu PFOTS wraz z innymi przedstawicielami środowiska transplantologów
uczestniczyli dwukrotnie w spotkaniach, na które zostali zaproszeni przez Centrum OrganizacyjnoKoordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant”. Były to działania wchodzące w zakres celów
statutowych stowarzyszenia. Spotkania te miały na celu opracowanie zakresu danych klinicznych,
które powinny być gromadzone w Ustawowych Rejestrach Transplantacyjnych (URT). Zakres tych
danych opracowano na podstawie konsultacji ze środowiskiem transplantologów. W opracowaniu
uwzględniono fakt, iż dane te zgodnie z Ustawą Transplantacyjną z dnia 1 lipca 2005 roku mają
pozwolić na ocenę wyników przeszczepiania komórek krwiotwórczych w Polsce. Zaproponowano
zatem, aby do URT poza szczegółowymi danymi osobowymi określonymi w Ustawie
wprowadzone zostały również informacje, które umożliwią ocenę odległego przeżycia chorych po
transplantacji, odsetka nawrotów choroby podstawowej, śmiertelności nie związanej z nawrotem
choroby oraz odsetka ciężkich postaci choroby przeszczep przeciw gospodarzowi.
W październiku 2012 roku w trakcie III Międzynarodowej Konferencji dotyczącej Transplantacji
Komórek Krwiotwórczych w Leczeniu Ostrych Białaczek Limfoblastycznych, zorganizowanej przez
Katedrę i Klinikę Hematologii i Chorób Rozrostowych Układu Krwiotwórczego UM w Poznaniu
odbyło się kolejne zebranie członków oraz Zarządu PFOTS.
Jednym z ważnych tematów
poruszanych podczas Konferencji były działania niepożądane, które mogą wystąpić w trakcie
pobierania,
przechowywania,
przetwarzania,
dystrybucji
i
przeszczepiania
komórek
krwiotwórczych. Wykłady wygłosili dyrektor Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek,
dr hab. n. med. Artur Kamiński oraz zastępca dyrektora „Poltransplant” ds. medycznych, dr hab.
n. med. Jarosław Czerwiński. Przedstawione
wykłady spotkały się z bardzo dużym
zainteresowaniem i wzbudziły ożywioną dyskusję. Dotyczyła ona aspektów praktycznych i
prawnych oraz pozwoliła na zasygnalizowanie niezbędnych poprawek lub wprowadzenia
udoskonaleń. W nawiązaniu do obrad konferencji, w czasie zebrania członków PFOTS podjęto
decyzję o opracowaniu katalogu zdarzeń niepożądanych dotyczących pobierania, bankowania i
przeszczepiania komórek krwiotwórczych. Katalog ten opracowała dr n. med. Anna ŁojkoDankowska, po uwzględnieniu wniosków z dyskusji w trakcie Konferencji oraz
po
przeprowadzeniu dodatkowych konsultacji z przedstawicielami ośrodków transplantacyjnych
biorących
udział
w
zebraniu
PFOTS.
Katalog
„Poltransplantu” celem dalszych konsultacji.
ten
został
przesłany
przedstawicielom
Opracowanie to ma służyć uporządkowaniu i
usprawnieniu zgłaszania działań niepożądanych przez ośrodki transplantacyjne do Krajowego
Centrum Bankowania Tkanek i Komórek oraz „Poltransplantu”. Przedstawiciele PFOTS
zadeklarowali dalszą gotowość do pełnienia roli konsultacyjnych, w celu usprawnienia współpracy
pomiędzy ośrodkami transplantacyjnymi, a „Poltransplantem” i Krajowym Centrum Bankowania
Tkanek i Komórek.
Innym działaniem podjętym na wniosek środowiska zajmującego się przeszczepianiem
szpiku było wystosowanie przez prezesa stowarzyszenia, prof. dr. hab. n. med. M. Komarnickiego
listu do Ministra Zdrowia Bartosza Arłukowicza z prośbą o pomoc w przyspieszeniu procedury
rejestracyjnej leczenia metodą fotoferez pozaustrojowych (ECP). ECP jest stosowane na świecie
u wielu chorych po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych, u których wystąpiła oporna na
leczenie postać choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi (GvHD). ECP jako terapia, która
może uratować życie chorych z ciężką postacią GvHD jest finansowana ze środków publicznych
w większości krajów Unii Europejskiej (m.in. Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Francja). Także w
opinii polskich transplantologów jest skuteczną metodą terapii dla chorych w stanie zagrożenia
życia. Rejestracja metody w Polsce i włączenie jej do świadczeń finansowanych ze środków
publicznych, wymaga oceny przez AOTM, w którym wniosek już został złożony. Ponieważ dla
oceny technologii medycznych w AOTM, w przeciwieństwie do postępowania w sprawie nowych
leków, nie są ustalone ścisłe ramy czasowe, może to prowadzić do znacznego oddalenia terminu
przeprowadzenia procedury oceny. Prezes PFOTS zwrócił się do Ministra Zdrowia z prośbą o
pomoc administracyjną w celu ustalenia przez AOTM harmonogramu rozpatrywania wniosku
rejestracyjnego dla tej technologii medycznej. Umożliwienie dostępu do terapii metodą ECP
poprawiłoby jakość leczenia i pozwoliłoby uniknąć licznych powikłań terapii immunosupresyjnej.
Rezultatem działalności naukowej członków stowarzyszenia było opublikowanie przez grupę
roboczą PFOTS zaleceń dotyczących postępowania w zakażeniach wirusem Epsteina-Barr w
hematologii, onkologii i transplantologii (Styczyński J. i wsp. Acta Haematologica Polonica, Volume
43, Issue 1, January–April 2012, Pages 48-53). Trwają prace nad opracowaniem kolejnych
rekomendacji dotyczących opieki nad chorymi i leczenia powikłań po transplantacji komórek
krwiotwórczych.
Liczne inicjatywy podjęte i zrealizowane przez członków i Zarząd stowarzyszenia w ciągu
zaledwie jednego roku działalności pozwalają już dziś stwierdzić jednoznacznie, że
Polska
Federacja Ośrodków Transplantacji Szpiku jest rzeczywistym reprezentantem środowiska
przeszczepiania szpiku i może istotnie przyczynić się do dalszego rozwoju tej niezwykle ważnej
dziedziny medycyny.
Sekretarz PFOTS
dr n.med. Anna Czyż