docOżywienie międzynarodowej współpracy gospodarczej poprzez organ
download 
Reklamacja Transkrypt
Ożywienie międzynarodowej współpracy gospodarczej poprzez organ
Załącznik do uchwały nr XXIX/319/05 Rady Miejskiej w Chełmie z dnia 24 lutego 2005 r. STRATEGIA ROZWOJU MIASTA CHEŁMA na lata 2005 – 2015 Chełm 2005 Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 2 z 58 Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 3 z 58 Spis treści Wstęp ................................................................................................................ 5 1. Wizja i misja rozwoju miasta Chełma............................................................ 7 2. Uwarunkowania rozwoju miasta Chełma ...................................................... 9 3. Główne cele strategiczne .............................................................................. 11 I. Rozwój potencjału ludzkiego oraz kształtowanie zdrowego i światłego społeczeństwa obywatelskiego ................................................................ 11 II. Wykorzystanie przygranicznego położenia dla stymulowania rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu potencjału gospodarczego .......................... III.Stworzenie ładu przestrzennego oraz systemów nowoczesnej infrastruktury technicznej na obszarze miasta .......................................... IV.Wypracowanie pozytywnego wizerunku miasta, 11 jako 12 miasta nowoczesnego, bezpiecznego, sprawnie zarządzanego i sprzyjającego inwestorom ............................................................................................... 13 4. Pośrednie cele strategiczne i strategiczne programy społeczno – gospodarcze ................................................................................................. 14 I. Stymulowanie rozwoju lokalnego sektora gospodarczego w celu ograniczenia bezrobocia, zwiększenia dochodów mieszkańców i budżetu miasta oparte na wykorzystaniu szans wynikających z korzystnego przygranicznego położenia oraz tradycji miasta będącego lokalnym centrum usług ............................................................................ 14 II. Podniesienie sprawności oraz racjonalizacja kosztów funkcjonowania administracji samorządowej i usług komunalnych poprzez efektywne wykorzystanie zasobów oraz stosowanie nowoczesnych technologii w pracy i organizacji ................................................................................. 22 III.Rozwój potencjału ludzkiego poprzez wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców, dostosowanie szkolnictwa i kwalifikacji pracowników do potrzeb lokalnego rynku pracy oraz aspiracji młodzieży....................... 25 IV.Umacnianie więzi lokalnych i pobudzenie aktywności społecznej mieszkańców poprzez stymulowanie rozwoju i umacnianie potencjału organizacji pozarządowych oraz zwiększanie ich udziału w życiu miasta. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 28 Strona 4 z 58 V. Poprawa warunków życia mieszkańców poprzez działania stymulujące rozwój dotychczasowych i nowych form budownictwa, infrastruktury i usług komunalnych oraz zwiększenie możliwości aktywnego wypoczynku .............................................................................................. 32 VI.Rewitalizacja miasta poprzez opracowanie i realizację wieloletniego programu rewitalizacji przy wsparciu środków unijnych ............................ 55 Zakończenie ...................................................................................................... 56 Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 5 z 58 Wstęp Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej oraz zachodzące w ostatnich latach przemiany społeczno - gospodarcze spowodowały konieczność dokonania aktualizacji uchwalonej w marcu 2000 r. Strategii Rozwoju Miasta Chełma na lata 2000 - 2010. Do prac nad aktualizacją strategii zaangażowano szerokie grono osób w ramach powołanego przez Prezydenta Miasta Chełma „Zespołu ds. aktualizacji Strategii Rozwoju Miasta Chełma oraz opracowania Planu Rozwoju Lokalnego Miasta Chełma”. W pracach zespołu uczestniczyli radni Rady Miejskiej, przedstawiciele chełmskiego biznesu, lokalnych organizacji pozarządowych oraz pracownicy Urzędu Miasta Chełma. Prace nad aktualizacją Strategii Rozwoju Miasta Chełma rozpoczęto od wszechstronnej analizy zarówno realizacji założeń i zadań zawartych w dotychczasowej strategii, jak i obecnej sytuacji społeczno-ekonomicznej naszego miasta opartej na badaniach aktualnej stopy i struktury bezrobocia, poziomu wykształcenia i stanu zdrowia mieszkańców, zachodzących zmian demograficznych, krótko i długofalowych tendencji chełmskiej gospodarki oraz stanu miejskiej infrastruktury technicznej. W pracach nad aktualizacją strategii wykorzystane były również inne materiały i opracowania, takie jak: „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Chełma”, „Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego”, „Program Ochrony Środowiska dla Chełma na lata 2004 – 2007” oraz „Program Zapobiegania Przestępczości oraz Ochrony Bezpieczeństwa Obywateli i Porządku Publicznego na lata 2003 – 2006”. Punktem wyjścia do prac nad strategią były zapisy zawarte w „Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego” oraz „Założeniach aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006 – 2020”, dzięki czemu założenia i cele zaktualizowanej Strategii Rozwoju Miasta Chełma doskonale wpisują się w priorytety, jakie przyjęto w ramach prac nad aktualizacją strategii rozwoju naszego województwa. Niniejszy dokument stanowi zintegrowany pod względem społecznym, gospodarczym i przestrzennym strategiczny plan rozwoju miasta Chełma na lata 2005 – 2015 zawierający nie tylko wizję i misję rozwoju oraz katalog głównych i pośrednich celów strategicznych, ale także wykaz programów społeczno Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 6 z 58 gospodarczych, jakie władze miasta chcą zrealizować w najbliższej przyszłości. Należy jednak pamiętać, że nawet najlepiej przygotowane programy społeczno gospodarcze nie przyniosą oczekiwanych efektów, bez zapewnienia na ich realizację odpowiednich środków finansowych. W tym należy upatrywać główne zagrożenie w realizacji zamierzeń rozwojowych, bowiem środki, jakie może zapewnić budżet miasta, mogą okazać się niewystarczające. Ogromną szansę na urzeczywistnienie zakładanych celów i zamierzeń stwarza członkostwo Polski w Unii Europejskiej, która każdego roku przeznacza znaczne środki finansowe – w ramach funduszy strukturalnych – na rozwój poszczególnych regionów. Strategia Rozwoju Miasta to podstawowy dokument, jasno i czytelnie prezentujący kierunki rozwoju miasta na najbliższe 11 lat. Strategia umożliwia podejmowanie właściwych decyzji zarówno w najbliższym czasie, jak i w odległej perspektywie, a także pozwala skutecznie ubiegać się o fundusze Unii Europejskiej. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 7 z 58 1. Wizja i misja rozwoju miasta Chełma W najbliższych latach przyszłość miasta Chełma będzie związana z rozwojem przemysłu i handlu przy wykorzystaniu przygranicznego położenia i z jednoczesnym dążeniem do poprawy jakości życia mieszkańców. W ramach prac określono wizję oraz misję rozwoju miasta, które odpowiednio uzyskały następujące brzmienie: "Chełm bramą i wizytówką Unii Europejskiej – miasto przyjazne i wygodne dla mieszkańców i gości” Misją miasta Chełma jest stworzenie środowiska przyjaznego dla mieszkańców poprzez podnoszenie poziomu i warunków życia przy poszanowaniu naturalnego, a subregionalnego dziedzictwa także kulturowego umacnianie ośrodka funkcji koncentrującego i środowiska miasta instytucje jako obsługi ruchu granicznego. Podstawowe wartości w życiu publicznym Rozwój miasta powinien opierać się na następujących wartościach i zasadach w życiu publicznym: ➢ poszanowaniu tradycji oraz narodowych i lokalnych wartości kulturowych i obyczajowych, ➢ poszanowaniu indywidualnych ideałów, wolności słowa i wyznania, ➢ poszanowaniu dóbr wspólnych oraz własności prywatnej, ➢ poszanowaniu indywidualnych oraz zbiorowych zdolności twórczych mieszkańców miasta, ➢ poszanowaniu prawa do bezpiecznego, zdrowego i twórczego życia, ➢ poszanowaniu zasad demokracji oraz autonomii działania władz samorządowych, Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 8 z 58 ➢ dążeniu do pozarządowych, współdziałania grup wszystkich nieformalnych) grup w społecznych duchu wzajemnej (organizacji tolerancji i poszanowania zasad etycznych, ➢ poszanowaniu zasady jawności sprawowania władzy, ➢ dążeniu do pozyskiwania jak najwyższego poziomu akceptacji społecznej dla decyzji i działań miejskiej władzy samorządowej, ➢ dbałości o ład przestrzenny oraz zdrowe środowisko naturalne, ➢ dbałości o podnoszenie standardu życia mieszkańców przy jednoczesnym zachowaniu równowagi pomiędzy względami ekonomicznymi i społecznymi, ➢ równoważeniu procesów rozwojowych i ich utrwalaniu. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 9 z 58 2.Uwarunkowania rozwoju miasta Chełma Ogólną analizę SWOT dla miasta Chełma przedstawia poniższa tabela. MOCNE STRONY SŁABE STRONY ➢ Uchwalone Studium Uwarunkowań i Kierunków ➢ Niedostateczna wielkość środków własnych ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Chełma oraz aktualny Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Aktualne plany rozwoju sieci wodociągowej i kanalizacyjnej Zatwierdzony plan zaopatrzenia miasta w energię cieplną Wystarczająca ilość terenów pod budownictwo mieszkaniowe jedno i wielorodzinne Możliwość zagospodarowania niewykorzystanych zasobów lokalowych Dobre uzbrojenie terenów inwestycyjnych w dzielnicy przemysłowo – składowej Położenie miasta na wschodniej granicy Unii Europejskiej, na najkrótszym szlaku drogowym Paryż – Berlin – Warszawa – Kijów Profesjonalne procedury obsługi inwestora – certyfikat „Gmina przyjazna inwestorowi” Łatwy dostęp do szkolnictwa wyższego Liczna, wysoko wykwalifikowana kadra pracownicza Wysoki wskaźnik młodzieży kontynuującej naukę na studiach wyższych Bezpośrednie sąsiedztwo atrakcyjnych obszarów przyrodniczych Stosunkowo dobry stan środowiska naturalnego Uchwalony Program ochrony środowiska dla Chełma na lata 2004 – 2007 Aktywne działania administracji na rzecz rozwoju instytucji i organizacji obsługujących przedsiębiorców Osiągnięcia chełmskich sportowców promujące miasto na arenie międzynarodowej ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 ograniczająca możliwości wykorzystania funduszy strukturalnych Słaba infrastruktura teleinformatyczna Zbyt mała liczba podmiotów konkurujących na rynku usług komunalnych Słaba jakość infrastruktury drogowej oraz mała ilość miejsc parkingowych Brak programu rewitalizacji obszarów miejskich Brak kompleksowego programu termomodernizacji obiektów komunalnych Zbyt mała liczba mieszkań socjalnych dla rodzin najuboższych Słaba integracja środowisk gospodarczych oraz brak lobby gospodarczego Niewykorzystany potencjał organizacji pozarządowych Brak Funduszu Pożyczkowego i Poręczeń Pożyczkowych dla działających przedsiębiorstw Niewystarczająca oferta instytucji otoczenia biznesu Niski standard i mały zakres świadczenia usług hotelowo - turystycznych Ujemne saldo migracji Wysoki poziom zadłużenia miasta Niestabilny system prawny regulujący ustrój samorządu Strona 10 z 58 SZANSE ZAGROŻENIA ➢ Realizowany program rozbudowy przejść granicznych ➢ Możliwość pozyskania środków na rewitalizację ➢ Zbyt mała aktywność gospodarcza mieszkańców ➢ Postępujące ubożenie społeczeństwa oraz ➢ Dostępność środków pomocowych ➢ Rozwijające się budownictwo indywidualne ➢ Uchwalona ustawa o swobodzie działalności ➢ Niestabilność przepisów regulujących obroty ➢ ➢ miejskiej starówki ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ gospodarczej Zwiększenie ofert zatrudnienia w wyniku otwarcia europejskiego rynku pracy Bogata oferta programowa i współdziałanie organizacji pozarządowych w dziedzinie spraw społecznych Realizacja wspólnych przedsięwzięć i inicjatyw społeczno – gospodarczych w ramach współpracy miast partnerskich Rozwój kontaktów i wymiany gospodarczej w ramach współpracy transgranicznej Pozyskanie inwestorów zewnętrznych i wiążący się z tym napływ kapitału Zapewnienie środków finansowych na realizację regionalnych inwestycji infrastrukturalnych poprzez wpisanie tych zadań do Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007 – 2013 rozwarstwienie społeczne ➢ ➢ ➢ ➢ Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 handlowe ze Wschodem Trudności z pozyskaniem kredytów na rozwój działalności gospodarczej Brak systemu ustawowych ulg podatkowych dla firm rozpoczynających działalność i firm rozwijających się Wysoki poziom bezrobocia Poczucie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego Zwiększająca się ilość zadań przekazywanych gminie bez dostatecznego przygotowania i środków Strona 11 z 58 3. Główne cele strategiczne „Zespół ds. aktualizacji Strategii Rozwoju Miasta Chełma oraz opracowania Planu Rozwoju Lokalnego Miasta Chełma” określił cztery główne cele strategiczne, których realizacja umożliwi władzom miasta zrealizowanie wizji rozwoju miasta. Należą do nich: I. Rozwój potencjału ludzkiego oraz kształtowanie zdrowego i światłego społeczeństwa obywatelskiego Osiąganie tego celu jest jednym z kluczowych elementów osiągania rozwoju w sferze społecznej oraz przełamywania apatii i bierności mieszkańców. Podnoszenie świadomości obywatelskiej, poziomu wykształcenia i kultury powinno znajdować swój wyraz w rozwijaniu instytucji społecznych i oświatowych, kształcących młodzież zgodnie z tradycją narodową i lokalną oraz zapotrzebowaniem lokalnego rynku pracy. Władze miasta będą działały na rzecz rozwoju szkolnictwa wyższego o kierunkach adekwatnych do potrzeb rozwojowych miasta i zgodnych z aspiracjami młodzieży. Konieczne jest zespolenie działań władz miasta oraz wszystkich środowisk społecznych i politycznych na rzecz zwiększenia udziału mieszkańców w życiu publicznym miasta, samoorganizowania się mieszkańców w organizacje społeczne i stowarzyszenia oraz umacniania potencjału tych organizacji. II. Wykorzystanie przygranicznego położenia dla stymulowania rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu potencjału gospodarczego Osiąganie tego celu polegać powinno przede wszystkim na stymulowaniu wzrostu w lokalnej sferze gospodarczej, generowaniu dochodów zarówno w sektorze przedsiębiorstw, jak i w sektorze gospodarstw domowych i pośrednio – dochodów do budżetu miasta. Lokalna przedsiębiorczość w znacznej mierze powinna rozwijać się w sferze produkcji, handlu i usług bezpośrednio związanych z obsługą ruchu Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 12 z 58 granicznego pomiędzy Wschodem i Zachodem oraz lokalnego ruchu przygranicznego. Dobrze rozwinięta gospodarka powinna być postrzegana jako siła napędowa rozwoju we wszystkich sferach rozwoju miasta, co w perspektywie powinno przyczynić się do sukcesywnego zmniejszania poziomu bezrobocia. III. Stworzenie ładu przestrzennego oraz systemów nowoczesnej infrastruktury technicznej na obszarze miasta Ład przestrzenny i dobrze rozwinięte systemy miejskiej infrastruktury technicznej w zasadniczy sposób warunkują możliwości rozwoju miasta. Wykorzystanie szansy wynikającej z korzystnego usytuowania Chełma przy ważnym szlaku komunikacyjnym nie będzie możliwe bez osiągnięcia wskazanego celu. Właściwe ukierunkowanie polityki inwestycyjnej miasta jest podstawowym warunkiem podnoszenia inwestowania atrakcyjności miasta gospodarczego oraz pod względem rozwijania potencjalnych inwestycji możliwości mieszkaniowych, usługowych i wielu innych przyczyniających się do polepszenia warunków życia w mieście. Istotne znaczenie dla dalszego rozwoju miasta ma jego centrum, gdzie występuje najsilniejsza koncentracja urzędów, instytucji, placówek handlowych i usługowych. Centrum stanowi nierozłączny atrybut miasta, wywierający duży wpływ na stopień identyfikacji mieszkańców z miejscem zamieszkania. Tworzenie ładu przestrzennego oraz systemów nowoczesnej infrastruktury technicznej w Chełmie powinno rozpocząć się od obszarów leżących w centrum i jego bliskim sąsiedztwie, a następnie rozprzestrzeniać się na pozostałe części miasta. Realizacja tego celu powinna rozpocząć się od opracowania programu rewitalizacji miasta. Swoim zasięgiem obejmie on obszary wymagające prac renowacyjnych przy jednoczesnym zachowaniu walorów historycznych Chełma. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 13 z 58 IV. Wypracowanie pozytywnego wizerunku miasta, jako miasta nowoczesnego, bezpiecznego, sprawnie zarządzanego i sprzyjającego inwestorom Dążenie do tego celu powinno koncentrować działania związane z poprawą poziomu bezpieczeństwa publicznego, zwiększaniem efektywności gospodarowania zasobami finansowymi i organizacyjnymi miasta, poprawą estetyki i funkcjonalności przestrzeni miejskiej oraz rozwijaniem szerokiego zakresu usług. Ponadto ważne będzie systematyczne ulepszanie wypracowanych dotychczas standardów obsługi inwestorów, jak również tworzenie przyjaznego klimatu do prowadzenia działalności gospodarczej. Istotnym działaniem powinno być również promowanie międzynarodowych modeli zarządzania oraz wykorzystanie najnowszych rozwiązań technologicznych mających na celu poprawę funkcjonowania zarówno samorządu, jak i chełmskich przedsiębiorstw. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 14 z 58 4. Pośrednie cele strategiczne i strategiczne programy społeczno - gospodarcze Pragnąc uszczegółowić wyznaczone cele strategiczne określone zostały pośrednie cele strategiczne, a w ich ramach strategiczne programy społeczno – gospodarcze. Ich zadaniem jest przede wszystkim pokazanie możliwych sposobów realizacji misji miasta i osiągnięcie założonej wizji rozwoju miasta. Należą do nich: I. Stymulowanie rozwoju lokalnego sektora gospodarczego w celu ograniczenia bezrobocia, zwiększenia dochodów mieszkańców i budżetu miasta oparte na wykorzystaniu szans wynikających z korzystnego przygranicznego położenia oraz tradycji miasta będącego lokalnym centrum usług 1. Ożywienie międzynarodowej współpracy gospodarczej poprzez organizację misji gospodarczych i targów Wejście Polski w struktury Unii Europejskiej znacząco zaostrzyło przepisy dotyczące handlu z naszymi wschodnimi sąsiadami. Jak wynika z obserwacji konsekwencją tej sytuacji jest spadek obrotów handlowych z Ukrainą i Białorusią w pierwszym półroczu członkostwa w Zjednoczonej Europie. Dalsze utrzymywanie się takiej tendencji może w znaczący sposób wpłynąć na spowolnienie rozwoju chełmskich przedsiębiorstw. W celu złagodzenia zaistniałych w ostatnim okresie tendencji zasadnym jest podjęcie starań mających na celu ożywienie międzynarodowej współpracy gospodarczej. Pierwszym z instrumentów, który pozwoli na osiągnięcie zamierzonych celów jest organizacja misji gospodarczych z udziałem przedsiębiorców zarówno z Chełma jak i z terenu całego kraju. Ważnym elementem powyższego programu jest również utrzymanie tradycji organizowania corocznych międzynarodowych targów gospodarczych pod nazwą Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 15 z 58 „Wschodnie Inicjatywy Gospodarcze”, które skupiają wystawców z Polski, Ukrainy, Białorusi oraz państw członkowskich Unii Europejskiej. Organizacja zarówno misji gospodarczych jak i międzynarodowych targów jest dobrą okazją do zwrócenia uwagi przedsiębiorców polskich i zagranicznych na walory inwestycyjne Chełma, jak również na pozytywny klimat do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie miasta. 2. Stała współpraca z instytucjami (US, PIP, ZUS itp.) na rzecz tworzenia klimatu sprzyjającego lokalnej przedsiębiorczości Tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju gospodarczego jest niezbędnym czynnikiem trwałego rozwoju miasta. Rozwój gospodarczy jest w dużej mierze determinowany przez instytucje i organizacje, które znajdują się w otoczeniu biznesu (banki, instytucje ubezpieczeniowe, ośrodki wspierania przedsiębiorczości). Dobrze rozwinięte instytucje otoczenia gospodarczego są magnesem przyciągającym na teren miasta nowych inwestorów. Funkcjonowanie tego typu sektora stwarza zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowane kadry do jego obsługi. Działania z tego zakresu powinny tworzyć pozytywny, przyjazny klimat wokół tych instytucji przyczyniając się do kreowania wizerunku miasta jako miejsca przyjaznego zarówno lokalnym przedsiębiorcom, jak i inwestorom. 3. Stworzenie warunków do inwestowania w przedsięwzięcia gospodarcze nastawione na obsługę transportu oraz handlu międzynarodowego i granicznego Zakłada się, że kierunki rozwoju miasta powinny być związane z jego położeniem, tradycjami oraz funkcjonującymi podmiotami gospodarczymi, przede wszystkim z przemysłem, handlem i usługami. Przygraniczne położenie miasta przy szlaku komunikacyjnym Paryż - Berlin Warszawa – Chełm – Kijów sprzyja rozwojowi jego funkcji jako strefy bezpośredniej obsługi międzynarodowego ruchu tranzytowego i turystyki przygranicznej. Obszar miasta oferuje naturalne warunki sprzyjające rozwojowi tej funkcji, wymaga jednak Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 16 z 58 rozbudowy i reorganizacji infrastruktury handlowej, gastronomicznej i usługowej. Funkcjonujący dotychczas układ gospodarczy Chełma nie jest w stanie przynieść miastu pożądanego poziomu dochodów, gwarantującego pełną realizację celu strategicznego. Dlatego też ważnym działaniem będzie dążenie do poprawy warunków transportu drogowego poprzez budowę obwodnic oraz skupienie na przyległych do nich terenach działalności gospodarczej nastawionej na obsługę ruchu tranzytowego. Ważnym zadaniem, które pozwoli na skuteczną promocję walorów architektoniczno - przyrodniczych miasta będzie opracowanie dwujęzycznego informatora turystycznego wraz z odpowiednim systemem dystrybucji zarówno na przejściu granicznym w Dorohusku, jak również w obiektach usługowo – handlowych znajdujących się przy drodze krajowej nr 12, prowadzącej bezpośrednio z granicy do Chełma. 4. Okresowe prezentacje zamierzeń inwestycyjnych miasta dla firm usługowo budowlanych z terenu miasta Chełma i regionu. Ideą powyższego zadania jest przede wszystkim wspieranie przedsiębiorstw działających na terenie miasta. Organizowanie cyklicznych spotkań prezentujących zamierzenia inwestycyjne samorządu wraz z orientacyjnymi terminami ich realizacji pozwolą chełmskim przedsiębiorcom na odpowiednie dostosowanie się pod względem techniczno – organizacyjnym do przystąpienia do przetargów. 5. Wypracowanie systemu wspierania przedsięwzięć gospodarczych tworzących nowe miejsca pracy Jako działania priorytetowe mające na celu wspieranie przedsięwzięć gospodarczych na terenie miasta Chełma należy uznać rozszerzenie formuły istniejącego funduszu gwarancyjnego, który swoim zasięgiem obejmowałby zarówno osoby bezrobotne, które chcą rozpocząć działalność gospodarczą, jak również działające przedsiębiorstwa. Ponadto ważnym zadaniem będzie utworzenie funduszu pożyczkowego, który poprzez ułatwienie dostępu do środków finansowych Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 17 z 58 związanych bezpośrednio z prowadzeniem działalności gospodarczej wpłynie na wzrost aktywności gospodarczej mieszkańców miasta oraz dalszy rozwój firm. 6. Modernizacja targowiska miejskiego Ze względu na usytuowanie miasta w pobliżu granicy z Ukrainą celowe jest rozwijanie transgranicznej wymiany handlowej. Chcąc zapewnić wysoki standard świadczonych usług, podnieść poziom bezpieczeństwa oraz warunków pracy drobnych sprzedawców należy unowocześnić targowisko miejskie przy al. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Planowana inwestycja przede wszystkim obejmować będzie budowę nowoczesnej hali targowej wraz z małą architekturą. Pozwoli to na zwiększenie o 25% obecnej liczby obiektów handlowych zlokalizowanych na przedmiotowym obszarze. 7. Realizacja przedsięwzięć w ramach partnerstwa publiczno – prywatnego Trudna sytuacja finansowa w znaczący sposób ogranicza możliwości inwestycyjne miasta. Zdając sobie sprawę z wagi oraz znaczenia planowanych przedsięwzięć konieczne jest zastosowanie rozwiązań alternatywnego finansowania inwestycji o charakterze infrastrukturalnym. Możliwość taka pojawi się wraz z wejściem w życie ustawy o partnerstwie publiczno – prywatnym. Pozwoli ona na zaangażowanie środków prywatnych oraz sektora finansów publicznych we wspólne przedsięwzięcia służące rozwojowi gospodarczemu miasta lub regionu. 8. Powołanie samorządu gospodarczego Powołanie Samorządu Gospodarczego pozwoliłoby zintegrować środowisko gospodarcze. Miałoby również wpływ na koordynację działań miasta i środowiska biznesu na rzecz rozwoju gospodarczego. Rozwój gospodarczy miasta jest niemożliwy bez aktywności różnego rodzaju podmiotów gospodarczych tworzących nowe miejsca pracy i przynoszących dochody Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 18 z 58 w postaci podatków do budżetu miasta. Powołanie izby gospodarczej pozwoliłby na tworzenie warunków na rzecz integracji środowisk, ułatwiając m.in. nawiązywanie kontaktów między podmiotami gospodarczymi, wspólne przedsięwzięcia kapitałowe i promocję. Powołanie takiej instytucji mogłoby ułatwić dostęp do kapitału, systemu finansowania, edukacji i informacji. Pozwoliłoby poprawić konkurencyjność wyrobów i usług sektora MSP poprzez: edukację w zakresie zarządzania i poprawy jakości oraz poszukiwania partnerów do współpracy. Zadanie to jest możliwe do zrealizowania przy zaangażowaniu ze strony przedsiębiorców. 9. Stworzenie centrum obsługi ruchu granicznego Idea stworzenia w Chełmie centrum obsługi ruchu granicznego opiera się na działaniach mających na celu przyciągnięcie do Chełma zarówno jednostek i instytucji publicznych zajmujących się organizacją oraz sprawowaniem nadzoru nad prawidłowością przebiegu obsługi granicznej, ale także rozwoju zaplecza usługowo – kulturalnego. Ze względu na bliskość przejścia granicznego z Ukrainą w Dorohusku każdego dnia przez Chełm przejeżdża kilka tysięcy podróżnych. Stworzenie odpowiedniego zaplecza oraz właściwa jego promocja z całą pewnością przyczyniłyby się do zwiększenia liczby osób odwiedzających miasto. W dalszej kolejności będzie to miało pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy miasta i związany z nim wzrost liczby miejsc pracy. 10. Analiza celowości lokalizacji i budowy terminala postojowo – obsługowego dla TIR Biorąc pod uwagę przygraniczne położenie miasta zasadnym wydaje się stworzenie w mieście, lub w jego niedalekim sąsiedztwie, terminala postojowo – obsługowego dla TIR. Budowa terminala uzależniona jest od pojawienia się inwestora zewnętrznego zainteresowanego tego typu przedsięwzięciem. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 19 z 58 Po stronie miasta leżało będzie wykonanie analizy możliwych lokalizacji powyższej inwestycji wraz z określeniem jej warunków techniczno – organizacyjnych. Realizacja powyższego przedsięwzięcia jest ściśle powiązana z budową obwodnic dla miasta Chełma. Właśnie w ich bezpośrednim sąsiedztwie należy upatrywać potencjalnego miejsca na lokalizację terminala postojowo – obsługowego dla TIR. 11. Rozbudowa infrastruktury teleinformatycznej Przełom XX/XXI wieku to okres szybkich przemian zachodzących w gospodarce na całym świecie. Miasto Chełm chcąc wyjść naprzeciw globalnym trendom musi rozbudować i unowocześnić istniejącą sieć teleinformatyczną, tak aby odpowiadała ona przyjętym na świecie standardom. Realizacja tego zadania w znaczący sposób przyczyni się do rozwoju społeczeństwa informacyjnego, dając mieszkańcom miasta łatwy dostęp do informacji. Połączenie miejskich instytucji oraz indywidualnych odbiorców w jedną integralną sieć teleinformatyczną pozwoli na wzrost szybkości wymiany informacji, dostępu do wiedzy, a także na podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej miasta i napływ kapitału zewnętrznego. 12. Koncentracja instytucji administracji granicznej Miasto Chełm jest jednym z największych ośrodków miejskich usytuowanych w bezpośrednim sąsiedztwie granicy polsko – ukraińskiej. Chcąc umacniać znaczenie Chełma jako ważnego centrum administracji granicznej konieczne jest stworzenie silnego lobby na rzecz utrzymania działających instytucji obsługi ruchu granicznego. Dodatkowym elementem realizacji celów strategicznych w tym zakresie może być tworzenie i rozwijanie komercyjnych struktur obsługi ruchu tranzytowego. Dobrze rozwinięta infrastruktura przyczyni się do rozwoju miasta w wielu dziedzinach życia gospodarczego. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 20 z 58 13. Prywatyzacja usług komunalnych Zadanie to ma na celu poprawę jakości usług komunalnych i zwiększenie efektywności działania przedsiębiorstw komunalnych. Aktualnie miasto jest udziałowcem 7 spółek tj: Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. – 100% udziałów, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. – 100% udziałów, Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Sp. z o.o. – 100% udziałów, Przedsiębiorstwo Targowiska Miejskie Sp. z o.o. – 100% udziałów, Chełmskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. – 100% udziałów, Chełmskie Linie Autobusowe Sp. z o.o. – 60,37% udziałów, Przedsiębiorstwo Usług Mieszkaniowych Sp. z o.o. – 96,4% udziałów. W dniu 30 czerwca 2004 roku Rada Miejska w Chełmie podjęła uchwałę w sprawie utworzenia kolejnej spółki pod nazwą „Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami” ze 100% udziałem miasta. Tak duża liczba spółek komunalnych powoduje, że większość usług komunalnych świadczona jest przez te podmioty. Jednakże z uwagi na rosnącą konkurencję ze strony innych podmiotów będących własnością osób fizycznych istnieje potrzeba opracowania indywidualnych koncepcji dla każdej ze spółek mających na celu racjonalizację kosztów ich działalności i poprawę świadczonych usług. W 2004 roku w ramach „Programu Prywatyzacji Przedsiębiorstw Komunalnych” została opracowana koncepcja restrukturyzacji i prywatyzacji Miejskiego Przedsiębiorstwa Robót Drogowych Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwa Usług Mieszkaniowych Sp. z o.o. Pozostałe spółki komunalne mają opracowane wytyczne dotyczące kierunków przemian organizacyjno – kapitałowych. Kontynuacja procesu prywatyzacji uzależniona jest od przekonania pracowników o celowości proponowanych zmian, bądź znalezienia inwestorów zainteresowanych zainwestowaniem znacznego kapitału w spółki. Wprowadzane obecnie regulacje prawne sprzyjają demonopolizacji sfery komunalnej nawet w tych dziedzinach, które nosiły znamiona monopolu naturalnego. Ocenia się, że liberalizacja rynku usług komunalnych przynieść może duże korzyści finansowe odbiorcom usług, przyczyniając się jednocześnie do urealnienia kosztów własnych firm komunalnych. Warunkiem urynkowienia gospodarki komunalnej jest ograniczenie przez miasto i jego jednostki zaangażowania w bezpośrednią realizację Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 21 z 58 usług komunalnych i skupienia się na roli zleceniodawcy – organizatora rynku. Wybierając najbardziej efektywne formy organizacji usług komunalnych miasto powinno kierować się poniższymi przesłankami: ➢ otwierać się na sektor prywatny w branżach, w których jest to możliwe (np. zarządzanie komunalnym zasobem mieszkaniowym, usługi pogrzebowe, utrzymanie zieleni, prowadzenie parkingów i targowisk miejskich, schronisk dla zwierząt, komunikacji miejskiej, wykonawstwa drogowego), ➢ pozostawić pod istotnym wpływem miasta branże newralgiczne, które kształtują bezpośrednio warunki życia ludności (wodociągi, kanalizacja, utylizacja odpadów, energetyka cieplna), ➢ opracować politykę taryfową na usługi świadczone przez podmioty komunalne, opartą na przesłankach ekonomicznych, ➢ określić zasady finansowania inwestycji z zakresu infrastruktury komunalnej, oparte na wieloletnich planach inwestycyjnych miasta i przedsiębiorstw komunalnych. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 22 z 58 II. Podniesienie sprawności oraz racjonalizacja kosztów funkcjonowania administracji samorządowej i usług komunalnych poprzez efektywne wykorzystanie zasobów oraz stosowanie nowoczesnych technologii w pracy i organizacji 1. Opracowanie i realizacja wieloletniego programu termomodernizacji obiektów komunalnych Celem ograniczenia kosztów utrzymania obiektów komunalnych należy opracować Wieloletni Program Termomodernizacji. Podstawą jego budowy jest przeprowadzenie audytu energetycznego, który pozwoli na wyłonienie wszystkich budynków, w których zasadne jest przeprowadzenie tego typu prac, zgodnie z obowiązującymi przepisami o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Modernizacja budynków będzie obejmować nie tylko ich ocieplenie, ale również pozwoli na ograniczenie kosztów mediów poprzez zastosowanie automatyki oraz energooszczędnych urządzeń. Realizacja zadań zgodnie z Wieloletnim Programem Termomodernizacji, pozwoli z jednej strony na wydatkowanie środków na obiekty, w których przeprowadzone działania przyniosą wymierne efekty, z drugiej zaś strony na ograniczenie strat energii cieplnej oraz ochronę środowiska naturalnego. 2. Wdrożenie systemu elektronicznej obsługi interesantów W celu zapewnienia szybkiego obiegu informacji w Urzędzie Miasta Chełma podejmowane są działania mające na celu wdrożenie informatycznego systemu zarządzania obiegiem dokumentacji. Tworzy on spójną bazę dokumentów przychodzących z zewnątrz, jak i tworzonych wewnątrz Urzędu Miasta Chełma. Program obejmuje: ➢ ewidencjonowanie i nadzorowanie dokumentów wpływających, wychodzących oraz dokumentów wewnętrznych, ➢ ➢ przechowywanie dokumentów w dowolnych formach, odtwarzanie historii obiegu dokumentów. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 23 z 58 Elektroniczny system obiegu dokumentów rozwiąże problem przepływu informacji zarówno pomiędzy pracownikami jednostki, jak również pomiędzy urzędem i jego otoczeniem. Sprawnie działający system to z jednej strony skrócenie czasu oczekiwania interesantów na odpowiedź, z drugiej zaś strony obniżenie kosztów funkcjonowania urzędu. 3. Stosowanie nowoczesnych technologii informatycznych Polska należy do grona krajów, w których występują znaczne opóźnienia w rozbudowie sieci teleinformatycznej. Problem ten jest szczególnie widoczny w miastach takich jak Chełm oraz na terenach wiejskich. Dotyczy to nie tylko dostępu do najnowszych rozwiązań technologicznych wśród mieszkańców miasta, ale również wykorzystania ich w pracy administracji samorządowej. Wszelkie działania mające na celu zwiększenie wykorzystania technologii informatycznych w sposób znaczący przyczynią się do zwiększenia sprawności funkcjonowania Urzędu Miasta Chełma, jak również do redukcji kosztów funkcjonowania administracji samorządowej. Zadanie to jest zgodne z „Planem Działania e-Europa 2005: Społeczeństwo informacyjne dla wszystkich”. 4. Koncentracja rozproszonych wydziałów Urzędu Miasta Chełma w jednym budynku Urząd Miasta Chełma ulokowany jest w budynkach mieszczących się w różnych punktach miasta przy: ➢ ul. Lubelskiej 63 – 65, ➢ ul. Pocztowej 50, ➢ ul. Obłońskiej 20, ➢ Placu Niepodległości 1. W celu usprawnienia organizacyjnego działalności Urzędu Miasta Chełma, jak również ograniczenia kosztów utrzymania zajmowanych budynków oraz Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 24 z 58 pomieszczeń realizacja zadania powinna zmierzać do skupienia wszystkich wydziałów wchodzących w skład urzędu w jednym budynku. 5. Koncentracja bazy lokalowej Muzeum Chełmskiego w Chełmie Aktualnie Muzeum Chełmskie mieści się w czterech budynkach przy: ➢ ul. Lubelskiej 55, ➢ ul. Lubelskiej 56A, ➢ ul. Lubelskiej 57, ➢ ul. Świętego Mikołaja 4. Taki układ z jednej strony jest mało efektywny pod względem organizacyjnym, jak również wiąże się z wysokimi kosztami utrzymania zajmowanych pomieszczeń. W celu zmiany istniejącej sytuacji należy znacząco zmniejszyć liczbę budynków zajmowanych Najlepszym na potrzeby muzeum. rozwiązaniem zarówno ze względów ekonomicznych, jak i organizacyjnych byłoby skupienie działalności muzeum w jednym budynku. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 25 z 58 III. Rozwój potencjału ludzkiego poprzez wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców, dostosowanie szkolnictwa i kwalifikacji pracowników do potrzeb lokalnego rynku pracy oraz aspiracji młodzieży 1. Sprzyjanie rozwojowi wyższych uczelni Chełm, to miejsce gdzie funkcjonuje i rozwija się szkolnictwo wyższe. Aktualnie w mieście działają trzy uczelnie publiczne: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie, filia Akademii Medycznej w Lublinie Medyczne Studium Zawodowe, Nauczycielskie niepubliczne: Społecznej Wyższa oraz Kolegium Szkoła Wydział Języków Obcych Stosunków Zamiejscowy oraz Międzynarodowych Szkoły Wyższej im. dwie i uczelnie Komunikacji B. Jańskiego w Warszawie. Młodzi, wykształceni ludzie są motorem napędowym dzisiejszej gospodarki, dlatego też zasadne są wszelkie działania mające na celu stworzenie dogodnych warunków do rozwoju istniejących oraz przyciągnięcie do Chełma jak największej liczby nowych uczelni wyższych. 2. Utworzenie funduszu stypendialnego dla wybitnych absolwentów szkół średnich W obecnych czasach rozwój potencjału ludzkiego to jedno ze źródeł wzrostu konkurencyjności regionu. Biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną mieszkańców miasta wielu bardzo zdolnych uczniów szkół średnich nie jest w stanie kontynuować nauki na wyższych uczelniach ze względu na ograniczone środki finansowe. Utworzenie funduszu stypendialnego dla wybitnych absolwentów szkół średnich daje młodzieży możliwość kontynuacji nauki, a co z tym się wiąże dalszego rozwoju intelektualnego. W dłuższej perspektywie czasu tego typu działanie może przynieść miastu wymierne korzyści dzięki stworzeniu przyszłej, dobrze wykwalifikowanej kadry pracowniczej. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 26 z 58 3. Opracowanie i realizacja wieloletniego programu oświatowo – wychowawczego Reforma systemu oświaty oraz zachodzące zmiany demograficzne, których wynikiem jest zmniejszająca się z roku na rok liczba uczniów zarówno szkół podstawowych, gimnazjów, jak i szkół ponadgimnazjalnych wymagają podjęcia niezbędnych działań mających na celu dostosowanie zarówno organizacji sieci szkolnej, jak i obiektów szkolnych do zmieniających się potrzeb. Chcąc, aby wszelkie dokonywane zmiany były z góry zaplanowane, spójne oraz przyniosły oczekiwany efekt należy opracować Wieloletni Program Oświatowo – Wychowawczy. Realizacja zapisanych w nim zamierzeń pozwoli między innymi na dostosowanie profili kształcenia zawodowego do wymagań rynku pracy, a także stworzy odpowiednie warunki lokalowe oraz umożliwi racjonalne wykorzystanie dotychczasowej bazy dydaktycznej. 4. Uruchomienie i rozwój Centrum Kształcenia Praktycznego Zmieniające się wymogi rynku pracy stwarzają konieczność efektywnej realizacji praktycznej nauki zawodu w warunkach dostosowanych do obecnych potrzeb. Praktyczne doskonalenie umiejętności i wykorzystanie wiedzy ma coraz większe znaczenie w związku z zachodzącymi w gospodarce przemianami, postępującą informatyzacją oraz zmianami w organizacji pracy. Dążąc do poprawy jakości kształcenia zawodowego na terenie miasta Chełma w 2000 roku zostało powołane Centrum Kształcenia Praktycznego. Docelowo Centrum powinno stać się samodzielną jednostką działającą w zakresie: ➢ przygotowania zawodowego i przeprowadzania egzaminów, ➢ zajęć praktycznych, ➢ usług szkoleniowych. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 27 z 58 Centrum jako jednostka przygotowująca młodzież do wykonywania zawodu od strony praktycznej będzie stanowić doskonałe zaplecze również dla osób bezrobotnych chcących podnieść swoje kwalifikacje zawodowe. 5. Wspieranie inicjatyw mających na celu zarządzanie szkołami przez osoby fizyczne i organizacje pozarządowe Na szczególne pozarządowych, osób niepublicznych szkół, wsparcie fizycznych, samorządu zasługują kościołów przedszkoli i itp. innych inicjatywy zmierzające placówek organizacji do tworzenia oświatowych i wychowawczych. Szkoły i placówki prowadzone przez inny organ aniżeli jednostka samorządu terytorialnego winny stać się stałym i ważnym elementem chełmskiego systemu oświatowego. Samorząd Miasta Chełma wspiera tego typu inicjatywy poprzez pomoc organizacyjną, nieodpłatne użyczanie obiektów szkolnych przeznaczonych na prowadzenie niepublicznych jednostek oświatowych oraz ich wsparcie finansowe. Działania powyższe wspomagają rozwój lokalnej przedsiębiorczości i umożliwiają zaangażowanie istniejącego potencjału ludzkiego. Szczegółowe propozycje rozwiązań w powyższym zakresie zostaną określone w Wieloletnim Programie Oświatowo – Wychowawczym. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 28 z 58 IV. Umacnianie więzi lokalnych i pobudzenie aktywności społecznej mieszkańców poprzez stymulowanie rozwoju i umacnianie potencjału organizacji pozarządowych oraz zwiększanie ich udziału w życiu miasta 1. Kampanie promocyjno – informacyjne na temat inicjatyw podejmowanych przez samorząd miasta na rzecz społeczności lokalnej Ważnym instrumentem pozwalającym na zbudowanie pozytywnych stosunków pomiędzy administracją publiczną a społecznością lokalną są wszelkiego rodzaju spotkania o charakterze promocyjno – informacyjnym. Ich zadaniem jest budowanie więzi emocjonalnych pozwalających na uzyskanie przychylności ze strony mieszkańców zarówno w stosunku do zrealizowanych, jak i planowanych do realizacji przez samorząd miasta działań. Otwarcie się na potrzeby mieszkańców oraz wspólne spotkania mające na celu znalezienie najlepszej drogi rozwiązania problemów poszczególnych grup mieszkańców pozwolą na stworzenie pozytywnego klimatu wokół zadań realizowanych przez administrację samorządową oraz wzrost akceptacji działań w najwrażliwszych obszarach, takich jak bezrobocie, pomoc społeczna itp. Kolejną formą komunikacji między mieszkańcami a urzędem będą różnego rodzaju biuletyny informacyjne, a także informacje w lokalnych mediach opisujące plany i podjęte inicjatywy władz miasta. 2. Zlecanie jak największej ilości zadań miasta do realizacji przez organizacje pozarządowe poprzez przetargi (konkursy) Wejście w życie przepisów o działalności pożytku publicznego i wolontariacie zobowiązuje władze miasta do przekazania części zadań, leżących do tej pory w gestii miasta podmiotom pozarządowym. Pozwoli to na zmniejszenie kosztów świadczonych usług i pozytywnie wpłynie na poprawę ich jakości. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 29 z 58 3. Wykreowanie stałych imprez kulturalnych o zasięgu ponadlokalnym W kalendarzu wydarzeń kulturalnych miasta Chełma brakuje imprezy o charakterze ponadlokalnym, która byłaby w stanie przyciągnąć dużą rzeszę turystów z terenu całej Polski, jak i krajów sąsiednich. W celu stworzenia tego typu imprezy niezbędne jest wspólne zaangażowanie samorządu terytorialnego oraz jednostek kultury i sportu działających na terenie miasta Chełma. Ze względu na wysoki koszt organizacji tak dużego przedsięwzięcia ważnym elementem wsparcia będą wszelkie pozyskane środki zewnętrzne zarówno od sponsorów, jak i z funduszy Unii Europejskiej. Wykreowanie stałej imprezy kulturalnej o zasięgu ponadlokalnym pozwoli na stworzenie bodźca, który przyciągnie znaczną liczbę turystów, wypromuje Chełm i jego walory oraz wpisze miasto na ogólnopolską mapę imprez kulturalnych. 4. Wspieranie i umacnianie potencjału organizacji pozarządowych Rada Miejska w Chełmie corocznie przyjmuje program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. Program ten obejmuje sześć zadań skupiających się wokół następujących priorytetów: ➢ ochrona środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, ➢ promocja profilaktyki oraz ochrony zdrowia, ➢ pomoc społeczna, ➢ kultura fizyczna i sport, ➢ edukacja, ➢ bezpieczeństwo publiczne. Część zadań w obrębie wymienionych wyżej priorytetów powinna być wykonywana przez jednostki trzeciego sektora wyłonione w drodze konkursów. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 30 z 58 5. Stworzenie warunków i promowanie tworzenia rodzinnych domów dziecka oraz wieloprofilowych mieszkań chronionych i domu pomocy społecznej Opieka nad rodziną i dzieckiem regulowana jest przepisami o pomocy społecznej i powinna być nakierowana na pomoc w pokonywaniu trudności w wypełnianiu swoich zadań. W Chełmie dzieci które nie mogą być wychowywane w rodzinach naturalnych kierowane są do placówek opiekuńczo - wychowawczych lub rodzin zastępczych. Zapewnienie opieki w placówce opiekuńczo - wychowawczej typu instytucjonalnego powinno się traktować jako ostateczność. W swoich zamierzeniach polityka społeczna nakreśla kierunki odchodzenia od dużych instytucji typu dom dziecka i kieruje się w stronę rodzin zastępczych oraz rodzinnych domów dziecka. Jest to wskazane ze względu na szeroko pojęty rozwój psycho - społeczny dziecka. Osoba która osiągnęła pełnoletność opuszczająca placówkę opiekuńczo wychowawczą zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem poprzez pracę socjalną, a także pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym. Usamodzielniani wychowankowie w zderzeniu z rzeczywistością napotykają na poważne problemy tj. brak mieszkań, brak pracy, nieumiejętność poruszania się na rynku pracy. Osobom które niepełnosprawność lub ze względu chorobę na trudną potrzebują sytuację wsparcia w życiową, wiek, funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobową może być przyznany pobyt w mieszkaniu chronionym. Mieszkania chronione mają na celu zapewnienie warunków samodzielnego funkcjonowania w środowisku w integracji ze społecznością lokalną. Utworzenie mieszkań chronionych wieloprofilowych zakłada że mieszkańcami byłyby osoby opuszczające placówki opiekuńczo - wychowawcze, osoby starsze oraz niepełnosprawne. Kolejnym ważnym zadaniem z zakresu pomocy społecznej jest utworzenie na terenie miasta Chełma form rodzinnych domów pomocy społecznej, które będą Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 31 z 58 świadczyć usługi opiekuńcze i bytowe dla nie mniej niż trzech i nie więcej niż ośmiu osób wymagających z powodu wieku tego typu wsparcia. W celu nabywania przez dzieci i młodzież cennych umiejętności i wzorców postępowania należy dążyć do powstania w każdej dzielnicy miasta klubów i świetlic środowiskowych oraz miejsc łatwo dostępnych do uprawiania sportów. Stanowią one alternatywę spędzania wolnego czasu a jednocześnie nie pozbawiają dzieci i młodzież środowiska rodzinnego. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 32 z 58 V. Poprawa warunków życia mieszkańców poprzez działania stymulujące rozwój dotychczasowych i nowych form budownictwa, infrastruktury i usług komunalnych oraz zwiększenie możliwości aktywnego wypoczynku 1. Rozbudowa sieci wodociągowych na terenie miasta Chełma Miasto Chełm posiada opracowany „Program Wodno - Ściekowy dla Miasta Chełma na lata 1998 – 2010” i „Plan Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i Kanalizacyjnych Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. w Chełmie na lata 2005 – 2007”. Uwzględnia on wyposażenie w sieć wodociągową terenów przeznaczonych w planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo jedno i wielorodzinne. Przyjęty do realizacji plan oprócz rozbudowy sieci wodociągowej zakłada również modernizację ujęć wody „Bariera”, „Trubaków” oraz stacji wodociągowej - pompowni „Borek”. Rozbudowa magistralnych oraz rozdzielczych sieci wodociągowych zabezpieczy dostawy wody dla potrzeb istniejącej i projektowanej zabudowy jednorodzinnej i wielorodzinnej oraz celów przeciwpożarowych. Ponadto przyczyni się do zmniejszenia strat pompowania, a także równomiernego rozkładu ciśnień. Ze względu na postępujące zmiany urbanistyczne w mieście „Plan Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i Kanalizacyjnych...” przewiduje w najbliższych latach dokonanie aktualizacji programu ogólnego rozwoju sieci wodociągowych dla miasta Chełma. 2. Wymiana sieci wodociągowej z rur azbestowo-cementowych Z „Krajowego Planu Gospodarki Odpadami” wynika obowiązek wymiany rur azbestowo - cementowych do 2032 roku. Ze względu na istniejącą możliwość pozyskania na ten cel środków z funduszy Unii Europejskiej zasadnym jest jak najszybsze rozpoczęcie działań mających na celu wymianę sieci wodociągowej z rur azbestowo - cementowych. Obecnie w strukturze materiałowej sieci wodociągowej miasta, o łącznej długości sieci bez przyłączy – 189,3 km, udział rur z azbestocementu wynosi około 15 km. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 33 z 58 3. Rozbudowa kanalizacji sanitarnej dla miasta Chełma Miasto Chełm Wodociągowych i posiada „Plan Kanalizacyjnych Rozwoju Miejskiego i Modernizacji Urządzeń Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. w Chełmie na lata 2005 – 2007”. Realizacja zadań objętych planem pozwoli na uporządkowanie stref ochrony ujęć wody pitnej „Bariera” oraz „Trubaków”. Rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej w mieście przyczyni się również do likwidacji zbiorników bezodpływowych z istniejącej i projektowanej zabudowy mieszkaniowej jedno i wielorodzinnej, zgodnie z „Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego”. 4. Rozbudowa kanalizacji wód deszczowych Usprawnienie funkcjonowania sieci deszczowej wymagać będzie w szczególności: ➢ diagnostyki stanu sieci dla zidentyfikowania jej słabych elementów oraz ich wymiany, ➢ budowy kanałów burzowych (przygotowanie dokumentacji i zarezerwowanie środków na ten cel), ➢ przyjęcia skutecznego rozwiązania w zakresie odwodnienia terenów mieszkaniowych. Realizacja powyższego zadania pozwoli na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego, ograniczenie degradacji nawierzchni jezdni i chodników, ograniczenie erozji terenu w pasie drogowym oraz ograniczenie spływu wód opadowych z jezdni na posesje. Wody opadowe z nawierzchni ulic poprzez sieć kanalizacji deszczowej odprowadzane są do rzeki Uherki. 5. Zmiana struktury własności linii energetycznych w mieście Chełmie Aktualnie na obszarze całego miasta istnieje potrzeba wymiany eksploatacyjnej sieci kabli średniego napięcia wraz z rozbudową istniejącej sieci Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 34 z 58 oraz wymianą przyłączy napowietrznych niskiego napięcia. Do najpilniejszych zadań w tym zakresie należy modernizacja sieci niskiego napięcia wraz z rozbudową układu zasilania w osiedlach: Dolna Dyrekcja, Górna Dyrekcja, Śródmieście – Mickiewicza, a także przebudowa sieci niskiego napięcia w ulicach: Lubelskiej, Lwowskiej,11 Listopada i Wygon. Obok modernizacji wyeksploatowanych sieci energetycznych niezbędne jest rozbudowanie sieci kablowych średniego napięcia i wykonanie stacji transformatorowych na osiedlu Pszenna – Metalowa. Uwzględniając konieczność poniesienia znacznych nakładów finansowych na realizację tych inwestycji, a także wysokie koszty bieżącej konserwacji instalacji oświetleniowych priorytetowym kierunkiem działań winno być dążenie do przejęcia na własność miasta – stanowiących dzisiaj majątek Zamojskiej Korporacji Energetycznej S. A. – linii energetycznych wraz z urządzeniami sieci oświetlenia ulicznego, a następnie zlecanie konserwacji tych urządzeń w drodze przetargu. 6. Budowa sieci drugostronnego zasilania gazem miasta Chełma Gaz ziemny jest bardzo ważnym surowcem mającym wpływ na rozwój dzisiejszej gospodarki. Obecnie miasto zasilane jest gazem ziemnym od strony Krasnegostawu. W przypadku awarii sieci istnieje realne zagrożenie odcięcia dostaw gazu do Chelma. W celu uniknięcia powyższej sytuacji oraz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego miasta niezbędna jest budowa drugiej linii zasilania gazem od strony Lublina. 7. Rozbudowa infrastruktury technicznej w osiedlach Pszenna – Metalowa oraz Rejowiecka – Włodawska Powyższe zadanie swoim zasięgiem obejmuje następujące działania: ➢ nabycie niezbędnych gruntów, ➢ budowę sieci kanalizacji deszczowej, ➢ budowę sieci kanalizacji sanitarnej, ➢ budowę sieci wodociągowej, ➢ budowę sieci gazowej, Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 35 z 58 ➢ budowę sieci centralnego ogrzewania, ➢ budowę sieci energetycznej i oświetlenie ulic, ➢ budowę dróg lokalnych, dojazdowych oraz ciągów pieszo – jezdnych. Realizacja wymienionych powyżej działań przyczyni się do poprawy warunków życia mieszkańców oraz rozbudowy układu komunikacyjnego miasta Chełma. 8. Udrożnienie układu komunikacyjnego wraz z poprawą stanu technicznego dróg Realizacja tego przedsięwzięcia obejmuje: ➢ ograniczenie występujących uciążliwości i natężenia ruchu na ulicy Lwowskiej poprzez wykonanie połączenia ul. Ogrodowej z ul. Metalową – budową drogi na odcinku ok. 1 km, ➢ zmniejszenie uciążliwości dla mieszkańców miasta postępującego ruchu tranzytowego - za niezbędne należy uznać w pierwszej kolejności rozbudowę polegającą na przedłużeniu ulicy 15 Sierpnia i poprowadzeniu jej do ul. Zawadówka oraz przedłużenie ul. 3-go Maja w kierunku wschodnim do ul. Hrubieszowskiej. Konieczna jest również realizacja do 2015 roku dodatkowego połączenia po stronie wschodniej miasta (obsługująca ruch w kierunku północ – południe) po terenie byłej nieeksploatowanej już bocznicy kolejowej od ul. Hrubieszowskiej do ul. Fabrycznej (w perspektywie wykonanie wiaduktu drogowego nad linią kolejową prowadzącą ruch relacji Chełm Dorohusk z włączeniem do ul. Wschodniej). W dalszej perspektywie czasowej należy przewidzieć realizację ciągu ulicznego obsługującego północne pasmo zainwestowania miejskiego (tereny przemysłowo – składowe) i obszar północno – zachodni miasta o dominujących funkcjach mieszkaniowych poprzez włączenie go do układu dróg krajowych (ul. Podgórze, Wschodnia). Należy również poczynić starania, aby została zrealizowana planowana inwestycja obejścia drogowego w ciągu drogi krajowej nr 12 po stronie północnej miasta Chełma. Jej wykonanie będzie miało korzystny wpływ nie tylko na rozbudowę układu komunikacyjnego miasta Chełma, ale również na zmniejszenie uciążliwości Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 36 z 58 dla mieszkańców. Z chwilą ostatecznego uściślenia przebiegu jej trasy, należy poczynić niezbędne działania zmierzające do wykupienia terenów przeznaczonych pod pas drogowy, ➢ poprawę stanu urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu drogowego na bazie opracowanego „Kompleksowego Projektu Stałej Organizacji Ruchu Drogowego w Mieście Chełmie” jak i realizację działań ujętych w Wojewódzkim Programie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego pod nazwą „GAMBIT LUBELSKI”, ➢ poprawę obsługi ruchu wewnętrznego poprzez rozbudowę sieci ulic stanowiących uzupełnienie ulic zbiorczych układu podstawowego, ➢ budowę bezkolizyjnych skrzyżowań oraz rond, w tym ronda u zbiegu ulic: Kolejowej – Sienkiewicza – Mickiewicza. Dynamiczny wzrost wskaźnika motoryzacji indywidualnej oraz międzynarodowy ruch tranzytowy w kierunku przejść granicznych w Dorohusku i Zosinie powodują blokady niektórych odcinków ulic, obniżenie poziomu swobody ruchu oraz dewastację nawierzchni nie w pełni posiadającej dostateczną nośność. Wymaga to przyspieszenia działań inwestycyjnych na rzecz rozwoju i modernizacji układu podstawowego. 9. Zwiększenie ilości miejsc parkingowych Wyłączenie z ruchu kołowego Starówki wymaga zrekompensowania użytkownikom funkcji parkingowej tej dzielnicy na innych sąsiadujących obszarach. Niezbędne jest również ułatwienie dostępu do miejsc parkingowych turystom. Działania w tym zakresie zmierzające do wykonania nowych miejsc parkingowych na terenie miasta zostały określone w „Programie Zapobiegania Przestępczości oraz Ochrony Bezpieczeństwa Obywateli i Porządku Publicznego na lata 2003 – 2006”. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 37 z 58 10. Opracowanie i realizacja sieci szlaków pieszych i rowerowych W celu stworzenia w mieście warunków do aktywnego wypoczynku niezbędna jest rozbudowa istniejącej sieci szlaków rowerowych. W ciągu kolejnych lat planowana jest budowa kilku kilometrów tras rowerowych. Jako priorytetowe należy potraktować ścieżki rowerowe na następujących trasach: ➢ o długości około 2700 m wzdłuż rzeki Uherki, która łączy tereny sportowo wypoczynkowe. Zgodnie z projektem ścieżka zostanie połączona z osiedlami mieszkaniowymi Słoneczne i T. Kościuszki poprzez ciąg pieszy przebiegający zgodnie z wytycznymi planu miejscowego wzdłuż terenu ogródków działkowych położonych na realizowanego wysokości obecnie tych osiedli. projektu Stanowi mającego ona na część celu składową kompleksowe zagospodarowanie doliny rzeki Uherki, ➢ ścieżka rowerowa, która przebiegać będzie przez teren miasta oraz gmin: Kamień, Żmudź i Białopole. Połączona zostanie z istniejącymi bądź planowanymi ścieżkami rowerowymi na terenie miasta Chełma. Przewidywana długość trasy to około 30 km. Na terenie każdej z gmin trasa będzie liczyła około 7-8 km. Najdłuższy odcinek ścieżki będzie na terenie gminy Białopole. Przedstawiciele władz samorządowych, na terenie których przebiegać będzie planowana trasa, podpisali porozumienie dotyczące realizacji ww. inwestycji. Trasa ścieżki rowerowej przebiegać będzie przez obszary chronione Chełma i okolic, prowadząc między innymi do zbiornika wodnego Dębowy Las. 11. Realizacja planu zagospodarowania doliny rzeki Uherki Do zakresu zadań ujętych w planie zagospodarowania doliny rzeki Uherki należą: ➢ budowa zbiorników małej retencji wodnej, ➢ rurociąg zasilający zbiorniki wodne, ➢ budowa trasy rowerowej z infrastrukturą towarzyszącą, ➢ zadrzewienie i zagospodarowanie zielenią, ➢ mała architektura i ogrodzenie, Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 38 z 58 ➢ oświetlenie terenu. Realizacja powyższego przedsięwzięcia pozwoli przede wszystkim na stworzenie warunków do rozwoju turystyki i rekreacji oraz aktywnych form spędzania czasu wolnego w przyjaznym i czystym środowisku. Wybudowana w ramach projektu trasa rowerowa stworzy mieszkańcom alternatywę w stosunku do ruchu samochodowego, sposobu przemieszczania się w kierunku terenów rekreacyjnych. Ponadto inwestycja przyczyni się do uzyskania oszczędności zasobów wód podziemnych w zasięgu oddziaływania pobliskiego ujęcia wody „Trubaków” oraz pozwoli na powstrzymanie ewentualnej fali powodziowej ze strony zbiornika wodnego w Żółtańcach. 12. Rozbudowa bazy rekreacyjno – sportowej Biorąc pod uwagę wysokość budżetu miasta i potrzeby występujące w różnych dziedzinach gospodarki miasta środki, które mogą być przeznaczone na ten cel są ograniczone. Działania samorządu koncentrować się będą w zakresie: ➢ rozbudowy zaplecza sportowo – rekreacyjnego dla potrzeb kultury fizycznej. Jako priorytetowe zadanie należy uznać montaż dźwiękowego systemu ostrzegawczego oraz instalacji nawilżającej w Miejskiej Hali Sportowej, jak i modernizację innych obiektów sportowo - rekreacyjnych m.in. stadionu miejskiego, ➢ promocji i upowszechniania kultury fizycznej, ➢ dofinansowywania inicjatyw z zakresu kultury fizycznej, ➢ wykorzystanie osiągnięć międzynarodowych i sukcesów sportowych zawodników Miejskiego Klubu Sportowego „Cement Gryf Chełm” do promocji miasta, ➢ popierania inicjatyw podejmowanych przez mieszkańców w ramach Rad Osiedli, ➢ stworzenia możliwości rozwijania zainteresowań młodzieży poprzez zorganizowanie różnych form zajęć pozalekcyjnych o charakterze sportowym, kulturalnym i artystycznym. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 39 z 58 Celem rozwoju kultury fizycznej i sportu w Chełmie powinna być dbałość o rozwój psychofizyczny mieszkańców i wyrównanie dysproporcji w stanie bazy sportowej w porównaniu do średniej krajowej. 13. Podnoszenie atrakcyjności oferty turystycznej W celu zwiększenia sprzedaży usług turystycznych oraz wzrostu liczby osób odwiedzających Chełm zachodzi konieczność określenia dalszych kierunków rozwoju turystyki. Podstawowym celem działań i planów rozwoju jest wykreowanie trwałego i spójnego wizerunku Chełma jako miasta atrakcyjnego turystycznie. Realizacja tego przedsięwzięcia będzie przeprowadzana poprzez: ➢ właściwe oznakowanie turystyczne miasta, ➢ promowanie turystyczne miasta poprzez udział w targach turystycznych krajowych i zagranicznych, które będą okazją do zaprezentowania oferty turystycznej oraz budowy pozytywnego wizerunku naszego grodu. Chełm dysponuje interesującą ofertą turystyczną. Jego główna atrakcja to Chełmskie Podziemia Kredowe, jako zabytek staropolskiego górnictwa kredowego. W kolejnych latach będą kontynuowane wcześniej przyjęte założenia w zakresie inwestowania w infrastrukturę obiektu. Działania te obejmą zabezpieczenie i konserwację istniejących korytarzy oraz prace nad adaptacją i udostępnieniem nowych odcinków trasy. 14. Kontynuacja działań w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego W perspektywie założeniem jest wykreowanie Chełma, jako miasta o bogatej, wielokulturowej przeszłości historycznej, scalającego różne tradycje narodowe i kulturowe. Eksponowanie wielokulturowości przyciągnęłoby turystów szukających swoich korzeni, ale również interesujących się kulturą narodów mieszkających tu w przeszłości. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 40 z 58 Aby zrealizować powyższe cele niezbędne jest dokonanie remontów, poprawienie estetyki, większa dbałość o ekspozycje i udostępnienie zabytkowych obiektów wyznaniowych: katolickich, prawosławnych, unickich, żydowskich i innych. Bardzo ważnym obiektem zabytkowym jest Zespół Katedralny na Górze Chełmskiej, który należy do wspólnego dziedzictwa Polski i Europy. Od wielu lat trwa proces jego rewaloryzacji, podjęty przez Parafię Mariacką, aktywnie wspierany finansowo przez władze samorządowe miasta. Skala tego przedsięwzięcia jest jednak tak duża, że pomimo wielkiego zaangażowania parafian, ludzi dobrej woli, bez dalszej pomocy finansowej ze strony miasta oraz samorządu województwa, trudno będzie to przedsięwzięcie doprowadzić do szczęśliwego finału. Aktualnie trwają dalece zaawansowane prace restauratorsko – budowlane w Dzwonnicy usytuowanej obok Bazyliki Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Po zakończeniu robót adaptacyjnych w obiekcie tym planowane jest urządzenie taras widokowego dla turystów odwiedzających miasto. Głównym celem tego zadania jest długofalowa promocja oraz wykreowanie indywidualnego wizerunku miasta i jego osobowości. 15. Rozwój budownictwa komunalnego Aktualnie ze względu na trudną sytuację finansową miasta nie buduje się nowych budynków komunalnych. Ocenia się, że w Chełmie nie brakuje mieszkań na sprzedaż i wynajem w ramach Chełmskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Brak jest tanich mieszkań czynszowych oraz mieszkań socjalnych dla rodzin o niskich dochodach. Z uwagi na zły stan techniczny budynków stanowiących własność komunalną oraz budynków, w których zamieszkują najemcy z dawnych decyzji administracyjnych o przydziale, istnieje potrzeba budowania nowych budynków komunalnych. Za kontynuowaniem budowy mieszkań komunalnych przemawia również fakt, że na mieście ciąży ustawowy obowiązek zapewnienia lokali socjalnych na rzecz tych osób, które na mocy wyroku sądowego zostały wyeksmitowane z mieszkania, a którym w zamian przyznano uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego. W przypadku braku zapewnienia lokalu socjalnego, miasto narażone Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 41 z 58 zostanie na roszczenia odszkodowawcze. Ponadto wiele rodzin posiadających niskie dochody nie rozwiąże swoich problemów mieszkaniowych we własnym zakresie, stąd też oczekuje na pomoc miasta. 16. Kontynuacja działań w zakresie likwidacji barier architektonicznych w mieście dla osób niepełnosprawnych Zgodnie ze światowymi tendencjami działania podejmowane w ramach powyższego zadania będą miały na celu stopniowe przystosowywanie zarówno budynków użyteczności publicznej (budowa podjazdów, montaż wind) jak i infrastruktury drogowej (zjazdy z chodników, likwidacja krawężników) do potrzeb osób niepełnosprawnych. Realizacja powyższych działań pozwoli na stworzenie osobom niepełnosprawnych odpowiednich warunków do korzystania z powszechnie dostępnych dla społeczeństwa dóbr. 17. Poprawa stanu technicznego bazy podstawowej opieki zdrowotnej Poprawa stanu technicznego bazy podstawowej opieki zdrowotnej w odniesieniu do Miejskiego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej (MSP ZOZ) ukierunkowana jest na dwa rodzaje zagadnień: ➢ poprawę stanu technicznego budynków, ➢ poprawę wyposażenia w sprzęt medyczny. Planowane działania związane z poprawą stanu technicznego obiektów zajmowanych przez oddziały MSP ZOZ obejmować będą: ➢ dokończenie wymiany stolarki okiennej, ➢ przeprowadzenie modernizacji centralnego ogrzewania, ➢ remont adaptacyjny pracowni rtg w przychodni nr 1, ➢ ocieplenie budynku przychodni nr 2. Oprócz wyżej wymienionych zadań, prowadzone będą drobne prace remontowe, mające na celu poprawę estetyki budynków przychodni. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 42 z 58 W ramach poprawy wyposażenia MSP ZOZ w Chełmie w sprzęt medyczny planowane jest: ➢ doposażenie poradni specjalistycznych w sprzęt diagnostyczny, ➢ sukcesywna wymiana niezbędnego w (na bardziej funkcjonowaniu nowoczesny) poradni sprzętu podstawowej opieki medycznego zdrowotnej i stomatologii. 18. Zapobieganie najczęściej występującym problemom zdrowotnym mieszkańców miasta i promowanie zdrowego stylu życia (promocja zdrowia) Najczęściej występujące problemy zdrowotne mieszkańców miasta związane są z: ➢ niewłaściwym stylem życia (między innymi niewłaściwa dieta, niedożywienie, brak aktywności fizycznej, stres) prowadzącym w konsekwencji do pogorszenia się stanu zdrowia, ➢ zachorowaniami (zwłaszcza na choroby układu krążenia, choroby metaboliczne, nowotwory i gruźlicę), ➢ uwarunkowaniami genetycznymi (podatność na zapadalność na niektóre schorzenia), ➢ starzeniem się społeczeństwa. Dlatego też w zakresie ochrony zdrowia podstawowe znaczenie mają działania, które koncentrują się wokół zagadnień służących eliminacji i zmniejszeniu czynników zagrożenia zdrowia. W związku z tym działania MSP ZOZ nakierowane powinny być przede wszystkim na: ➢ prowadzenie szeroko pojętej profilaktyki i promowanie zdrowego stylu życia oraz koncentrację na medycynie naprawczej, ➢ kontynuowanie i dalsze rozwijanie programów profilaktycznych nakierowanych na edukację zdrowotną i najczęściej występujące schorzenia w danej populacji. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 43 z 58 Realizowane dotychczas, jak też planowane w przyszłości, programy profilaktyczne adresowane do ogółu mieszkańców miasta mają na celu nie tylko zachęcenie społeczeństwa do dbałości o własne zdrowie, ale także edukację w zakresie wykrywania pierwszych symptomów choroby. Podejmowane działania będą ukierunkowane na profilaktykę: ➢ chorób układu krążenia, ➢ gruźlicy płuc i raka płuc, ➢ raka piersi, ➢ raka szyjki macicy, ➢ cukrzycy, ➢ próchnicy zębów. Realizacja powyższych programów będzie miała na celu: ➢ rozpoznanie wczesnych objawów choroby oraz mobilizowanie osób, u których stwierdzono wczesne symptomy choroby do podjęcia leczenia, ➢ podejmowanie wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu, ➢ zachęcanie do działań na rzecz zdrowia, ➢ racjonalne odżywianie i zmianę nawyków żywieniowych, ➢ zachęcanie do uprawiania ćwiczeń fizycznych, ➢ zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem, ➢ konieczność podejmowania farmakoterapii (pod ścisłą kontrolą lekarską) w przypadku stwierdzenia objawów konkretnej jednostki chorobowej, wykrytej w trakcie realizacji programu profilaktycznego, ➢ zapobieganie powikłaniom w przypadku rozpoznania choroby tj. zapoznanie pacjenta z konkretną jednostką chorobową, ➢ analizę indywidualnej sytuacji zdrowotnej pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka zachorowania na daną jednostkę chorobową, ➢ zmianę niewłaściwych zachowań zdrowotnych tj. rozpoznanie czynników ryzyka i podjęcie próby ich wyeliminowania bądź redukcji. Wyżej wymienione kierunki działań profilaktycznych zostały nakreślone w oparciu o: Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 44 z 58 ➢ dokonywaną corocznie ocenę stanu zdrowia społeczeństwa miasta Chełma, która pozwala na rozpoznanie najczęściej występujących schorzeń wśród ludności, ➢ wytyczne określone w „Narodowym Programie Zdrowia” - dokumencie stanowiącym nadrzędny, długofalowy cel strategiczny w zakresie poprawy stanu zdrowia i ściśle związanej z nim jakości życia ludności. Problemy zdrowotne poddawane będą ciągłej analizie, dlatego wyżej podany zakres będzie podlegał zmianom, z myślą o stałej poprawie stanu zdrowia mieszkańców. Proponowane działania profilaktyczne realizowane będą przez MSP ZOZ oraz inne zakłady opieki zdrowotnej działające na terenie miasta Chełma. 19. Profilaktyka w zakresie zapobiegania wadom postawy Jednym z podstawowych warunków prawidłowego rozwoju i zdrowia człowieka jest jego prawidłowa postawa. W związku z tym niezmiernie ważne jest, aby dbać o prawidłową postawę już najmłodszych dzieci rozpoczynających naukę w szkole podstawowej. W tym celu całą populację dzieci klas I – III szkoły podstawowej należy objąć podstawowymi badaniami profilaktycznymi oraz ćwiczeniami w trakcie wszystkich godzin wychowania fizycznego – jako czynnik profilaktyki wad postawy. Wyselekcjonowanej grupie dzieci w każdej ze szkół należy zapewnić możliwość ćwiczeń korekcyjnych oraz usprawniających. W tym celu we wszystkich szkołach podstawowych powinny funkcjonować sale gimnastyki korekcyjnej wyposażone w odpowiednie przyrządy i sprzęt specjalistyczny. Pracownicy MSP ZOZ wspólnie z przedstawicielem Wydziału Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki oraz Miejskim Koordynatorem ds. Sieci Szkół Promujących Zdrowie opracować powinni odpowiedni program profilaktyki wad postawy dla dzieci klas I – III szkół podstawowych. Wdrażany on będzie przez szkoły podstawowe na takich samych zasadach jak inne funkcjonujące Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 programy profilaktyczne Strona 45 z 58 finansowane z budżetu miasta Chełma. Program ten zawierać powinien następujące elementy: ➢ wstępną ocenę wad postawy wszystkich dzieci klas I – III, ➢ specjalistyczne badania wad postawy przez lekarza ortopedę i określenie indywidualnego postępowania z dzieckiem, u którego stwierdzono nieprawidłowości postawy ciała, ➢ utworzenie grup dzieci, które ze względu na stwierdzoną wadę podlegać będą intensywnym ćwiczeniom korekcyjno – kompensacyjnym, ➢ określenie harmonogramu kontrolnych badań lekarza ortopedy, stwierdzających efektywność działań rehabilitacyjnych, ➢ konsultacje lekarza z rodzicem odnośnie dalszych ćwiczeń usprawniających lub też kierowanie dziecka do specjalistycznej poradni ortopedycznej celem intensywniejszego leczenia usprawniającego lub zmiany metody leczenia na bardziej ingerującą (operacyjna korekta wady). Wszystkie działania realizowane w programie będą prowadzone przez specjalistów, a efekty działań dokumentowane. 20. Uruchomienie ośrodka – Centrum Wsparcia Osób Zależnych i ich Rodzin Celem uruchomienia Centrum jest wsparcie osób niepełnosprawnych, bez względu na rodzaj i stopień niepełnosprawności, prowadzące do aktywizacji zawodowej tych osób i ich pełną integrację w lokalnym środowisku poprzez likwidację barier społecznych i psychologicznych oraz wspieranie inicjatyw społecznych osób niepełnosprawnych. W ramach realizacji powyższego przedsięwzięcia przewidziane jest wykonanie następujących zadań: ➢ zorganizowanie zaplecza rehabilitacyjno – terapeutycznego poprawiającego zdrowie i kondycję osób niepełnosprawnych objętych opieką Centrum, ➢ stworzenie ośrodka pobytu dziennego dla dzieci, dającego możliwość rodzicom i opiekunom dzieci osób niepełnosprawnych na podjęcie aktywności zawodowej, Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 46 z 58 ➢ utworzenie środowiskowej spółdzielni usługowo – wytwórczej z udziałem osób niepełnosprawnych intelektualnie wspomaganej poprzez osobistą asystencję na stanowisku pracy, ➢ zorganizowanie wsparcia dla dzieci w postaci usług asystenta, co pozwoli na realizację obowiązku szkolnego w pełnej integracji ze zdrowymi rówieśnikami w placówkach oświatowych. Uruchomienie Centrum pozwoli na świadczenie usług w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, a także usług szkoleniowych dla przyszłych asystentów osób niepełnosprawnych. W realizację zadania nie będą zaangażowane środki z budżetu miasta. 21. Realizacja programu poprawy bezpieczeństwa poprzez rozbudowę systemu monitorowania miasta Miasto Chełm posiada opracowany „Program Zapobiegania Przestępczości oraz Ochrony Bezpieczeństwa Obywateli i Porządku Publicznego na lata 2003 – 2006”. Program zakłada realizację działań w następujących obszarach tematycznych: ➢ programy edukacyjne, ➢ przedsięwzięcia w zakresie bezpieczeństwa w miejscach publicznych, ➢ poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym, ➢ wskazanie programów prewencji kryminalnej. Program jest dokumentem otwartym, może być wzbogacony o nowe formy i metody służące osiągnięciu jego podstawowych celów. Głównym mieszkańców i celem planowanych porządku publicznego działań jest poprzez poprawa ograniczenie bezpieczeństwa przestępczości i zachowań patologicznych oraz wzmożenie działań profilaktycznych w zakresie bezpieczeństwa, ze szczególnym ukierunkowaniem na środowiska dzieci i młodzieży. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 47 z 58 Realizacja przedsięwzięć w zakresie bezpieczeństwa w miejscach publicznych zakłada rozbudowę systemu monitoringu ulicznego miasta. Doświadczenia wynikające z funkcjonowania systemu monitoringu wizyjnego miasta, potwierdzone dużym spadkiem zagrożenia przestępczością i wykroczeniami w rejonach objętych zasięgiem kamer, uzasadniają dalszą rozbudowę systemu w obszarze Dolnej Dyrekcji oraz rozbudowę sieci w kierunku osiedli: Słoneczne, T. Kościuszki i Zachód. Budowa radiowego systemu monitoringu ulicznego Miasta Chełma zgodnie z projektem technicznym obejmuje montaż 22 kamer. Ze względów technicznych projekt został podzielony na 2 etapy. Pierwszy z nich – zakłada budowę systemu monitoringu radiowego składającego się z 14 kamer (w tym modernizacja 6 istniejących kamer zainstalowanych w systemie przewodowym). Drugi etap zakłada rozbudowę systemu o kolejne 8 kamer. 22. Poprawa jakości usług komunalnych Poprawa jakości usług komunalnych wymaga realizacji następujących przedsięwzięć: ➢ opracowania wieloletniego planu inwestycyjnego uwzględniającego inwestycje w sferze gospodarki komunalnej i pozyskanie na jego realizację funduszy pomocowych, ➢ uporządkowania gospodarki wodno – ściekowej i wodociągowej: - rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej na terenie miasta w celu zwiększenia liczby odbiorców i lepszego wykorzystania oczyszczalni ścieków i przez to obniżenie taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzenie ścieków, - realizacja inwestycji mających na celu poprawę jakości wody pitnej, - pełne wykorzystanie istniejących systemów infrastruktury technicznej oraz podniesienie i wyrównanie standardów dostępu mieszkańców do usług świadczonych przez miejski system gospodarki wodno – ściekowej. ➢ poprawa stanu czystości miasta oraz uporządkowanie gospodarki odpadami: - zwiększenie środków finansowych na oczyszczanie miasta, Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 48 z 58 - rozwiązanie problemów gospodarki odpadami poprzez budowę Zakładu Przetwarzania Odpadów Regionu Chełma i uporządkowanie systemu segregacji odpadów. ➢ rozwój systemu komunikacji zbiorowej: - poprawa dostępności komunikacyjnej – wzrost liczby osób korzystających z transportu zbiorowego, - podjęcie działań w kierunku integracji komunikacji miejskiej i opracowanie wspólnych rozwiązań taryfowych. ➢ poprawa stanu oświetlenia ulicznego poprzez uzupełnienie i zmodernizowanie istniejącego oświetlenia ulicznego, ➢ wykonanie kompleksowej oceny stanu technicznego wszystkich ulic i ustalenie planu kolejności ich modernizacji, ➢ rozwój i modernizacja ciepłownictwa: - optymalne wykorzystanie miejskiej kotłowni i jej modernizacja pod kątem dostosowania do norm z zakresu ochrony środowiska, - rozbudowa sieci gazowniczej. ➢ rozwój i modernizacja sieci energetycznej. Barierą przy realizacji powyższych działań mogą okazać się ograniczone środki własne. Dlatego też powinna następować dywersyfikacja usług umożliwiająca deregulację rynku i wprowadzenie nowych rozwiązań kapitałowych, zwiększających zdolności inwestycyjne oraz przyczyniających się do upowszechniania nowych technologii. 23. Renowacja terenów zielonych miasta W celu wyrównania dysproporcji pomiędzy terenami zurbanizowanymi a terenami zieleni należy zobowiązywać inwestorów do opracowywania koncepcji zagospodarowania terenu w zieleń na etapie projektowania inwestycji i następnie ich bezwzględnej realizacji. Tworzenie nowych i utrzymanie istniejących terenów zielonych miasta powinno zmierzać do podniesienia atrakcyjności parków, skwerów, terenów osiedli mieszkaniowych oraz estetyki pasów drogowych. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 49 z 58 W tym zakresie należy uwzględnić także potrzebę wymiany starych i chorych drzew usytuowanych w pasach drogowych, parkach i skwerach oraz potrzebą zwiększenia zakresu wykonywanych zabiegów pielęgnacyjnych na istniejących terenach zielonych z uwzględnieniem objęcia szczególną opieką najstarszych i najbardziej okazałych drzew. Zagospodarowanie terenów zielonych winno umożliwiać realizację programów edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży poprzez organizowanie tam imprez plenerowych, co wpłynie na zwiększanie świadomości mieszkańców miasta o zdrowotnych walorach płynących z poszanowania przyrody i jej wpływu na kształtowanie postawy estetycznej człowieka. 24. Likwidacja i rekultywacja dzikich wysypisk śmieci Istotnym nielegalnych problemem składowisk na terenie odpadów przez miasta jest trudnych do zjawisko powstawania ustalenia sprawców, które okresowo uprzątane są przez służby miejskie. Ograniczenie skali zjawiska może nastąpić w momencie wybudowania Zakładu Przetwarzania Odpadów Regionu Chełma i objęcia jak największej liczby mieszkańców miasta i gmin przyległych obowiązkiem zawierania umów na wywóz odpadów z terenów nieruchomości. Rozwiązaniem tego problemu będzie wprowadzenie obowiązkowego opodatkowania mieszkańców za wytwarzane odpady w drodze ustawy bądź referendum gminnego. 25. Budowa Zakładu Przetwarzania Odpadów Regionu Chełma i wdrożenie systemu segregacji Miasto Chełm od września 2000 roku jest członkiem Związku Komunalnego Gmin Ziemi Chełmskiej, którego podstawowym zadaniem jest budowa Zakładu Przetwarzania Odpadów Regionu Chełma. Inwestycja swoim zakresem obejmować będzie budowę: ➢ linii segregacji i doczyszczania odpadów komunalnych, ➢ linii kompostowania odpadów (kompostowania w postaci pryzm i bioreaktorów), Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 50 z 58 ➢ linii produkcji paliwa alternatywnego, ➢ linii przeróbki i demontażu odpadów wielkogabarytowych oraz budowlanych, ➢ linii rozdrabniania opon, składowisk odpadów azbestowych. Ponadto zakresem działań objęta będzie rekultywacja dziewięciu wysypisk gminnych (wysypisko miejskie w Srebrzyszczu z wykonaniem instalacji pozyskiwania i przetwarzania biogazu oraz wysypiska gminne w: Pawłowie, Kolonii Strzelce, Dubience, Strachosławiu, Leśniowicach, Władysławowie, Wojsławicach i Żmudzi). 26. Ograniczenie zanieczyszczeń powietrza poprzez modernizację ciepłowni Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Odsiarczanie emitowanych gazów jest dzisiaj najlepszym sposobem istotnej redukcji stężenia SO2 w atmosferze. Pozwala na spalanie gorszych, a więc i tańszych gatunków węgla. Ze względu na dostępność na rynku dużej liczby technologii odsiarczania spalin należy dokonać wyboru właściwej metody. Wybór właściwej metody uzależniony jest od wielu czynników, takich jak: ➢ wielkość i charakter obciążenia instalacji, ➢ koncentracja SO2 i żądany poziom redukcji, ➢ dostępność sorbentu, ➢ możliwość składowania, względnie utylizacji produktu końcowego. W przypadku MPEC-u wybór metody powinien być ukierunkowany na węgiel pochodzący z Kopalni Węgla Kamiennego „Bogdanka” z uwagi na bliskość jej położenia i wynikające stąd niskie koszty transportu. Realizacja instalacji odsiarczania spalin dla centralnej ciepłowni pozwoli dostosować istniejące źródła spalania do zaostrzonych norm emisji zanieczyszczeń obowiązujących od 2008 r. – określonych w przepisach ochrony środowiska. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 51 z 58 27. Likwidacja składowiska odpadów przemysłowych Cementowni „Chełm” S.A. (chrom 6+) Cementownia opracowała projekt techniczny likwidacji składowiska odpadów przemysłowych, który uwzględnia: ➢ rozbiórkę istniejącej hałdy, ➢ sortowanie nagromadzonych odpadów, ➢ transport odpadów do miejsca tymczasowego magazynowania, ➢ odzysk materiałów nadających się do wykorzystania, ➢ usunięcie skażonej kredy spod składowiska, ➢ rekultywację biologiczną terenu po składowisku. Likwidacja składowisk w zasięgu oddziaływania komunalnego ujęcia wody „Bariera”, stanowiącego poważne zagrożenie dla wód podziemnych przez chrom wypłukiwany ze składowanej tam cegły magnezytowo - chromitowej będzie przebiegać przy stałym monitorowaniu jakości środowiska na tym terenie. 28. Ograniczenie zanieczyszczeń powietrza – likwidacja lokalnych źródeł ciepła, rozwój miejskiej sieci ciepłowniczej i gazowej oraz innych źródeł ciepła Zanieczyszczenie powietrza na terenie Chełma poprzez emisje ze stacjonarnych źródeł przemysłowych nie stanowi dzisiaj problemu. Teren naszego miasta zaliczony został do strefy klasy A (żadna z badanych substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego). Od szeregu lat nie notuje się, kiedyś stale występujących, przekroczeń średniookresowych norm stężeń podstawowych zanieczyszczeń pyłowych i gazowych (pył zawieszony, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu). Wszystkie większe jednostki działające na terenie miasta Chełma są w stanie dotrzymywać standardy emisyjne z eksploatowanych instalacji i dopuszczalne wielkości emisji określone w decyzjach administracyjnych. Szereg działań modernizacyjnych, zmian technologicznych i organizacyjnych, a także zmian Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 52 z 58 w strukturze i wielkości produkcji ograniczył emisję pyłów i gazów z instalacji przemysłowych i obiektów ciepłowniczych. Wpłynęło to na zmniejszenie stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu i poprawę stanu aerosanitarnego miasta. Do jednych z najważniejszych zadań niezbędnych do zrealizowania w okresie kilku najbliższych lat będzie jednak modernizacja źródeł ciepła gwarantująca dotrzymanie dopuszczalnych ilości pyłów i gazów wprowadzanych do powietrza od dnia 1 stycznia 2008 r. Wymaga to już obecnie przyjęcia odpowiedniego wariantu modernizacji, opracowania harmonogramu finansowo - rzeczowego oraz zabezpieczenia znacznych kwot finansowych na realizację tego zadania. Problemem pozostającym nadal do rozwiązania jest skuteczne ograniczanie tzw. „niskiej emisji” oraz ograniczenie uciążliwości wynikających z użytkowania pojazdów mechanicznych. Ograniczenie ruchu pojazdów w centrum miasta wpłynęło na zmniejszanie emisji zanieczyszczeń do powietrza ze środków transportu i poprawę warunków aerosanitarnych w miejscu największego ruchu pieszego mieszkańców. Rozwój i modernizacja infrastruktury ciepłowniczej umożliwi dalszą stopniową likwidację części lokalnych źródeł emisji poprzez przyłączenie budynków do sieci ciepłowniczej oraz zmniejszenie strat ciepła w trakcie wytwarzania i przesyłania energii cieplnej. Ponadto kontynuowana będzie rozbudowa sieci gazowej dla gazu ziemnego GZ-50. Podłączenie obiektów do sieci gazowej wiąże się najczęściej z wyłączeniem z eksploatacji starych urządzeń cieplnych lub kuchni opalanych węglem kamiennym. Przynosi to wymierne korzyści w postaci zmniejszenia ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza z niskich emitorów. Na terenie miasta następuje jednak zmniejszenie tempa rozwoju sieci gazowej. Jest to wynik niekorzystnych relacji cenowych pomiędzy gazem ziemnym a węglem kamiennym. Ostatnie lata były okresem, w którym realizuje się szereg prac związanych z termomodernizacją wielorodzinnych budynków mieszkalnych i wymianą stolarki okiennej. Dalsza kontynuacja powyższych działań pozwoli na ograniczenie strat ciepła, mniejsze zużycie energii cieplnej, a przez to zmniejszanie ilości spalanego węgla na potrzeby centralnego ogrzewania w Miejskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 53 z 58 29. Rozbudowa oczyszczalni ścieków Rozbudowa oczyszczalni ścieków powinna odbywać się dwuetapowo. Etap pierwszy, polegający na uzyskaniu III-go stopnia oczyszczania ścieków poprzez montaż filtrów, pozwoli przede wszystkim na zmniejszenie stężenia zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach, zgodnie z wymaganiami dotyczącymi ochrony środowiska. Ponadto realizacja powyższej inwestycji otworzy możliwość uzyskania I-go stopnia czystości wody w rzece Uherce. Etap drugi zakłada budowę Zakładu Przetwórstwa i Zagospodarowania Osadów Pościekowych. Istnieją dwa warianty realizacji powyższej inwestycji w zależności od decyzji związanej z wyborem odpowiedniej technologii. Należą do nich: ➢ budowa zamkniętych komór fermentacji wraz z odzyskiem i przetworzeniem biogazu lub ➢ budowa stacji suszenia i spalania osadów pościekowych wraz z oczyszczaniem spalin. Celem pościekowych budowy jest zakładu przetwórstwa zmniejszenie poziomu i zagospodarowania zanieczyszczenia osadów powietrza atmosferycznego oraz odzysk biogazu. 30. Stopniowe eliminowanie materiałów izolacyjnych i pokryć dachowych zawierających azbest Na terenie miasta występuje ok. 80 tys. m² powierzchni dachowych pokrytych dachówką azbestową. Ponadto eksploatowanych jest ok. 15 km azbestowych rur wodociągowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami okresowo przeprowadza się przeglądy instalacji zawierających azbest, podczas których ustala się stopień zużycia tych elementów i ewentualny termin ich wymiany, bądź termin kolejnego przeglądu. W celu ograniczenia kosztów niezbędnych do poniesienia przy utylizacji tych odpadów brana jest pod uwagę możliwość wybudowania nowego składowiska przy planowanym Zakładzie Przetwarzania Odpadów Regionu Chełma w Srebrzyszczu, Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 54 z 58 gdyż obecnie najbliższymi takimi składowiskami są składowiska w Poniatowej Wsi i Kraśniku. 31. Budowa separatorów na wypływach deszczowych do rzeki Uherki Wody deszczowe zrzucane są do rzeki Uherki na odcinku w km 29 + 425 – 34 + 587 poprzez 12 wylotów kanalizacji deszczowej. Powierzchnia zlewni na tym odcinku wynosi 95 km². Wody opadowe i roztopowe ujęte w szczelne, otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne z powierzchni szczelnej z centrów miast, dróg krajowych, wojewódzkich oraz parkingów o natężeniu odpływu, co najmniej 15 l/s/ha powinny być oczyszczane przed wprowadzaniem do wód lub do ziemi w taki sposób, aby w odpływie zawartość zawiesin ogólnych nie była większa niż 100 mg/l, a substancji ropopochodnych nie większa niż 15 mg/l. W tym celu kontynuowana będzie okresowa kontrola jakości odprowadzanych ścieków w zakresie zawartości zawiesiny ogólnej i substancji ropopochodnych. W przypadku przekroczenia dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń niezbędne będzie wykonanie urządzeń zabezpieczających (piaskowniki, separatory). Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 55 z 58 VI. Rewitalizacja miasta poprzez opracowanie i realizację wieloletniego programu rewitalizacji przy wsparciu środków unijnych W ramach powyższego zadania niezbędne jest opracowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji, który stanowi obecnie podstawę starania się o dofinansowanie ze środków strukturalnych Unii Europejskiej. Stworzony program przedstawi mapę obszarów na terenie miasta, gdzie niezbędne są działania mające na celu ich rewitalizację. Zgodnie z założeniami „Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego” stworzenie celem zachęty tworzonego Lokalnego do rozwijania nowych Programu form Rewitalizacji będzie aktywności gospodarczej generujących miejsca pracy. Rozbudowa infrastruktury technicznej niezbędnej do tworzenia nowych przedsiębiorstw, powinna być dokonywana z troską o ochronę stanu środowiska naturalnego warunkującego zrównoważony rozwój gospodarczo – społeczny. Głównym celem rewitalizacji obszarów zdegradowanych jest ożywienie gospodarcze i społeczne miasta, a także zwiększenie potencjału turystycznego i oferty kulturalnej Chełma. Ponadto zadaniem działań podejmowanych w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji będzie nadanie obiektom i terenom zdegradowanym nowych funkcji społeczno – gospodarczych. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 56 z 58 Zakończenie Proces wdrażania poszczególnych zapisów Strategii Rozwoju Miasta Chełma wymaga starannego określenia uwarunkowań organizacyjnych, a także stałego monitoringu i kontroli na każdym etapie realizacji. Skutkuje to koniecznością opracowania zarówno całego systemu, jak i poszczególnych procedur przepływu informacji pomiędzy miejskimi jednostkami organizacyjnymi, które będą współdziałały w realizacji poszczególnych zadań zawartych w strategii. W celu stworzenia instytucjonalno – organizacyjnych warunków realizacji programów społeczno - gospodarczych, wchodzących w skład strategii przyjmuje się następujące założenia: ➢ programy operacyjne jako elementy strategii rozwoju miasta będą tworzone do 2015 roku, ➢ poszczególne programy mające na celu realizację i dookreślenie poszczególnych zadań w ramach strategii będą opracowywane na okres od trzech do pięciu lat – będą one określały terminy realizacji, wykonawców, podmioty nadzorujące, niezbędne nakłady finansowe oraz źródła ich pokrycia, ➢ programy te będą konsultowane i uzgadniane z zainteresowanymi instytucjami, organizacjami, środowiskami i komisjami, ➢ każdego roku wymienione w strategii programy społeczno - gospodarcze będą podlegały dalszym uściśleniom w ramach prac nad projektem budżetu, ➢ harmonogramy realizacji powyższych przedsięwzięć będą przygotowywane w Urzędzie Miasta lub podległej jednostce pod kierownictwem i nadzorem merytorycznych wydziałów Urzędu Miasta, ➢ ogólny nadzór nad planowaniem, realizacją i monitoringiem realizacji programów społeczno - gospodarczych sprawować będzie Prezydent Miasta Chełma. ➢ okresowe informacje na temat realizacji Strategii Rozwoju Miasta Chełma będą przedkładane Radzie Miejskiej, ➢ w okresach 4 – 5 letnich strategia rozwoju miasta powinna podlegać weryfikacji uwzględniającej: zmiany priorytetów, sytuację społeczno – gospodarczą, ocenę dotychczasowej realizacji, możliwości finansowe itp. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 57 z 58 Realizacja poszczególnych zadań zawartych w Strategii Rozwoju Miasta Chełma pozwoli na przyśpieszenie tempa rozwoju gospodarczego oraz zdynamizowanie rozwoju miasta w najbliższej przyszłości. Będzie to miało wpływ na obniżenie stopy bezrobocia, a także wzrost dochodów osobistych ludności i samorządu, co w konsekwencji przyczyni się do podniesienia poziomu życia mieszkańców naszego miasta. Strategia Rozwoju Miasta Chełma na lata 2005 - 2015 Strona 58 z 58
