6 Biuletyn 1 Pasłęckiego Szczepu Harcerskiego

Czuwaj
ZWIĄZEK HARCERSTWA POLSKIEGO
1 PASŁĘCKI SZCZEP HARCERSKI
HUFIEC ELBLĄG
Biuletyn Informacyjny nr 6 / 2013
W numerze :
•
•
•
•
•

Z harcerskiego pamiętnika…
Zabawa, nauka, czyli zdobywanie stopni harcerskich
Puszczaństwo – powrót do korzeni
Jamboree!
Aktualności :
Sprawozdanie z działalności Komendanta i Komendy Szczepu za rok harcerski
2012/2013.
Z Harcerskiego Pamiętnika…
Skauting polski czyli początki idei na polskiej ziemi...
Geneza ruchu skautowego w Polsce sięga 1909 roku, kiedy to na polskie tereny przeniknęły
pierwsze wiadomości o rozwijającym się w Wielkiej Brytanii skautingu (w dwóch czasopismach
warszawskim i lwowskim m.in. artykuł Edmunda Naganowskiego w lwowskim "Słowie Polskim").
Wieści te padły na podatny grunt. Młodzież polska, wychowana w duchu pozytywizmu,
przeniknięta hasłami niepodległościowymi, garnęła się do kół turystycznych, sportowych,
gimnastycznych, samokształceniowych związków etyczno-abstynenckich oraz organizacji
przysposobienia wojskowego głoszących hasło zbrojnej walki o niepodległość Polski.
Atrakcyjność metod skautowych oraz ich przydatność do celów wyszkolenia wojskowego, a także
wartości pedagogiczne skautingu, bardzo szybko zostały odkryte przez niektóre z organizacji
młodzieżowych takich jak: Organizacja Młodzieży Niepodległościowej "Zarzewie", Towarzystwo
Gimnastyczne Sokół, Ruch Etyczny "Eleusis". One to wśród wewnętrznych sporów i kontrowersji
przystąpiły do tworzenia polskiego skautingu. Skauting przyjął się w Polsce nadzwyczaj szybko.
Za symboliczną kolebkę polskiego skautingu uważa się miasto Lwów. Początki datować można na
rok 1910 w którym to Andrzej Małkowski tłumaczy na język polski podręcznik Roberta BadenPowella "Scouting for boys" (początkowo w ramach kary wymierzonej za spóźnienie się na
ćwiczenia "Zarzewia"). Małkowski szybko staje się entuzjastą idei skautingu i jej aktywnym
popularyzatorem. Niezależnie, we wrześniu 1910 uczniowie I Gimnazjum św. Anny w Krakowie
zakładają "Zastęp Kruków" (zastępowy - Władysław Smolarski).
Była to pierwsza udana i trwała próba. Wcześniejszą, tymczasową próbę przeprowadził we
Lwowie Andrzej Małkowski w lecie 1910, zakładając wakacyjną, kilkunastoosobową drużynę
chłopców (2 patrole) przy gnieździe "Sokoła". 26 lutego 1911 na spotkaniu członków
największych organizacji młodzieżowych zostaje podjęta decyzja o stworzeniu skautingu na
ziemiach polskich. Uzyskanie poparcia naczelnika "Sokoła" dr. Kazimierza Wyrzykowskiego
pozwala na zorganizowanie w okresie od marca do maja 1911 pierwszego kursu instruktorskiego.
21 maja 1911 powstaje Komenda Skautowa we Lwowie. Dzień później Andrzej Małkowski wydaje
rozkaz w którym powołuje pierwsze lwowskie drużyny skautowe:
•
I Lwowska Drużyna Skautów im. Tadeusza Kościuszki - drużynowy Czesław
Pieniążkiewicz
• II Lwowska Drużyna Skautów im. Jana Karola Chodkiewicza - drużynowy Franciszek
Kapałka
• III Lwowska Drużyna Skautek im. Emilii Plater - drużynowa Olga Drahonowska
• IV Lwowska Drużyna Skautów.
We
Lwowie mieściła się siedziba Naczelnej Komendy Skautowej i redakcja dwutygodnika "Skaut".
Czasopismo to już w 1912 roku wydawane było w 6 tys. nakładzie i poprzez rozpowszechnianie
znajdowało swoich odbiorców wśród polskiej młodzieży we wszystkich trzech zaborach. W lipcu
zostaje wydana książka "Skauting jako system wychowania młodzieży" (tłumaczenie Andrzeja
Małkowskiego). We wrześniu, w Krakowie, Zygmunt Wyrobek, w oparciu o powstały rok
wcześniej "Zastęp Kruków", zakłada 1 Drużynę Skautów im. Tadeusza Kościuszki, zaś Zofia
Langierówna zakłada pierwszy w Krakowie zastęp żeński. 15 października we Lwowie ukazuje się
pierwszy numer czasopisma "Skaut Pismo Młodzieży Polskiej", na pierwszej stronie
wydrukowano wiersz Ignacego Kozielewskiego "Wszystko, co nasze" (późniejszy hymn
harcerski). W drugim numerze "Skauta" (wydanym 1 listopada) ukazuje się treść ślubowania i 9
punktów prawa skautowego. Pierwsze skautowe publikacje docierały na "bibułach" do wszystkich
zaborów. W grudniu, w Krakowie, w oparciu o powstały we wrześniu zastęp żeński, Roma
Wodziczko-Dediowa zakłada I Drużynę Skautek im. Klaudii z Działyńskich Potockiej.
W 1912 ukazuje się książka Eugeniusza Piaseckiego i Mieczysława Schreibera "Harce
Młodzieży Polskiej", w której po raz pierwszy, w kontekście powstającej Organizacji użyto
wyrazów takich jak: "harcerz" (zastąpił określenie "skaut polski"), "zastęp" (zastąpił określenie
"patrol"), "drużyna" (zastąpił określenie "pluton"), "hufiec", "chorągiew", "harce". Zaproponowano
w niej także używane do dziś nazwy stopni i funkcji. Pochodzenie polskiego nazewnictwa można
przypisać Kazimierzowi Żórawskiemu i Andrzejowi Małkowskiemu, którzy w październiku i w
listopadzie 1910 wydawali dodatek do "Haseł Filareckich : ONC" pod znamiennym tytułem
"Harcerz". W tym pisemku postulowaną Organizację opisywano jako "drużyny harcownicze" i
"harcerzy". Te próby datują się na 24-25 grudnia 1909, gdy obaj, Małkowski i Żórawski,
postanowili powołać organizację "harcerską". Terminologia skautowa przyszła wraz z przejęciem
opieki nad tym ruchem przez Sokół.
W tym samym roku zakończył się ogłoszony przez "Skauta" konkurs na odznakę harcerską
- żadna z prac nie okazała się na tyle interesująca, by od razu wprowadzić ją do użytku. Po
wprowadzeniu szeregu zmian wszedł do użytku zaprojektowany przez ks. Kazimierza
Lutosławskiego krzyż harcerski wzorowany na orderze Virtuti Militari.
Latem odbywają się pierwsze obozy harcerskie. W Warszawie działa już 12 drużyn, w
Poznaniu 4. Pierwsze drużyny pojawiają się w Łodzi, Pabianicach, Ozorkowie, Tomaszowie
Mazowieckim, a także w Śremie, Kórniku, Chełmnie, Grudziądzu, Pleszewie, Gnieźnie, Ostrowie
Wielkopolskim, Wałczu, Nakle, Chojnicach, Świeciu, Inowrocławiu i Bydgoszczy.
Zabawa, nauka, czyli zaliczanie stopni harcerskich
Stopnie harcerskie są zdobywane w harcerstwie poprzez zdobycie określonej ilości wiedzy
i umiejętności. W Związku Harcerstwa Polskiego jest sześć stopni harcerskich oraz trzy stopnie
instruktorskie, zgodnie z Uchwałą nr 40/XXXII Rady Naczelnej ZHP z dnia 15 czerwca 2003 r.
Poszerzanie swojej wiedzy oraz umiejętności niezbędnych do zdobycia stopnia jest niezwykle
ważne. Inspiruje to bowiem do dalszego samorozwoju jak i aktywniejszego życia harcerskiego
Dla harcerki i harcerza stopień jest wyzwaniem, które pozwala zmierzyć się z samym sobą.
Kolejne stopnie wskazują im pożądane cechy charakteru i wyznaczają etapy osiągnięć życiowych.
Każdy stopień jest dla harcerki i harcerza także celem, którego osiągnięcie jest dostrzegane w
środowisku.
Czas zdobywania stopnia nazywamy próbą, bo daje możliwość sprawdzenia siebie,
wykazania się w konkretnym działaniu postawą, wiedzą i umiejętnościami.
Dla drużynowych stopnie harcerskie są instrumentem wychowawczym, czyli środkiem, za
pomocą którego realizują podstawowy program harcerskiego wychowania i uwzględniają
indywidualny rozwój harcerki i harcerza. Przez zdobywanie stopni drużynowi wprowadzają
harcerki i harcerzy na drogę systematycznej pracy nad sobą, uczą ich pokonywania kolejnych
progów i łączenia własnych dążeń z działaniem w zespole.Układ wymagań kolejnych stopni różni się
ze względu na specyfikę poszczególnych grup wiekowych.
Ważne jest również to, by zakres wymogów na dany stopień był ściśle określony. Pomaga to
uniknąć rażących różnic w wiedzy harcerskiej pomiędzy harcerzami tego samego stopnia z różnych
drużyn, hufców czy chorągwi.
Oznaczenie i opis stopni harcerskich :
stopień wg starego systemu
młodzik-ochotniczka
wywiadowca- tropicielka
zmiana oznaczenia
wg starego
wg nowego
systemu
systemu
I
I
II
II
stopień wg nowego
systemu
młodzik-ochotniczka
wywiadowca-tropicielka
----------------------------------samarytanka-ćwik
HO
HR
----------III
>
>>
odkrywca-pionierka
samarytanka-ćwik
*
**
*
**
HO
HR
Puszczaństwo – powrót do korzeni
Wielu z Was spotkało się z takimi pojęciami ja Survival czy Bushcraft, a co niektórzy natknęli się na
termin Woodcraft . Dla większości jedno i to samo , jednak zagłębiając się w każde z tych określeń, dotrze do
nas że to różne , lecz równolegle idące ze sobą szkoły mające podobne idee. Przyjrzyjmy się każdej z nich,
zaczynając od survivalu.
Survival to sztuka przeżycia, inaczej nazywany jest szkołą przetrwania. Sam survival ma wiele
odmian, gdyż ludzie stosują go w zależności od danej sytuacji, jednak istota survivalu jest jedna dla
wszystkich odnóg – jak poradzić sobie w trudnej sytuacji.
Sztuka ta odnosi się głównie do dzikiej przyrody, jednak coraz bardziej powszechne są sposoby radzenia
sobie w zaludnionych miastach.
•
•
•
•
W zależności od okoliczności możemy spotkać się z :
Survival cywilny- szkoła uczy technik i procedur radzenia sobie w terenie, stosowane techniki
różnią się od siebie w zależności od szerokości geograficznej,
Survival militarny – zawiera w sobie wszystkie aspekty z survivalu cywilnego, lecz odróżnia się
tym , że osoby uprawiające go stosują kamuflaż. Bardzo rozpowszechniony w organizacjach
paramilitarnych, gdzie rozgrywane są konkurencje z paintballem czy ASG,
Survival awaryjny- założeniem tego nurtu jest przetrwanie w sytuacji ekstremalnych, jak np.
klęski żywiołowe. Czerpie techniki z każdego nurty, jednak różni od pozostałych tym że
wykorzystuje się najszybszą i najprostszą metodę – osoba stosująca techniki bushcraft’u przy
rozpaleniu ogniska zastosuje krzesiwo pierwotne, natomiast przy survivalu awaryjnym ognisko
rozpali za pomocą zapalniczki czy palnika,
SERE – czyli Survival, Evasion, Resistance and Escape- po polsku Przetrwanie , Unikanie, Opór w
niewoli i Ucieczka. Brutalna szkoła przetrwania dla wojskowych i militarystów. W odróżnieniu od
wszystkich powyższych metod , równie istotna jest wiedza z maskowania, łączności, podejścia
psychologicznego , nawigacji czy skrytego działania. Tu priorytetem jest ucieczka za linie wroga.
Jak doskonale widać survival posiada wiele twarzy , dla każdego ten termin będzie oznaczać co
innego. Dobrze, ale co więc odróżnia go od Bushcraftu czy Puszczaństwa- u skautów znanego jako
Woodcraft. Powiedzmy zatem coś na temat Bushcraftu…
Bushcraft jest sztuką współżycia z dziką przyrodą, uczy życia w harmonii z otoczeniem. Częstym
stwierdzeniem jest że Bushcraft zaczyna się tam gdzie kończy się survival – wynika to z tego że survival
uczy tego jak „ cało wydostać się z lasu i przeżyć”, natomiast bushcraft uczy jak żyć w zgodzie z naturą nie
wyrządzając jej strat – obejmując więcej zagadnień niżeli survival. Szkoła ta obejmuje nauki z zielarstwa,
biologię , łowiectwo, medycynę, stolarstwo, budownictwo, zbieractwo ekologię oraz wszystko to co wiąże
się z życiem na łonie natury. Bushcraft daje nam możliwość poznania przyrody oraz najako duchowych
przeżyć związanych z tym który to wszystko stworzył.
A czym jest Puszczaństwo znane dla skautów pod nazwą Woodcraft? Najprościej można
powiedzieć że jest to bushcraft połączony z kulturą Indian bądź Słowian – ich stylem życia i kulturą. Uczy
nas jak codziennie żyć z przyrodą kierując się swoją duchową mądrością (nie myląc z religiami).
Założycielem Woodcraftu był anglik Ernest Thompson Seton, obrońca przyrody i kultury
północnoamerykańskich Indian. Polscy harcerze kierują się ramami nakreślonymi przez Woodcraft,
oddalając się od rodzimej pradawnej Słowiańskiej kultury – wynika to z faktu że przyjęliśmy
chrześcijaństwo co wiązało się z odrzuceniem wielu dawnych zwyczajów oraz braku materiałów będących
spuścizną Słowian. Samo Puszczaństwo natomiast przyjęło obrzędowość i symbolikę z kultury Indian –
jednak z przyczyn religijnych nie praktykuje się u nas szamanizmu. Nie ma jednego słusznego stylu
uprawiania tej sztuki. Puszczaństwo jest pojęciem szerokim i bardzo pojemnym.
Od Ciebie samego zależy jak bardzo zbliżysz się do natury, możesz wyjść z domu jedynie z
reklamówką czy torba i od momentu wyjścia już uprawiasz puszczaństwo – do uprawiana tej szkoły niej jest
potrzebny las, ale równie dobrze możesz kupić sprzęt za kilka tysięcy, obwiesić się nim i udać się na
wędrówkę do lasu czy na pole. Najważniejsza jest chęć życia zgodnie z rytmem przyrody i symbioza z tym
systemem.
Jamboree!
Jamboree to międzynarodowe zloty skautów odbywające się od 1920 r. , pierwszy miał miejsce w
stolicy w Anglii , Londynie. Do londyńskiej Olympia Hall przybyło 8 000 skautów z 34 krajów świata, na
także niegdyś wrogich dla siebie państw, walczących podczas z I wojny światowej. Zloty odbywają się co 4
lata zawsze w innym kraju, przyjeżdżają na niego organizacje skautowe i harcerskie należące do WOSM
(Światowej Organizacji Ruchu Skautowego). Uczestnikami jamboree są dzieci i młodzież w wieku 12-17 lat,
natomiast osoby pełnoletnie pełnią rolę kadry lub ITS (international service team). Każdy taki zlot daje
możliwość współpracy i poznania skautów z całego świata, mieszkania razem i przekonania się na własnej
skórze jak bardzo bogaty kulturowo jest nasz świat. Założeniem zlotu jest integracja skautów z każdego
zakątku naszej planety. Jedyne co zmieniło się przez tyle lat, to liczba uczestników, która liczona jest
obecnie w dziesiątkach tysięcy, a nie setkach oraz liczba krajów biorących udział z jamboree.
Najbliższe Światowy Zlot Skautów obędzie się w 2015 roku w Japonii. Zaplanuj to już dziś!!!
dh. Patryk Sanecki
Aktualności
Sprawozdanie z działalności Komendanta i Komendy Szczepu 1 Pasłęckiego Szczepu
Harcerskiego
Hufiec Elbląg za rok 2012/2013
Funkcję Komendanta szczepu pełnię od lutego 2011 roku. Zostałem powołany na tą funkcję z rozkazu
Komendanta Hufca L2/2011. Funkcję tą pełnię do dziś i pełnił ją będę do czasu aż Komenda Szczepu nie
zadecyduje inaczej. Pracę swoją wynikającą z zakresu obowiązków komendanta szczepu staram się
wykonywać rzetelnie według statutu organizacji, obowiązującej metodyki harcerskiej, instrukcji działania
szczepu oraz potrzeb naszego lokalnego środowiska, w którym funkcjonuje 1 Pasłęcki Szczep Harcerski.
W skład szczepu wchodzą jednostki organizacyjne takie jak :
Gromada Zuchowa „Leśne Duszki” – 14 zuchów : drużynowa – dh. Agnieszka Cieklińska
21 Pasłęcka Turystyczna Drużyna Harcerska „ORZEŁ” – 23 harcerzy : drużynowa –
dh. Marika Hałońko
22 Pasłęcka Drużyna Wędrownicza „MAFEKING” – 9 wędrowników : drużynowy –
pwd. Grzegorz Krajnik HO
Krąg Instruktorski – 6 instruktorów.
Zadania jakie postawiłem przed Komendą Szczepu oraz drużynami i gromadą zuchową zostały
wykonane. Spotkania Komendy Szczepu odbywają się regularnie jeden raz w miesiącu. Oprócz
zrealizowanego planu pracy szczepu w między czasie pełniliśmy służbę harcerską wynikającą z Prawa
Harcerskiego na terenie naszego miasta i gminy Pasłęk.
1Pasłęcki Szczep Harcerski ściśle współpracuje z burmistrzem dr Wiesławem Śniecikowskim oraz
poszczególnymi referatami urzędu miasta i gminy Pasłęk. Owocem tej współpracy było zaproszenie ze strony
burmistrza delegacji 1 PSH w sprawie wyjazdu do miasta partnerskiego Pasłęka do Itzehoe w Niemczech.
Pojechaliśmy tam reprezentować organizację pozarządową Związku Harcerstwa Polskiego, tym samym
hufiec jak i oczywiście nasz szczep. Podczas tego wyjazdu bardzo ważnym jak i miło odebranym gestem było
oddanie warty honorowej przeze mnie i p.o. kwatermistrza dh. Szymona Groth podczas składania wieńca
przez burmistrza miasta La Couronne z Francji oraz burmistrza miasta Itzehoe pod mogiłą wojny francusko
– pruskiej. Warta honorowa, którą postawiliśmy odbiła się bardzo pozytywną opinią o polskich harcerzach i
sojuszu Polski z innymi krajami Unii Europejskiej. W podziękowaniach za ten gest dostaliśmy zaproszenie za
rok do francuskiego miasta La Couronne, do którego oczywiście pojedziemy, jeżeli będzie taka możliwość.
Zawsze możemy liczyć również na dobrą radę i zaproszenie do starostwa powiatu elbląskiego do
instruktora byłego hufca Pasłęk i wicestarosty phm. Macieja Romanowskiego.
Współpracujemy również z Uczniowskim Klubem Sportowym „GimPas” działającym przy Zespole Szkól
Powszechnych w Pasłęku, między innymi na polu zabezpieczenia corocznego Biegu Filipidesa a dokładnie –
trasy biegu.
Współpracujemy z Komendą Miejską Policji podczas „Akcji Znicz” w charakterze zabezpieczenia miejsc
parkingowych przed cmentarzami.
Współpracujemy ze Stowarzyszeniem Pomocy Rodzinom Potrzebującym „Jutrzenka” w charakterze
wolontariuszy. Harcerze biorą udział w świątecznych zbiórkach żywności dla rodzin ubogich oraz innych
przedsięwzięciach z działalności stowarzyszenia.
W charakterze wolontariatu harcerze nasi wzięli udział w XXI Finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej
Pomocy organizowanego przez Stowarzyszenie Wspierania Aktywności Lokalnej „Kuźnia Pruska”, na której
czele stoi prezes stowarzyszenia Pan Adam Makarewicz.
Współpracujemy z Zespołem Szkół Powszechnych w Pasłęku,
Szkołą Podstawową nr
2, Gimnazjum nr 1, Szkołą Podstawową z Oddziałami Integracyjnymi w Zielonce Pasłęckiej, Szkołą
Podstawową im. Mikołaja Kopernika w Słobitach. W szkołach tych jesteśmy zawsze bardzo mile i z sympatią
przyjmowani kiedy chcemy zorganizować imprezę harcerską czy też rozdajemy Betlejemskie Światełko
Pokoju. Betlejemskie Światełko Pokoju niesiemy również do naszych przyjaciół, którzy wspierają naszą
harcerską działalność w charakterze podarowania artykułów spożywczych są to „Delikatesy Mięsne” Bożena
i Zbigniew Sosnowscy oraz
Sery ICC Spółka z o.o .
Organizujemy również zbiórkę publiczną „Akcja Znicz”, podczas której sprzedajemy znicze. Taką
możliwość udostępniają nam Państwo Agnieszka i Zbigniew Dynarscy – właściciele hurtowni zniczy.
Nasi harcerze wzięli również udział w charakterze pomocy w festynie zorganizowanym przez
stowarzyszenie Niepoprawnych Optymistów w Krasinie oraz podczas zawodów wędkarskich
zorganizowanych na Dzień Dziecka przez Koło Wędkarskie PZW w Pasłęku.
Co rok organizujemy wigilię harcerską, która jest połączona z przekazaniem Betlejemskiego Światełka
Pokoju w parafii p.w. bł. Jerzego Matulewicza. Wigilię tą przygotowują rodzice naszych zuchów i harcerzy
razem z drużynowymi i ich drużynami. Na to uroczyste harcerskie spotkanie opłatkowe przychodzą do nas
zaproszeni Goście i nasi Przyjaciele. Wspólnie spędzamy bardzo miło czas na przeczytaniu fragmentu Pisma
Świętego przez księdza prałata Romana Żandarskiego– proboszcza w.w parafii, dzieleniu się opłatkiem,
śpiewaniu kolęd. Wszystko to dzieje się przy pysznej kolacji wigilijnej w Zespole Szkół Powszechnych, których
gospodarzem jest dyrektor pan mgr. Marek Sarnowski.
CZUWAJ !!!
Komendant
1 Pasłęckiego Szczepu Harcerskiego:
phm. Damian Sokołowski HO
W imieniu swoim oraz Komendy Szczepu pragnę podziękować harcerzom z
21 Pasłęckiej
Turystycznej Drużyny Harcerskiej „ORZEŁ” za pełnienie służby harcerskiej podczas zawodów
wędkarskich zorganizowanych przez Koło Wędkarskie PZW w Pasłęku, festyn rodzinny
zorganizowany przez Stowarzyszenie Niepoprawnych Optymistów Krasina.
Podziękowania należą się :
dh. Sylwii Giszczak – Terebus, dh. Maksymilianowi Terebus,
dh. Wiktorowi Czyżów, dh. Kajetanowi Cieklińskiemu,
dh. Jakubowi Łukaszewiczowi.
Opracowanie : Szef Zespołu ds. Wizerunku i Promocji Szczepu :
dh Patryk Sanecki przy współpracy z
Komendantem Szczepu : phm. Damianem Sokołowskim HO