Poradnik Językowy nr 2/2013

2013
luty
zeszyt 2
Spis treści
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
Jolanta Szpyra-Kozłowska: Sukcesy i porażki fonodydaktyki języka polskiego jako
obcego. Uwagi postronnej obserwatorki ............................................................ Elżbieta Awramiuk: Współczesna pisownia polska: między normą a uzusem ........... Joanna Zawadka: Ocena wybranych błędów grafii, obecnych w pracach
obcokrajowców uczących się języka polskiego jako obcego................................. Marta Kotarba-Kańczugowska: Różnojęzyczność w polu dyskursywnym nauczycieli
małego dziecka. Doniesienia z badań własnych . ............................................... Konrad Kowalczyk, Magdalena Madejska: Różnie o tym samym, czyli język prasy
wobec mniejszości seksualnych ........................................................................ Kinga Banderowicz: Ekwiwalenty (?) porad specjalistycznych – profilaktyka
i diagnozowanie chorób przez pacjentów (na przykładzie artykułów
medycznych w pismach kobiecych oraz wypowiedzi internetowych) .................. Emilia Danowska-Florczyk: Czy komplementujący zawsze komplementują?
(o „komplementach niebezpiecznych” na portalu nk.pl) ..................................... Edyta Manasterska-Wiącek: Co razi w prognozie pogody? . ...................................... 7
22
33
43
58
75
88
95
OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW
Ewa Rudnicka: Buszujący w biszkoptach, czyli o wielości kombinacji
gramatycznych................................................................................................... 106
SŁOWNIKI DAWNE I WSPÓŁCZESNE
Bożena Sieradzka-Baziur: Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego, Kraków
1994–2012, red. Marian Kucała ........................................................................ 112
SPRAWOZDANIA, UWAGI, POLEMIKI
Maciej Grochowski: Jubileusz Komitetu Językoznawstwa PAN ................................. 116
RECENZJE
Agnieszka Kołodziej: Ivana Vidović Bolt, Životinjski svijet u hrvatskoj i poljskoj
frazeologii, Zagreb 2011 .................................................................................... 119
Marta Piasecka: Różne formy, różne treści. Tom ofiarowany Profesorowi Markowi
Świdzińskiemu, pod red. M. Bańki i D. Kopcińskiej, Warszawa 2011 ................ 122
2013
luty
zeszyt 2
SŁOWA I SŁÓWKA
S. D.: Nazwisko . ...................................................................................................... 125
BIOGRAMY I WSPOMNIENIA
Wanda Decyk-Zięba: Wspomnienie o Profesor Halinie Satkiewicz jako redaktorze
naczelnym „Poradnika Językowego” .................................................................. 128
2013
luty
zeszyt 2
CONTENTS
PAPERS AND DISSERTATIONS
Jolanta Szpyra-Kozłowska: Successes and failures of teaching the pronunciation
of Polish as a foreign language. Comments of an outside observer .................... Elżbieta Awramiuk: The contemporary Polish spelling: between the standard and
the usage .......................................................................................................... Joanna Zawadka: The evaluation of selected graphic errors found in papers
written by foreigners learning the Polish language ............................................ Marta Kotarba-Kańczugowska: Plurilingualism in the discursive field of teachers
of a small child. References to own research ..................................................... Konrad Kowalczyk, Magdalena Madejska: The same issue differently, that is
the language of the press towards sexual minorities ......................................... Kinga Banderowicz: Equivalents (?) of specialised consultations – prevention
and diagnosis of illnesses by patients (on the example of medical articles in
women’s magazines and comments on the Internet) ......................................... Emilia Danowska-Florczyk: Do payers of compliments always pay compliments?
(about “risky compliments” on the Internet portal nk.pl) ................................... Edyta Manasterska-Wiącek: What is striking in weather forecast? .......................... 7
22
33
43
58
75
88
95
EXPLANATIONS OF WORDS AND EXPRESSIONS
Ewa Rudnicka: About the multiplicity of grammatical combinations ....................... 106
OLD AND CONTEMPORARY DICTIONARIES
Bożena Sieradzka-Baziur: Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego, Kraków
1994–2012, ed. Marian Kucała ......................................................................... 112
REPORTS, COMMENTS, POLEMICS
Maciej Grochowski: Jubilee of Komitet Językoznawstwa PAN [Linguistics
Committee of the Polish Academy of Sciences] .................................................. 116
REVIEWS
Agnieszka Kołodziej: Ivana Vidović Bolt, Životinjski svijet u hrvatskoj i poljskoj
frazeologii, Zagreb 2011 .................................................................................... 119
Marta Piasecka: Różne formy, różne treści. Tom ofiarowany Profesorowi Markowi
Świdzińskiemu, ed. M. Bańko and D. Kopcińska, Warsaw 2011 ....................... 122
2013
luty
zeszyt 2
WORDS AND PHRASES
S. D.: Surname ........................................................................................................ 125
BIOGRAMS AND MEMOIRES
Wanda Decyk-Zięba: A memoire about Professor Halina Satkiewicz as a chief
editor of “Poradnik Językowy” ........................................................................... 128
2013
luty
PORADNIK
zeszyt 2
JĘZYKOWY
MIESIĘCZNIK ZAŁOŻONY W R. 1901 PRZEZ ROMANA ZAWILIŃSKIEGO
ORGAN TOWARZYSTWA KULTURY JĘZYKA
Zarząd Główny, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa
http://www.tkj.uw.edu.pl
W zeszycie
– Dydaktyka fonetyki języka polskiego jako obcego stanowi jedną z podstaw glottodydaktyki polonistycznej. Opiera się ona na kształceniu fonetycznym nauczycieli oraz
kształceniu audytywnym uczniów. Konieczne są tu badania nad akwizycją wymowy polskiej u cudzoziemców oraz jej percepcją przez Polaków.
– Pomiędzy skodyfikowanymi zasadami ortografii a uzusem pisowniowym Polaków
istnieje cały system zależności. Odstępstwa od reguł ortograficznych są wynikiem nieznajomości normy, rozejścia się normy i uzusu, trudności ze stosowaniem normy, funkcjonowania normy nieustabilizowanej oraz łamania normy.
– Błędy w grafii tekstów formułowanych przez cudzoziemców, uczących się języka polskiego jako obcego, sprowadzają się do czterech typów realizacji połączeń: allograf – grafem. Są to realizacje niewłaściwe, nietypowe, innowacyjne, epizodyczne, które nakładają
się na błędy ortograficzne, fleksyjne oraz składniowe.
– W dydaktyce krajów Unii Europejskiej problem różnojęzyczności rysuje się coraz
wyraźniej w związku z wieloetnicznością społeczeństw. Podstawowy jest tu problem doświadczania różnojęzyczności przez nauczycieli, ich kompetencji w tym zakresie we wczesnych etapach kształcenia dzieci oraz ich samoświadomości.
– Problem różnych orientacji seksualnych znajduje odzwierciedlenie w języku prasy
zarówno pod względem tematyki, jak i stylistyki tekstów. W sferze tekstów prasowych
wpływa to na specyfikę kodu leksykalnego, zabiegi stylistyczne oraz systemy wartości, do
których odwołują się dziennikarze.
– Komunikaty prasowe i internetowe, które dotyczą profilaktyki i diagnozowania chorób, formułowane przez niespecjalistów, cechuje duży stopień perswazyjności. Równorzędność nadawców i odbiorców tych komunikatów przyczynia się do bezpośredniości
kontaktów i stosowania słownictwa niespecjalistycznego.
– Internetowe portale społecznościowe wytworzyły nową płaszczyznę komunikacji,
która kształtuje nowe reguły etykiety i gramatyki grzeczności. Ich szczególnym przypadkiem są komplementy, zawierające – z jednej strony – składniki wartościowania z pozycji
nadrzędnej, z drugiej zaś – oceny intencjonalnie pozytywne.
– Wypowiedzi telewizyjnych prezenterów pogody są przykładami tzw. inforozrywki,
która za cel stawia sobie zasadę „informować, bawiąc”. Charakteryzują je liczne błędy
językowe i stylistyczne, ale także pewne cechy gatunkowe: kolokwializmy, neologizmy,
powtórzenia, obrazowość, autoprezentacyjność.
***
Glottodydaktyka – fonetyka – ortografia – różnojęzyczność w dydaktyce – komunikacja
medialna – teksty prasowe – przekazy internetowe i telewizyjne – norma językowa i uzus.
Red.