Poradnik Językowy NR 4/2013

2013
kwiecień
zeszyt 4
Spis treści
ARTYKUŁY I ROZPRAWY
Marian Bugajski: Pragmatyka a lingwistyka normatywna ........................................ Anna Piotrowicz, Małgorzata Witaszek-Samborska: Trwałość i zmienność
mody językowej – w pięćdziesiąt lat od publikacji Danuty Buttler . .................... Mirosław Bańko: Zdania typu Rury przedziurawiły dzieci we współczesnej
prasie polskiej ................................................................................................... Ewa Kołodziejek: Krem dla komfortu Twojej skóry – o (nie)nowej konstrukcji
składniowej rozpowszechnianej przez reklamy .................................................. Barbara Boniecka: Język zawodowy, żargon czy po prostu potoczność
(na przykładzie wypowiedzi lekarzy i pacjentów) ................................................ Jolanta Szpyra-Kozłowska, Marek Radomski: Wymowa polska w ocenie
cudzoziemców i polszczyzna cudzoziemców w opinii Polaków. Badania
ankietowe ......................................................................................................... Anna Najdecka: Innowacje semantyczne w nazwach kosmetyków ........................... Mariola Milusz: Intertekstualność w reklamie prasowej i telewizyjnej ....................... 7
19
34
45
52
61
75
87
OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW
Marcin Zabawa: Shop, shopping, shopper ................................................................ 98
SŁOWNIKI DAWNE I WSPÓŁCZESNE
Ewelina Kwapień: Słownik prasłowiański, redakcja Franciszek Sławski,
Wrocław 1974–2001 ......................................................................................... 103
SPRAWOZDANIA, UWAGI, POLEMIKI
Joanna Szerszunowicz: Sprawozdanie z międzynarodowych konferencji naukowych:
„II Congresso International de Fraseologia e Paremiologia”; „I Congresso
Brasileiro de Fraseologia” 13–17 listopada 2011, Universidade de Brasilia,
Brazylia . ........................................................................................................... 110
2013
kwiecień
zeszyt 4
RECENZJE
Milena Wojtyńska-Nowotka: Odkrywanie znaczeń w języku, redakcja naukowa
Agnieszka Mikołajczuk i Krystyna Waszakowa, Warszawa 2012 . ...................... 113
Ewelina Tyc: Język w mediach. Antologia, redakcja naukowa Małgorzata Kita
i Iwona Loewe, Katowice 2012 . ......................................................................... 117
SŁOWA I SŁÓWKA
S. D.: Walidator, walidacja . ..................................................................................... 120
2013
kwiecień
zeszyt 4
CONTENTS
PAPERS AND DISSERTATIONS
Marian Bugajski: Pragmatics versus normative linguistics . ..................................... Anna Piotrowicz, Małgorzata Witaszek-Samborska: Permanence
and changeability of a linguistic fashion – fifty years after
Danuta Buttler’s publication . ........................................................................... Mirosław Bańko: Sentences such as Rury przedziurawiły dzieci (The children
punched holes in the pipes/The pipes punched holes in the children)
in the contemporary Polish press ...................................................................... Ewa Kołodziejek: Krem dla komfortu Twojej skóry (A cream for the comfort
of your skin) – about a (not) new syntactic structure popularised
by advertisements ............................................................................................. Barbara Boniecka: Professional language, jargon or simply colloquialism
(based on utterances of doctors and patients) ................................................... Jolanta Szpyra-Kozłowska, Marek Radomski: Opinions of foreigners about
Polish pronunciation and opinions of Poles about use of Polish by foreigners.
A questionnaire study ....................................................................................... Anna Najdecka: Semantic innovations in names of cosmetics ................................. Mariola Milusz: Intertextuality in press and television advertising . .......................... 7
19
34
45
52
61
75
87
EXPLANATIONS OF WORDS AND EXPRESSIONS
Marcin Zabawa: Shop, shopping, shopper ................................................................ 98
OLD AND CONTEMPORARY DICTIONARIES
Ewelina Kwapień: Słownik prasłowiański, ed. Franciszek Sławski,
Wrocław 1974–2001 ......................................................................................... 103
REPORTS, COMMENTS, POLEMICS
Joanna Szerszunowicz: A report from international academic conferences:
“II Congresso International de Fraseologia e Paremiologia”; “I Congresso
Brasileiro de Fraseologia” 13–17 November 2011, Universidade de Brasilia,
Brasil ................................................................................................................ 110
2013
kwiecień
zeszyt 4
REVIEWS
Milena Wojtyńska-Nowotka: Odkrywanie znaczeń w języku, academic editors
Agnieszka Mikołajczuk and Krystyna Waszakowa, Warsaw 2012 ...................... 113
Ewelina Tyc: Język w mediach. Antologia, academic editors Małgorzata Kita
and Iwona Loewe, Katowice 2012 . .................................................................... 117
WORDS AND PHRASES
S. D.: Walidator, walidacja (validator, validation) ..................................................... 121
2013
kwiecień
PORADNIK
zeszyt 4
JĘZYKOWY
MIESIĘCZNIK ZAŁOŻONY W R. 1901 PRZEZ ROMANA ZAWILIŃSKIEGO
ORGAN TOWARZYSTWA KULTURY JĘZYKA
Zarząd Główny, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa
http://www.tkj.uw.edu.pl
W zeszycie
– Granice teorii kultury języka rozszerzają się współcześnie pod wpływem pragmatyki, co z kolei negatywnie wpływa na poziom językowej kompetencji komunikacyjnej
m.in. w mediach i w szkole.
– Moda językowa jest zjawiskiem trwałym, mającym źródła przede wszystkim w publikatorach; jej zmienność znajduje wykładniki w rejestrach modnych jednostek i ich
kwalifikacji stylistycznej.
– Synkretyzm mianownika i biernika prowadzi do dwuznaczności konstrukcji składniowych typu rury przedziurawiły dzieci, ponieważ szyk nie pełni w nich funkcji dystynktywnej; stąd wniosek, że należy ich unikać.
– Zakres konstrukcji składniowych z przyimkiem dla poszerza się mimo braku ich
akceptacji przez normę językową, co znajduje przyczyny zarówno we wpływach obcojęzycznych, jak w zmianach struktury składniowej polszczyzny.
– Rozmowa między pacjentem a lekarzem może się odbywać według pewnego wzoru,
którego składniki treściowe i stylistyczne są modyfikowane w zależności od, mających
różnorodne uzasadnienie, zachowań i działań językowych obu stron.
– Zwiększanie się liczby cudzoziemców, podejmujących naukę języka polskiego, wytwarza sytuację wzajemnej oceny poprawnościowej wypowiedzi z interferencjami obcojęzycznymi, dokonywanej zarówno przez cudzoziemców, jak i Polaków.
– Współcześnie nazwy marketingowe zaczynają pełnić funkcję swoistych komunikatów reklamowych, ponieważ ich dobór wywołuje zjawisko polisensorycznego i perswazyjnego odbioru tekstów informujących o produktach.
– W reklamie prasowej i telewizyjnej zaznacza się współcześnie zjawisko intertekstualności, co znajduje wykładniki w trawestacjach tekstów literackich i piosenek, topice
biblijnej i baśniowej, nawiązaniach do filmów, grze frazeologizmami.
***
Kultura języka – pragmatyka – lingwistyka normatywna – moda językowa – norma
językowa – poprawność językowa – interakcje językowe – interferencje obcojęzyczne – język
polski jako obcy – język reklamy.
Red.