apelacja

Katowice, dnia 04 maja 2015 roku
Sąd Okręgowy w Katowicach
za pośrednictwem:
Sądu Rejonowego
Katowice - Zachód w Katowicach
Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
ul. Warszawska 45, 40-010 K A T O W I C E
Powód:
dr JOANNA GRUBA, zamieszkała ul. XXXXXXXX
reprezentowana przez adw. Kalinę XXXXXXXX
Pozwany :
UNIWERSYTET ŚLĄSKI w Katowicach ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice
reprezentowany przez r.pr. Bożenę XXXXXX
W.p.z. : 46512 złotych
Sygn. akt: VII P 1114/14
Imieniem powódki Joanny Gruby, powołując się na pełnomocnictwo znajdujące się w aktach
sprawy, wnoszę:
APELACJĘ
od wyroku Sądu Rejonowego Katowice - Zachód w Katowicach
z dnia 1 kwietnia 2015 roku, sygn. akt: IV P 1114/14,
którego odpis wraz z uzasadnieniem doręczono
pełnomocnikowi powódki w dniu 21 kwietnia 2015 roku
Powyższy wyrok zaskarżam w całości, zarzucając mu:

naruszenie art. 120 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym poprzez jego błędną
wykładnię polegającą na przyjęciu, że przewidziany w tym przepisie 8 (ośmio) letni
okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta bez stopnia doktora habilitowanego nie
powinien rozpoczynać biegu w dacie 1 października 2013 roku, a w konsekwencji, że
wliczeniu do tego okresu podlegają okresy zatrudnienia na stanowisku adiunkta
przypadające przed datą 1 października 2013 roku, w następstwie czego sąd
nieprawidłowo ustalił, że pozwany uprawniony był do wypowiedzenia umowy o pracę
powódce w semestrze letnim 2014 wobec upływu terminu do uzyskania przez nią
stopnia naukowego doktora habilitowanego.

naruszenia art. 328§2 k.p.c. poprzez brak wskazania w uzasadnieniu wyroku w sposób
wyczerpujący podstawy prawnej rozstrzygnięcia, uzasadniającej zastosowanie do
oceny sytuacji prawnej powódki dokonywanej w semestrze letnim 2014 roku art. 120
ustawy prawie o szkolnictwie wyższym, w brzmieniu innym niż obowiązujące na dzień
1 października 2013 roku skutkiem czego zaskarżony wyrok wymyka się spod kontroli
instancyjnej.
Na podstawie powyższych zarzutów wnoszę o:

zmianę zaskarżonego wyroku i przywrócenie powódki do pracy zgodnie z żądaniem
pozwu,
Ponadto, wnoszę o:

zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym
kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych, za obie instancje.
Uzasadnienie:
Sąd I instancji oddalił żądanie powódki w przedmiocie przywrócenia jej do pracy uznając, że
do oceny zasadności wypowiedzenia powódce umowy o pracę, jakie miało miejsce w
semestrze letnim 2014 roku zastosowania nie znajduje art. 120 ustawy Prawo o szkolnictwie
wyższym w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku interpretowany wedle
wykładni zakładającej, że do okresu zatrudnienia, o którym mowa w tym przepisie nie wlicza
się okresów zatrudnienia na stanowisku adiunkta przypadających przed dniem 1 października
2013 roku.
Na wstępie wskazać należy, że Sąd I instancji w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku
uchylił się od wskazania jednoznacznie podstawy prawnej rozstrzygnięcia i nie ujawnił czy do
oceny zasadności roszczenia powódki zastosowanie znalazł przepis art. 120 ustawy o
szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 października 2013 roku
zakładające 12 letnie okres uprawniający powódkę do pozostawania w zatrudnieniu na
stanowisku adiunkta pomimo nie uzyskania stopnia doktora habilitowanego, czy też
zastosowanie znalazł przepis art. 120 ustawy o szkolnictwie wyższym w brzmieniu
obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku, zakładający 8 - letni okres zatrudnienia
adiunkta bez stopnia naukowego doktora habilitowanego interpretowany w sposób, który
pozwala na zaliczenie do tego okresu także zatrudnienia przypadającego przed dniem 1
października 2013 r. Powyższe stanowi istotny mankament uzasadnienia zaskarżonego
wyroku i de facto uniemożliwia kontrolę merytoryczną prawidłowości zapadłego
rozstrzygnięcia.
W realiach niniejszej sprawy bezspornym było, że powódka w dacie złożenia jej przez
pozwaną oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę powódka nie posiadała stopnia
naukowego doktora habilitowanego. Poza sporem pozostawało także, że w czasie okresu
zatrudnienia powódki na stanowisku adiunkta doszło do istotnej zmiany przepisów prawa
skutkującej m.in. tym, że w dacie złożenia powódce oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o
pracę obowiązywały inne przepisy, determinujące czasokres zatrudnienia przez Uczelnie
pracowników naukowych nie posiadających stopnia naukowego doktora habilitowanego na
stanowisku adiunkta, niż przepisy obowiązujące w dacie rozpoczęcia przez powódkę pracy na
zajmowanym stanowisku.
Strona | 2
Przedmiotem rozpoznania było zatem dokonanie oceny prawnej, w jakim brzmieniu przepisy
ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym winny znaleźć zastosowanie do oceny zasadności
rozwiązania z powódką stosunku pracy po upływie 12 - letniego okresu zatrudnienia na
stanowisku adiunkta i w jaki sposób powinny być interpretowane.
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu I instancji determinujących zaskarżone rozstrzygnięcie, do
sytuacji prawnej powódki, znajdują zastosowanie przepisy Ustawy prawa o szkolnictwie w
brzmieniu dotychczasowym tj. obowiązującym przed dniem 1 października 2013 roku
przewidujące 12 letni okres zatrudnienia powódki na stanowisku adiunkta bez stopnia
naukowego doktora habilitowanego.
W ocenie skarżącej, rozumowanie tego rodzaju jest błędne. W dacie kiedy pozwana złożyła
powódce oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pracę z powodu upływu 12 letniego okresu
do uzyskania stopnia doktora habilitowanego, obowiązywał już przepis art. 120 ustawy Prawo
o szkolnictwie wyższym w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 18 marca 2011 roku o zmianie
ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym (…)
Dz.U. Nr 84 poz. 455, który jako przepis prawa pracy powinien znaleźć zastosowanie dla
oceny skutków prawnych zaistniałego zdarzenia. Zgodnie z art. 120 ustawy Prawo o
szkolnictwie wyższym, w aktualnym brzmieniu obowiązującym począwszy od dnia 1
października 2013 roku okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nieposiadającej
stopnia naukowego doktora oraz okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby
nieposiadającej stopnia naukowego doktora habilitowanego, a także warunki skracania i
przedłużania oraz zawieszania tych okresów określa statut z tym, że zatrudnienie na każdym z
tych stanowisk osoby nieposiadającej stopnia naukowego doktora lub doktora habilitowanego
nie może trwać dłużej niż osiem lat. Zgodnie z art. 38 ust. 5 ustawy z dnia 18 marca 2011 roku
nowelizującej ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym nowe brzmienie art. 120 Prawa o
szkolnictwie wyższym wchodzi w życie z dniem 1 października 2013 roku. Ponieważ ustawa
nowelizująca nie przewidywała w tym zakresie żadnych innych regulacji o charakterze
przepisów przejściowych uznać należy, że analizowany przepis art. 120 w nowym brzmieniu
znajdzie zastosowanie w stosunku do zdarzeń jakie miały miejsce po dniu 1 października
2013 roku. Mając na uwadze datę początkową obowiązywania art. 120 Prawa o szkolnictwie
wyższym, przyjąć należy, że przewidziany w jego treści ośmioletni - maksymalny termin
okresu zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nie posiadającej tytułu doktora
habilitowanego rozpoczyna swój bieg od dnia 1 października 2013 roku, a ewentualne okresy
zatrudnienia na stanowisku adiunkta jakie miały miejsce przed dniem 1 października 2013
roku nie mogą być wliczane do tego okresu.
Powyższej oceny nie przyjął Sąd I instancji, ale jednocześnie nie wyjaśnił, w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku, z jakich powodów do sytuacji prawnej powódki nie można stosować
przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym w dacie
zdarzenia podlegającego ocenie prawnej tj. w dacie złożenia powódce oświadczenia o
wypowiedzeniu umowy o pracę wskutek upływu terminu do uzyskania stopnia naukowego
doktora habilitowanego. Lapidarność wywodu uzasadnienia wyroku w tym najistotniejszym dla
rozstrzygnięcia zakresie utrudnia merytoryczną polemikę i powoduje, że zaskarżone
orzeczenie w zasadzie wymyka się spod kontroli instancyjnej.
Wyrażona w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji teza, że „z braku przepisów przejściowych
nie można wyciągać wniosków, że od 1 października 2013 okresy zatrudnienia osób bez
Strona | 3
stopnia doktora habilitowanego określone w art. 120 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym
winny być liczone na nowo” (str. 6 Uzasadnienia) jest całkowicie arbitralna, a nadto błędna.
Podstawowa zasada rozstrzygania problemu intertemporalnego, obowiązująca w systemie
prawa cywilnego i odnosząca się także do prawa pracy stanowi, że każdy fakt prawny rodzić
powinien takie skutki prawne jakie przewidują dla niego przepisy obowiązujące w chwili jego
zajścia (zasada „tempus regit actum”). Oznacza to, że nowy przepis merytoryczny znajduje
zastosowanie do ustalenia skutków prawych tych faktów, które miały miejsce w czasie
obowiązywania tego przepisu. Co więcej zasada ta, jako podstawowa, może być stosowana
także w przypadku gdy nakaz stosowania przepisów nowych nie wynika z żadnego wyraźnego
umocowania ustawowego, ponieważ omawiana zasada intertemporalna stanowi swoiste
domniemanie rozstrzygnięcia problemu intertemporalnego (zob. T. Pietrzykowski w: System
Prawa Prywatnego tom 1 Beck Warszawa 2007, s.637). W konsekwencji, skoro Sąd I
instancji przyjął kategoryczne założenie, zgodnie z którym z braku przepisów przejściowych
nie można wyciągać wniosków, o konieczności stosowania do oceny sytuacji prawnej powódki
przepisów obowiązujących w dacie rozwiązania z nią stosunku pracy za wypowiedzeniem tj.
art. 120 ustawy o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października
2013 i zakładającym, że 8 letni czasokres zatrudnienia przewidziany przepisem rozpoczyna
bieg w dacie 1 października 2013r., to powinien był uzasadnić motywy takiej oceny, a w
szczególności wskazać podstawę prawną do takiego rozstrzygnięcia, co w realiach niniejszej
sprawy nie miało miejsca.
Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że celowość zastosowania do oceny
zasadności i skutków prawnych rozwiązania z powódką umowy o pracę art. 120 ustawy o
szkolnictwie wyższym, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku (czyli
jedynego, ówcześnie obowiązującego, przepisu rangi ustawowej determinującego czasokres
zatrudnienia na stanowisku adiunkta bez stopnia doktora habilitowanego) prezentują niemal
wszystkie ujawnione dotychczas wypowiedzi doktryny poruszające kwestię zagadnień
intertemporalnych związanych z nowelizacją Ustawy prawo o szkolnictwie wyższym. Tytułem
przykładu wskazać można stanowiska komentatorów wypowiadających się na temat wykładni
normy z art. 120 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (zob. Prawo o szkolnictwie wyższym.
Komentarz pod red. Prof. dr hab. Magdalena Pyter C.H. Beck 2012; Prawo o szkolnictwie
wyższym. Komentarz. Hubert Izdebski, Jan Michał Zieliński Wolters Kluwer Warszawa 2013
str. 311- 313; Prawo o szkolnictwie wyższym, Ustawa o stopniach naukowych i tytule
naukowym. Komentarz do nowelizacji. Hubert Izdebski, Jan Zieliński Wolters Kluwer
Warszawa 2011 str. 265-267), zgodnie z którymi do 8 - letniego okresu, o którym mowa w art.
120 ustawy o szkolnictwie wyższym nie wlicza się okresów zatrudnienia na stanowisku
adiunkta, które miały miejsce przed dniem 1 października 2013 roku.
Nieuzasadniona zdaniem powódki jest także teza Sądu I instancji, zgodnie z którą
zastosowanie do oceny sytuacji prawnej powódki, w zakresie oceny zasadności i skutków
rozwiązania z nią umowy o pracę za wypowiedzeniem, art. 120 ustawy z dnia o szkolnictwie
wyższym w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 bez zaliczenia
poprzedniego okresu zatrudnienia byłoby sprzeczne z celem znowelizowanej ustawy.
Nowelizacja ustawy skutkująca skróceniem okresu zatrudniania adiunktów bez stopnia
naukowego doktora habilitowanego jest zorientowana przede wszystkim na osoby
rozpoczynające starania o uzyskanie stopnia naukowego doktora habilitowanego i stanowi
zmianę o charakterze generalnym, której efektywność i celowość będzie możliwa do ustalenia
dopiero w określonym przyszłym horyzoncie czasowym. Logicznym pozostaje przecież, że
Strona | 4
gdyby celem ustawy nowelizującej Prawo o szkolnictwie wyższym było skrócenie okresu
zatrudnienia na stanowisku adiunkta osób nieposiadających stopnia naukowego doktora
habilitowanego, które w dacie wejścia w życie nowych przepisów są w trakcie pracy naukowej
do habilitacji, to ustawa nowelizująca zawierałaby przepisy regulujące szczegółowo sytuację
takich właśnie osób.
Dodać należy także, że stanowisko Sądu I instancji w zakresie wykładni celowościowej w
zakresie zagadnień intertemporalnych jest niekonsekwentne. Sąd I instancji podpiera własne
tezy ogólnymi założeniami opisywanymi w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej
wskazując, że celem nowelizacji prawa o szkolnictwie wyższym było dostosowanie systemu
szkolnictwa wyższego do rozwiązań stosowanych w krajach Unii Europejskiej i przyspieszenie
karier naukowych, doszukując się w tych dokumentach woli ustawodawcy odnośnie oceny
sytuacji prawnej osób będących w trakcie starań o uzyskanie stopnia naukowego doktora
habilitowanego, w świetle zmian w ustawie prawo o szkolnictwie wyższym wprowadzonych 1
października 2013 roku. Jednocześnie jednak Sąd I instancji całkowicie pomija wypowiedź
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego sformułowaną w odpowiedzi na interpelację poselską
w przedmiocie zapytania o sposób liczenia terminu, o którym mowa w znowelizowanym art.
120 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.
Nie ulega wątpliwości, że zarówno wypowiedź Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego jak i
uzasadnienie do projektu ustawy nowelizującej Prawo o szkolnictwie wyższym nie są wiążące
dla Sądu meritii. Nie mniej jednak skoro Sąd pierwszej instancji zdecydował się oprzeć
zaskarżone rozstrzygnięcie wyłącznie na wykładni celowościowej przepisów nowelizujących
ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym to nie może uchylać się od argumentacji wyjaśniającej
powody rozstrzygnięcia i dowolnie przyjmować, że celowość założeń nowelizacji ustawy
prawo o szkolnictwie wyższym wyraża uzasadnienie projektu, a wypowiedź resortu
branżowego - Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego już nie, bo „nie jest wiążące dla Sądu”.
Powyższa argumentacja prezentowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku świadczy
dobitnie o tym, że zapadłe rozstrzygnięcie ma charakter arbitralny.
Logicznie wnioskując, skoro nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym była
inicjowana m.in. przez Resort Nauki i Szkolnictwa Wyższego trudno wyobrazić sobie lepszy
przejaw faktycznej woli ustawodawcy w zakresie celów i założeń tej ustawy niż interpretacja
prawna proponowana przez projektodawcę nowelizacji - Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego. Zwłaszcza, że pomiędzy wnioskami płynącymi z pominiętej przez Sąd I instancji
wypowiedzi Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a uzasadnieniem projektu nowelizacji
ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym nie zachodzi żadna sprzeczność. Uzasadnienie
projektu nowelizacji odnosi się do założeń generalnych nowelizacji, natomiast wypowiedź
Ministra ilustruje intencje ustawodawcy dotyczące konkretnej grupy adiunktów, którzy
jednorazowo znaleźli się w sytuacji przejściowej, w dobie zmiany przepisów prawa, jaka
nastąpiła w trakcie ich pracy naukowej.
Wskazana wyżej interpretacja prezentowana przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
jest zgodna z wykładnią celowościową przepisów ustawy nowelizującej (z dnia 18 marca 2011
roku), która poza zmianami w zakresie ustawy prawa o szkolnictwie wyższym wprowadza
zupełnie nowe zasady procedury uzyskiwania stopnia naukowego doktora habilitowanego,
przewidziane w ustawie o stopniach naukowych i tytule naukowym (…), skutkujące m.in.
zmianą wymogów dotyczących dorobku naukowego podlegającego ocenie w postępowaniu
habilitacyjnym oraz zmianą kryteriów i sposobu oceny tego dorobku. Celem nowelizacji art.
120 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym było wprowadzenie mechanizmu aktywizującego i
Strona | 5
dyscyplinującego środowisko naukowe poprzez konieczność wprowadzania do statutów
uczelni terminu końcowego okresu zatrudnienia bez wymaganego tytułu naukowego.
Zrozumiałym jest zatem, że brak przepisów przejściowych w ustawie nowelizującej uzasadnia
tezę, że zamiarem racjonalnego ustawodawcy było wprowadzenie, dla pracowników
naukowych przygotowujących swój dorobek habilitacyjny do oceny, realnej możliwości
dostosowania się do nowych warunków prawnych. Z tego względu koniecznym było
zapewnienie dla tych osób „pełnego” okresu zatrudnienia na stanowisku asystenta lub
adiunkta osób bez wymaganego tytułu naukowego w nowych warunkach formalnoprawnych.
Chybionym jest w tym zakresie przekonanie Sądu I instancji, że wykładnia art. 120 ustawy o
szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku
prezentowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego skutkowałaby przedłużeniem
okresu wymaganego na uzyskanie stopnia doktora habilitowanego do 20 lat. Taka sytuacja
mogłaby mieć miejsce w niektórych przypadkach, ale nie we wszystkich. W sytuacji osób,
które rozpoczęłyby zatrudnienie na stanowisku adiunkta np. w 2013 roku 8 letni termin na
uzyskanie tytułu doktora habilitowanego rozpoczynający bieg w dacie 1 października 2013
roku zakończyłby się już w październiku 2021 roku i trwał jedynie przez lat 9.
Niezależnie od powyższego stwierdzić należy także, że przepisy Statutu Uniwersytetu
Śląskiego wskazane jako podstawa wypowiedzenie stosunku pracy powódce są rozbieżne w
stosunku do przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.
Przywoływany przez pracodawcę § 226 ust 1 pkt. 1 Statutu stanowiący, że: „1.Łączny okres
zatrudnienia nauczyciela akademickiego zatrudnionego przed dniem 1 października 2011 roku
nie powinien przekraczać: 1)na stanowisku adiunkta osoby nieposiadającej stopnia doktora
habilitowanego - dwunastu lat” pozostaje w sprzeczności z art. 120 ustawy Prawo o
szkolnictwie wyższym, który wymaga po pierwsze aby okres zatrudnienia na stanowisku
adiunkta osoby nieposiadającej tytułu naukowego doktora habilitowanego (oraz warunki jego
skracania, przedłużania oraz zawieszenia) zostały określony w statucie uczelni a po drugie
żeby termin ten nie przekraczał ośmiu lat. Zauważyć należy, że cytowane wyżej brzmienie
§226 ust 1 pkt. 1 Statutu zostało uchwalone w dniu 24 stycznia 2012 roku, przez co wejście w
życie w dniu 1 października 2013 roku regulacji przewidzianej w art. 120 ustawy Prawo o
szkolnictwie wyższym miało charakter następczy w stosunku do regulacji przewidzianej treścią
statutu uczelni. W konsekwencji regulacja §226 ust 1 pkt. 1 Statutu Uniwersytetu Śląskiego
mogła być skutecznie stosowana jedynie do dnia 30 września 2013 roku. Z chwilą wejścia w
życie znowelizowanego art. 120 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, regulacja ta jako
sprzeczna z przepisem rangi ustawowej będącym źródłem prawa pracy nie może znaleźć już
zastosowania. Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 18 § 1 Kodeksu pracy postanowienia
aktów prawnych regulujących stosunek pracy nie mogą być dla pracownika mniej korzystne
niż przepisy prawa pracy, które w tym konkretnym przypadku przewidują dla adiunkta 8 letni
okres na uzyskanie stopnia naukowego, ale liczony od dnia 1 października 2013 roku.
Z tego względu przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie powódce stosunku pracy winna być
oceniona jako nierzeczywista.
W świetle powyższego niniejsza apelacja jest celowa.
W załączeniu:
- Odpis apelacji
- znaki opłaty sądowej o wartości 30 zł
Strona | 6