Warsaw City Report - Portalspozywczy.pl
Transkrypt
Warsaw City Report - Portalspozywczy.pl
on point Warsaw City Report Q3 2013 Warszawski Rynek Nieruchomości III kwartał 2013 WARSAW REAL ESTATE TENANT MIX Q3 2013 2 On Point • Warsaw City Report • Q3 2013 Infrastructure/Investment Infrastructure - €140 million and mixed use - €115 million. Total investment In Q3, a section of the Southern Bypass of Warsaw (S2) was transactions in Q3 totalled almost €1.04 billion. completed between Konotopa and Puławska junctions. Along with The key transactions finalised in particular sectors in the previous the new section of the S79 route, the connection between the A2 months involved the sale of Warsaw’s Mokotów Nova office building motorway and the southern districts of Warsaw, (Mokotów business by Ghelamco to Tristan Capital Partners (€121 million), the area included) was markedly improved. Currently, two new sections acquisition of Silesia City Centre shopping mall in Katowice, by the of the S8 route are under construction: the modernization of the Allianz-led consortium for over €400 million, which was not only the Modlińska-Powązkowska section and the construction of the largest real estate transaction in Poland, but in the whole of CEE. Salomea-Wolica route – the new exit road in the direction of The largest industrial deals included the purchase of a warehouse Piotrków Trybunalski. facility in Poznań, which is 100% leased to H&M, by WP Carey from Invesco (€64 million). The tunneling works on the central section of the II metro line are slowly coming to an end. The section is scheduled to become fully operational in late 2014. Main infrastructural projects in Warsaw Główne projekty infrastrukturalne w Warszawie It is important, however, to underline that the aforementioned volume does not yet include a number of deals, which although signed, are scheduled to be finalised in Q4. These comprise the purchase of Warsaw’s Wola Park shopping centre by Inter Ikea, and Kraków’s Galeria Kazimierz by Invesco (€180 million). Accounting for over 54% of the transacted volume, the Polish market is still perceived as the key destination for commercial real estate investment in the CEE region. We believe that this strong position will be sustained in the foreseeable future. According to our estimations, investment yields will remain stable, with prime yields now at 6.25% for offices, 5.75% for shopping centres and 7.75% for the industrial sector. Poland Investment Volumes: 2003 – 2013 (€ millions) Wolumen inwestycji 2003 – H1 2013 (miliony €) 6,000 Hotels 5,500 Investment Market According to the initial estimations made by Jones Lang LaSalle, the 2,000 industrial - €324 million, mixed-use - €115 million and hotels - €14 million. Preliminary figures for Q3 alone show that the transaction volume in the office sector stood at €213 million, retail - €572 million, industrial Retail Office 3,500 transacted until end of Q3, totalled approximately € 2.054 billion. transactions totalled approximately €830 million, retail - €772 million, Industrial 4,000 3,000 The sectorial breakdown reveals that in the first nine months, office Mixed 4,500 total investment volume in Poland’s commercial real estate sector, The vast majority of transactions were concluded by foreign entities. Residential 5,000 2,500 1,500 1,000 500 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, Q3 2013 2009 2010 2011 2012 Q1-Q3 2013 On Point • Warsaw City Report • Q3 2013 3 Infrastruktura/Rynek Inwestycyjny Infrastruktura funkcyjnych 115 mln. Łączna wartość umów kupna/sprzedaży W III kwartale oddano do użytku fragment Południowej Obwodnicy zrealizowanych w III kw. to prawie 1,04 mld euro. Warszawy (S2) na odcinku od węzła Konotopa do ul. Puławskiej. Wraz z fragmentem drogi S79 znacząco usprawnia ona dojazd z autostrady A2 do południowych dzielnic miasta, w tym do zagłębia biurowego na Mokotowie. Obecnie trwa także budowa dwóch odcinków drogi S8: modernizacja trasy Toruńskiej na odcinku Najważniejsze transakcje sfinalizowane w poszczególnych sektorach rynku w ostatnich miesiącach to: sprzedaż warszawskiego budynku biurowego Mokotów Nova przez firmę Ghelamco (121 mln euro) na rzecz Tristan Capital Partners, zakup Modlińska-Powązkowska oraz budowa trasy Salomea-Wolica czyli centrum handlowego Silesia City Centre w Katowicach przez nowej drogi wylotowej w kierunku Piotrkowa Trybunalskiego. konsorcjum z Allianz na czele za ponad 400 milionów euro (to największa tegoroczna transakcja nie tylko na rynku nieruchomości Powoli dobiega końca zasadnicza część prac przy budowie w Polsce, ale i w całym regionie Europy Środkowo – Wschodniej) a centralnego odcinka II linii metra, który według ostatnich zapowiedzi także kupno magazynu wynajętego w 100% dla H&M w Poznaniu ma zostać uruchomiony dla pasażerów pod koniec 2014 r. przez WP Carey od Invesco za 64 miliony euro. The recently completed section of the S79 express way Ukończony niedawno fragment drogi ekspresowej S79 Należy jednak zauważyć, że powyższe wartości nie uwzględniają kilku kluczowych transakcji, które zostały podpisane, ale ich finalizacja przewidziana jest w czwartym kwartale 2013 roku. Należą do nich m.in., w sektorze handlowym – centrum handlowe Wola Park w Warszawie kupowane przez Inter Ikea, oraz Galeria Kazimierz w Krakowie (€180 milionów) nabywana przez Invesco. Polski rynek, z ponad 54% udziałem w zrealizowanych transakcjach, jest dalej postrzegany jako kluczowa destynacja dla inwestycji w nieruchomości komercyjne w rejonie CEE. Uważamy, że Polska będzie podtrzymywać swoja pozycję wiodącego rynku w tym roku i w latach następnych. Aktualnie szacujemy, że stopy Rynek inwestycyjny kapitalizacji pozostaną stabilne, a najlepsze kształtują się na Według wstępnych szacunków firmy doradczej Jones Lang LaSalle, poziomie około 6,25% dla biurowców, 5,75% dla centrów wartość transakcji inwestycyjnych sfinalizowanych na polskim rynku handlowych oraz 7,75% w przypadku najlepszych obiektów nieruchomości komercyjnych do końca trzeciego kwartału 2013 r. magazynowych. wyniosła w przybliżeniu 2,054 mld euro. Zdecydowaną większość transakcji zrealizowali inwestorzy zagraniczni. Po rozbiciu na poszczególne segmenty rynku, szacunkowe dane pokazują, że wartość transakcji biurowych w pierwszym trzech kwartałach wyniosła w przybliżeniu 830 mln euro, handlowych – 772 mln euro, magazynowych – 324 mln euro, wielo-funkcyjnych 115 mln euro, a hotelowych – 14 mln euro. Prime Yields Q3 2013 Stopy kapitalizacji za najlepsze obiekty w III kw. 2013 Sector Yield (%) Offices / Biura 6.25 Retail 5.75 Warehouses / Magazyny 7.75 Ze wstępnych analiz rynku inwestycyjnego w III kw. 2013 br. wynika, że na sektor biurowy przypadły transakcje o wartości 213 mln euro, handlowy – 572 mln euro, a magazynowy – 140 mln euro i wielo- Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, Q3 2013 Changes 4 On Point • Warsaw City Report • Q3 2013 Office Market Demand Vacancy Tenant activity in Warsaw continues to be high: the third quarter saw Significant construction activity, despite the record take-up, is a record take-up of 136,000 m² net (184,600m² gross). This brings putting upward pressure on the vacancy rate; at the end of Q3 it the total take-up during in the first three quarters to 365,000 m² net stood at 10.9% (0.4 bp higher than Q2). Vacancy in the City Centre (up 13% y-o-y) and 518,500 m2 gross (up 14% y-o-y), which is also (CC Fringe and CBD) increased to 10.4%, while in non-central a record high for Warsaw. locations it rose to 11.1%. This equates to 442,000 m2 of vacant Pre-let activity continued to be strong, accounting for a third of the space in the entire Warsaw. total net take-up so far this year. In the City Centre, the largest transaction was a pre-let by BZ WBK (11,800 m2 in Atrium 1, a Vacant Space (m2) and Vacancy Rate by Districts (%) Pustostany (m2) i współczynnik pustostanów (%) by Sygma (6,400 m2 in Trinity Park II) and Sanofi-Aventis (5,500 m2 in North Gate). 10.0% 9.7% 8.0% 5.9% 6.0% 4.0% 2.0% W 0.0% US 5,800 m2 owner-occupier deal in Grójecka 127) and lease renewals 9.7% SW signed in Q3 include; The State Forests National Forest Holding (a 14.0% 12.0% SE (7,500 m2 in X2 Boutique Office). Other significant lease agreements 9.4% N Konstruktorska 4, prior to the start of construction) and Aegis Media 13.1% 11.7% LS most significant deals included Polkomtel (22,680 m2 in 16.0% 13.6% 12.5% 12.1% E transactions were largely driven by the high construction activity, the 120,000 110,000 100,000 90,000 80,000 70,000 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10,000 0 CBD the majority of pre-let transactions usually occur and where CC-Fringe development by Skanska). In non-central locations, which is where Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, WRF, Q3 2013 Supply Rents The completion volume will reach a peak this year with some 320,000 m2 of office space to be delivered in the entire 2013, of which 246,000 m2 was completed between Q1 andQ3. The supply level in 2014 is predicted to remain high with some 290,000 m2, of which almost 30% is secured by pre-lets. Increasing vacancy is putting downward pressure on rents. Prime rents in Q3 stood at a similar level to that in Q2; however, there is still potential for downward movements. Prime headline rents in the City Centre ranged between €22 and €24 / m² / month and €14.50 to €14.75 / m² / month in non-central locations, such as Mokotów. Office Market Completions (m2) and Vacancy Rate (%) Nowa podaż biur (m2) i współczynnik pustostanów (%) 350,000 18.0 300,000 16.0 14.0 250,000 12.0 200,000 10.0 150,000 8.0 6.0 100,000 4.0 50,000 2.0 Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, WRF, Q3 2013 2014f 2012 2011 Q1-3 2013 Completions (m²) Future Completion Spec (m²) 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 - Future Completion Non-Spec (m²) Vacancy Rate (%) (RHS) f-forecast Prime Headline Rents (€/ m2/ month) Najwyższe czynsze transakcyjne (€/ m2/ m-c) 30 25 20 15 10 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Central (EUR/m²/month) Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, Q3 2013 2011 2012 2013f 2014f Non-Central (EUR/m²/month) f-forecast On Point • Warsaw City Report • Q3 2013 5 Rynek biurowy Popyt na powierzchnie biurowe Podaż powierzchni biurowej Aktywność najemców pozostaje wysoka, co potwierdzają dane z W 2013 roku na rynek trafi około 320 000 m2 nowej powierzchni III kw., w którym odnotowano rekordowy popyt netto na poziomie biurowej, co jest od wielu lat wartością rekordową. Ponad 136 000 m² (184 600m² brutto). Licząc łącznie pierwsze trzy 246 000 m2 nowych biur zostało oddane do użytku w pierwszych kwartały tego roku, najemcy zawarli nowe umowy na ponad trzech kwartałach tego roku. W 2014 r. na warszawski rynek 365 000 m² (13% więcej r-d-r). Doliczając przedłużenia umów popyt zostanie dostarczone kolejne 290 000 m2, z których prawie 30% wyniósł 518 500 m2 (14% więcej r-d-r), co również jest wartością zostało już wynajęte. rekordową. Współczynnik pustostanów Aktywny pozostaje rynek przednajmu, który do tej pory miał 1/3 udziału w wolumenie transakcji netto w 2013r. W III kw. bank BZ WBK zawarł największą umowę typu pre-let w Centrum w tym roku (11 800 m2 w biurowcu Atrium 1 realizowanym przez Skanska). Poza Centrum, gdzie rejestrujemy większość Wysoka aktywność budowlana, pomimo silnego popytu, wpływa na wzrost pustostanów, które na koniec III kw., osiągnęły poziom 10,9% (0,4 pp wyżej niż w II kw.).Współczynnik powierzchni niewynajętej w Centrum wyniósł 10,4%, a poza nim 11,1%. Przekłada się to na ponad 442 000 m2 wolnej powierzchni biurowej przednajmów, umowy tego typu zawarły firmy Polkomtel (22 680 m2 w Konstruktorska 4 – podpisana przed rozpoczęciem w całym mieście. budowy) i Aegis Media (7 500 m2 w X2 Boutique Office). Do innych Czynsze najmu dużych transakcji z III kw. można zaliczyć relokację Dyrekcji Zwiększająca się dostępność powierzchni cały czas wywiera wpływ Generalnej Lasów Państwowych (zajmie 5 800 m2 w kupionym na najwyższe czynsze transakcyjne, które w III kw. pozostały na budynku przy Grójeckiej 127), oraz przedłużenia najmów: Sygma poziomach zbliżonych do II kw. i wynosiły 22-24€ / m² / miesiąc w (6 400 m2 w Trinity Park II) oraz Sanofi-Aventis (5 500 m2 w North Centrum i 14,50-14,75€ / m² / miesiąc poza nim, np. na Mokotowie. Gate). Uważamy, że presje zniżkowe na czynsze będą się dalej utrzymywać. Gross Take-up (m2) Popyt brutto (m2) 600,000 City Centre Short-Term Rental Cycle Krótkoterminowy cykl zmiany czynszów najmu Non-Central 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, WRF, Q3 2013 2012 Q1-3 2013 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 0 Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, Q3 2013 6 On Point • Warsaw City Report • Q3 2013 Retail Market Supply At the end of October 2013, the modern retail stock1 in the Warsaw Demand Albeit considerably high, the available stock is well absorbed by the agglomeration reached 1.61 million m2 of GLA. Shopping centre market. The strong demand for modern retail space in prime centres formats total 1.10 million m2 GLA in 36 assets. With a density of in Warsaw is keeping the vacancy rate stable at a low level of 445 m2 / 1,000 inhabitants, Warsaw still ranks low among major around 2%. agglomerations, ahead of Szczecin and Katowice only. Strong interest from tenants has fuelled not only top properties such Plac Unii City Shopping (15,500 m2), which opened in October, is as Złote Tarasy, Arkadia and the aforementioned Galeria Mokotów, the first downtown shopping mall since the launch of Złote Tarasy in but also other schemes of a weaker market position. 2007. This gallery is a component of a large office complex, The tenant mix of the Klif centre has been markedly refreshed by prominently located in one the most affluent catchment areas in the the introduction of renowned brands such as COS, Tommy Hilfiger, city. The retail mix, besides a Supersam supermarket that Napapijri, Tous, Hera, Yes Prestige. There are ongoing works on historically operated in this destination, includes leading brands stores of a Super-Pharm drugstore and H&M, with the latter to such as Zara, H&M, Massimo Dutti, Smyk and a strong pool of house a new concept of H&M Home. premium fascias, i.e. Marella, Furla, Deni Cler, Manila Grace, LiuJo, Sadyba Best Mall strongly reinforced its position by introducing Armani Jeans, Chiara and E-go’ – an Italian brand entering Poland. H&M, Gino Rossi, Celio (first store of this chain in Poland) and a Galeria Mokotów was extended by 5,000 m2 with Zara and Peek & Pure Jatomi fitness club. Cloppenburg now operating larger stores. The food court was In Warszawa Wileńska, next to which a station of the second metro enlarged from the space of a former bowling alley, re-arranged and line will open in Autumn next year, works continue on improving the enriched with new restaurants e.g. Vapiano and Tokyo Sushi. offer by introducing new popular operators such as Bershka, Due to the dynamic development of new residential clusters, coupled with a great improvement of the road system in the Warsaw agglomeration, new locations for further retail developments have emerged such as Galeria Wilanów and Galeria Białołęka by GTC. To adapt to the evolving market, some of the existing assets, e.g. Auchan Piaseczno, Centrum Janki, Atrium Promenada, Tesco Stradivarius, Mohito, Cropp, Parfois and Starbucks. The food court section is also being remodeled. Good quality assets from the retail park sector are capturing tenant demand as well. Targówek Park Handlowy by Inter Ikea enriched the retail offer with TK Maxx and CCC. Plac Unii City Shopping Kabaty, are planned to be refurbished and extended. Maturity in Major Markets in Poland Dojrzałość rynku centrów handlowych w największych aglomeracjach w Polsce Density (m2 / 1,000 inhabitants) Nasycenie pow. najmu (m2 / 1 000 mieszkańców) Poznań 650 600 Population Populacja Wrocław 550 500 Łódź 450 Tri-City Kraków 400 Silesia Szczecin Purchasing Power ( € per capita / year) Siła nabywcza (€ / osobę / rok) 350 300 5 000 Warsaw 6 000 7 000 8 000 9 000 10 000 Source/ Źródło: Jones Lang LaSalle, Q3 2013; PP: GfK Polonia, data as of 2012 Prime Rents Owing to the re-commercialisation of key retail assets during last year, prime shopping centre rents for a 100 m2 boutique from the fashion category, located prominently in a leading shopping centre, increased slightly by 5% and currently stand at €85 to €100/ m2/ month. On the high street, prime rents oscillate between €80 and covering shopping centres, retail parks, outlet centres and standalone retail warehousing 1 €95 m2/ month, subject to location. On Point • Warsaw City Report • Q3 2013 7 Rynek handlowy Podaż wspominana już Galeria Mokotów, ale również inne obiekty, o Na koniec października 2013 r. podaż nowoczesnej powierzchni mniejszej sile oddziaływania, sukcesywnie odświeżają swoją ofertę. handlowej2 w aglomeracji warszawskiej osiągnęła 1,61 mln m2 Wiele istotnych zmian nastąpiło w ofercie centrum Klif – nowe marki powierzchni najmu. Segment centrów handlowych oferuje to mi.n. COS, Tommy Hilfiger, Napapijri, Tous, Hera, Yes Prestige. 1,10 mln m2 powierzchni w 36 obiektach. Wskaźnik nasycenia Trwają przygotowania do otwarcia Super-Pharm i H&M, w ramach osiągnął 445 m2 / 1 000 mieszkańców i nadal jest jednym z którego zadebiutuje w Warszawie nowy koncept H&M Home. najniższych wśród głównych aglomeracji, wyprzedzając jedynie W Sadyba Best Mall otworzyły się H&M, Gino Rossi, Celio (to Szczecin i aglomerację katowicką. jednocześnie debiut tej marki w Polsce) i klub fitness Pure Jatomi. W październiku br. otwarto pierwsze śródmiejskie centrum Centrum Warszawa Wileńska, obok którego zlokalizowana będzie handlowe w Warszawie od debiutu Złotych Tarasów w 2007 r. Plac stacja II linii metra, intensywnie przygotowuje się do jej otwarcia Unii City Shopping (15 500 m2), usytuowany w prestiżowej jesienią przyszłego roku. Znacznie poprawił się zestaw najemców lokalizacji w jednym z najbogatszym rejonów stolicy, jest częścią dzięki wprowadzeniu popularnych sieci jak np. Bershka, dużego kompleksu biurowego. Na ofertę, oprócz działającego Stradivarius, Mohito, Cropp, Parfois, Starbucks. W trakcie historycznie w tej lokalizacji supermarketu spożywczego Supersam, gruntownej przebudowy jest strefa restauracyjna. składają się wiodące w kraju marki jak np. Zara, H&M, Massimo Najemcy rozwijają się również w sektorze parków handlowych, Dutti, Smyk oraz silna reprezentacja marek z półki premium jak wybierając najlepsze obiekty. Targówek Park Handlowy, działający m.in. Marella, Furla, Deni Cler, Manila Grace, LiuJo, Armani Jeans, wokół sklepu Ikea przyciągającego klientów w całego regionu, Chiara i debiutująca w Polsce włoska marka E-go’. wzbogacił swoją ofertę o TK Maxx i CCC. Galeria Mokotów powiększyła się o 5 000 m2. Na większej Stawki czynszowe powierzchni działają Zara i Peek & Cloppenburg. Strefa restauracyjna została powiększona dzięki adaptacji powierzchni po dawnej kręgielni, zyskała zupełnie nową aranżację i nowe lokale jak np. Vapiano i Tokyo Sushi. W ciągu bieżącego roku trwała intensywna rekomercjalizacja niektórych kluczowych centrów handlowych, która przyniosła nieznaczny wzrost stawek czynszowych typu “prime” do poziomu 85 € - 100 € / m2 / m-c. Dotyczy on lokali ok. 100 m2 z branży moda i Rozwój nowych dzielnic mieszkaniowych oraz poprawa dodatki działających w najlepszych galeriach handlowych. Stawki infrastruktury drogowej kreują nowe lokalizacje dla kolejnych czynszu przy głównych ulicach handlowych kształtują się pomiędzy centrów handlowych, jak np. projekty GTC Galeria Wilanów i Galeria 80 € a 95 € / m2 / m-c w zależności od lokalizacji. Białołęka. Planowane są przebudowy / rozbudowy kilku starszych obiektów, np. Auchan Piaseczno, Centrum Janki, Atrium Promenada, Tesco Kabaty, aby sprostać wymaganiom dynamicznie zmieniającego się rynku. Prime Shopping Centre Rents Stawki czynszu za najlepsze lokale w centrach handlowych Tri-City Popyt Poznań Mimo wysokiej podaży, rynek warszawski dobrze absorbuje obecne Kraków zasoby. Silny popyt na dobrej jakości powierzchnię handlową w wiodących centrach w Warszawie utrzymuje od kilku lat wskaźnik niewynajętej powierzchni na stabilnym poziomie ok. 2%. Z wysokiego poziomu zainteresowania najemców korzystają nie tylko topowe centra handlowe, jak Złote Tarasy, Arkadia czy Wrocław Katowice Agglomeration Łódź Warszawa 30 40 50 60 70 80 90 100 110 €/ m2/ month Source/ Źródło: Jones Lang LaSalle, Q3 2013 licząc centra handlowe, parki handlowe, centra wyprzedażowe i wolnostojące magazyny handlowe 2 8 On Point • Warsaw City Report • Q3 2013 Industrial Market Demand Today, together with the Warsaw Inner City Zone, the entire region In Q3, Warsaw Inner City and Warsaw Suburbs together managed offers almost 2.6 million m2 and is by far the largest industrial hub of to attract gross take-up amounting to 68,000 m2 of industrial and Poland and also the largest in the CEE region. warehouse space. Typically, the Warsaw Suburbs accounted for the majority of this demand, namely 59,000 m2 with the remaining 9,000 m2 being attributable to the Warsaw Inner City. submarkets, totalling 48,000 in the Suburbs and 7,000 involved an additional 33,000 m2 of warehouse space distributed over three projects: additional warehouse space in MLP Pruszków II New leases and space extensions were the main driver in both m2 As at the end of Q3, the on-going construction in the Warsaw region m2 in the (18,000 m2, of which 3,000 m2 is speculative), Diamond Business Park Ursus (11,000 m2, all of which is speculative space) and the Inner City. Meanwhile, the renewed deals stood at 12,000 m2. In extension of the SEGRO Business Park Warsaw Ożarów total, gross demand weakened by 14.4% q-o-q, but net demand (4,000 m2). Overall, speculative space currently accounts for 41.5% registered a 23.5% uplift. of the entire under construction pipeline for the combined zones of The largest lease transaction in Q3 was that of ID Logistics who Warsaw. secured 20,000 m2 in the AB Logistyka facility in Grójec. An Warehouse Space Under Construction (m²) Magazyny w budowie (m²) additional noteworthy deal included the expansion of RTV Euro AGD by 9,000 m2 in the Prologis Park Janki scheme. Meanwhile, the largest transaction in the Inner City involved the expansion of NSS by 4,000 m2 in Distribution Park Okęcie. Sectorial breakdown of new demand in both Warsaw zones shows 80,000 60,000 U/C (prelet) U/C (spec) 40,000 20,000 that in Q3, logistic operators were the dominating sector accounting 0 for over 51% of the net take-up. Retailers came second with a 19% share in demand, followed by light production (10%). Supply Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, Warehousefinder.pl, Q3 2013 In Q3, the Warsaw market grew by 34,000 m2, of which, 10,000 m2 was completed within the Ideal Idea III scheme in the Inner City Zone and 24,000 m2 in the Tulipan Park Warszawa by SEGRO. The latter completion is of additional significance, because, as a result, the Warsaw Suburbs market hit the 2 million m2 threshold. Warehouse Space Delivered in Q3 2013 (m²) Magazyny oddane do użytku w III kw. 2013 r. (m²) 40,000 Vacancy 374,000 m2 remained vacant at the end of Q3 in both Warsaw zones. This translated into an overall vacancy rate of 14.4% (19.1% in the Inner City and 13.1% in the Warsaw Suburbs), which was on par with Q2. Over 34% of the available space is found in the Błonie area. Rents 30,000 No significant changes were observed in the rental bands across the 20,000 region in Q3. Rent-wise, the Warsaw Suburbs zone remains one of 10,000 the most attractive regions in Poland with headline rents ranging between €2.7 and €3.6/ m2/ month, depending on location. For 0 Wrocław Warsaw Warsaw Central Poznań Kraków Upper Suburbs Inner City Poland Silesia Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, Warehousefinder.pl, Q3 2013 instance, the lower band is more likely to be applied to the Błonie area, whereas the upper band refers to prime locations, such as Pruszków. The Inner City zone is typically more expensive, with headline rents ranging between €4.1 to €5.5/ m2/ month. On Point • Warsaw City Report • Q3 2013 9 Powierzchnie magazynowe Popyt projektowi szczególnej doniosłości dodał fakt, że właśnie tam W III kw. br. całkowity popyt na powierzchnie magazynowe i przemysłowe w obu warszawskich strefach wyniósł łącznie 68 000 m2. Wynajęty wolumen był zwyczajowo większy w strefie Okolic Warszawy i wyniósł 59 000 m2, podczas gdy na strefę Warszawa Miasto przypadło pozostałe 9 000 m2. wybudowano dwumilionowy metr kwadratowy na rynku Okolic Warszawy. Obecnie obie strefy warszawskie oferują prawie 2,6 miliona m2 co sprawia, że jest to największy region magazynowy nie tylko w Polsce, ale i całej Europie Środkowo-Wschodniej. Pod koniec III kw. w budowie pozostawało 33 000 m2 Nowe umowy i rozszerzenia najmowanej powierzchni stanowiły powierzchni w trzech projektach: MLP Pruszków II (18 000 m2, z zdecydowaną większość transakcji i dotyczyły 48 000 m2 w czego 3 000 m2 to powierzchnia spekulacyjna), Diamond Okolicach Warszawy i 7 000 m2 w strefie Warszawa Miasto. Business Park Ursus (11 000 m2, w całości spekulacyjnie) oraz Jednocześnie odnowiono umowy na kolejne 12 000 m2 . W rozbudowa SEGRO Business Park Warszawa Ożarów stosunku do poprzedniego kwartału popyt brutto zmniejszył się o (4 000 m2). Łącznie, niewynajęta powierzchnia stanowi 41,5% 14,4%, a nowy popyt zanotował wzrost o 23,5%. budowanych w chwili obecnej zasobów. Największe transakcję najmu w III kw. zawarło ID Logistics wynajmując 20 000 m2 w budynku AB Logistyka w Grójcu. Kolejną znaczącą umową było rozszerzenie najmu o kolejne 9 000 m2 przez sieć RTV Euro AGD w Prologis Park Janki. W strefie miejskiej kluczową transakcją było natomiast rozszerzenie najmu o 4 000 m2 przez NSS w Distribution Park Okęcie. Struktura sektorowa nowego popytu w obu strefach warszawskich w III kw. pokazuje na 51% udział w rynku operatorów logistycznych. Na kolejnych miejscach znalazły się Vacancy Rate by Location Wskaźnik dostępnej powierzchni wg lokalizacji Poland Poznań Kraków Wrocław Szczecin Upper Silesia Toruń Tri-City Warsaw Suburbs Central Poland Warsaw Inner City 0% 5% 10% 15% 20% 25% sieci handlowe (19%) oraz lekka produkcja (10%). Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, Warehousefinder.pl, Q3 2013 Net Take-Up by Sectors in both Warsaw submarkets Popyt netto wg sektorów w obu strefach warszawskich 2% 19% 9% 2% 7% 10% 51% Art. elektroniczne / Electronics Budowlane / Construction Farmaceutyki / Pharmaceuticals Dostępna powierzchnia Pod koniec III kw. do dyspozycji najemców pozostawało 374 000 m2 dostępnej powierzchni w obu strefach. Oznaczało to, że pustostany stanowiły 14,4% istniejących zasobów (19,1% w strefie Warszawa Miasto i 13,1% w Okolicach Warszawy), czyli Inne / Other tyle samo co w ubiegłym kwartale. Ponad 34% wolnej Lekka produkcja / Light manufacturing Operator logistyczny / Logistic operator Sieć sklepów / Retailer powierzchni znajduje się w rejonie Błonia. Source/Źródło: Jones Lang LaSalle, Warehousefinder.pl, Q3 2013 Czynsze W ubiegłym kwartale nie zanotowano znacznych wahań czynszów. Region Okolic Warszawy pozostaje jednym z Podaż atrakcyjniejszych rynków w kraju ze stawkami bazowymi na W III kw. istniejące zasoby w regionie powiększyły się o poziomie od 2,7 do 3,6 €/ m2/ m-c w zależności od lokalizacji. Np. 34 000 m2, z czego 10 000 m2 oddano do użytku w parku Ideal Idea III w strefie miejskiej, a kolejne 24 000 m2 wybudowała firma SEGRO w ramach Tulipan Park Warszawa. Temu ostatniemu niższa wartość odnosi się bardziej do okolic Błonia, a wyższa do Pruszkowa. Strefa miejska jest droższa, a koszt najmu mieści się w granicach od 4,1 do 5,5 €/ m2/ m-c. 10 On Point • Warsaw City Report• Q3 2013 Residential market The sales performance on the residential market of Warsaw in to the previous quarter), while amongst completions planned for Q3 2013 was very satisfactory. The good sales resulted from a 2014, sold units constitute 42%. number of factors, but the main reason was low interest rates both for savings and mortgage loans. The key legislative events Pricing At the end of Q3 2013, the shares of units priced 6,000-7,000 in the market environment were: PLN/m2 and 7,000-8,000 PLN/m2 were 32% and 27%, 25,000 20,000 offer, understood as the number of dwellings available for sale or 15,000 paid reservation, dropped by more than 2,000 units and at the 10,000 In the same period more than 13,400 units were sold. The low number of new starts results from the impact of the Developer’s Act as many developers have problems with obtaining construction loans or escrow accounts for their clients which are obligatory pursuant to the new law. With current transaction figures, this means that an equivalent of 5-quarter sales is now in the market. In September 2013, the market offered slightly more than 4,600 ready units (in completed projects), 700 units less than a quarter ago. These constituted 28% of units present in the current offer. Demand In Q3 2013, some 4,000 units were sold in Warsaw, almost 1,000 more than in the previous quarter. Of key importance for the sales results were transactions made by two groups of buyers: those with a substantial amount of savings, who treat mortgages as a complimentary source of financing and who are typically interested in larger dwellings from the lower-middle market segment; and, buyers seeking 100% LTV mortgage in the last months before the tightening of lending criteria will come into force resulting from new banking regulations. The sales levels are quite satisfactory. Amongst units scheduled for completion in 2013, 71% have been sold (up 9 pp. compared launched per quarter offering at quarter's end Q3 2013 Q1 2013 Q3 2012 Q1 2012 Q3 2011 long term average for new starts amounts to 12,000-12,500 units. Q1 2011 quarters of 2013) almost 10,000 units were launched, while the 0 Q3 2010 city limits. During the last 12 months (Q4 2012 and three first 5,000 Q1 2007 end of September amounted to less than16,800 units within the Q1 2010 Supply In Q3 2013, more than 2,100 units were launched for sale. The Q3 2009 fund by the state bank Bank Gospodarstwa Krajowego. Units sold, launched and offered in Warsaw Mieszkania sprzedane, wprowadzone oraz wielkość oferty Q1 2009 the announcement to allocate PLN 5 billion for a rental housing of the primary market offer in Warsaw. Q3 2008 Young” („Mieszkanie dla Młodych”) in September, respectively. Altogether these units accounted for 9,800, i.e. 59% Q1 2008 scheme for buyers of newly built dwellings – “Home for the Q3 2007 the passing of a bill introducing another mortgage subsidy gross sales Source/Źródło: REAS The average price calculated for all units introduced to the market in Q3 2013 was 7.5% lower than in the preceding quarter and amounted to 7,083 PLN/m2. This decrease was mostly a result of lower prices in newly started low-end projects but, the level of 7,100 PLN/m2 is quite similar to the price level of units launched in Q3 2011. Forecast According to developer declarations acquired through the REAS monitoring study conducted at the end of Q3 2013, developers and housing cooperatives plan to complete a total of over 14,700 residential units in Warsaw in 2013 and over 13,400 in 2014. Relative to the previous quarter, the number of dwellings planned for completion both in 2013 and in 2014 slightly increased. The future market situation in the low-end market segment will be strongly affected by the new governmental program: Home for the Young. The market will also be strongly influenced by banks’ policy towards developers. Limitations in financing of construction phases, together with restrictions from the Developer Act will result in a further contraction of the offer and a surplus of demand over supply in some locations and market segments. On Point • Warsaw City Report Q3 2013 11 Rynek mieszkaniowy Sprzedaż na warszawskim rynku mieszkaniowym w III kwartale kwartale); podczas gdy wśród mieszkań planowanych do realizacji 2013 roku była na bardzo dobrym poziomie. Było to wynikiem kilku w 2014 roku mieszkania sprzedane stanowią 42%. czynników, ale kluczowe były niskie stopy procentowe zarówno dla depozytów jak i kredytów hipotecznych. W otoczeniu legislacyjnym Ceny Na koniec III kwartału 2013 udziały w ofercie mieszkań o cenach z rynku dwoma ważnymi wydarzeniami było: przedziału 6-7 tys. PLN/m² i 7-8 tys. PLN/m² wynosiły odpowiednio wspierający nabywców na rynku pierwotnym, czyli „Mieszkanie dla Młodych” (MdM), zapowiedź przeznaczenia 5 mld złotych na utworzenie przez BGK funduszu mieszkań na wynajem. Podaż W III kwartale zostało wprowadzonych do sprzedaży ponad 2 100 lokali. Oferta, rozumiana jako liczba mieszkań możliwych do kupienia lub dokonania płatnej rezerwacji, zmniejszyła się o ponad 2 000 lokali i na koniec września wyniosła niecałe 16 800 jednostek w granicach miasta. W okresie ostatnich 12 miesięcy (IV kwartał 2012 i pierwsze trzy kwartały 2013) na rynek warszawski wprowadzono do sprzedaży prawie 10 tys. jednostek, wobec długoterminowej przeciętnej na poziomie 12,0-12,5 tysiąca, zaś sprzedano w tym samym okresie 32% i 27%. Łącznie mieszkań tych było na rynku nieco ponad 9,8 tys. co stanowiło ok. 59% oferty. Units sold vs. units launched to the Warsaw market in 1994-2013 / Mieszkania sprzedane, a wprowadzone na rynek 1994-2013 30,000 launched for sale 25,000 sold (or potential demand) 20,000 15,000 10,000 5,000 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 uchwalenie we wrześniu ustawy, wprowadzającej kolejny program Source/Źródło: REAS ponad 13,4 tys. Przeciętna cena liczona dla wszystkich jednostek mieszkalnych Przy tempie sprzedaży z ostatnich 12 miesięcy obecna oferta wprowadzonych na rynek w III kwartale 2013 roku wyniosła 7 083 sprzedawałaby się zatem przez około pięć kwartałów. Na koniec PLN/m², czyli o 7,5% mniej, niż w poprzednim kwartale. Wzrost ten września 2013 w ofercie znajdowało się niecałe 4,6 tysiąca wynika w dużej mierze z niższych w porównaniu z poprzednim gotowych mieszkań, czyli o 700 mniej, niż kwartał wcześniej. kwartałem cen mieszkań wprowadzanych do sprzedaży w Stanowiło to 28% całej oferty. podsegmencie mieszkań o podstawowym standardzie, ale poziom Popyt W ciągu III kwartału 2013 roku deweloperzy sprzedali w Warszawie cen 7 100 PLN/m2 jest zbliżony do przeciętnych cen mieszkań wprowadzanych do sprzedaży w III kw. 2011 roku. kwartale. Kluczowe dla wyników sprzedaży były transakcje Prognoza Zgodnie z deklaracjami deweloperów i spółdzielni mieszkaniowych z dokonane przez dwie grupy nabywców: osób z pokaźnymi końca III kwartału 2013 roku planują oni oddanie w Warszawie około oszczędnościami, które traktują kredyty jedynie jako uzupełniające 14,7 tysiąca mieszkań w 2013 roku i ponad 13,4 tysiąca w roku źródło finansowania i które najczęściej poszukują większych lokali z kolejnym. W porównaniu z poprzednim kwartałem liczba lokali segmentu mieszkań o podwyższonym standardzie oraz nabywców planowanych do oddania w obu tych latach nieco wzrosła. korzystających z kredytu na 100% LTV w ostatnich miesiącach Na przyszłą sytuację rynkową w segmencie najtańszych mieszkań przed zaostrzeniem zasad udzielania kredytów w wyniku nowej duży wpływ będzie miał program Mieszkanie dla Młodych. Duże regulacji. znaczenie będzie miała także polityka banków wobec deweloperów. Poziom sprzedaży jest dość zadowalający. Wśród mieszkań Ograniczenia w finansowaniu nowych inwestycji z kredytu w planowanych do oddania w 2013 roku, 71% stanowią mieszkania połączeniu z wymogami ustawy o ochronie praw nabywców już sprzedane (o 9 punktów procentowych więcej niż w poprzednim przyniosą dalsze zmniejszanie się oferty oraz nadwyżkę popytu nad 4 tysiące mieszkań, o prawie tysiąc więcej niż w poprzednim podażą w niektórych lokalizacjach i segmentach rynku. 12 On Point • Warsaw City Report• Q3 2013 Market Practice Purchasing Cost Summary VAT asset sale: 23% VAT on buildings and land (commercial properties) or in exceptional cases (if transaction classified as sale of enterprise) civil-transaction tax in the amount of 2% of the transaction price. Buyers more frequently apply now for tax rulings confirming that VAT can be charged on asset sales and refunded by the tax office thereafter. Rulings take up to 3 months to obtain but guarantee no tax office interpretation risks on real estate transactions; shares sale: civil transaction tax of 1% of the net asset value. Court registration fees real estate transactions are subject to fixed court registration fees, not linked to the volume of the contract, e.g. PLN 200 for the entrance of the right of freehold or perpetual usufruct to the Perpetual Book; Notarial fees vary according to transaction price but no more than 6 months average salary in the domestic economy for the previous year; Agency fees typically 1%-3% of purchase price plus VAT at 23%; Leasing Practice Office Lease length Rental basis Lease agreement collateral Rent increases Repairs Insurance Agency fees Reinstatement: Other developers’ incentives 5 years; 3-year rarely; paid monthly in advance with rents denominated in € but paid in Polish Zloty (currently acceptable also in €); full rent is typically payable for common areas; bank guarantee or cash deposit equivalent of 3 months’ rent and service charges, all increased by VAT; annually according to Harmonised Index of Consumer Prices (HICP); internal – tenant; external/structural – by landlord, not recovered through service charge; common areas – landlord, although recovered through service charge (with the exception of major repairs); landlord covers costs of building insurance (recovered through service charge), tenant covers insurance of own premises, contents and civil liability; 12,5% - 25% of the annual effective rent, increased by VAT. Fees are paid by either the landlord or tenant. Remuneration may be also calculated as a percentage from the total value of a lease contact. In case of negotiations on behalf of tenant – remuneration paid by tenant may be based on the percentage of the savings secured for the tenant; not common practice - negotiable by lease; partial or full fit-out (depending on the transactional volume and lease length) rent free periods: common practice on the market – usually in the range of 6 – 8 months rent (in case of 60 months lease, the length of the rent free period depends on the transactional volume, status of the development and lease length ); Leasing Practice Industrial Lease length Rental basis Lease agreement collateral Rent increases Repairs Insurance Agency fees Reinstatement: Other developers’ incentives Leasing Practice Retail Lease length Base rent Turnover rent Lease agreement collateral Key money or premiums Rent increases Leasing fees Other developers’ incentives 3-5 years for logistic companies; 7-10 years more common for production or warehouse built to suit projects; paid monthly in advance with rents denominated in € but paid in Polish Zloty; bank guarantee or cash deposit equivalent of 3 - 6 months rent and service charges all increased by VAT; annually according to Harmonised Index of Consumer Prices (HICP); internal - tenant; external/structural and common areas – landlord although recovered through service charges; landlord covers costs of building insurance (included in service charges), tenant covers insurance of own premises, contents and civil liability; 15% - 25% of the annual rent, increased by VAT, depending on the lease length. Fees are paid by the landlord. Remuneration may be also calculated as a percentage from monthly rent or percentage of the total value of a lease contact. In case of renegotiations led on behalf of tenant – remuneration may be paid by tenant depending on the percentage of the savings secured for the tenant; negotiable by lease; partial or full fit-out (depending on the transactional volume and lease length); rent free periods: common practice on the market - usually in the range of 4 – 8 months rent (in case of 60 month lease). Rent free periods depend on the transactional volume and lease length; 5, 7 or 10 years with an option to extend, but possible for max. 30 years; paid monthly in advance, denominated in € but paid in PLN; 6%-8% of the turnover, adjusted monthly, quarterly or yearly, applicable when higher than the base rent; bank guarantee or cash deposit equivalent of 3-6 months base rent plus service charges and marketing fees plus VAT; common for high street retail as well as in existing shopping centres equal to fit out cost or even exceeding in case of best locations; indexed annually according to Harmonised Index of Consumer Prices (HICP); 10%-16% of the annual rent, increased by VAT; participation in fit-out costs of the rented space – applicable in case of anchor tenants; On Point • Warsaw City Report Q3 2013 13 Praktyka rynkowa Warunki kupna-sprzedaży nieruchomości Podatek VAT sprzedaż nieruchomości: 23% VAT na budynki i grunt (w przypadku transakcji nieruchomościami komercyjnymi) lub w wyjątkowych przypadkach, (jeżeli sprzedaż zostaje zakwalifikowana jako sprzedaż przedsiębiorstwa) podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% od ceny transakcyjnej. Kupujący częściej obecnie występują o oficjalną interpretację podatkową potwierdzającą, że transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, który zostanie następnie zwrócony kupującemu. Otrzymanie interpretacji podatkowej trwa do 3 miesięcy, ale eliminuje ryzyko innej kwalifikacji przez Urząd Skarbowy; sprzedaż udziałów: podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1% wartości nieruchomości netto; Koszty sądowe stałe opłaty sądowe związane z księgami wieczystymi, przykładowo wpis prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego do Księgi Wieczystej podlega opłacie w wysokości 200 PLN; Opłaty notarialne zmienne w zależności od ceny transakcyjnej, nie wyższe niż sześciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku; Prowizja agencji nieruchomości zazwyczaj 1%-3% ceny transakcyjnej plus 23% VAT; Warunki najmu powierzchni biurowych Długość najmu Czynsz Zabezpieczenie umowy Wzrost czynszu Naprawy Ubezpieczenie Prowizja agencji nieruchomości Przywrócenie przedmiotu najmu do stanu pierwotnego Dodatkowy pakiet oferowany najemcom 5 lat; 3-letni okres najmu występuje sporadycznie; płatny z góry miesięcznie; czynsze ustalane w €, ale płatne w PLN (obecnie dopuszczalne również w €); pełen czynsz za powierzchnie wspólne dodawany do opłat głównych; gwarancja bankowa lub depozyt gotówkowy w wysokości 3-miesięcznego czynszu oraz opłat eksploatacyjnych plus VAT; coroczna indeksacja wskaźnika wzrostu cen konsumpcyjnych dla strefy Euro (tzw. HICP); wewnętrzne – najemca; zewnętrzne/strukturalne - właściciel, bez odzyskiwania poprzez opłatę eksploatacyjną; powierzchnia wspólna – właściciel, jednak koszt ten jest odzyskiwany poprzez opłatę eksploatacyjną (za wyjątkiem napraw głównych); właściciel - ubezpieczenie budynku, (koszt ten jest odzyskany poprzez opłatę eksploatacyjną), najemca - OC, NW, majątek ruchomy; 12,5% – 25% rocznego czynszu efektywnego plus VAT, płatna przez właściciela lub najemcę. Wynagrodzenie może być także zdefiniowane w oparciu o całkowitą wartość zawartej umowy najmy. W przypadku negocjacji, wynagrodzenie płacone przez najemcę może być zależne od oszczędności wynegocjowanych przez agencję; nie praktykowane - negocjowane przy wynajmie; częściowa lub pełna aranżacja wynajmowanej powierzchni (zależnie od wielkości kontraktu i czasu jego trwania); okres wolny od płatności czynszu: standardowo na początku okresu najmu oferuje się 6 - 8 miesięcy wolnych od płatności (w przypadku umów zawieranych na 5 lat, długość okresu wolnego od płatności czynszu najmu zależy od wartości umowy, statustu realizacji inwestycji biurowej i długości umowy); Warunki najmu powierzchni magazynowych Dłuogość najmu 3-5 lat dla firm logistycznych, 7-10 lat bardziej typowe dla firm produkcyjnych lub najemców magazynów budowanych na konkretne zamówienie, tzw. built to suit; Czynsz płatny z góry miesięcznie; czynsze ustalane w €, ale płatne w PLN; Zabezpieczenie umowy gwarancja bankowa lub depozyt gotówkowy w wysokości 3-6 - miesięcznych czynszów oraz opłat eksploatacyjnych powiększone o podatek VAT; Wzrost czynszu coroczna indeksacja według wskaźnika wzrostu cen konsumpcyjnych dla strefy Euro (tzw. HICP); Naprawy wewnętrzne – najemca, zewnętrzne/strukturalne oraz powierzchnia wspólna – właściciel, jednak koszt ten jest odzyskiwany poprzez opłatę eksploatacyjną; Ubezpieczenie właściciel - ubezpieczenie budynku, (koszt ten stanowi część opłat eksploatacyjnych), najemca - OC, NW, majątek ruchomy; Prowizja agencji nieruchomości 15% – 25% rocznego czynszu plus VAT, w zależności od długości najmu, płatna przez właściciela. Wynagrodzenie może być także zdefiniowane w oparciu o czynsz miesięczny lub o całkowitą wartość zawartej umowy najmu. W przypadku renegocjacji prowadzonych w imieniu najemcy, wynagrodzenie może być płacone przez najemcę w zależności od oszczędności wynegocjowanych przez agencję; Przywrócenie przedmiotu najmu do stanu negocjowane przy wynajmie; pierwotnego Dodatkowy pakiet oferowany najemcom częściowa lub pełna aranżacja wynajmowanej powierzchni (zależnie od wielkości kontraktu i czasu jego trwania); okres wolny od płatności czynszu: standardowo na początku okresu najmu oferuje się 4 - 8 miesięcy wolnych od płatności (w zależności od wielkości transakcji i długości okresu najmu); Warunki najmu powierzchni handlowych Długość najmu Czynsz podstawowy Czynsz od obrotu Zabezpieczenie umowy Odstępne Wzrost czynszu Prowizja agencji nieruchomości Dodatkowy pakiet oferowany najemcom 5, 7 lub 10 lat, z możliwością przedłużenia, ale nie dłużej niż na 30 lat płatny z góry miesięcznie; ustalany w €, ale płatny w PLN; 6%-8% od obrotu, rozliczany miesięcznie, kwartalnie lub rocznie, należny w przypadku, gdy wyższy od czynszu podstawowego; gwarancja bankowa lub depozyt gotówkowy równe 3-6 miesięcznemu czynszowi podstawowemu wraz z opłatami eksploatacyjnymi i marketingowymi (plus VAT); praktykowane w przypadku sklepów przy głównych ulicach handlowych jak również w istniejących centrach handlowych, równe zwrotowi nakładów na adaptację sklepu lub znacznie je przewyższające dla najlepszych lokalizacji; coroczna indeksacja według wskaźnika wzrostu cen konsumpcyjnych dla strefy Euro (tzw. HICP); 10%-16% rocznego czynszu plus VAT; dofinansowanie kosztów aranżacji wynajmowanej powierzchni – stosowane w przypadku kluczowych najemców; 14 On Point • Warsaw City Report• Q3 2013 Warsaw – Map of New Office and Warehouse Provision On Point • Warsaw City Report Q3 2013 15 Warsaw Agglomeration – Map of Retail Provision Contacts Tomasz Trzósło Managing Director Head of Capital Markets Poland Jones Lang LaSalle Patricia Lannoije National Director Head of Research Poland Jones Lang LaSalle Paweł Sztejter Partner REAS Residential Advisors Poland +48 22 318 0000 [email protected] www.joneslanglasalle.pl +48 22 318 0417 [email protected] www.joneslanglasalle.pl +48 22 380 2100 [email protected] www.reas.pl Tomasz Czuba Head of Office Leasing Poland Jones Lang LaSalle Anna Wysocka Head of Retail Agency Poland Jones Land LaSalle Tomasz Mika Head of Industrial Department Poland Jones Lang LaSalle +48 22 318 0198 [email protected] www.joneslanglasalle.pl +48 22 318 00 16 [email protected] www.joneslanglasalle.pl +48 22 318 0221 [email protected] www.joneslanglasalle.pl Warsaw City Report – Q3 2013 OnPoint reports from Jones Lang LaSalle include quarterly and annual highlights of real estate activity, performance and specialised surveys and forecasts that uncover emerging trends. www.joneslanglasalle.com The residential section of the Report was prepared by REAS - expert and consultant on residential projects in Poland. In January 2007 Jones Lang LaSalle and REAS have signed a cooperation agreement and offer integrated services in regards to commercial and residential sectors in Poland. Część raportu poświęcona rynkowi mieszkaniowemu została przygotowana przez firmę REAS - eksperta i doradcę w zakresie planowania i realizacji inwestycji mieszkaniowych w Polsce. W wyniku umowy o współpracy podpisanej w styczniu 2007 roku, Jones Lang LaSalle i REAS wspólnie oferują zintegrowane usługi w sektorze nieruchomości komercyjnych i mieszkaniowych w Polsce. www.reas.pl COPYRIGHT © JONES LANG LASALLE IP, INC. 2013. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means without prior written consent of Jones Lang LaSalle. It is based on material that we believe to be reliable. Whilst every effort has been made to ensure its accuracy, we cannot offer any warranty that it contains no factual errors. We would like to be told of any such errors in order to correct them.
Podobne dokumenty
Warsaw City Report - terenyinwestycyjne.info
Source/ Źródło: Jones Lang LaSalle, Q2 2013; PP: GfK Polonia, data as of 2012
Bardziej szczegółowo