Baśnie - wprowadzenie

Wychowawcza i terapeutyczna rola literatury dziecięcej.
,, Każdy kto ma do czynienia z dziećmi wie , że uwielbiają one baśnie każdy kto je umie
opowiadać ma klucz do dziecięcych serc’’- I . Słońska.
Dlaczego dzieci uwielbiają bajki i baśnie? Co dziecku odpowiada w baśni?
Wielu psychologów wysuwa na plan pierwszy cudowność baśni, twierdząc ,że fantastyczny jej
charakter odpowiada małemu dziecku, gdyż przedkłada ono fantazje nad rzeczywistość. Jednak
duże zainteresowania baśniami wynika z tego, że dostarczają one małemu odbiorcy silnych
przeżyć emocjonalnych a pierwiastek fantazji wzmacnia je tylko ponieważ dodaje baśniom
niezwykłości, odbiega od codzienności, fascynuje odmiennością. Baśń wielostronnie oddziałuje
na rozwój dziecka: to prawdziwy środek, który kształci, uczy i wychowuje, nie dając odczuć
ciężaru nauki( I. Słońska).
• Baśnie maja wiele wartości wychowawczych i poznawczych. Ich podstawową rolą
jest rozwijanie fantazji i wyobraźni.
• Baśnie przygotowują w ten sposób do przyszłego odbioru współczesnej literatury,
kształtują inteligencję, uczy przewidywać i wyciągać wnioski na podstawie
przesłanek, jakie stwarza działanie postaci bajkowych i łatwe do zaobserwowania
konsekwencje tego działania. Umożliwiają poznanie i przyswojenie zasad i norm
moralnych, społecznie akceptowanych zachowań, doskonalenie języka. Rozwijają
wrażliwość estetyczną i wzbogacają przeżycia dziecka.
• Najsilniej jednak oddziałują na sferę emocjonalna dziecka. Baśń przemawia do
uczuć dziecka – zaciekawia je, przeraża, wzrusza.
• Baśnie mają ogromny wpływ na rozwój moralny dziecka. Nigdzie bowiem tak
dobitnie jak w baśni nie jest postawiony problem dobra i zła.
• Dzięki baśniom dziecko poznaje wewnętrzny świat ludzi, co pomaga mu lepiej
poznać świat własnych przeżyć, nazwać je i ocenić.
• Literatura wykorzystywana jest w terapii w celu przekazania wiedzy, wzbogacenia
doświadczenia , ukazania innych wzorów mylnie , odczuwania i działania, co prowadzi do
pogłębiania samoobserwacja co za tym idzie, świadomego kierowania sobą. To daje
dziecku poczucie kontroli nad sytuacją, ukazuje sposoby radzenia sobie, wzmacnia
poczucie własnej wartości. Literatura dostarcza dzieciom wzorców osobistych. To dzięki
nim dziecko uczy się jakie cele wybrać i jak je realizować.
• Baśnie są sprzymierzeńcem dla terapii, są zgodne ze sposobem pojmowania świata,
który preferują dzieci. Są naturalnie związane z rozwojem dziecka , jego poszukiwaniem
swojego miejsca wśród innych ludzi. Dzięki baśniom dziecko uczy się samodzielności i
radzenia sobie w świecie. Baśnie otwierają furtkę do świata dziecięcych marzeń. Dzieci
przeżywając smutki i radości bohaterów, czują więź z innymi. Każdy, kto ma do czynienia
z dziećmi powinien pamiętać o ogromnej roli literatury dla wszechstronnego rozwoju, dla
jego wrażliwości, pewności siebie, kształtowaniu norm i zasad moralnych oraz dla rozwoju
wyobraźni.
autor:Zofia Kozak