14. WWRD Diagnoza rozwoju dzxiecka

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
1.
Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim
2.
Diagnoza rozwoju dziecka w programie WWRD
Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim
3.
Diagnosis of the Child's Development in the Early Assistance in the Child's Development
Program
Jednostka prowadząca przedmiot
4.
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Edukacji Osób
z Niepełnosprawnością
Kod przedmiotu / modułu
5.
Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny)
6.
Obowiązkowy
Kierunek studiów
7.
Pedagogika
Poziom studiów (I lub II stopień)
8.
II stopień
Rok studiów
9.
I rok
Semestr (zimowy lub letni)
10.
Semestr letni
Forma zajęć i liczba godzin
11.
12.
13.
Wykład – 15 godzin Ćwiczenia – 15 godzin
Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
Barbara Winczura, dr
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych
dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Brak wymagań
Cele przedmiotu:
C-1 Wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą sposobów diagnozowania rozwoju dziecka w
programie WWRD,
C-2 Kształtowanie umiejętności rozpoznawania możliwości i potrzeb rozwojowych dziecka,
C-3 Kształtowanie umiejętności dobierania i wykorzystywania odpowiednich narzędzi
diagnostycznych,
C-4 Uwrażliwianie studentów na dziecko jako podmiot w procesie diagnozy
14.
Zakładane efekty kształcenia:
Symbole kierunkowych
efektów kształcenia:
EK_01 ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju dziecka w cyklu życia zarówno w K_W08
aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym i kulturowym
EK_02 ma pogłębioną i rozszerzoną, wiedzę na temat biologicznych,
K_W13
psychologicznych, społeczno-kulturowych, historycznych i filozoficznych
podstaw procesów rozwoju, kształcenia i wychowania małego dziecka;
rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii,
normy i patologii
EK_03 ma pogłębioną wiedzę na temat zasad i norm etycznych oraz etyki
zawodowej w kontekście prowadzenia diagnozy
K_W20
EK_04 potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik K_U04
komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie diagnozowania rozwoju
dziecka, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów, korzystając z
nowoczesnych rozwiązań technologicznych; potrafi porozumiewać się z
osobami z różnych środowisk; rozwiązywać konflikty i konstruować dobrą
atmosferę podczas procesu diagnostycznego, potrafi identyfikować
problemy dziecka niepełnosprawnego i niedostosowanego społecznie
EK_05 posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, K_U06
wątpliwości i sugestii podczas diagnozowania oraz popierania ich
rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw
teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami
etycznymi
ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego
EK_06 oceniania złożonych sytuacji edukacyjno-terapeutycznych, w których K_U08
uczestniczy dziecko oraz analizowania motywów i wzorów jego zachowania
w odniesieniu do normy rozwojowej; potrafi kierować do właściwych
specjalistów
potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów K_U10
EK_07 rozwojowych podczas diagnozowania i prognozować przebieg ich
rozwiązania oraz przewidywać skutki planowanych działań w obszarze
wczesnego wspomagania rozwoju
potrafi pracować w zespole; umie wyznaczać oraz przyjmować wspólne cele K_U14
EK_08 działania; potrafi przyjąć rolę lidera w zespole
umie samodzielnie zdobywać i porządkować wiedzę na temat metod K_U15
EK_09 diagnostycznych małego dziecka oraz weryfikować źródła ich pochodzenia
jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych; wykazuje
EK_10 aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu K_K02
indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie
diagnozowania dziecka, angażuje się we współpracę z innymi specjalistami i
rodziną
EK_11 jest wrażliwy na problemy rozwojowe i edukacyjne małego dziecka, gotowy K_K10
do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami nie
będącymi specjalistami w danej dziedzinie, oraz do aktywnego uczestnictwa
w grupach i organizacjach realizujących działania diagnostyczne.
15.
Treści programowe:
- Diagnozowanie jako istotny element procesu diagnostycznego – diagnoza lekarska, psychologiczna,
pedagogiczna, logopedyczna, rehabilitacyjna w procesie wczesnego wspomagania rozwoju.
- Międzynarodowe Klasyfikacje Diagnostyczne – DSM, ICD.
- Zasady przeprowadzenia diagnozy. Uwarunkowania i analiza procesu diagnostycznego.
- Wstępna diagnoza sytuacji psychicznej i potrzeb terapeutycznych dziecka (upodobania i dążenia
dziecka z problemami w rozwoju).
- Znaczenie diagnozy rozwojowej w ocenie sytuacji i potrzeb rozwoju dziecka z deficytami
rozwojowymi.
- Przeprowadzenie obserwacji dziecka z zaburzeniami w rozwoju, konstruowanie sytuacji
diagnostycznych z wykorzystaniem wybranego narzędzia diagnostycznego.
- Diagnoza funkcjonalna dziecka z zaburzeniami w rozwoju psychoruchowym.
- Rola obserwacji i wywiadu w diagnozie funkcjonalnej.
- Narzędzia diagnostyczne do badań przesiewowych dzieci z grupy ryzyka autyzmu - Kwestionariusz
Autyzmu w Okresie Poniemowlęcym - Checklist for Autism in Toddlers - CHAT (od 18 miesiąca życia),
S. Baron-Cohen, J. Allen, Ch. Gillberg i Modified Checklist for Autism in Toddlers - M-CHAT (od 24
do 30 miesiąca życia), DL. Robins, D. Fein, ML. Barton, J. A. Green.
- Wczesna diagnostyka małego dziecka - Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa (MFDR
1 r. ż., MFDR 2-3 r.ż.).
- Obserwacja zaburzeń rozwojowych u dzieci z różnym stopniem niepełnosprawności umysłowej Inwentarz Gunzburga.
- Profil osiągnięć ucznia - J. Kielina.
- Zindywidualizowana ocena dzieci z zaburzeniami rozwoju oraz dzieci ze spektrum autyzmu - Profil
psychoedukacyjny PEP-R E. Schoplera
- Ocena rozwoju percepcyjno – motorycznego Kepharta
- Karta okresowego zapisu funkcjonowania dziecka - K. Mrugalska i Z. Pakuła.
- Diagnoza modulacji i integracji bodźców zmysłowych na podstawie ogólnodostępnych
kwestionariuszy – Arkusze obserwacyjne C. Delacato.
- Ocena percepcji wzrokowej, słuchowej, ciała w świetle zaburzeń integracji sensorycznej
- Program diagnozy percepcji wzrokowej M. Frostig.
- Diagnostyczna funkcja zabawy. Nauka wykorzystywania zabawy i zabawek w diagnozie dzieci z
zaburzeniami rozwojowymi.
- Opracowanie arkusza obserwacji zachowań problemowych.
- Formułowanie bliższych i dalszych celów wspomagania rozwoju dziecka na podstawie
przeprowadzonej diagnozy. Wzajemne związki i konsekwencje prawidłowego rozpoznania dla wyboru
16.
metod terapii
- Współpraca z rodzicami w procesie diagnozy małego dziecka z problemami w rozwoju i zachowaniu.
Zalecana literatura (podręczniki)
Literatura podstawowa:
Cieszyńska J., Korendo M., KARTY DIAGNOZY. 10 etapów rozwoju dziecka od 4 do 36 miesiąca
życia. Kraków 2008.
Guziuk – Tkacz M. Badania diagnostyczne w pedagogice i psychopedagogice. Warszawa 2012
Hellbrügge T. (i in.), Monachijska funkcjonalna diagnostyka rozwojowa w l roku oraz 2 i 3
roku. Kraków 1995.
John-Borys M. (red.), Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dziecka do lat trzech.
Katowice 1997
Kielin J., Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów w placówkach specjalnych.
Gdańsk 2007.
Klaczak M., Majewicz P., (red.), Diagnoza i rewalidacja indywidualna dziecka ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi. Kraków 2006.
Kruk-Lasocka J., Autyzm czy nie autyzm? Problemy diagnozy i terapii pedagogicznej małych dzieci.
Wrocław 1999.
Mountstephen M. Jak wykryć zaburzenia rozwojowe u dzieci i co dalej? Praktyczne rozwiązania do
pracy z dziećmi w domu i szkole. Warszawa 2011.
Niesłuchowska A. Diagnoza. Zeszyt informacji na temat rozwoju dziecka 3-6 lat. Płock 2010.
Piszczek M., Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia, Centrum Metodyczne
pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2007.
Schopler E. i in., Profil psychoedukacyjny . Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci autystycznych
oraz dzieci z zaburzeniami rozwoju. Gdańsk 1995.
Sidney M., Baker, Bates Ames L., Ilg F.L., Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Poradnik dla
rodziców, psychologów i lekarzy. Gdańsk 2007.
Skórzyńska M., Wczesne diagnozowanie autyzmu – perspektywy i dylematy [w:] Autyzm. Na granicy
zrozumienia, B. Winczura (red.), Kraków 2009.
Winczura B. Wczesne wykrywanie zaburzeń autystycznych w świetle koncepcji teorii umysłu, [w:] B.
Cytowska, B. Winczura (red.), Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Kraków
2006.
Witkowski T., Podręcznik do inwentarza PPAC do oceny postępu w rozwoju społecznym
upośledzonych umysłowo. Wydawnictwo: COMPW-Z MEN, 1988.
Witkowski T., Podręcznik do inwentarza PAC1 do oceny postępu w rozwoju społecznym
upośledzonych umysłowo. Wydawnictwo: COMPW-Z MEN, 1988.
Witkowski T., Podręcznik do inwentarza PAC2 do oceny postępu w rozwoju społecznym
upośledzonych umysłowo. Wydawnictwo: COMPW-Z MEN, 1988.
Literatura uzupełniająca:
Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. Skala Ryzyka Dysleksji wraz z normami dla klas O i I. Gdańsk
2005.
Hellbrugge T.(red.), Pierwsze 365 dni życia dziecka. Rozwój niemowlęcia. Warszawa 1995.
Kulesza E.M., Rozwój poznawczy dzieci z lekkim i umiarkowanym upośledzeniem umysłowym:
diagnoza i wspomaganie. Warszawa 2004.
17.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu,
sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
1. Wykład
– ocena nabytej przez studenta wiedzy - EK_01,EK_02
- umiejętność analizy, interpretacji oraz wnioskowania – EK_05 , EK_06, EK_07
Kryteria oceny:
- zaliczenie – student ma ugruntowaną wiedzę o rozwoju dziecka, analizuje, interpretuje, na podstawie
obserwacji i diagnozowania, jego zachowanie w odniesieniu do normy rozwojowej, po to by
wnioskować oryginalne rozwiązania złożonych problemów rozwojowych i prognozować przebieg ich
rozwiązania oraz przewidywać skutki planowanych działań w obszarze wczesnego wspomagania
rozwoju
- niezaliczenie – student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy o rozwoju dziecka, analizuje,
interpretuje i wnioskuje, na podstawie obserwacji i diagnozowania, jego zachowanie w odniesieniu do
normy rozwojowej, po to by wnioskować oryginalne rozwiązania złożonych problemów rozwojowych i
prognozować przebieg ich rozwiązania oraz przewidywać skutki planowanych działań w obszarze
wczesnego wspomagania rozwoju
Ćwiczenia:
- ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu rozpoznawania nieprawidłowości rozwojowych u
małego dziecka – EK_01; EK_02; EK_06,
- umiejętność odpowiedniego dobierania i wykorzystywania metod i narzędzi diagnostycznych –
EK_04; EK_05,
- umiejętność diagnozowania w procesie opieki, kształcenia i wychowania dzieci z trudnościami
rozwojowymi - EK_06; EK_07; EK_08; EK_10
- umiejętność obrony dziecka oraz uwrażliwiania otoczenia na jego podmiotowość w procesie
diagnostycznym – EK_03; EK_09; EK_10; EK_11.
Kryteria oceny:
- ocena bardzo dobra – student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu rozpoznawania nieprawidłowości
rozwojowych u małego dziecka, opanował umiejętność odpowiedniego dobierania i wykorzystywania
metod i narzędzi diagnostycznych; dokonuje prawidłowej diagnozy możliwości i potrzeb rozwojowych
dziecka, z odpowiedzialnością i wrażliwością staje w obronie podmiotowości dziecka w jego otoczeniu;
- ocena dobra – student ma wystarczająca wiedzę z zakresu rozpoznawania nieprawidłowości
rozwojowych u małego dziecka; opanował na dobrym poziomie umiejętność dobierania i
wykorzystywania metod i narzędzi diagnostycznych; dokonuje prawidłowej diagnozy możliwości i
potrzeb rozwojowych dziecka, z odpowiedzialnością i wrażliwością staje w obronie podmiotowości
dziecka w jego otoczeniu;
- ocena dostateczna - student ma podstawową wiedzę z zakresu rozpoznawania nieprawidłowości
rozwojowych u małego dziecka; opanował na dostatecznym poziomie umiejętność dobierania i
wykorzystywania metod i narzędzi diagnostycznych; na wystarczającym poziomie dokonuje diagnozy
możliwości i potrzeb rozwojowych dziecka, ma świadomość konieczności obrony podmiotowości
dziecka w jego otoczeniu
- ocena niedostateczna - student prezentuje brak wystarczającej wiedzy z rozpoznawania
nieprawidłowości rozwojowych u małego dziecka, wpływa to na brak umiejętności poprawnego doboru
i wykorzystywania metod i narzędzi diagnostycznych; nie potrafi dokonać diagnozy możliwości i
potrzeb rozwojowych dziecka; nie ma świadomości obrony podmiotowości dziecka w jego otoczeniu.
Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących metod weryfikacji osiągnięć studenta:
- praca pisemna - wykłady
- praca kontrolna - ćwiczenia
18.
Język wykładowy
19.
Polski
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem:
- wykłady
- ćwiczenia
Praca własna studenta:
- przygotowanie do ćwiczeń
- praca kontrolna
- przygotowanie do pracy pisemnej
Średnia liczba godzin
na zrealizowanie aktywności
30
15
15
30
15
25
Suma godzin
100
Liczba punktów ECTS
4
*objaśnienie symboli:
K (przed podkreśleniem) - kierunkowe efekty kształcenia
W - kategoria wiedzy
U - kategoria umiejętności
K (po podkreśleniu) - kategoria kompetencji społecznych
01, 02, 03 i kolejne - numer efektu kształcenia