Groty myśliwskie - poradnik 2

Polskie Łucznictwo 3D
Groty myśliwskie - poradnik 2
06.08.2009.
Poniżej kolejny poradnik dla myśliwych polujących z łuku (oczywiście za granicą...) w którym zawarto
główne aspekty doboru grotu do łuku i celu polowania, oraz porady tuningowe.
Groty myśliwskie – przewodnik kupującego
Bogata oferta różnych typów grotów I konfiguracji ostrzy może przysporzyć
problemów przy dobieraniu sprzętu do konkretnych warunków polowania.
Tak jednak być nie musi.
Autor: Frank Ross
Tłumaczenie: Piotr Gertych
Co roku producenci przedstawiają nowe modele broadheadów, mające zapewnić jak największą
skuteczność cięcia, zminimalizować odchylenie strzały podczas jej lotu i zwiększyć stabilność przy
trafieniu. W wiązku z tym nawet jeśli jesteś zadowolony z grotów, których używałeś do tej pory, warto
byś zapoznał się z rynkowymi nowościami. Broadheady dzielą się na dwie kategorie, w zależności od ich
budowy i ilości ostrzy, w tóre są zaopatrzone. Dwa główne rodzaje to ostrza stałe i ostrza mechaniczne.
W obrębie wyżej wymienionych kategorii znajdują się rozmaite wariacje i podgrupy. Ponadto różne
modele łączą cechy podstawowych typów np. dzięki umieszczeniu ostrzy tnących od razu na końcówce
grotu.Dla wielu polujących wybór grotu to wyłącznie kwestia indywidualnych preferencji opartych o
doświadczenie, prędkość z jaką strzelają i odzaj zwierzyny, na którą polują. Jeśli dopiero zaczynasz swoją
przygodę z łucznictwem myśliwskim i brak ci doświadczenia, służymy wskazówkami.Ogólna zasada mówi,
że łucznicy strzelający z mniejszą prędkością, na którą wpływa mniejsze obciążenie naciągu, powinni
używać grotów o stałych ostrzach, i małej średnicy (1-1/4 cala lub mniej) żeby poprawić penetrację
dokonywaną przez strzałę. Osoby strzelające z małą rędkością powinni rozważyć również wybór grotu
stawiającego mniejszy opór, takiego jak broadhead o dwóch ostrzach z małymi okuciami. Mniejszy opór
oznacza głębszą penetrację.Strzelcy korzystający z iększego obciążenia naciągu i większej prędkości
mają większy wybór. Większa energia kinetyczna zapewnia im bowiem przewagę, jaką daje możliwość
używania grotów o stałych ostrzach i dużej średnicy, lub nowych modeli grotów mechanicznych, których
powierzchnia tnąca jest jeszcze większa. Zapewniając wystarczająco głęboką penetrację, większe
broadheady powodują znaczną utratę krwi. Stosowanie grotów o mniejszej średnicy nie jest jednak
pozbawione sensu, bo choć ostrza grotów mechanicznych dochodzą do średnicy 2,25 cala, maksymalnym
rozmiarem grotu skutecznego w przypadku polowań na zwierzęta o rozmiarze łosia jest średnica 2 cali.
Szersze ostrza powinny być zarezerwowane do polowań na mniejszą zwierzynę, taką jak indyki, w
przypadku których głębokość penetracji przez strzałę nie jest tak istotna.
Ilość ostrzy
Ilość ostrzy, w które wyposażony jest grot, ma bezpośredni wpływ na utratę krwi przez trafioną
zwierzynę. Im więcej ostrzy, tym większa skuteczność. Teoria mówi, że w przypadku broadheadów
posiadających trzy lub więcej ostrzy, co najmniej dwa przecinają włókna tkanki mięśniowej, utrudniając
tym samym opanowanie utraty krwi przez skurcz mięśni.
Konfiguracje grotów myśliwskich
•Groty o stałych ostrzach
• Ostrza wymienne – można je zdejmować celem naostrzenia lub wymiany, w niektórych
modelach istnieje możliwość wymiany samych końcówek.
• Jednolite groty tnące natychmiast – wyposażone w krawędzie tnące rozchodzące się od
samego czubka grotu, aż do tylnej części ostrza lub ostrzy. Groty te dostępne są w wersjach z dwoma lub
czterema strzami. Dla większości łucznków dobór grotu jest kwestią osobistych upodobań
• Mechaniczne groty posiadają ostrza, które składają się wzdłuż korpusu grota, aby zmniejszyć
http://www.cypher.home.pl/sekcjalucznicza
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 09:47
Polskie Łucznictwo 3D
możliwą zmianę kierunku lotu strzały. Nazwa wzięła się z faktu, że ostrza rozkładają się podczas
penetracji.
Groty myśliwskie o stałych ostrzach
Groty o ostrzach stałych można podzielić na dwa rodzaje: jednoczęściowe i z wymiennymi ostrzami. Ten
drugi rodzaj cieszy się dużą popularnością, ponieważ nie trzeba sobie zaprzątać głowy żmudną
czynnością ostrzenia krawędzi ostrzy. Kiedy krawędź się zużyje, wystarczy zamontować nowe, ostre jak
brzytwa ostrze. W obrębie wymienionych dwóch rodzajów grotów znaleźć można modele wyposażone w
dwa, trzy lub cztery ostrza. Nowicjusze, którym tuning łuku sprawiać może pewną trudność, powinni
wybrać groty o niewielkiej średnicy i małej liczbie ostrzy. Jeśli łuk nie jest poprawnie wyregulowany, lot
strzały może okazać się zaburzony. Strzała rozpoczynająca lot z uniesionym opierzeniem
najprawdopodobniej wzniesie się z powodu wiatru, po czym gwałtownie zanurkuje. I odwrotnie –
kiedy opierzenie jest na wylocie skierowane ku dołowi, mniejszy kąt nachylenia strzały sprawi że
poszybuje ona w górę. Z tego samego powodu większa liczba ostrzy i większy rozmiar grotów ma wpływ
na trajektorię lotu strzały. Jeśli zamierzasz tuningować swój łuk jedynie w niewielkim stopniu, wybierz
mniejszy grot.
Wiodące rozwiązania – Końcówka dłutowa czy tnąca
natychmiast?
Grot dłutowy
Niektóre groty posiadają końcówkę przypominającą dłuto, służącą przebiciu się przez twardą skórę
zwierzęcia zanim dotrze do niej tnąca powierzchnia ostrzy.Rozwiązanie to wymaga wykorzystania części
energii kinetycznej strzały, w związku z czym pogarsza się głębokość penetracji. Ten rodzaj grotów
myśliwskich należy do najbardziej wytrzymałych i potrafi przebić nawet grube kości zwierzęcia bez
uszkodzeń końcówki lub ostrzy. Końcówki tnące od razu nie muszą przebijać się przez skórę. Zamiast
tego rozcinają ją. Nie wymaga to wiele energii, więc głębokość penetracji pozostaje duża.
Groty mechaniczne
Ta znakomita innowacja zupełnie niesłusznie dorobiła się nie najlepszej opinii. Głównie z powodu
niewielkiej grupy łuczników, którzy mieli złe doświadczenia z tym rodzajem grotów, i kiepskich modeli,
które jako pierwsze trafiły na rynek. Należy jednak pamiętać, że groty mechaniczne przeszły od tamtej
pory wiele zmian i udoskonaleń. Ten typ sprzętu myśliwskiego nie sprawdzi się w każdym przypadku, ale
na pewno spełni oczekiwania wielu zapalonych łuczników, którzy z powodzeniem korzystają z niego w
każdym kolejnym sezonie.Oczywiście poprawa jakości w stosunku do pierwszych modeli zwiększyła liczbę
zadowolonych użytkowników, ale decydującym czynnikiem przy wyborze grotu jest dopasowanie go do
potrzeb strzelca.Groty mechaniczne mają zasadniczą zaletę: strzał z ich użyciem jest bardzo podobny jak
w przypadku grotów typu field point. Wymagają niewiele pracy na dostosowanie żeby trafiać blisko
siebie.Najważniejszą kwestią, o jakiej należy pamiętać w przypadku grotów mechanicznych jest fakt, że
ostrza nie mają żadnego wsparcia dla części rozcinającej. Ostrza, w przypadku których użyto grubszego
metalu wytrzymają większe ciśnienie i naprężenie przy trafieniu. Podczas gdy niektóre ostrza mają
grubość zaledwie .020, cala produkty Cabela's Lazer Strike używają ostrzy wykonanych z ostrej jak
brzytwa, wytrzymałej stali nierdzewnej o grubości .036 cala. Należy również pamiętać, by wybrać grot o
krótszych ostrzach w przypadku polowania na duże zwierzęta.Chociaż można nabyć groty tego typu z
ostrzami o średnicy nawet 2,75 cala, myśliwi powinni ograniczyć się do grotów o maksymalnej średnicy
ostrzy 1,5 cala, jeśli zamierzają polować na watapi lub inne duże zwierzęta, np. na łosia lub niedźwiedzia.
Mniejsza średnica ostrzy zapewni głębszą penetrację i większą skuteczność w przypadku polowań na
zwierzęta o grubych kościach. Jest jeszcze jeden czynnik, który należy wziąć pod uwagę: prawa fizyki.
Groty mechaniczne o średnicy nie przekraczającej dwóch cali sprawdzą się przy polowaniu na zwierzynę
rozmiarów jelenia lub mniejszą, o ile strzelec użyje wystarczająco dużo energii kinetycznej, by strzała
dotarła do celu. Eksperci zalecają co najmniej 55 funtów energii kinetycznej przy większych grotach i i 65
funtów energii kinetycznej przy polowaniu na dużą zwierzynę. 65 funtów energii kinetycznej odpowiada
wypuszczeniu strzały o masie 400-500 granów z 60- lub 65-funtowego łuku boczkowego.
Energię kinetyczną można w prosty sposób obliczyć, korzystając z następującego wzoru:
ke=M * v2 / 450,240.
ke=energia kinetyczna,
http://www.cypher.home.pl/sekcjalucznicza
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 09:47
Polskie Łucznictwo 3D
M=masa (waga strzały w granach (= 0,0648 g)),
v= prędkość strzały w stopach na sekundę.
Przykład: strzała o wadze 450 granów, lecąca z prędkością 265 stóp na sekundę osiągnie 70.19 funtów
energii kinetycznej. (450 x 70,225 (265x265) / 450,240 = 70.187).
w jednostkach obowiazujacych w naszym kraju
{jgxtimg src:=[_plikownia/ek/EK.png] width:=[300]}
m = masa w kilogramach
v = prędkość strzały w metrach na sekundę
wynik w dżulach (J)
Przykład: strzała o wadze (450 granów) 0.029160kg, lecąca z prędkością (265 stóp na sekundę)
80.772000metra na sekundę osiągnie (70.19 funtów energii kinetycznej.) 95,12161105 J
Jeden dżul to praca wykonana przez siłę o wartości 1 N przy przesunięciu punktu przyłożenia siły o 1 m w
kierunku równoległym do kierunku działania siły.
W przypadku grotów mechanicznych nie znika potrzeba tuningu łuku, celem osiągnięcia najlepszych
rezultatów zarówno jeśli chodzi o celność, jak i głębokość penetracji. W dopasowanie łuki i strzały wkłada
się mniej czasu, ale należy pamiętać, że nawet drobne odchylenie w trajektorii lotu pozbawia strzelca
cennej energii. Warto poświęcić czas na tuning łuku, niezależnie od rodzaju zwierząt, na które
zamierzamy polować. Kompromisem w przypadku mechanicznych broadheadów jest korzystanie z grotów
o najmniejszej średnicy (1,25 cala), co pozwala strzale wbić się głęboko w ciało zwierzęcia, przy
zachowaniu celności harakterystycznej dla grotów tego typu.
Waga
Kolejną rzeczą, o jakiej należy pamiętać przy wyborze odpowiedniego rodzaju grotu jest waga. Eksperci
zalecają groty o masie 100 granów dla drzewców wykonanych z włókien węglowych lub lekkich drzewców
aluminiowych. Z kolei w przypadku ciężkich drzewców aluminiowych, polecają groty o masie 125 granów.
Kiedy już podejmiemy decyzję dotyczącą wagi i rodzaju grotu, należy koniecznie dopasować łuk. Zanim
rozpoczniemy tę czynność, musimy upewnić się, że grot jest zamontowany prawidłowo. Można sprawdzić
jego ułożenie obracając strzały wokół ich osi, żeby upewnić się, czy ani grot, ani opierzenie nie ruszają
się. Warto zawsze mieć przy sobie pół tuzina strzał służących tylko do polowań, co pozwoli uniknąć
zużycia ich podczas treningu.
Porady dotyczące tuningu
1. Pierwszą czynnością, jaką należy wykonać w przypadku łuku twin-cam jest upewnienie się, że krzywki
są zsynchronizowane i obracają się w tym samym czasie.
2. Sprawdź, czy podstawka jest ustawiona centralnie czy na zewnątrz.
3. Obróć nasadkę strzały tak, żeby opierzenie nie stykało się z elementami łuku lub zmniejsz kąt
skrzywienia lotek wobec osi podłużnej strzały. Strzały wykonane z włókien węglowych należy wyposażyć
w 4” opierzenie.
4. Dla osób nie używających spustu, wypuszczenie cięciwy z ręki, jest kluczową kwestią.Należy więc
sprawdzić,czy sprzęt jest dobrze dopasowany.
5. Strzel do papierowej tarczy z odległości dziesięciu stóp.
6. Przesuń podstawkę w lewo lub w prawo, aby zniwelować odchodzenie strzały od pożądanego toru lotu.
Nieprawidłowości można odczytać ze sposobu rozdarcia papieru na tarczy z lewej lub prawej strony.
Jeżeli te porady nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, łucznicy korzystający ze spustu powinni przyjrzeć
się wycięciom, służącym do zamocowania strzały na cięciwie. Jeśli mają one większą średnicę niż promień
strzały, może okazać się, że przy wylocie uderzają o podstawkę i wybijają strzałę, Sposób trzymania łuku
również ma wpływ na lot strzały. Jeśli papier na tarczy wciąż ulega rozdarciu, warto sprawdzić, czy na
ewno trzymamy łuk prawidłowo. Rozchyl palce przy zwalnianiu cięciwy, żeby nie tworzyć niepożądanego
nacisku. Na końcu sprawdź czy podstawka nie ociera się o opierzenie. Jeśli nie możesz całkowicie
wyeliminować kontaktu lotek z podstawką, wypróbuj inne rodzaje podstawek. Jeśli żadna z powyższych
http://www.cypher.home.pl/sekcjalucznicza
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 09:47
Polskie Łucznictwo 3D
wskazówek nie rozwiąże problemu zmiany trajektorii lotu strzały, należy skonsultować się ze
specjalistami, np. odwiedzając sklep z artykułami dla łuczników. Żeby strzał z łuku powodował szybką i
humanitarną śmierć, należy ciągle rozwijać swoje umiejętności strzeleckie. Nawet największy i
najostrzejszy grot nie jest w stanie powalić zwierzęcia, jeśli utknie w miejscu, którego trafienie nie
spowoduje zgonu. To jeden z najbardziej fascynujących aspektów łucznictwa: pomimo technicznej
ewolucji, to wciąż w gruncie rzeczy tylko „kij i sznurek”. To od umiejętności strzelca zależy
co się stanie w momencie zwolnienia cięciwy.
http://www.cypher.home.pl/sekcjalucznicza
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 09:47