Jakość życia po leczeniu zaawansowanych nowotworów jamy

130
Sesja tematyczna XXI
Jakość życia po leczeniu zaawansowanych nowotworów jamy ustnej
jako problem wielodyscyplinarny
Quality of life after treatment of advanced mouth region neoplasms
as a multidisciplinary problem
Jarosław Drobnik1), Klaudiusz Łuczak2), Radosław Jadach3), Robert Susło4), Andrzej Steciwko1)
Jakub Trnka4)
1)
Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej Akademii Medycznej we Wrocławiu, 51-141 Wrocław, ul. Syrokomli 1
Katedra i Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Akademii Medycznej we Wrocławiu, 50-368 Wrocław, ul. Chałubińskiego 5
3)
Katedra Periodontologii Akademii Medycznej we Wrocławiu, 50-425 Wrocław, ul. Krakowska 26
4)
Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Akademii Medycznej we Wrocławiu, 50-368 Wrocław, ul. Mikulicza-Radeckiego 4
2)
Cancers of the head and neck region are upsetting basic human activities: the ability
to communicate, intake food and breathe, and the whole social and professional life
as well as family and intimate co-existing.
Radical, aggressive surgeon's curing, the radiotherapy and the chemotherapy, are
causing undesirable effects directly; the vomiting, going bald, pains, the dryness in the
mouth, tooth decays of teeth or their extractions, loss of the ability to chew (temporary
or long-lasting problem in using prostheses), disorders of the taste, swallowing down,
speeches, an inflammatory conditions, fistulas, morphological and aesthetic distortions
of face. The process of curing and the degree of the disability connected with curing ill
with advanced tubers is often approaching limits possible to accept through into the
patient conscious of the full moon. Even when healing is realistically possible the
decision in advanced cancers is often therapeutic with choice between aggressive, risky
and crippling the patient curing, with little chances of curing of illness but palliative,
tantamount to irreparable progress of illness curing, but often offering relative comfort to
the patient on a few whether a dozen or so closest weeks. It is therapeutic stark choice,
before which both a doctor and his patient will often melt.
An attempt to pick the rank of the problem up is a purpose of the work of classification of
patients for extensive resection treatments because of cancerous processes in the scope
of the head and the neck, pointing out the huge demand for the specialist care of patients
after such treatments. Authors mean system facilitation of the access to first-class
prostheses here of the face, the care of the psychologist, the clinic of curing pain,
orthoptist, of physiotherapists of the speech (speech therapist), of swallowing
physiotherapists down.
The paper was based on own clinical material and observation of the period before
and post-operative at hospitalized and operated on at Cranio-Maxillo-Facial Surgery
Clinic because of cancer in the scope of the head patients, the face and of the neck.
Radical, aggressive surgeon's curing, the radiotherapy and the chemotherapy are
causing undesirable effects directly; the vomiting, going bald, pains, the dryness in
the mouth, tooth decays of teeth or their extractions, loss of the ability to chew
(temporary or long-lasting problem in using prostheses), disorders of the taste,
swallowing down, speeches, an inflammatory conditions, fistulas, morphological and
aesthetic distortions of face. The process of curing and the degree of the disability
connected with curing ill with advanced tubers is often approaching limits possible to
accept through into the patient conscious of the full moon. Even when healing is
realistically possible the decision in advanced cancers is often therapeutic with choice
between aggressive, risky and crippling the patient curing, with little chances of
curing of illness but palliative, tantamount to irreparable progress of illness curing,
but often offering relative comfort to the patient on a few whether a dozen
or so closest weeks.
Authors are pointing at the limited number of the qualified staff, being able to take
curing and the conversation with patients after resection treatment because of cancer
and before like with difficult decisions a leading doctor and a patient will melt under
planning surgeon's curing. System taking hold of the problem is making hard the lack
of standards of acting in such cases.
Key words: quality of life, mouth neoplasms
Raki okolicy głowy i szyi zaburzają podstawowe czynności człowieka: zdolność
do porozumiewania się, jedzenia i oddychania oraz życia społecznego
i zawodowego a także współżycia rodzinnego i intymnego, stąd stanowią poważny
problem wielodyscyplinarny.Radykalne, agresywne leczenie chirurgiczne,
radioterapia i chemioterapia powodują bezpośrednio niepożądane skutki; wymioty,
łysienie, bóle, suchość w ustach, próchnice zębów lub ich ekstrakcje, utratę zdolności
żucia (czasowe lub trwałe trudności w użytkowaniu protez), zaburzenia smaku,
połykania, mowy, stany zapalne, przetoki, zniekształcenia morfologiczne i estetyczne
twarzy. Proces leczenia i stopień kalectwa związanego z leczeniem chorych
z zaawansowanymi guzami zbliża się często do granic możliwych do zaakceptowania
przez w pełni świadomego pacjenta. Nawet kiedy wyleczenie jest realnie możliwe
decyzja terapeutyczna w zaawansowanych nowotworach jest często wyborem
pomiędzy agresywnym, ryzykownym i okaleczającym pacjenta leczeniem,
z niewielkimi szansami na wyleczenie z choroby, a leczeniem paliatywnym,
jednoznacznym z nieodwracalnym postępem choroby, ale często oferującym
pacjentowi względny komfort na kilka czy kilkanaście najbliższych tygodni. Jest
to najtrudniejszy wybór terapeutyczny, przed jakim staje i lekarz i jego pacjent.
Celem pracy była próba podniesienia rangi problemu kwalifikacji pacjentów
do rozległych zabiegów resekcyjnych z powodu procesów nowotworowych w zakresie
głowy i szyi, wskazania ogromnego zapotrzebowania na specjalistyczną opiekę
nad pacjentami po takich zabiegach. Autorzy mają tu na myśli systemowe ułatwienia
dostępu do wysokiej klasy protez twarzy, opieki psychologa, poradni leczenia bólu,
ortoptystki, rehabilitantów mowy (logopeda), rehabilitantów połykania.
Referat oparto na własnym materiale klinicznym oraz obserwacjach z okresu przedi pooperacyjnego u pacjentów hospitalizowanych i operowanych w Klinice Chirurgii
Szczękowo-Twarzowej AM we Wrocławiu z powodu choroby nowotworowej
w zakresie głowy, twarzy i szyi.
Radykalne, agresywne leczenie chirurgiczne, radioterapia i chemioterapia
powodują bezpośrednio niepożądane skutki; wymioty, łysienie, bóle, suchość
w ustach, próchnice zębów lub ich ekstrakcje, utratę zdolności żucia (czasowe
lub trwałe trudności w użytkowaniu protez), zaburzenia smaku, połykania, mowy,
stany zapalne, przetoki, zniekształcenia morfologiczne i estetyczne twarzy. Proces
leczenia i stopień kalectwa związanego z leczeniem chorych z zaawansowanymi
guzami zbliża się często do granic możliwych do zaakceptowania przez w pełni
świadomego pacjenta. Nawet wtedy, gdy wyleczenie jest realnie możliwe, decyzja
terapeutyczna w zaawansowanych nowotworach jest często wyborem pomiędzy
agresywnym, ryzykownym i okaleczającym pacjenta leczeniem, z niewielkimi
szansami na wyleczenie z choroby, a leczeniem paliatywnym, jednoznacznym
z nieodwracalnym postępem choroby, ale często oferującym pacjentowi względny
komfort na kilka czy kilkanaście następnych tygodni.
Autorzy wskazują na ograniczoną liczbę wykwalifikowanego personelu, umiejącego
podejmować leczenie oraz rozmowę z pacjentami po zabiegach resekcyjnych
z powodu choroby nowotworowej oraz przed jak trudnymi decyzjami staje lekarz
prowadzący i pacjent w trakcie planowania leczenia chirurgicznego. Brak
standardów postępowania w takich przypadkach utrudnia systemowe ujęcie
problemu.
Słowa kluczowe: jakość życia, nowotwory jamy ustnej
131
Jakość życia
Czynniki kształtujące jakość życia kobiet w wieku okołoi pomenopauzalnym
Factors influencing the quality of life of peri- and postmenopausal women
Dorota Żołnierczuk-Kieliszek, Teresa Bernadetta Kulik, Anna Pacian, Agata Stefanowicz
Dominika Oberda
Katedra Zdrowia Publicznego z Zakładem Medycyny Katastrof Akademii Medycznej w Lublinie, 20-093 Lublin, ul. Chodźki 1
I The research comprised 100 women aged from 45 to 64, the patients of
hospitals in Zamość (John Paul II Public Regional Hospital) and in Lublin
(Public Clinical Hospital No.4 and Cardinal Stefan Wyszyński Voivodship
Specialist Hospital). The survey was carried out from January to May 2006.
The research instrument used was the Women’s Health Questionnaire (WHQ)
supplemented with the questions concerning the sociodemographic data and
the state of health of the respondents as well as the administration of
hormone replacement therapy. The questionnaire was completed individually
and anonymously by the women. The data obtained underwent statistical
analysis using the median test (nonparametric correlations). In order to
discover the dependence between the features under examinations, the
Spearman’s Rank Correlation Test was used. The level of significance was
determined at p<0.05, indicating the existence of statistically significant
dependences.
The obtained results prove that the sociodemographic data that influence the
quality of life of perimenopausal woman in the most significant way include:
education, age and professional activity of women. A better quality of life was
revealed for better educated, younger and professionally active women. The
administration of hormone replacement therapy had an insignificant influence
on the quality of life of women. The only statistically significant dependence
was the fact that women who were using HRT had fewer problems with
menstrual disorders and irritable breasts.
W badaniu wzięło udział 100 kobiet w wieku od 45 do 64 lat pacjentek szpitali
w Zamościu (Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Papieża Jana
Pawła II) i w Lublinie (Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4
i Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego).
Badania przeprowadzono w okresie od stycznia do maja 2006 roku.
Narzędziem badawczym był kwestionariusz zdrowia kobiet – Women’s Health
Questionnaire (WHQ) uzupełniony o pytania dotyczące danych
socjodemograficznych i stanu zdrowia badanych kobiet oraz stosowania przez
nie hormonalnej terapii zastępczej. Był on wypełniany samodzielnie
i anonimowo przez kobiety. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej
wykorzystując test mediany (korelacje nieparametryczne). Do wykrycia
istnienia zależności między badanymi cechami użyto testu korelacji porządku
rang Spearmana. Przyjęto poziom istotności p<0,05, wskazujący na istnienie
istotnych statystycznie zależności.
Uzyskane wyniki dowodzą, że zmiennymi socjodemograficznymi
w najistotniejszy sposób wpływającymi na jakość życia kobiet w wieku
okołomenopauzalnym okazały się wykształcenie, wiek i praca zawodowa
kobiet. Wykazano lepszą jakość życia u kobiet lepiej wykształconych,
młodszych i pracujących zawodowo.
Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej miało niewielki wpływ na jakość
życia kobiet. Jedyną zależnością istotna statystycznie był fakt, ze kobiety
stosujące obecnie HTZ miały mniej problemów z zaburzeniami
miesiączkowania i nadwrażliwością piersi.
132
Środowisko człowieka a jego zdrowie
Sprawność funkcjonalna u osób w wieku podeszłym
w domach pomocy społecznej
Functional ability in old residents of elderly homes
Lucyna Płaszewska-Żywko, Piotr Brzuzan, Iwona Malinowska-Lipień, Teresa Gabryś
Wydział Ochrony Zdrowia Collegium Medicum UJ, Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa, 31-501 Kraków, ul. Kopernika 25
Aging population is a serious problem both in developed and developing
countries. About ten percent of the world population is > 60 years old. In
Poland the indicator of aging population (12% of persons > 60) was reached
in 1968. In the year 2000, about one in every six man and one in every five
woman were the elderly. The changes in the structure of population have
serious implications for the health of population and therefore there is a need
for the strategy to improve quality of life of elderly people and to maintain
their independency as long as possible.
The aim of the study was to evaluate self-care agency in the geriatric
residents of elderly homes and to identify factors contributing to it.
Material and methods. A sample of 102 residents of the elderly homes (67
females and 35 males), aged 65-96 (mean 76,2) years, without serious
chronic diseases was investigated. The following tools were used in the
study: 1) Questionnaire on health problems and self-perceived health, 2)
Geriatric Depression Scale (GDS), 3) Abbreviated Mental Test Score (AMTS),
4) Katz’s Activities of Daily Living (ADL) scale. Descriptive statistics and chisquare test were used in data analysis.
Results. The majority of the residents (71.5%) asserted that they decided to
live in the elderly home by themselves and for 60.8% this situation was
stressful. The self-perceived health in the study group was mostly described
as “not bad” (76.5%) or bad (13.7%), and only 9.8% defined their health as
good. The most frequent complaints were: pain (43%), fatigue (36.2%) and
sleep disturbances (34.3%). About half of the study group (51%) noticed the
impairment in memorization, 14.7% - in thinking and ability to decision
making and 13.7% in concentration within the last year. Impaired
memorization correlated with the age (p=0.033). The majority of the study
group was independent in the activities of living (5-6 in Katz’s scale) or
moderatly dependent (3-4 in Katz’s scale). Better scores were noticed in the
group aged below 75 years in comparison with older persons (p=0.084). The
better self-perceived health the more independence in ADL was observed
(p=0.048). In majority of residents the GDS revealed no depression or
moderate depresssion witch correlated with ADL (p<0.001). Age was also
related to dementia.
The results suggest that factors contributing to the dependence in ADL in the
study group were depression, mental ability, self-perceived health and age.
Key words: old people, functional ability, elderly home
Starzenie się społeczeństw jest poważnym problemem dotyczącym zarówno
państw wysoko rozwiniętych, jak i rozwijających się. Co dziesiąty mieszkaniec
świata ma obecnie 60 i więcej lat. Polska przekroczyła próg demograficznej
starości (12% ludzi w wieku >60 lat) w 1968r, a w 2000 roku co szósty
mężczyzna i co piąta kobieta byli ludźmi starymi (GUS, 2001). Taka zmiana w
strukturze populacji wywołuje społeczne i zdrowotne skutki i rodzi potrzebę
opracowania strategii poprawy jakości życia starzejącej się populacji, której
celem jest utrzymanie jak najdłużej samodzielnego funkcjonowania tych osób.
Celem badań było określenie jaka jest zdolność do samoopieki u osób w podeszłym wieku przebywających w Domach Pomocy Społecznej (DPS) oraz
zidentyfikowanie czynników wpływających na nią.
Materiał i metoda. Badania przeprowadzono wśród 102 pensjonariuszy (67
kobiet i 35 mężczyzn) DPS. Do badań kwalifikowano osoby powyżej 64 roku
życia, nie obciążone ciężkimi chorobami przewlekłymi. Wiek badanych wahał
się od 65 do 96 lat (średnio 76,2 lat). Zastosowano: 1) Kwestionariusz
wywiadu zawierający pytania dotyczące problemów zdrowotnych
i postrzegania własnego zdrowia 2) Geriatryczną Skalę Oceny Depresji
(GSOD), 3) Skrócony Test Sprawności Umysłowej (AMTS) 4) Skalę Oceny
Podstawowych Czynności w Życiu Codziennym – (Skala Katza). Zastosowano
elementy statystyki opisowej, a zależności pomiędzy wybranymi zmiennymi
oceniano przy pomocy testu chi-kwadrat.
Wyniki. Większość ankietowanych (71,5%) twierdziła, że dobrowolnie podjęła
decyzję o zamieszkaniu w DPS, a 60,8% przyznało, że przeżywa stres tym
związany. Badani przeważnie (76,5%) ocenili stan swojego zdrowia jako
przeciętny, 13,7% jako zły, a tylko 9,8% – bardzo dobry. Najczęściej
wymienianymi dolegliwościami były: ból (43%), zmęczenie (36,2%)
i zaburzenia snu (34,3%), 51% twierdziło, że w ostatnim roku obniżyła się
u nich zdolność zapamiętywania, 14,7% – myślenia i podejmowania decyzji
i 13,7% koncentracja uwagi. Pogorszenie zapamiętywania korelowało
z wiekiem badanych (p=0,033). Ponad połowa pensjonariuszy (57,8%)
korzystała z różnych form usprawniania (częściej osoby młodsze).
Zdecydowana większość (89,2%) była sprawna w zakresie czynności dnia
codziennego (5-6 pkt w skali Katza), a pozostałe osoby były umiarkowanie
niesprawne (3-4 pkt.), przy czym wartości maksymalne występowały częściej
u mężczyzn oraz w grupach wiekowych do 75 lat niż w starszych (p=0,084).
Im lepsza była samoocena stanu zdrowia, tym lepsza sprawność w skali Katza
(p=0,048). Większość badanych uzyskała w skali GSOD wyniki kwalifikujące
je do kategorii stanu prawidłowego lub umiarkowanej depresji i osiągali oni
znacznie lepsze wyniki w skali Katza, niż osoby z depresją ciężką (p<0,001).
Wraz z wiekiem badanych zwiększał się nieznacznie odsetek osób
z upośledzeniem umiarkowanym (AMTS).
Podsumowując, należy stwierdzić, że pewien wpływ na sprawność w zakresie
czynności dnia codziennego u badanych pensjonariuszy miały: nastrój,
sprawność umysłowa, samoocena własnego zdrowia i wiek.
Słowa kluczowe: wiek podeszły, sprawność funkcjonalna, dom pomocy
społecznej
133
Jakość życia
Diagnoza jakości życia i stanu zdrowia osób starszych
przebywających w zakładach opiekuńczo-leczniczych
The diagnosis of the quality of life and the health status of elderly patients dwelling in
health and welfare centres
Bożena Zboina2), Anna Pacian1,2), B. Ślusarska2,3), H. Król2)
1)
Katedra Zdrowia Publicznego z Zakładem Medycyny Katastrof Akademii Medycznej w Lublinie
Wydział Fizjoterapii, Pielęgniarstwa i Wychowania Fizycznego Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości
w Ostrowcu Świętokrzyskim
3)
Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa Akademii Medycznej w Lublinie
2)
Introduction. Health and welfare centres are the institutions established after
introducing the health protection reform. By means of long-term protection
they influence the improvement of elderly patients’ health status at the same
time shaping their quality of lives. The conditions of elderly patients’ health
state are intricate and dependent on various factors. On the one hand, they
are determined by the rate of natural ageing process, on the other hand, they
are decided by illnesses, experienced injuries and stress. It is improper to
express the whole range of dependencies that affect the health status of
individuals especially elderly people taking into consideration the state of
health based only on objective clinical data. Thus, it is essential to
supplement the data with the subjective opinion of patients’ perception of
health to obtain a satisfying picture of entirety of their psychophysical state
since it displays both objective and subjective aspects of health.
Aim of the work The diagnosis of the quality of life and the health status of
elderly patients dwelling in health and welfare centres.
Material and methods. The research was carried out in the Swiętokrzyskie
voivodship. The population under survey comprised of 243 elderly patients of
health and welfare centers. The research instrument was an international test
WHOQOL-Bref which enables to assess the quality of life within four different
areas. The statistic analysis was performed by means of Statistica 4.3 tool kit.
Results. Health status is an important factor of functioning of elderly people,
at the same time shaping their perception of the quality of life and influencing
all the fields of human existence. The determinants of health among elderly
people include: satisfaction with one's ability to lead a normal life, having
enough energy and strength for everyday life, physical fitness.
Key words: old age, health, quality of life, health and welfare centers
Wprowadzenie. Jednym z podmiotów powstałych po wdrożeniu reformy
ochrony zdrowia są zakłady opiekuńczo-pielęgnacyjne, które poprzez
proponowaną opiekę długoterminową wpływają na poprawę stanu zdrowia
a tym samym mogą kształtować jakość życia osób starszych. Uwarunkowania
stanu zdrowia osób starszych są złożone i zależne od wielu czynników.
Z jednej strony warunkuje je tempo naturalnego procesu starzenia, zaś z drugiej strony choroby, przebyte urazy, stres. Ocena zdrowia, zwłaszcza osób
starszych, oparta na danych klinicznych obiektywnych nie jest w stanie wyrazić całego zakresu zależności składowych, które wpływają na poczucie zdrowia w indywidualnych przypadkach. Postrzeganie zdrowia przez chorego
w podeszłym wieku należy więc uzupełnić o jego ocenę subiektywną. Tylko
taka ocena zdrowia stanowi zadowalający obraz całokształtu stanu psychofizycznego, gdyż odzwierciedla subiektywne i obiektywne aspekty zdrowia
w osobistej percepcji badanego.
Cel pracy. Diagnoza jakości życia i stanu zdrowia osób starszych
przebywających w zakładach opiekuńczo-leczniczych .
Materiał i metoda. Badania poprowadzono na terenie województwa
świętokrzyskiego. Badaną zbiorowość stanowiła grupa 243 starszych osób,
które przebywały w zakładach opiekuńczo-leczniczych. Narzędziem badawczym
był międzynarodowy test WHOQOL-Bref, który umożliwia otrzymanie profilu
jakości życia w zakresie czterech dziedzin. Analizę statystyczną przeprowadzono
przy użyciu pakietu statystycznego Statystica 4.3.
Wyniki. Ważnym czynnikiem funkcjonowania osób starszych, a tym samym
kształtującym poczucie jakości życia jest stan zdrowia, który wpływa na
wszystkie obszary funkcjonowania człowieka. Wyznacznikami zdrowia
u starszych osób okazały się: zadowolenie ze swoich możliwości prowadzenia
normalnego życia, posiadanie sił i "energii życiowej", sprawność ruchowa.
Istotne w ocenie sprawności ruchowej okazały się czynniki: lokomocja,
ograniczenia spowodowane bólem i możliwości prowadzenia normalnego życia.
Możliwości prowadzenia normalnego codziennego życia jest bardzo ważnym
czynnikiem poczucia jakości życia ujawniającym się we wszystkich obszarach
funkcjonowania osoby starszej, korzystającej z opieki długoterminowej.
Słowa kluczowe: starość, zdrowie, jakość życia, zakłady opiekuńczo-lecznicze
134
Środowisko człowieka a jego zdrowie
Wybrane aspekty jakości życia ludzi z chorobą zwyrodnieniową
stawów biodrowych
Selected aspects of quality of life of patients with joints’ degeneration disease
Dorota Jachimowicz-Wołoszynek1), Lucyna Tomicka2), Dorota Rogala1), Małgorzata Leźnicka1)
Żaneta Skinder1)
1)
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Collegium Medium im. L. Rydygiera w Bydgoszczy, Zakład Organizacji i Zarządzania w
Ochronie Zdrowia
2)
Studentka Wydziału Nauk Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Collegium Medium im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
Aim: The aim of this study was to approach the problem of quality of life
among people after the total hip-prosthesis implantation.
Method: To gain the research aim the Medical Outcomes Study 36-items
Short Form Health Survey (SF-36) was followed. Gathered data transformed
into unified points became an essence to analysis of the following elements of
life quality: physical activity, sore, vitality and mental health. Furthermore,
such variables as age and gender were selected to correlate among
respondents.
The study sample consisted of 41 people with hip-joint’s degeneration
disease, who were treated by total hip-joint allo-plasticity in Traumatic
Surgery and Orthopedics Department in the Public Specialized Health Care
Institution in Inowrocław. Questionnaires were filled up by the people one
year after the hip-prosthesis implantation. Research data were gathered from
26 women and 15 men.
Findings: The study findings revealed that the quality of life enhanced after
the treatment in each of studied subscales. Moreover, the physical activity
and mental health gained the upper level among men, whereas women
evaluated vitality in higher level. Furthermore, women experience pain more
often. Older people assess their vitality on higher level, whereas the younger
respondents gain better results in mental health and physical activity
dimensions as well as rarely experience pain and restrictions related to it.
Keywords: quality of life, hip-prosthesis, implantation, joints’ degeneration
disease
Cel: Celem badań była ocena jakości zycia ludzi z chorobą zwyrodnieniową
stawów biodrowych po wszczepieniu sztucznego stawu biodrowego.
Materiał: Do realizacji celu badań zastosowano kwestionariusz Medical
Qutcomes Study 36 – items Short Form Health Survey (SF-36). Uzyskane
dane po przetransformowaniu na ujednolicone punkty stanowiły podstawę do
analizy wykładników jakości życia, którymi były: funkcjonowanie fizyczne, ból
fizyczny, żywotność i zdrowie psychiczne. Dodatkowo przyjęto wiek i płeć jako
zmienne umożliwiające dokonanie porównań wśród badanych. Grupę
badawczą stanowiło 41 osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawu
biodrowego, leczonych metodą totalnej alloplastyki biodra na Oddziale
Chirurgii Urazowej i Ortopedii Publicznego Specjalistycznego ZOZ w
Inowrocławiu. Kwestionariusz wypełniały osoby będące jeden rok po
wymianie stawu biodrowego na sztuczny. W grupie badanej znalazło się 26
kobiet i 15 mężczyzn.
Wyniki: Przeprowadzone badania wykazały że jakość życia badanych po
zastosowanym leczeniu uległa poprawie we wszystkich badanych podskalach.
Mężczyźni oceniają wyżej funkcjonowanie fizyczne i zdrowie psychiczne,
kobiety zaś witalność. Kobiety częściej doświadczają bólu fizycznego. Gdy
uwzględniono wiek badanych okazało się, że starsze osoby wyżej oceniają
swoją żywotność, natomiast młodsi badani osiągają lepsze wyniki w sferze
zdrowia psychicznego i aktywności fizycznej, rzadziej też uskarżają się na ból i
ograniczenia z nim związane.
Słowa kluczowe: jakość życia, proteza biodra, wszczepienie, choroba
zwyrodnieniowa
135
Jakość życia
Ocena jakości życia pacjentów ze schizofrenią
Evaluation of quality of life of schizophrenic patients
Anna Hajduk, Joanna Owsianowska, Zdzisława Michałowska
Wydział Nauk o Zdrowiu, Samodzielna Pracownia Pielęgniarstwa Klinicznego, Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie
Schizophrenia is frequent psychiatric disease of varied symptomatic. It afflicts
young people of ages 15-30. During the course of disease patients are
subject to deep degradation in many areas of social, emotional and cognitive
life.
Purpose of research is attempt to evaluate quality of life of schizophrenic
patients treated at the 24 hrs. department of psychiatric hospital with
particular emphasis on evaluation of factors that influence quality of life of
patient.
Research included 80 patients treated for schizophrenia at the County
Psychiatric and Mental Hospital in Ciborz. Quality of Life Scale "Q" was used
for quality investigation. Rehabilitation Department of Psychiatric and
Neurological Institute in Warsaw adapted inquiry forms to polish
environment. Research shown that level of quality of life of treated patients
was low, oscilatory between discontent and insensibility.
There is a dependence between patient quality of life, level of incapability of
work, disease duration and length of treatment.
Schizofrenia jest częstym schorzeniem psychicznym o różnorodnej
symptomatyce. Dotyka ludzi młodych, najczęściej między 15-30 rokiem życia.
Wraz z rozwojem postępowania choroby, pacjenci ulegają coraz głębszej
degradacji w wielu sferach życia: społecznego, emocjonalnego, poznawczego.
Celem niniejszych badań była próba oceny jakości życia chorych na
schizofrenię, leczonych w oddziale całodobowym szpitala psychiatrycznego,
ze szczególnym uwzględnieniem oceny czynników wpływających na jakość
życia pacjenta.
Badaniem objęto 80 pacjentów chorujących na schizofrenię,
hospitalizowanych w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym dla Nerwowo
i Psychicznie Chorych w Ciborzu. Do badania jakości zastosowano Skalę
Jakości Życia „Q”. Kwestionariusz ankiety przystosowany został do warunków
polskich przez Zakład Rehabilitacji Instytutu Psychiatrii i Neurologii
w Warszawie. W wyniku badań stwierdzono, że poziom jakości życia
badanych pacjentów był niski, wahający się w granicach niezadowolenia
i obojętności (niezdecydowania).
Wyższy poziom jakości życia występował u kobiet niż u mężczyzn. Istnieje
również zależność pomiędzy jakością życia pacjenta, stopniem niezdolności
do pracy, czasem trwania choroby oraz długością leczenia.