ROK 1989- ROKIEM PRZEŁOMU - Szkoła Podstawowa nr 275

ROK 1989- ROKIEM PRZEŁOMU
Uczeń: W dniu 4 czerwca 2014 roku będziemy obchodzić Święto Wolności.
Jakiego wydarzenia ono dokładnie dotyczy ?
Rodzic: W tym dniu będziemy świętować 25 rocznicę pierwszych częściowo
wolnych wyborów w Polsce, które odbyły się w dniu 4 czerwca 1989 roku.
Jednakże cały 1989 rok możemy nazwać rokiem przełomu ponieważ w tym
roku miały miejsce trzy wydarzenia: obrady Okrągłego Stołu na początku tego
roku, wybory do Sejmu i Senatu w dniu 4 czerwca oraz utworzenie 12
września rządu przez wywodzącego się z opozycyjnej „Solidarności” premiera Tadeusza Mazowieckiego,
które przesądziły o zasadniczej zmianie sytuacji Polski.
Uczeń: W jakim wieku wtedy byłeś? Czy pamiętasz te wydarzenia?
Rodzic: W 1989 roku tak jak Ty teraz, ja również kończyłem szkołę podstawową, tyle że szkoła
podstawowa była 8-klasowa a nie 6-klasowa jak to ma miejsce obecnie. Byłem więc wtedy 2 lata starszy
od Ciebie. Mimo że miałem 15 lat bardzo dobrze pamiętam tamten okres. Polska niestety pod koniec lat
80-tych tonęła w długach. Kolejki stały po kartkowy cukier, mąkę czy benzynę. Po mięso nie było co stać
bo i tak go nie było, mimo że mieliśmy kartki również na ten towar. Te codzienne trudności oraz brak
osobistych perspektyw i niewiara, że cokolwiek się zmieni na lepsze w Polsce powodowało, że ludzie byli
przygnębieni i pozbawieniu złudzeń. Jedynie robotnicy z „Solidarności” ogłaszali strajki przeciwko takiej
sytuacji ale one były pacyfikowane przez służby bezpieczeństwa. Protesty jednak nie ustawały, a w
powiązaniu z coraz gorszą sytuacją gospodarczą kraju spowodowały zmianę stanowiska rządzących,
którzy zaprosili „Solidarność” na przedwiośniu 1989 roku do Okrągłego Stołu.
Uczeń: Co ustalono przy Okrągłym Stole?
Rodzic: Przy Okrągłym Stole ustalono, że „Solidarność” zostanie zalegalizowana, a w zamian za to
weźmie udział w nie w pełni wolnych wyborach, w których to dotychczasowa władza miała
zagwarantowaną większość. Powstały również projekty reform kilkunastu dziedzin życia publicznego,
które miały zostać wdrożone zaraz po wyborach.
Uczeń: Kiedy odbyły się te wybory?
Rodzic: Odbyły się one 4 czerwca 1989.
Uczeń: Co one dały, skoro władza miała zagwarantowaną większość?
Rodzic: Wybory miały stworzyć okazję, aby Polacy mieli możliwość wyrażenia swojej opinii poprzez
kartkę wyborczą. Opozycyjna „Solidarność” nie mogła ich wygrać, ale niespodziewanie zarówno dla
obozu rządowego jak i samej „Solidarności” zdobyła ona prawie wszystko, co było możliwe. Senat, do
którego wybory były wolne, z jednym wyjątkiem został obsadzony przez kandydatów „Solidarności”. W
wyborach do Sejmu gdzie opozycja mogła wystawić swoich kandydatów tylko w 35% okręgów wszystkie
możliwe mandaty poselskie zostały wygrane przez kandydatów rekomendowanych przez „Solidarność”.
Wynik wyborczy jak już wcześniej wspomniałem zaskoczył wszystkich. Po tych wyborach władza straciła
pewność siebie. Ustalenia Okrągłego Stołu przestały mieć jakiekolwiek znaczenie. Uzgodniono bowiem,
że władza pozostanie niezmieniona, a rola „Solidarności” jako legalnej opozycji parlamenteranej miała
ograniczać się do kontroli poczynań rządu oraz wspierania dalszych reform. Wynik wyborów uzmysłowił
jednak wszystkim jak wymuszony i niereprezentacyjny jest skład Sejmu, co doprowodziło trzy miesiące
później do powstania pierwszego po wojnie rządu z niekomunistycznym premierem. Staliśmy się
fenomenem na cały świat albowiem w bezkrwawy sposób pozbyliśmy się znienawidzonego systemu, a
nominacja opozycjonisty Tadeusza Mazowieckiego na premiera była uwieńczeniem tego zwycięstwa,
które teraz obchodzimy jako Święto Wolności w rocznicę wyborów z 4 czerwca 1989 roku. Lawina
zmian potoczyła się jeszcze dalej, bo na jesieni tego roku zaczęły sie rozpadać jak grzyby po deszczu
niedemokratyczne rządy innych państw w naszym regionie.
Uczeń: Jak ważny dla Ciebie był ten okres i jaki miał wpływ na dalsze losy Polski?
Rodzic: Jak sama dobrze wiesz od wczesnej młodości interesowałem się zarówno historią Polski jak
również jej dziejami współczesnymi. Jednym słowem pomimo bardzo młodego wieku przemiany 1989
roku były dla mnie bardzo ważne. Widziałem na własne oczy jak umierał totalitaryzm oraz jak rodziła się
demokracja w naszym kraju. Nawiedza mnie też kilka innych refleksji związanych z owym
wydarzeniem. Uważam bowiem, że gdyby nie tamte wydarzenia, Związek Radziecki by się tak szybko nie
rozpadł a Polska nie rozpoczęłaby się integrować z resztą Europy, czego końcowym efektem jest nasze
członkostwo w Unii Europejskiej i NATO. Dzisiaj patrząc na Ukrainę, która jak Polska w 1989 roku chce
sama decydować o swoim losie, jestem bardzo szczęśliwy, że udało się tego dokonać bez rozlewu krwi.
Dostrzegam też wiele mankamentów, takich jak bezrobocie czy ubóstwo, które gnębią nasz kraj po 1989
roku i które należy usunąć. Jednak nie niszczmy dotychczasowych dokonań, poprawiajmy co jest złe i
wyznaczajmy drogę następnym pokoloniom w budowie bezpiecznej i sprawiedliwej Polski.
Uczeń: Tato, czy posiadasz jakieś pamiątki z tamtego okresu?
Rodzic: Mam kilka pamiątek z tamtego okresu. Posiadam pierwszy numer Gazety Wyborczej, wówczas
jedynej niezależnej gazety w całym kraju. Mam też kilka ulotek wyborczych „Solidarności” z tamtego
okresu, które jak chcesz możesz pokazać Pani Nauczycielce, swoim kolegom i koleżankom na lekcji
historii.