Mapa akustyczna m. Żory - załącznik nr 1

Gmina Miejska śory
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory,
po których przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Załącznik nr 1
Operat techniczny z wykonanych prac
Gliwice, listopad 2011 r.
Dane ogólne
Ekspertyza nr:
407/AE/2011
Zleceniodawca:
Gmina Miejska śory
44-240 śory, Al. Wojska Polskiego 25
Nr zlecenia wewnętrznego: U/BW-13334/OR
Nr umowy/zamówienia:
IS.6250.2.2011.DS wg UM śory
Realizacja mapy akustycznej
INSTYTUT TECHNIKI GÓRNICZEJ
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
Prowadzący zadanie:
dr inŜ. Marek PIERCHAŁA
Techniki GIS:
mgr inŜ. Aneta AUGUSTYN
mgr inŜ. ElŜbieta SŁABOŃ
Akustyka:
mgr inŜ. Aneta AUGUSTYN
dr inŜ. Marek PIERCHAŁA
mgr inŜ. ElŜbieta SŁABOŃ
mgr inŜ. Arkadiusz ŚLUSAREK
Weryfikacja:
dr inŜ. Edward PIECZORA
Zakład Badań Środowiska i Usług Projektowych
EKOPROJEKT Sp. z o.o.
Pomiary akustyczne:
Włodzimierz ZASTAWNY
Arkadiusz CIEPLIŃSKI
EKSPERTYZA
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Nr opracowania
407/AE/2011
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
Str. 3/11
Spis treści
1.
Przebieg realizacji prac ....................................................................................................... 4
2.
Dane wejściowe .................................................................................................................. 5
3.
Pomiary akustyczne ............................................................................................................ 6
4.
Narzędzia wykorzystywane do tworzenia mapy................................................................. 7
5.
Literatura ............................................................................................................................. 9
EKSPERTYZA
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Nr opracowania
407/AE/2011
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
1.
Str. 4/11
Przebieg realizacji prac
Mapa akustyczna realizowana była na podstawie umowy IS.6250.2.2011.DS z dnia
10.10.2011 r. Podstawą opracowania mapy akustycznej, było opracowanie NMT
(numerycznego modelu terenu). Model ten wykonano na podstawie ortofotomapy (zdjęć
lotniczych o dokładność 3 px=10 cm, w układzie 2000 strefa 6 zapisanej w formacie TIFF
z georeferencjami). Model uzupełniono kolejno o informacje na temat zagospodarowania
przestrzennego (z plików MapInfo dostarczonych przez UM śory), pochodzące
z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Kolejno dane GIS uzupełniono
o dane pochodzące z pomiarów bezpośrednich, w tym przed wszystkim o strukturę i natęŜenie
ruchu, a takŜe o parametry odzwierciedlające stan drogi oraz liczbę mieszkańców
w poszczególnych budynkach podlegających ochronie przed hałasem. Pomiary bezpośrednie
wykonało Laboratorium Badań Środowiska Zakład Badań Środowiska i Usług Projektowych
EKOPROJEKT Sp. z o.o.
Kalibracja modelu obliczeniowego prowadzona była w oparciu o wyniki pomiarów
akustycznych prowadzonych w ramach badań bezpośrednich. Procedura ta potwierdziła
poprawność opracowania modelu rozprzestrzeniania się dźwięku. Po zakończeniu kalibracji
modelu rozprzestrzeniania się dźwięku obliczono rozkład pola akustycznego na poziomie
+ 4,0 m n.p.t. z krokiem siatki obliczeń 10 x 10 m, przy liczbie odbić 3. Obliczenia
przeprowadzono dla wskaźników: LDWN, LD, LW, LN. Na podstawie obliczeń dla wskaźników
LDWN, LN wygenerowano następujące mapy akustyczne:
• mapę emisyjną,
• mapę imisyjną,
• mapę wraŜliwości akustycznej obszarów,
• mapę przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku
• mapę rozmieszczenia ludności eksponowanej na hałas,
• mapę zagroŜeń specjalnych z elementami imisji,
• mapę rozkładu wskaźnika M,
Nr opracowania
EKSPERTYZA
407/AE/2011
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Str. 5/11
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
Ponadto wygenerowano takŜe mapę proponowanych kierunków zmian zagospodarowania
przestrzennego.
2.
Dane wejściowe
W zakresie informacji o terenie wykorzystano materiały pochodzące z zasobów
jednostek administracyjnych, jak równieŜ informacje pozyskane z pomiarów własnych.
W poniŜszej tabeli 10 przedstawiono bazy danych wykorzystane do budowy modelu
obliczeniowego.
Tabela 1.
Bazy danych wykorzystane do budowy modelu obliczeniowego.
Nazwa systemu
Ortofotomapa
Miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego
Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego
Ewidencja ludności
Liczba osób przebywających
w obiektach oświatowych
i szpitalach
Oprogramowanie,
formaty plików
Dysponent bazy
format tiff
z georeferencjami
*.tif, *.tfw
Urząd Miejski
Al. Wojska Polskiego 25
44-240 śory
format mapinfo i PDF
*.tab, *.pdf
Urząd Miejski
Al. Wojska Polskiego 25
44-240 śory
format Excel
*.xlsx
Urząd Miejski
Al. Wojska Polskiego 25
44-240 śory
Pomiary hałasu komunikacyjnego
dla dróg Miasta śory
format PDF
*.pdf
Wykaz interwencji i skarg
zgłoszonych do Urzędu Miasta
w śorach
format Excel
*.xlsx
Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska
w Katowicach
ul. Powstańców 41a,
40-024 Katowice
Urząd Miejski
Al. Wojska Polskiego 25
44-240 śory
Dodatkowo powyŜsze dane zostały uzupełnione o pomiary własne w zakresie pomiarów
poziomów dźwięku, pomiarów struktury i natęŜenia ruchu oraz inwentaryzacji w terenie.
EKSPERTYZA
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Nr opracowania
407/AE/2011
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
3.
Str. 6/11
Pomiary akustyczne
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska pomiary emisji dźwięku powinny być
wykonane przez akredytowane laboratorium w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.
o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204 poz. 2087, z późn. zm). W związku
z powyŜszym pomiary emisji dźwięku zostały wykonane przez Laboratorium Badań
Środowiska Zakład Badań Środowiska i Usług Projektowych EKOPROJEKT Sp. z o.o.
Przebieg badań oraz ich wyniki zestawiono w Sprawozdaniu Nr 627/11 z badań hałasu
w środowisku ogólnym, które stanowi załącznik do niniejszego opracowania. PoniŜsza tabela
11 przedstawia zestawienie wyników pomiarów wykonanych dla potrzeb realizacji mapy.
Zestawienie wyników pomiarów
Tabela 2.
Poziom emisji dźwięku w punktach pomiarowych
Oznaczenie
punktu pom.
P1
P2
P3
P4
P5
P6
P7
P8
P9
P10
P11
P12
P13
P14
P15
P16
P17
P18
P19
P20
P21
P22
P23
LAeq,D
dB
70,4
72,2
73,7
71,9
74,5
74,7
77,9
69,3
70,9
69,3
68,1
66,4
64,3
68,9
66,5
64,3
69,0
69,1
69,8
68,9
69,3
69,8
68,9
LAeq,N
dB
64,1
67,3
67,7
65,4
67,4
68,8
71,8
63,2
65,6
64,1
60,2
60,3
57,3
61,8
60,3
57,9
63,0
64,1
63,1
62,7
63,3
62,9
61,1
EKSPERTYZA
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Nr opracowania
407/AE/2011
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
Tabela 2.
Poziom emisji dźwięku w punktach pomiarowych - c.d.
Oznaczenie
punktu pom.
P24
P25
P26
P27
P28
P29
P30
4.
Str. 7/11
LAeq,D
dB
68,2
70,6
70,9
71,9
61,4
63,4
63,3
LAeq,N
dB
55,1
64,6
63,3
66,4
55,7
56,8
57,0
Narzędzia wykorzystywane do tworzenia mapy
Do analizy danych przestrzennych wykorzystano bezpłatne (Open Source)
oprogramowanie Quantum Gis 1.7.2 Wrocław (QGIS). QGIS jest dostępny na licencji GNU
General Public License.
Podstawowymi formatami plików wykorzystywanych przez QGIS jest: dla danych
wektorowych format SHAPEFILE (*.shp) oraz format MAPINFO TAB (*.tab), natomiast dla
danych rastrowych format GEOTIFF (*.tif i *.tfw). Wykorzystywanym układem odniesienia
jest układ współrzędnych płaskich prostokątnych PUWG 2000.
Podstawą systemu danych przestrzennych jest Numeryczny Model Terenu (NMT) wraz
z budynkami, drogami, granicami terytorialnymi, ekranami akustycznymi, punktami pomiaru
hałasu. Dodatkowo wprowadzono dane opisowe obiektów:
•
atrybuty budynków (liczba mieszkańców, adres, ilość kondygnacji, typ budynku),
•
atrybuty odcinków dróg (nazewnictwo, stan i typ nawierzchni),
•
atrybuty ekranów akustycznych (typ, wysokość).
Numeryczny Model Terenu utworzono na podstawie ortofotomapy o dokładność 3 px=10 cm,
w układzie 2000 strefa 6 zapisanej w formacie TIFF z georeferencjami otrzymanych z Urzędu
Miasta śory, jak równieŜ na własnej inwentaryzacji analizowanego terenu. Miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego zapisany w formacie MapInfo Tab.
Model wysokościowy składa się z punktów wysokościowych, a takŜe obiektów kubaturowych
i powierzchniowych, tj. budynków, dróg, cieków wodnych, zieleni wysokiej.
Nr opracowania
EKSPERTYZA
407/AE/2011
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Str. 8/11
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
Do
przeprowadzenia
obliczeń
rozkładu
pola
akustycznego
w
środowisku
wykorzystano oprogramowanie SoundPlan w wersji 7.1 amerykańskiej firmy SoundPLAN
International LLC. Licencja na powyŜsze oprogramowanie (#4911 i #4854) wydana dla
KOMAG Gliwice. Pakiet oprogramowania SoundPlan wykonuje obliczenia zgodnie z metodą
zalecaną przez ISO 9613-2 oraz NMPB Routes – 96 – metodą francuską.
Wymienione elementy tworzą zwartą powierzchnię i pokrywają 100% analizowanego
obszaru. Aktualność numerycznego modelu terenu określa się na kwiecień 2011 r.
EKSPERTYZA
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Nr opracowania
407/AE/2011
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
5.
Str. 9/11
Literatura
Ustawy
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227)
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880)
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.
U. 2003 nr 80 poz. 717)
Rozporządzenia
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 nr 120 poz. 826)
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań
w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii
przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem
(Dz. U. 2011 nr 140 poz. 824)
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie rodzajów
wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych,
linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane
właściwym organom ochrony środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji
(Dz. U. 2003 nr 18 poz. 164)
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań
w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej
wody (Dz. U. 2008 nr 206 poz. 1291)
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie
szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska
przed hałasem (Dz. U. 2002 nr 179 poz. 1498)
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu
ustalania wartości wskaźnika hałasu L (DWN) (Dz. U. 2010 nr 215 poz. 1414)
Nr opracowania
EKSPERTYZA
407/AE/2011
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Str. 10/11
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie
szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i
sposobu prezentacji (Dz. U. 2007 nr 187 poz. 1340)
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie rodzajów
wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych,
linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane
właściwym organom ochrony środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji
(Dz.U. 2003 nr 18 poz. 164)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego
systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. 2000 nr 70 poz. 821)
Dyrektywy
• Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca
2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku
(Dz. U. WE L 189 z dnia 18 lipca 2002r.)
• Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 14 marca 2007 r.
ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej
(INSPIRE), (Dz. U. L 108 z 25.4.2007)
Dokumenty Normalizacyjne
• PN-ISO 1996-1:1999 Akustyka. Opis i pomiary hałasu środowiskowego. Podstawowe
wielkości i procedury.
• PN ISO1996-2:1999/A1:2002
Akustyka.
Opis
i
pomiary
hałasu
środowiskowego. Zbieranie danych dotyczących sposobu zagospodarowania terenu
• PN-ISO 9613-2:2002 Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni
otwartej. Ogólna metoda obliczania
• PN-EN ISO 3746:2011Akustyka. Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej
i poziomów energii akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia
akustycznego. Metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni
pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk.
EKSPERTYZA
Mapy akustycznej dla dróg Miasta śory, po których
Nr opracowania
407/AE/2011
Data opracowania
przejeŜdŜa ponad 3.000.000 pojazdów rocznie
Zakład Wibroakustyki Stosowanej
Str. 11/11
Opracowania i Publikacje
• Wytyczne opracowania map akustycznych. Pod redakcją R. Kucharskiego, wydane
w ramach projektu zamówionego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska nr
2005/017-488.03.04 „Wzmocniony monitoring hałasu i substancji zuboŜających
warstwę ozonową” przez Instytut Ochrony Środowiska, zakład Akustyki Środowiska,
Warszawa 2006r.
• Makarewicz R. „Hałas w Środowisku” Ośrodek Wydawnictw Naukowych Poznań
1996r.
• „Wykorzystanie Map akustycznych w działaniach związanych z planowaniem
Przestrzennym”: mgr inŜ. Marcin DĄBROWSKI, IV Międzynarodowa Konferencja
Naukowa „Systemy Wspomagania w Zarządzaniu Środowiskiem” Ekonomika
i Organizacja Przedsiębiorstwa nr 6/2007