prof. zw. dr hab. Jan Jachymek prof. zw. dr hab. Aleksander Łuczak

Recenzenci:
prof. zw. dr hab. Jan Jachymek
prof. zw. dr hab. Aleksander Łuczak
Redakcja
Dorota Pasiak-Wąsik
© Copyright by Arkadiusz Indraszczyk, Siedlce 2014
© Copyright by Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2014
© Copyright by Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce 2014
Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości
bądź części niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji
(drukarskiej, fotograficznej, komputerowej i in.),
wymaga pisemnej zgody Autora i Wydawcy
ISBN: 978-83-7901-008-0
ISBN: 978-83-7051-732-8
Wydawcy:
Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego
02-730 Warszawa, al. Wilanowska 204
tel./fax: (22) 843 38 76, 843 78 73
e-mail: [email protected] www.mhprl.pl
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Wydawnictwo
08-110 Siedlce, ul. Bema 1, pok. 26
tel. (25) 643 15 20
e-mail: [email protected]
www.wydawnictwo.uph.edu.pl
e-mail: [email protected] www.insib.uph.edu.pl
Realizacja na zlecenie wydawcy
OFI – Krzysztof Gawrychowski
Spis treści
Wykaz skrótów partii politycznych, instytucji i organizacji . . . . . . . . . . . . . . 9
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Rozdział I. Poglądy ludowców na Europę (do 1918 r.) . . . . . . . . . . . . . . .
1. Europa w koncepcjach prekursorów polskiego ruchu ludowego . . . . . .
2. Plany federalizacji Austro-Węgier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Projekt federalizacji Europy Związku Młodej Polski Ludowej . . . . . . . .
4. Wobec neoslawizmu i Mitteleuropy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
33
33
52
64
67
Rozdział II. Koncepcje integracji w latach 1918–1939. . . . . . . . . . . . . . . 77
1. Idee i koncepcje integracyjne w pierwszych latach Niepodległej . . . . . . 77
2. Idee panslawistyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
3. Stany Zjednoczone Europy Stronnictwa Chłopskiego . . . . . . . . . . . . . . . 89
4. Unia polsko-czechosłowacka i inne idee PSL „Piast”
i Stronnictwa Ludowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
5. Integracja w myśli Międzynarodowego Biura Agrarnego . . . . . . . . . . . 108
6. Koncepcje Jerzego Kuncewicza i Stanisława Thugutta . . . . . . . . . . . . . .114
Rozdział III. Ku federacji środkowoeuropejskiej. Koncepcje w czasie
II wojny światowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Wobec rządowych planów federacji środkowoeuropejskiej . . . . . . . . .
2. W międzynarodowych organizacjach i projektach prointegracyjnych .
2.1. W Grupie Liderów Chłopskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. W tzw. Komisji Andrewsa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. W Klubie Naddunajskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Koncepcje i działania Jerzego Kuncewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Ludowcy a Federacja Słowian Zachodnich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Ludowcy w kraju wobec integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.1. W Centralnym Kierownictwie Ruchu Ludowego i Stronnictwie
Ludowym „Roch” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. W centralnych władzach Polskiego Państwa Podziemnego . . . . . .
5.3. Związek Pracy Ludowej „Orka” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.4. Chłopska Organizacja Wolności „Racławice”. . . . . . . . . . . . . . . . .
5.5. Młody Las . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
131
133
144
144
150
152
157
199
209
209
227
229
236
238
7
Spis treści
Rozdział IV. Wobec integracji w podzielonej Europie . . . . . . . . . . . . . .
1. Polskie Stronnictwo Ludowe na emigracji wobec
integracji europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. W myśli programowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Koncepcje polityków i działaczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Zielona Międzynarodówka jako droga do integracji . . . . . . . . . . .
1.4. Wobec procesów integracji w Europie Zachodniej . . . . . . . . . . . . .
2. Inne ugrupowania ludowe na emigracji a integracja europejska . . . . . .
2.1. Stronnictwo Ludowe „Wolność” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Polskie Stronnictwo Ludowe – Odłam Jedności Narodowej. . . . . .
3. Ludowcy na emigracji w organizacjach prointegracyjnych . . . . . . . . .
3.1. Rozwój ruchu federalnego w Europie po 1945 r. . . . . . . . . . . . . . .
3.2. W Ruchu Młodych Federalistów Europy Środkowo-Wschodniej/
Federalistach Europy Środkowo-Wschodniej . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. W Związku Polskich Federalistów w Stanach Zjednoczonych
i w Londynie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. W Ruchu Europejskim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Zjednoczone Stronnictwo Ludowe a integracja europejska . . . . . . . . . .
Rozdział V. Wobec integracji ze Wspólnotami Europejskimi/Unią
Europejską po 1989 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Ludowcy na emigracji wobec integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Polskie Stronnictwo Ludowe wobec integracji
z Unią Europejską i NATO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Kierunki polityki zagranicznej RP i system bezpieczeństwa
zbiorowego w Europie i na świecie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Uwarunkowania wstąpienia do Unii Europejskiej. . . . . . . . . . . . . .
2.3. Warunki integracji i postawa wobec prowadzonych negocjacji . . .
2.4. Znaczenie „wielkiego rozszerzenia” i zadania Polski w Unii . . . . .
2.5. Model integracji – model Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.6. Działalność posłów PSL w Parlamencie Europejskim . . . . . . . . . .
3. Partie secesyjne z PSL wobec integracji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Partia Ludowo-Demokratyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Stronnictwo „Piast” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykaz tabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Indeks nazwisk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
241
244
246
253
271
273
278
278
283
286
286
291
299
304
309
315
320
326
327
332
335
346
350
371
384
384
387
397
409
439
441