ŚWIATOWY DZIEŃ BEZ TYTONIU – 31 MAJ 2014

ŚWIATOWY DZIEŃ BEZ TYTONIU –
31 MAJ 2014
Założenia tegorocznej kampanii WHO dotyczą działań przekonania rządów poszczególnych państw
o podwyższanie akcyzy do poziomu, który docelowo zmniejszyłby konsumpcję wyrobów tytoniowych.
Każdego roku palenie powoduje śmierć prawie 6 milionów ludzi na całym świecie, z których ponad
600 tys. to osoby niepalące, które umierają, jako bierni palacze. Jeżeli teraz nie zostaną podjęte
odpowiednie kroki, chociażby taki jak ten, który proponuje WHO, roczna liczba ofiar używania
tytoniu może wzrosnąć do ponad 8 mln w 2030 r. (w tym ok. 80% w krajach o niskich i średnich
dochodach).
W ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu odbędą się działania mające na celu
podnoszenie świadomości na temat skutków zdrowotnych wynikających z czynnego i biernego
palenia tytoniu:
 podczas „Dni Dąbrowy Górniczej” w Parku Hallera (punkt informacyjno – konsultacyjny oraz
badanie smokolaizerem);
 w NZOZ „Medyk” w Będzinie zorganizowany zostanie punkt informacyjno – konsultacyjny oraz
badania spirometryczne;
 z okazji w/w dnia w Zespole Szkół Sportowych w Dąbrowie Górniczej odbędą się konkursy
plastyczne, sprawnościowe oraz spektakl teatralny przygotowany przez młodzież szkolną.
Informacja prasowa
Kopenhaga, 27 maja 2014
Opodatkowanie tytoniu ratuje życie
Podnoszenie cen na tytoń poprzez zwiększanie opodatkowania jest najbardziej skuteczną metodą ograniczenia jego
konsumpcji, a co za tym idzie, ratowania życia. Palenie tytoniu stanowi główną przyczynę zgonów, zabijając rocznie ok.
6 mln ludzi na całym świecie, w tym 1, 6 mln w samym Europejskim Regionie WHO. Jest ono również główną
przyczyną chorób niezakaźnych takich jak rak płuca czy choroby serca.
Według szacunków WHO, jeżeli wszystkie kraje podwyższyłyby poziom opodatkowania papierosów o 50%,
spowodowałoby to spadek liczby osób palących o 49 mln oraz zapobiegłoby co najmniej 11 mln zgonów
spowodowanych paleniem. Zwiększenie podatków na wyroby tytoniowe tak, żeby ich cena wzrosła średnio o ok. 10%,
spowodowałoby ograniczenie konsumpcji o 4% w krajach o wysokich dochodach oraz o około 5% w krajach o niskich i
średnich dochodach. WHO zaleca, żeby udział podatku stanowił minimum 75% ceny detalicznej najbardziej popularnej
marki papierosów. Z 53 krajów w Europejskim Regionie WHO, 26 już wdrożyło takie rozwiązanie. To sprawia, że w
porównaniu do innych regionów WHO, Europa jest zdecydowanym liderem w kwestii opodatkowania i wysokości cen
wyrobów tytoniowych.
„Podatki nigdy nie cieszyły się popularnością, jednakże są naszym najsilniejszym sprzymierzeńcem w walce o życie
poprzez kontrolę sprzedaży wyrobów tytoniowych. W 26 na 53 kraje członkowskie udział podatku stanowi 75% lub
więcej ceny detalicznej papierosów. Będziemy zachęcać pozostałe 27 krajów do pójścia w ich ślady. Opodatkowanie
wyrobów tytoniowych ratuje życie i jednocześnie przynosi dochody, które kraje członkowskie mogą zainwestować w
ochronę zdrowia publicznego: to jest rozwiązanie korzystne dla obu stron” powiedziała Zsuzsanna Jakab, Dyrektor
Biura Regionalnego WHO na Europę.
Podwyżki cen papierosów poprzez podniesienie podatków zazwyczaj przynoszą największe korzyści zdrowotne ludziom
z najmniej zasobnym portfelem, w tym młodzieży. Wpływ wzrostu cen na młodych ludzi jest na tyle znaczący, że
powoduje ograniczenie konsumpcji tytoniu 2-3 razy bardziej niż wśród dorosłych. Badania przeprowadzone w 2010
roku w 20 krajach o niższych i średnich dochodach pokazują, że wzrost cen o 10% wpłynąłby na zmniejszenie
konsumpcji wyrobów tytoniowych u młodzieży w wieku ok. 14 lat o 18% (to aż trzykrotnie więcej niż w przypadku
ludzi dorosłych).1
Globalne szacunki WHO pokazują, że jeśli podatki wzrosłyby o 50% za opakowanie, rządy zyskałyby dodatkowe 101
mld dolarów przychodów - środki, które mogłyby zostać przeznaczone na zwalczanie chorób nowotworowych, chorób
układu krążenia i innych chorób niezakaźnych, zmniejszając tym samym obciążenie systemów opieki zdrowotnej, które
zazwyczaj dysponują niewystarczającymi środkami.
Korzyści zdrowotne są łatwo mierzalne
Mnóstwo korzyści wynika z zaprzestania palenia, a w odniesieniu do wielu poważnych chorób korzyści te pojawiają się
już krótko po rzuceniu nałogu. Zaledwie po roku, ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca w przypadku byłych
palaczy jest nawet o połowę mniejsze niż w przypadku osoby palącej. Od 5-15 lat po rzuceniu palenia ryzyko udaru
mózgu zostaje zredukowane do poziomu występującego u niepalących. Po 10 latach od rzucenia palenia ryzyko raka
płuc spada o połowę w porównaniu z osobą palącą, a w przypadku raka jamy ustnej, gardła, przełyku, pęcherza
moczowego, szyjki macicy i trzustki prawdopodobieństwo zachorowania zmniejsza się.
Przykłady z krajów
W Turcji, od 2008 roku podatek akcyzowy na tytoń stale wzrastał aż do obecnych 84,2%. Wzrostowi temu towarzyszyło
wprowadzanie w życie innych, powiązanych regulacji prawnych, takich jak zakaz palenia tytoniu w pomieszczeniach
1
Kostova D, Ross H, Blecher E, Markowitz S. Prices and cigarette demand: evidence from youth tobacco use in developing countries
[Ceny a popyt na papierosy: na podstawie badao nad używaniem wyrobów tytoniowych wśród młodzieży w krajach rozwijających
się], Cambridge MA: National Bureau of Economic Research; 2010 (NBER Working Paper #15781).
zamkniętych czy reklamowania wyrobów tytoniowych. W efekcie, między 2008 a 2012 rokiem, nastąpił spadek liczby
palących o 13%, co oznaczało zmniejszenie dorosłych osób palących z 31, 2% do 27,1%.
Francja również odniosła znaczne zdrowotne i gospodarcze korzyści z opodatkowania wyrobów tytoniowych. W latach
1990 do 2005, rząd francuski znacząco i stale zwiększał podatki, potrajając w ten sposób ceny papierosów (przy
uwzględnieniu inflacji). Doprowadziło to do zmniejszenia sprzedaży o ponad 50%. Pozytywny wpływ tego drastycznego
ograniczenia konsumpcji wyrobów tytoniowych pojawił się już po kilku latach w postaci zmniejszenia liczby
umieralności na raka płuc wśród młodych mężczyzn. Liczba zgonów wśród mężczyzn w wieku 35-44 lata spadła od
1996 r. o 50%. (patrz: rys.1). Po okresie stabilizacji stawek podatkowych w latach 2005 – 2009, od 2010 roku Francja
ponownie zaczęła systematycznie zwiększać podatki.
Rys. 1: Ceny (rosnące w wyniku wzrostu podatku) oraz wskaźnik umieralności z powodu raka płuc, Francja, 1950–2010
Źródło:
Wykres wykorzystuje dane z publikacji Hill C. Prévention et dépistage des cancers [Cancer prevention and screening].
Bulletin du Cancer. 2013;100:6.
Postęp we wdrażaniu Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu
W grudniu 2013 r. europejskie państwa członkowskie podpisały Deklarację z Aszchabadu, która zobowiązuje je do
zintensyfikowania wysiłków na rzecz pełnego wdrożenia Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu,
poprzez działania uderzające zarówno w podaż jak i popyt na wyroby tytoniowe. Deklaracja została podpisana w
Aszchabadzie (Turkmenistan) podczas Europejskiej Konferencji Ministerialnej WHO ds. Zapobiegania i Kontroli
Chorób Niezakaźnych w kontekście strategii Zdrowie 2020.
W celu pozyskania dalszych informacji, należy skontaktować
się z:
Tina Kiaer
Communications Officer
WHO Regional Office for Europe
UN City, Marmorvej 51
2100 Copenhagen Ø, Denmark
Tel.: +45 45 33 67 40, +45 30 36 37 76 (mobile)
Email: [email protected]
Kristina Mauer-Stender
Programme Manager, Tobacco
WHO Regional Office for Europe
UN City, Marmorvej 51
2100 Copenhagen Ø, Denmark
Tel.: +45 45 33 67 74, +45 24 98 39 90 (mobile)
Email: [email protected]
Przydatne strony internetowe:
Deklaracja z Aszchabadu dot. Zapobiegania i Kontroli Chorób Niezakaźnych w kontekście strategii Zdrowie 2020
http://www.euro.who.int/en/media-centre/events/events/2013/12/ashgabat-conference-on-noncommunicablediseases/documentation/declaration/ashgabat-declaration-on-the-prevention-and-control-of-noncommunicable-diseasesin-the-context-of-health-2020
Światowy Dzień bez Tytoniu
http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/tobacco/world-no-tobacco-day/2014-raise-taxes-on-tobacco