W sprawie zgodności z prawem obligatoryjnego

Analiza
Wrzesieo 2011
W sprawie zgodności z
prawem obligatoryjnego
systemu przekazywalnych
koncesji połowowych
W sprawie zgodności z prawem obligatoryjnego systemu przekazywalnych koncesji połowowych
ClientEarth Wrzesieo 2011
1.
Wstęp
1.
Przedstawiony przez Komisję Europejską 13 lipca 2011 r. projekt reformy Wspólnej Polityki
Rybołówstwa1 wprowadza nowy obowiązkowy mechanizm zarządzania prawami dostępu do
zasobów morskich2, określony przez Komisję jako system „przekazywalnych koncesji
połowowych” (dalej: TFC, skrót od angielskiej nazwy tej instytucji).
2.
Niniejsze wystąpienie wskazuje argumenty świadczące o tym, iż ustanowienie
obowiązkowego systemu opartego na TFC stanowi naruszenie art. 345 Traktatu o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz jest sprzeczne z podstawowymi zasadami
unijnego prawa: proporcjonalności i pomocniczości.3
Naruszenie art. 345 TFUE
3.
Naszym zdaniem, przekazywalne koncesje połowowe, w świetle prawa przynajmniej części
paostw członkowskich UE (np. Niemiec, Polski czy Wielkiej Brytanii), mogą zostad uznane za
wchodzące w zakres szeroko rozumianego prawa własności. Tymczasem, w świetle art. 345
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Unia nie może ingerowad w prawodawstwo
paostw członkowskich dotyczące prawa własności, ani wprowadzad nowych praw tego typu4.
Należy więc stwierdzid, iż przyjęcie projektu Komisji w proponowanym kształcie będzie
niezgodne z prawem i naruszy suwerennośd paostw członkowskich.
Zasady pomocniczości i proporcjonalności
4.
Niezależnie od zarzutu niezgodności (głównie ze względu na zbywalny charakter
proponowanych praw) TFC z art. 345 TFUE, pragniemy także podkreślid, iż nałożenie na
wszystkie paostwa członkowskie obowiązku stworzenia krajowych systemów obrotu
koncesjami połowowymi będzie sprzeczne również z zasadami pomocniczości i
proporcjonalności.
5.
Istotą zasady pomocniczości jest zagwarantowanie, iż wszelkie decyzje będą podejmowane na
odpowiednim szczeblu – jeżeli więc dany cel może zostad osiągnięty przez paostwa
członkowskie na poziomie centralny, regionalnym czy lokalnym, Unia powinna powstrzymad
się od podejmowania aktywności. Co za tym idzie, działania na szczeblu unijnym dopuszczalne
są jedynie wówczas, gdy cele zamierzonego działania nie mogą zostad osiągnięte w sposób
wystarczający przez Paostwa Członkowskie i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki
proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii (por. art. 5 ust.
3 TUE).
1
Projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa (KOM(2011) 425 wersja
ostateczna)
2
Por. art. 27.
3
Obszerną analizę prawną tego zagadnienia można znaleźd pod adresem: www.clientearth.org/reports/technical-briefingtransferable-fishing-concessions-common-fisheries-reform.pdf.
4
Więcej szczegółów w analizie cytowanej w przypisie nr 3.
www.clientearth.org
2
W sprawie zgodności z prawem obligatoryjnego systemu przekazywalnych koncesji połowowych
ClientEarth Wrzesieo 2011
6.
Komisja w swoim projekcie nie postuluje ustanowienia na potrzeby TFC wspólnego rynku
obejmującego zasięgiem wszystkie paostwa członkowskie, proponując w zamian obowiązek
wprowadzenia odrębnych, krajowych systemów obrotu prawami połowowymi. Według nas,
takie rozwiązanie jest przykładem niecelowego i niewłaściwego podjęcia działania przez Unię,
gdyż cele takiego działania mogą byd równie dobrze osiągnięte na poziomie krajowym czy
nawet regionalnym.
7.
Zasada subsydiarności z kolei, ma w niniejszej sprawie zastosowanie ze względu na fakt, iż
obowiązek wprowadzenia TFC odnosi się do sfery tzw. kompetencji dzielonych między UE, a
paostwami członkowskimi, ponieważ jego celem jest nie tyle zachowanie morskich zasobów
biologicznych5, a raczej osiągnięcie pewnych efektów o charakterze ekonomicznym (przede
wszystkim – redukcja nadmiernej zdolności połowowej floty oraz zwiększenie rentowności)6.
8.
Co więcej, zmuszanie paostw członkowskich przez UE do wprowadzenia systemu, który może
w znaczący sposób wpłynąd na ich regulacje dotyczące prawa własności należy uznad za
nadużycie kompetencji Unii i tym samym – naruszenie zasady proporcjonalności.
2.
Podsumowanie
9.
W naszej ocenie, obligatoryjne ustanowienie systemu przekazywalnych koncesji połowowych
przewidziane w projekcie Komisji jest niezgodne z art. 345 TFUE i stanowi bezprawne
ograniczenie suwerenności paostw członkowskich w zakresie w jakim oddziałuje na ich
systemy prawa własności. Ponadto, takie rozwiązanie naruszy również zasady pomocniczości i
proporcjonalności.
10.
Komisja Europejska nie przedstawiła żadnych przekonywujących argumentów, dlaczego
obligatoryjny i obejmujący całą Unię system przekazywalnych koncesji połowowych musi byd
ustanowiony na poziomie unijnym, zamiast pozostawienia możliwości wprowadzenia tego
typu rozwiązao w gestii paostw członkowskich. Cele jakim ma służyd omawiana regulacja, tj.
ograniczenie zdolności połowowej floty oraz zwiększenie dochodowości sektora rybackiego,
mogłyby byd osiągnięte z równym, bądź nawet lepszym, skutkiem na poziomie krajowym
poprzez zastosowanie specyficznych środków ekonomicznych, w szczególności jeśli będzie im
towarzyszyło ustalenie na poziomie centralnym egzekwowalnych celów dotyczących redukcji
zdolności połowowych.
11.
Z drugiej strony, postulowany przez Komisję mechanizm obrotu prawami połowowymi może
prowadzid do ustanowienia niespójnych i nieefektywnych systemów w poszczególnych
paostwach członkowskich.
5
6
Tylko takie zadanie zaliczane jest wyłącznych kompetencji Unii – por. art. 3 ust. 1 lit. d) TFUE.
Co mieści się w sferze kompetencji dzielonych – por. art. 4 ust. 2 lit. d), TFUE.
www.clientearth.org
3
W sprawie zgodności z prawem obligatoryjnego systemu przekazywalnych koncesji połowowych
ClientEarth Wrzesieo 2011
ClientEarth jest organizacją prawniczą nie działającą dla zysku, a na rzecz Ziemi z
biurami w Londynie, Brukseli, Paryżu i Warszawie. Jesteśmy prawnikami
zaangażowanymi w rozwiązywanie problemów ochrony środowiska poprzez
łączenie prawa z nauką i polityką publiczną.
Działamy jako eksperci prawa w interesie publicznym. Wzmacniamy organizacje
partnerskie. Zajmujemy sie zmianami klimatycznymi, energia, ochrona mórz i
oceanów, bioróżnorodnością, lasami i dochodzeniem sprawiedliwości na Sali
sądowej.
ClientEarth działa dzięki dotacjom organizacji filantropijnych, osób prywatnych
oraz dzięki funduszom programu Life+ Komisji Europejskiej.
W celu uzyskania dalszych informacji prosimy o kontakt z:
Sandy Luk
Senior Lawyer
t 44 (0)20 7749 5977
e [email protected]
Dawid Szescilo
Staff Lawyer
t 48 (0)223070182
e [email protected]
ClientEarth offices:
Brussels
4ème Etage
36 Avenue de Tervueren
Bruxelles 1040
Belgium
London
274 Richmond Road
London
E8 3QW
UK
Warsaw
Aleje Ujazdowskie 39/4
00-540 Warszawa
Poland
ClientEarth is a company limited by guarantee, registered in England and Wales, company number 02863827, registered charity
number 1053988, registered office 2-6 Cannon Street, London EC4M 6YH, with a registered branch in Belgium, N° d’entreprise
0894.251.512, and with a registered foundation in Poland, Fundacja ClientEarth Poland, KRS 0000364218, NIP 701025 4208
www.clientearth.org
4