czytaj

Przedszkol@k
w świecie mediów
Opracowała:
Małgorzata Bareja
Świat otaczający rozwijające się dziecko to w dzisiejszych czasach głównie świat
mediów, który wywołuje wśród rodziców, pedagogów oraz psychologów wiele
niepokoju. Telewizja i Internet stały się nieodłącznym kompanem zabawy i nauki
współczesnego społeczeństwa. Media obecne w niemalże każdym zakątku Ziemi
wywierają ogromny wpływ na dzieci i młodzież.
Najwcześniejsze badania na temat udziału mediów w rozwoju dziecka pojawiły się
w USA, więc w miejscu gdzie masowa komunikacja upowszechniła się najwcześniej.
Kierunkiem tych badań był wpływ jaki wywiera telewizja na rozwój społeczny, moralny
i intelektualny dzieci oraz sposoby wykorzystywania telewizji w procesie eduka cji.
W Polsce badania nad telewizją miały swój rozkwit w połowie lat 90tych. Wyniki
światowych oraz polskich badań zgodnie wykazały, iż dziecko już w pierwszym roku
życia zwraca uwagę na to, co dzieje się na ekranie telewizora, natomiast trzylatki
przesiadują przed telewizorem ok. 1 godziny dziennie, a 5-latki oglądają telewizje nawet
4
godziny
niepokojące
dotyczące
dziennie.
są
Najbardziej
wyniki
uczestnictwa
badań
rodziców
w tym procesie, aż 85% pięciolatków
i 65% czterolatków ogląda telewizję
bez opieki rodziców. Dzieci chętnie
wybierają
programy
rozrywkowe,
bajki, teleturnieje, filmy familijne,
lecz wśród nich pojawiają się także
filmy
przeznaczone
dla
osób
dorosłych, przedstawiające przemoc
1
oraz takie, które dostarczają zbyt dużo mocnych wrażeń lub takie ni ewymagające
myślenia.
W miarę rozwoju nowoczesnych technologii telewizja odchodzi na drugi plan,
zostaje zastępowana interaktywnym ekranem komputera, który budzi jeszcze większe
emocje wśród dorosłych. Komputer staje się sposobem na spędzanie wolnego czasu oraz
środkiem komunikacji międzyludzkiej. Najpopularniejszymi formami aktywności
komputerowej dzieci jest granie w gry, oglądanie filmów, słuchanie muzyki, nauka
obsługi programów używkowych typu Word, ale przede wszystkim jest to surfowanie po
sieci Internet, gdzie dzieci zdobywają wiedzę i komunikują się z rówieśnikami.
Komputer, a co za tym idzie Internet jest
narzędziem budzącym wiele kontrowersji. Z jednej
strony
coraz
częściej
spotyka
się
postawy
pozytywne wobec Internetu, ludzie są świadomi, iż
w dobie komputeryzacji, dzieci nie mogą być
internetowymi
umiejętności
analfabetami.
komputerowych,
Potrzebują
aby
znaleźć
i utrzymać pracę, aby swobodnie komunikować się ze światem oraz efektywnie uczyć
się. Odpowiednio dobrane gry komputerowe (edukacyjne) ułatwiają przyswajanie
wiedzy i przetwarzanie informacji zgodnie z zasadą: „nauka przez zabawę”, sprzyjają
rozwojowi procesów poznawczych, w tym koncentracji uwagi oraz spostrzegawczości.
Na odpowiednio dobranych stornach internetowych (portalach edukacyjnych) dziecko
może poszerzyć wiedzę z interesującej go dzieciny nauki. Z kolei głosy wyrażające się
negatywnie o Internecie mówią o uzależnieniach, zagrożeniu dla rozwoju społecznego,
braku kontroli nad komunikacją internetową oraz niebezpiecznych treściach, takich jak
pornografia, sekty i przemoc. Zbyt wczesna inicjacja informacyjna dziecka szkodzi jego
dalszemu rozwojowi, a przede wszystkim wywiera bardzo negatywny wpływ na jego
osobowość i emocjonalność. Nadmierne przesiadywanie przed ekranem komputera
przyczynia się do wad postawy, kłopotów z koncentracją uwagi i nadmiernego
zmęczenia oczu, a nawet całego organizmu.
Nastał czas odwrócenia ról, obecnie dzieci są nauczycielami rodziców, popularna
stała się sytuacja, gdy syn uczy ojca jak posługiwać się komputerem, telefonem
komórkowym, telewizorem. Wiedza multimedialna uczniów często przekracza wiedzę
nauczycieli. Współczesna szkoła przestała być jedynym źródłem zdobywania informacji
2
i umiejętności przez dzieci i młodzież, jest bezlitośnie wypierana przez atrakcyjny pod
wieloma względami Internet oraz telewizję. Prawdą jest, że mass media (Internet
i telewizja) mogą być zagrożeniem dla rozwoju dziecka, jednakże prawidłowo
wykorzystywane przyczyniają się do szybszego rozwoju intelektualnego, co daje się
odczuć zarówno w szkołach jak i na gruncie rodziny.
Skutek relacji media – dziecko zależy od odpowiedniego przygotowania do
odbioru
mass
mediów,
od
dokonywania
świadomych
wyborów
i
posiadania
odpowiednich umiejętności wykorzystywania zdobytej wiedzy technologicznej na co
dzień. Rolą rodziców i nauczycieli jest towarzyszenie dzieciom od najmłodszych lat
w poznawaniu wirtualnego świata mediów, uświadamianie im zagrożeń płynących
z ekranu komputera i telewizora, a przede wszystkim
sprawowanie pieczy nad treściami, które dziecko
ogląda.
Media
są
współczesności.
powinniśmy
nieodłącznym
My,
uczyć
rodzice
dzieci
elementem
i
żyć
nauczyciele
w
świecie
informacyjnym. Dziecko w wieku przedszkolnym
korzysta z komputera i telewizora wyłącznie w celu
zabawy, ale właściwie pokierowane przez dorosłych
będzie
w
przyszłości
korzystać
z
niego
w bardziej sensowny sposób, będzie on dla niego
źródłem pożytecznej rozrywki, a przede wszystkim
wspaniałym
narzędziem
nauki
i
komunikacji
międzyludzkiej.
3
Literatura:
1. Fleming E., Telewizja w nauczaniu i wychowaniu, Nasza Księgarnia, Warszawa
1965.
2. Gajda J., Juszczyk S., Siemienicki B., Wenta K., Edukacja Medialna, wyd.
A. Marszałek , Toruń 2005.
3. Gajda J., Media w edukacji, OW „Impuls”, Kraków 2003.
4.
Musioł M., Media w procesie wychowania, wyd. A. Marszałek, Toruń 2006.
5. Strykowski W., Skrzydlewski W. (red.), Media i edukacja w dobie integracji, wyd.
eMPI2, Poznań 2002.
4