Koncepcja działania na stanowisku Naczelnego Dyrektora

Wojciech Woźniak Koncepcja działania na stanowisku Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych oraz metody jej realizacji Miejsce i rola NDAP jako centralnego organu administracji rządowej w sprawach państwowego zasobu archiwalnego Zgodnie z art. 18 Ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (dalej: Ustawy) Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach państwowego zasobu archiwalnego. Zakres działania NDAP scharakteryzowano w art. 21 Ustawy, gdzie zostały wymienione: 1) koordynowanie działalności archiwalnej na terenie Państwa; 2) wydawanie zezwoleń na czasowy wywóz określonych materiałów archiwalnych; 3) nadzór nad gromadzeniem, ewidencjonowaniem, przechowywaniem, opracowywaniem, udostępnianiem i zabezpieczaniem materiałów archiwalnych oraz brakowaniem dokumentacji niearchiwalnej; 4) nadzór nad działalnością naukową i wydawniczą prowadzoną w archiwach państwowych; 5) prowadzenie współpracy międzynarodowej w zakresie spraw archiwalnych; 6) prowadzenie ewidencji przechowawców akt osobowych i płacowych; 7) popularyzacja wiedzy o materiałach archiwalnych i archiwach oraz prowadzenie działalności informacyjnej i wydawniczej; 8) wykonywanie zadań z zakresu informatyzacji podległych mu archiwów państwowych, polegających na projektowaniu, wdrażaniu, eksploatacji, integracji, rozwoju i udostępnianiu im systemów teleinformatycznych obsługujących działalność archiwalną, zabezpieczaniu danych osobowych przetwarzanych w tych systemach, koordynowaniu tych działań oraz zapewnieniu możliwości wymiany danych pomiędzy tymi systemami. 1 Ponadto w ramach zadań NDAP mieści się kontrola przestrzegania przepisów Ustawy przez podmioty prowadzące działalność archiwalną (wymienione w art. 22 Ustawy), tj. archiwa państwowe, archiwa zakładowe organów państwowych i innych państwowych jednostek organizacyjnych, archiwa zakładowe organów jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek organizacyjnych, jednostki organizacyjne, które posiadają powierzony zasób archiwalny, biblioteki i muzea, przechowujące materiały archiwalne, które wchodzą do państwowego zasobu archiwalnego. Dodatkowo art. 43a daje NDAP prawo do zlecania, na zasadach określonych w Ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, zadań publicznych w zakresie ewidencjonowania, przechowywania, opracowania, udostępniania lub zabezpieczenia materiałów archiwalnych w odniesieniu do ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego. Na podstawie art. 51g ust. 2 NDAP prowadzi również ewidencję przechowawców akt osobowych i płacowych. Kluczowe obszary działań i główne zadania w obszarze działalności archiwalnej Do zakresu działalności archiwalnej, zgodnie z art. 23 Ustawy, zalicza się: gromadzenie, przechowywanie, ewidencjonowanie, opracowanie, udostępnianie, zabezpieczanie i prowadzenie działalności informacyjnej. Tak sformułowane pole aktywności archiwów wyraźnie wskazuje na podstawowy cel i rolę archiwów państwowych, która odnosi się wprost do definicji materiałów archiwalnych zawartej w art. 1 Ustawy. Jest to zapewnienie trwania i przekazywania informacji o społeczeństwie, państwie i narodzie oraz nadzór nad takim kształtowaniem zasobu informacyjnego gromadzonego przez archiwa, aby po dziś istniejących instytucjach i działających ludziach pozostały adekwatne ślady informacyjne, które w przyszłości pozwolą odtworzyć obraz rzeczywistości. Z tego punktu widzenia działalność archiwów państwowych jest rozciągnięta między czasem minionym a przyszłym; są one przekaźnikiem i kapsułą czasu – to instytucje zwrócone w przeszłość jako depozytariusze wiedzy o czasach minionych, a jednocześnie zobowiązane do troski o współcześnie powstające źródła dokumentacyjne z myślą o przyszłości, w którą powinny bezpiecznie i pewnie przekazać obraz minionej i aktualnej rzeczywistości. Rola archiwów jest więc mocno zakorzeniona we współczesności, a ich obecność w bieżącej rzeczywistości społecznej i administracyjnej musi być pojmowana jako oczywista aktywność. Bez aktywnej roli 2 archiwów w zakresie kształtowania praktyk kancelaryjnych nie jest możliwe właściwe działanie administracji publicznej w nowoczesnym pojęciu, z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi informatycznych. Ze względu na zarysowane powyżej rozumienie misji i celów archiwów państwowych działalność Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych powinna skupić się na czterech obszarach: 1) udostępnianiu, 2) gromadzeniu zasobu tradycyjnego i elektronicznego, 3) przechowywaniu i zabezpieczaniu, 4) ewidencjonowaniu, opracowywaniu i działalności informacyjnej. Obszar 1. Udostępnianie Archiwa definiowane jako dysponent informacji muszą oznaczać archiwa postrzegane jako dostarczyciel informacji. Sprawna i efektywna dystrybucja danych o materiałach archiwalnych i ich zawartości powinna stać się podstawowym wyznacznikiem spełniania przez archiwa ich roli w społeczeństwie obywatelskim. Współczesna działalność informacyjna i realizacja zasady publiczności archiwów nie może odbywać się bez szerokiego wykorzystania nowoczesnych technik teleinformatycznych. Na tym polu archiwa gromadzą doświadczenia od początku XXI wieku, kiedy to pierwsze inwentarze zostały upublicznione w internecie. Kolejnym etapem na drodze rozwoju jest budowa narzędzi nie tylko udostępniających informacje o archiwaliach, ale też dających zdalny dostęp do treści archiwaliów. Dotychczasowa reakcja odbiorców na publikację materiałów archiwalnych (wzrost liczby publikowanych skanów generuje wzrost liczby użytkowników serwisów archiwalnych) wyraźnie wskazuje, że jest to oczekiwany kierunek działań. W najbliższych latach należy zintensyfikować działania polegające na cyfryzacji wszelkich pomocy informacyjnych i ich szerokim udostępnianiu w internecie. Docelowo użytkownik bez wychodzenia z domu będzie mógł zapoznać się z pełną informacją o zasobie archiwum oraz przejrzeć kopie cyfrowe, a jeśli takowych nie będzie – zamówić potrzebne akta do pracowni naukowej w wybranym przez siebie terminie. Szeroka publikacja kopii cyfrowych online daje szansę na nowe ukształtowanie relacji archiwum z użytkownikiem. Z biernego dostarczyciela informacji na żądanie archiwum przekształca się w responsywny podmiot aktywnie wspierający użytkownika 3 w poszukiwaniach poprzez dostarczanie dodatkowych narzędzi pozwalających m.in. na interakcję z innymi użytkownikami. W praktyce oznacza to budowę takich narzędzi internetowych prezentujących dane zawarte w archiwach, które pozwolą użytkownikowi na ocenianie, komentowanie czy korygowanie informacji. Na tej drodze profesjonalna wiedza pracowników archiwów zostanie wzbogacona o szerszy kontekst, jakim dysponują użytkownicy archiwów reprezentujący czasem wąskie, eksperckie specjalności. Dzięki temu wykorzystany zostanie cały potencjał zgromadzonej informacji, a jej kumulacja w jednym serwisie archiwalnym będzie stanowiła wartość dodaną publikacji archiwaliów online. Serwis szukajwarchiwach.pl stanie się hubem informacyjnym łączącym informacje ze źródeł archiwalnych z wiedzą profesjonalnych archiwistów i tysięcy użytkowników w jeden potężny zasób wiedzy użyteczny nie tylko dla historyków i badaczy, ale też dla niemal każdej dziedziny działalności, bo niemal każda znajduje swoje odzwierciedlenie w materiałach archiwalnych. Realizacji i osiągnięciu powyższych celów posłużą poniższe, komplementarne zadania: -­‐
dalszy rozwój i modernizacja serwisu szukajwarchiwach.pl (z wykorzystaniem środków europejskich) prowadzonego przez Narodowe Archiwum Cyfrowe i udostępniającego kopie cyfrowe archiwaliów z 32 archiwów państwowych w liczbie niemal 18 milionów stron dokumentacji, -­‐
dalszy rozwój i wdrożenie we wszystkich archiwach Zintegrowanego Systemu Informacji Archiwalnej (ZoSIA), -­‐
kontynuacja digitalizacji w archiwach zarówno w ramach projektów europejskich, jak i w ramach działalności statutowej. Obszar 2. Gromadzenie zasobu tradycyjnego i elektronicznego Kształtowanie narodowego zasobu archiwalnego to druga kluczowa sfera działalności archiwów państwowych mieszcząca się w wizji archiwum jako aktywnego depozytariusza dokumentacji i aktywnego świadka bieżących wydarzeń. Szczególnej roli nabiera obecnie aktywność archiwów związana z gromadzeniem dokumentacji elektronicznej, która staje się coraz powszechniejszym sposobem pozostawiania śladów informacyjnych zarówno przez podmioty publiczne, jak i – a może zwłaszcza – przez osoby prywatne. Specyfika dokumentacji elektronicznej wymaga, aby już w chwili 4 jej wytwarzania pojawiały się elementy jej opisu (metadane), które umożliwią określenie kontekstu oraz powiązań dokumentu z innymi dokumentami i grupami dokumentów. Ponadto konieczne jest zdefiniowanie procedur postępowania z dokumentacją od momentu jej wytworzenia po przekazywanie do archiwów z zachowaniem kontekstu i wiarygodności. Istotnymi sferami zainteresowania Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych powinny być systemy rejestrów państwowych tworzone i działające w postaci elektronicznych baz danych wraz z powiązaną z nimi dokumentacją czynności wykonywanych w nich przez upoważnione podmioty. Koniecznym działaniem jest tu opracowanie odpowiedniej metodyki kwalifikacji tego rodzaju dokumentacji oraz wskazanie metod postępowania z nią w zależności od określonej wartości archiwalnej, a więc zarówno z brakowaniem, jak i przekazywaniem do archiwów państwowych. Otwartą kwestią pozostaje również archiwizacja witryn internetowych; nad ich charakterem jako potencjalnych materiałów archiwalnych trwa od kilku lat dyskusja oraz podejmowane są różne, nieskoordynowane inicjatywy. Należy wytyczyć kierunek dalszych prac i zaprojektować działania w sferze metodycznej i technicznej, ustalając – podobnie jak w przypadku rejestrów – metodykę oraz procedury, a następnie przygotować odpowiednie narzędzia informatyczne. Działania te będą wymagać szerszej współpracy archiwów z innymi podmiotami sektora kultury i dziedzictwa narodowego. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych musi aktywnie działać w sferze informatyzacji administracji, ponieważ wszelkie zmiany w procesach i procedurach związanych z realizacją zadań publicznych wiążą się nierozerwalnie ze zmianami w sposobie ich dokumentowania, co ma bezpośrednie przełożenie na zadania archiwów państwowych w zakresie kształtowania narodowego zasobu archiwalnego. Udział w modelowaniu właściwych praktyk postępowania z dokumentacją elektroniczną jest niezbędny w kontekście obowiązku zachowania dziedzictwa narodowego w postaci elektronicznej. Wymagane jest tu ustalenie modelu trójstronnej współpracy pomiędzy Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministrem Cyfryzacji. Nie można przy tym zapomnieć o konieczności kształtowania kompetencji cyfrowych w archiwach państwowych, a także o odpowiednim budowaniu kadr złożonych z wysoko kwalifikowanych specjalistów IT, bez których gromadzenie, 5 przechowywanie i udostępnianie dokumentacji w postaci elektronicznej będzie się wiązać z nieakceptowalnym wzrostem ryzyka utraty informacji. Same archiwa też będą podlegać dalszym procesom informatyzacji poprzez powszechne wdrożenie elektronicznego zarządzania dokumentacją, cyfryzację procesów wewnętrznych oraz procesów pomiędzy archiwami i NDAP, a przede wszystkim poprzez ujednolicenie metod oferowania usług archiwalnych dla obywateli. Narzędziami służącymi realizacji celów związanych z dokumentacją elektroniczną będą: -­‐
opracowanie stosownych metodyk i dobrych praktyk postępowania z dokumentacją elektroniczną, -­‐
inicjatywy prawotwórcze Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w zakresie postępowania z dokumentacją, -­‐
rozwój i utrzymanie systemu Archiwum Dokumentów Elektronicznych (ADE) i jego integracja z systemem ZoSIA w kierunku stworzenia jednego, spójnego systemu informacji archiwalnej, -­‐
czerpanie z doświadczeń archiwów zagranicznych, a także współpraca międzynarodowa w ramach projektów takich jak E-­‐ARK (European Archival Records and Knowledge Preservation). Równie wiele uwagi należy w najbliższych latach poświęcić dokumentacji audiowizualnej stanowiącej niezwykle istotny, a dzięki współczesnym technikom powszechnie dostępny sposób dokumentowania rzeczywistości. Uwagi wymagają archiwa publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych, które pozostają w stanie tymczasowości od 1994 r. (od chwili likwidacji państwowej jednostki organizacyjnej Polskie Radio i Telewizja i utworzenia spółek akcyjnych TVP i PR), co pozostaje ze szkodą dla potencjalnych użytkowników, generując nieuzasadnione ograniczenia w dostępie do ważnej części dziedzictwa kulturowego. W najbliższej perspektywie należy ustabilizować sytuację zasobu wytworzonego przed 1994 r. (stanowiącego własność archiwów państwowych i pozostającego w dyspozycji spółek radia i telewizji na mocy umów użyczenia) oraz zintensyfikować prace związane z nadzorem sprawowanym nad nadawcami publicznymi w zakresie przestrzegania Ustawy, głównie w kontekście cyfryzacji procesu produkcji i nadawania programu telewizyjnego i radiowego. Wykorzystując obecną właściwość archiwów państwowych (zwłaszcza NAC) w tym zakresie, należy dążyć do wypracowania 6 rozwiązania systemowego, które pozwoli ukształtować archiwum publicznych nadawców tak, aby każdy mógł w sposób nieograniczony korzystać z dorobku publicznych mediów. Obszar 3. Przechowywanie i zabezpieczanie Do wypełnienia omówionych wcześniej zadań archiwów niezbędne jest zapewnienie realizacji ich funkcji podstawowej, czyli przekazywania informacji w przyszłość. Praktyczną realizacją tej funkcji są zadania związane z przechowywaniem materiałów archiwalnych i ich bieżącym zabezpieczaniem. Funkcje te należy postrzegać dziś w dwóch wymiarach: czysto fizycznego przechowywania i zabezpieczania materiałów tradycyjnych (analogowych) oraz przechowywania i zabezpieczania materiałów w postaci cyfrowej (skanów i naturalnych dokumentów elektronicznych). Pierwszy wymiar wiąże się z pozyskiwaniem przestrzeni magazynowych, których deficyt ciągle jest odczuwalny w sieci archiwów państwowych; nie zniwelowały go podjęte i kontynuowane w ostatnich latach inwestycje budowlane. Szczególnie dotkliwy jest problem warunków lokalowych archiwów mających siedzibę w Warszawie – z brakiem przestrzeni magazynowej boryka się Archiwum Akt Nowych, zaś NAC nie posiada w ogóle własnego budynku i wolnych magazynów archiwalnych. Drugi wymiar, nabierający coraz istotniejszego znaczenia, to budowanie przestrzeni logicznych dla przechowywania materiałów cyfrowych. W archiwach państwowych podjęta została kilka lat temu decyzja o wyposażeniu własnego centrum danych zlokalizowanego w NAC. Dzięki tej decyzji obecnie archiwa państwowe mogą pochwalić się największymi udostępnionymi i zabezpieczonymi zbiorami materiałów archiwalnych online. Stworzone zostały również ramy organizacyjne dla zapewnienia zaplecza kadrowego i kompetencyjnego procesów postępowania z dokumentacją elektroniczną. Sfera ta wymaga dalszego intensywnego rozwoju, aby wszystkie zadania związane z cyfrowym wymiarem archiwistyki mogły być nadal w sposób nieprzerwany realizowane. Należy kontynuować inwestycje budowlane, prowadzić starania w celu rozwiązania problemu warszawskich archiwów, a równolegle dbać o rozwój infrastruktury IT, aby zapewnić jej należyty poziom zgodny z obowiązującymi standardami. Obok dominujących dotychczas metod zabezpieczania materiałów archiwalnych w formie prac konserwatorskich oraz tworzenia kopii mikrofilmowych od kilku lat rozwijana jest w polskich archiwach digitalizacja, która spełnia dwie funkcje: jest 7 sposobem redystrybucji treści w sposób powszechnie dostępny w internecie oraz metodą zabezpieczenia materiałów archiwalnych poprzez tworzenie ich kopii o wysokiej jakości, które, przechowywane w odpowiednich warunkach technicznych w lokalizacjach odległych od miejsca przechowywania oryginałów, stają się bazą kopii zapasowych na niemożliwą dotychczas skalę. Realizowane przez archiwa państwowe intensywne projekty digitalizacyjne wymagają systematyzacji, uporządkowania i wpasowania w jednolitą strategię, która pozwoli zbudować cały i efektywny proces, od zaplanowania digitalizacji po publikację w internecie i bezpieczne zdeponowanie w repozytorium cyfrowym. Utrzymanie dotychczasowego tempa digitalizacji będzie wyzwaniem wobec zakończenia WPR Kultura+. Szansy na wsparcie prac należy upatrywać w środkach pochodzących z funduszy europejskich, z tym zastrzeżeniem, że ich specyfika oznacza działania akcyjne, a nie długofalowe tworzenie warunków do procesu, który – ze względu na obszerność zasobu polskich archiwów – nie może być planowany na kilka, lecz na dziesiątki lat. Realizacja powyższych celów nastąpi przez: -­‐
stworzenie jednolitej dla całej sieci archiwów państwowych strategii digitalizacji, która stanie się narzędziem usystematyzowania procesu, -­‐
kontynuację procesów inwestycyjnych związanych z budową bazy magazynowej, w tym dążenie do stworzenia właściwych warunków lokalowych dla archiwów centralnych poprzez przeprowadzenie inwestycji budowlanej w Warszawie, -­‐
systematyczny rozwój przestrzeni logicznej dla przechowywania danych cyfrowych poprzez rozwój Centralnego Repozytorium Cyfrowego oraz stworzenie Zapasowego Repozytorium Cyfrowego, -­‐
dalsze doposażanie i modernizowanie istniejących w archiwach pracowni digitalizacyjnych, a także tworzenie nowych, które powinny zastąpić pracownie mikrofilmowania. Obszar 4. Ewidencjonowanie, opracowywanie i działalność informacyjna Warunkiem podstawowym masowej digitalizacji, a następnie udostępnienia kopii cyfrowych w internecie jest istnienie odpowiednich metadanych, tj. opisów materiałów 8 archiwalnych zgromadzonych w systemie teleinformatycznym. Mimo wieloletniej pracy daje się dostrzec w archiwach duży obszar do nadrobienia w tym zakresie. Doceniając wartość pogłębionych opisów powstających w wyniku opracowania archiwalnego, nie można zapominać o oczekiwaniach użytkowników archiwów, którzy, godząc się na niższy poziom szczegółowości opisu zasobu, w zamian chcą otrzymać szybki dostęp do informacji w internecie, nawet kosztem jej szczegółowości. Przewartościowaniu powinny ulec priorytety związane z opracowaniem i przygotowaniem opisów archiwaliów. Priorytetowo należy potraktować dążenie do opublikowania w internecie pełnej (obecnie często dostępnej tylko w pracowniach naukowych archiwów) informacji o zasobach archiwalnych wszystkich archiwów, tak aby każdy mógł zapoznać się z kompletną i aktualną informacją o zasobie z wykorzystaniem przyjaznego interfejsu webowego. Kolejnym krokiem powinno być zaopatrywanie tak powstałego szkieletu informacyjnego w hasła kluczowe lub tagi (również z wykorzystaniem potencjału tkwiącego w crowdsourcingu), a dopiero w dalszej kolejności będzie następowało pełne opracowywanie materiałów zgodne z wszelkimi naukowymi wymogami metodyki archiwalnej. Wprowadzenie wyłącznie elektronicznych pomocy ewidencyjnych i informacyjnych ułatwi zarządzanie nimi oraz dbanie o ich spójność i kompletność na poziomie pojedynczego archiwum i całej sieci. Bardzo istotną rolę odegrają w tym procesie Centralna Komisja Metodyczna oraz zespoły naukowe powoływane przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, których prace muszą ulec zdecydowanej dynamizacji oraz poszerzeniu o współpracę ze środowiskiem naukowym. Ponadto w celu szerokiego udostępnienia dorobku piśmienniczego archiwistyki polskiej wszelkie publikacje archiwów (zarówno stałe, jak i periodyczne) powinny przyjąć postać elektroniczną (e-­‐booków), dostępną w centralnym repozytorium w modelu otwartego dostępu. Drogą do realizacji powyższych celów, poza wspomnianym wcześniej wdrożeniem systemu ZoSIA, będzie: -­‐
położenie nacisku w najbliższych 2-­‐3 latach na wprowadzenie do baz danych wszystkich pomocy informacyjnych (inwentarzy, katalogów, indeksów, a także spisów zdawczo-­‐odbiorczych), -­‐
stworzenie mechanizmów pozwalających publikować na bieżąco informacje o pojawiających się w archiwach nowych materiałach 9 (przygotowanie procesu umożliwiającego maksymalne skrócenie czasu pomiędzy przejęciem materiału archiwalnego a udostępnieniem online informacji o nim), -­‐
ujednolicenie i modernizacja przepisów metodycznych, tak aby wspierały sprawne opracowanie materiałów archiwalnych z wykorzystaniem narzędzi informatycznych, -­‐
wprowadzenie wyłącznie elektronicznych pomocy ewidencyjnych i informacyjnych, -­‐
powszechne wdrożenie systemów elektronicznego zarządzania dokumentacją (EZD) w archiwach. Podsumowanie Archiwa podległe Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych to obecnie 33 placówki (3 o charakterze centralnym i 30 o charakterze regionalnym). Ich zadania są bardzo szerokie, a pozycja w regionie jako podmiotów o charakterze kulturotwórczym jest stabilna i mocna. To ogromny potencjał pozwalający budować wizerunek nowoczesnych i dynamicznych instytucji sprawnie zarządzających informacją i wspierających podmioty administracji publicznej w codziennej pracy na poziomie organizacyjnym. Odpowiednie działania z zakresu nadzoru archiwalnego mogą znakomicie wspierać przekształcanie administracji publicznej w e-­‐administrację, ponieważ to archiwa są naturalnym doradcą i ekspertem w zakresie wdrażania systemów elektronicznego zarządzania dokumentacją na każdym poziomie administracji publicznej, od gminy po ministerstwo. Należy jednak podkreślić, że archiwa pozostają najbardziej niedofinansowanymi instytucjami w sektorze kultury, co mocno i niestety negatywnie oddziałuje na ich możliwości działania. Szczególnie istotną sprawą, wymagającą podjęcia natychmiastowych działań, jest kwestia płac w archiwach, należących do najniższych w sektorze publicznym, co zarówno deprecjonuje pracę archiwisty, jak i wywołuje negatywne efekty w postaci odpływu kadr. Jest to szczególnie groźne zjawisko w dobie przekształcania administracji analogowej w cyfrową, ponieważ z jednej strony pozbawia administrację naturalnego wsparcia ze strony archiwów w procesie przekształcania tradycyjnej kancelarii w cyfrową, z drugiej – drenuje archiwa z kadr, nie pozwalając 10 zbudować kompetencji niezbędnych do zarządzania cyfrowym dziedzictwem narodowym. Podsumowując, należy wskazać podstawowe kierunki działań Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w najbliższej perspektywie: -­‐
cyfryzacja udostępniania poprzez publikację w internecie kopii cyfrowych materiałów archiwalnych oraz kompletnej informacji o materiałach archiwalnych, co umożliwi zdalną obsługę użytkowników, -­‐
stworzenie właściwych warunków do gromadzenia, przechowywania i udostępniania materiałów w postaci cyfrowej, w tym stworzenie właściwych metodyk postępowania z dokumentacją elektroniczną, rejestrami elektronicznymi i stronami WWW oraz innymi typami dokumentacji cyfrowej, a także budowa odpowiednich narzędzi informatycznych i adekwatnej infrastruktury IT, -­‐
rozwój archiwów jako podmiotów aktywnie wspierających i stymulujących tworzenie e-­‐administracji w Polsce poprzez realizację zadań eksperckich oraz doradczych dla informatyzujących się podmiotów administracji publicznej wszystkich szczebli, -­‐
modernizacja funkcjonowania archiwów poprzez wprowadzenie systemów EZD oraz schematów usługowych ujednolicających korzystanie z archiwów zarówno obywatelom, jak i klientom ze sfery podmiotów publicznych, -­‐
dalszy rozwój infrastruktury lokalowej i technicznej archiwów dla zapewnienia właściwych warunków przechowywania materiałów archiwalnych zarówno w postaci tradycyjnej, jak i – zwłaszcza – cyfrowej. 11