WĘGIER XVI–XVIII WIEKU

PAWEŁ KLINT
HISTORIA EUROPY ŚRODKOWEJ – „WSPÓLNE
WĘGIER XVI–XVIII WIEKU
DR
DZIEJE ”
POLSKI, CZECH
I
Spis tematów zajęć:
1. Zajęcia organizacyjne – wprowadzenie w problematykę
2. Europa Środkowa subiektywnie
Literatura:
Andrzej Stasiuk, Dziennik okrętowy, [w:] Jurij Andruchowycz, Andrzej Stasiuk, Moja
Europa, Wołowiec 2007, s. 85–157.
Krzysztof Varga, Gulasz z turula, Wołowiec 2008, s. 85–99, 175–184.
3. Pojęcie, obszar i periodyzacja dziejów Europy Środkowej
Literatura:
Oskar Halecki, Historia Europy – jej granice i podziały, przeł. Jan Maria Kłoczowski,
Lublin 1994, s. 147–166.
Piotr S. Wandycz, Cena wolności. Historia Europy Środkowo-Wschodniej od
średniowiecza do współczesności, przeł. Tomasz Wyrozumski, Kraków 1995, s. 11–
27.
4. Jagiellonowie i Habsburgowie – obce dynastie i narodowe ambicje Polski, Czech i
Węgier w XV i XVI wieku
Literatura:
Piotr S. Wandycz, Cena wolności. Historia Europy Środkowo-Wschodniej od
średniowiecza do współczesności, przeł. Tomasz Wyrozumski, Kraków 1995, s. 59–
73, 96–108.
Maria Rekettyés, Stosunki polityczne i kulturalne polsko-węgierskie za Władysława
Jagiellończyka, Wrocław 1999, s. 19–42.
5. Sprawa węgierska w XVI–XVIII wieku
Literatura:
Wacław Felczak, Historia Węgier, wyd. II poprawione, Wrocław 1983, s. 121–132,
137–154, 157–170.
Jean Nouzille, Transylwania. Obszar kontaktów i konfliktów, przeł. Jadwiga Proksa,
Bydgoszcz 1997, s. 141–174.
6.
Bohaterskie dzieje i ich demitologizacja – casus węgierski
Literatura:
Franciszek II Rakoczy, Pamiętniki. Wyznania, przeł. Maja Paczoska, oprac. Jerzy
Robert Nowak, Warszawa 1988, s. 113–161.
1
Péter Esterházy, Harmonia caelestis, przeł. Teresa Worowska, Warszawa 2007, ks. 1:
Numerowane zdania z życia rodu Esterházych, s. 7–35
7.
Czechy po 1620 roku – upadek narodu?
Literatura:
Roman Heck, Marian Orzechowski, Historia Czechosłowacji, Wrocław-WarszawaKraków 1969, s. 156–170, 172–179.
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 1, pod red. Jerzego Kłoczowskiego, Lublin
2000, s. 318–328, 336–349.
8. Katolicy i „heretycy” – nowe prądy religijne w Europie Środkowej XVI i XVII
wieku
Literatura:
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 1, pod red. Jerzego Kłoczowskiego, Lublin
2000, s. 207–226.
Jolanta Dworzaczkowa, Bracia czescy na tle historii europejskiej, [w:] taż, Z dziejów
braci czeskich w Polsce, Poznań 2003, s. 18–26.
Janusz Tazbir, Bracia polscy w Siedmiogrodzie 1660–1784, Warszawa 1964, s. 11–44.
9. Środkowoeuropejska gospodarka i społeczeństwo stanowe – podobieństwa i
różnice
Literatura:
Piotr S. Wandycz, Cena wolności. Historia Europy Środkowo-Wschodniej od
średniowiecza do współczesności, przeł. Tomasz Wyrozumski, Kraków 1995, s. 84–
96, 118–125.
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 1, pod red. Jerzego Kłoczowskiego, Lublin
2000, s. 190–207.
10. Kultura Europy Środkowej (XVI–XVIII wiek) – wspólnota cywilizacyjna i
różnice (wkład Europy Środkowej do kultury europejskiej)
Literatura:
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 1, pod red. Jerzego Kłoczowskiego, Lublin
2000, s. 227–242.
Jerzy Snopek, Węgry. Zarys dziejów i kultury, Warszawa 2002, s. 114–164.
11. „Mniejszości narodowe” w Europie Środkowej – przykład słowacki
Literatura:
Barbara Suchoń-Chmiel, Aspekt kulturowy kształtowania się świadomości narodowej
Słowaków, [w:] Historické a kultúrne zdroje slovensko-poľských vzťahov, Bratislava
2000, s. 46–52.
Anton Špiesz, Dzieje Słowacji na drodze do uświadomienia narodowego, przeł.
Michał Birek, Bratysława 2002, s. 38–51.
Wacław Urban, Stosunki polsko-słowackie w epoce Odrodzenia i reformacji (połowa
XV –początek XVII wieku), „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 12, 1967, s. 29–45.
2
12. Wzajemny wizerunek Polaków, Czechów i Węgrów w epoce nowożytnej
Literatura:
Janusz Tazbir, Węgry jako symbol i przestroga w literaturze staropolskiej,
„Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 36, 1992, s. 147–161.
Henryk Gmiterek, Polskie opinie o Czechach w dobie powstania 1618–1620, [w:]
Polaków i Czechów wizerunek wzajemny (X–XVII w.), pod red. Wojciecha Iwańczaka i
Ryszarda Gładkiewicza, Wrocław-Warszawa 2004, s. 181–193.
Stanisław Kot, Pochwały i przygany w dawnych opiniach narodach, [w:], tenże,
Polska złotego wieku a Europa. Studia i szkice, wybór Henryk Barycz, Warszawa
1987, s. 701–733.
13. Europejskie mity o przeszłości narodów
Literatura:
Katalin Péter, Scytyjska świadomość szlachty węgierskiej, „Odrodzenie i Reformacja
w Polsce” 25, 1980, s. 151–162.
Marek Cetwiński, Marek Derwich, Herby, legendy, dawne mity, Wrocław 1987, s. 5–
23.
Leszek Hensel, Kultura szlachecka w Europie Środkowo-Wschodniej w I połowie
XVIII wieku, Wrocław 1986, s. 31–54.
14. Spuścizna po XVI–XVIII wieku
Literatura:
Marie-Elizabeth Ducreux, Tożsamość Czechów – pomiędzy katolicyzmem a
protestantyzmem, [w:] Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 2, pod red. Jerzego
Kłoczowskiego, Lublin 2000, s. 187–202.
Sonia Szostakiewicz, Tysiąc lat samotności, „Pismo Poświęcone Fronda” nr 21/22,
zima 2000, http://wydawnictwo.fronda.pl/arch/21-22/014.htm.
Csaba G. Kiss, Wariacje na śmierć narodu w Europie Środkowej, [w:] Śmierć,
przestrzeń, czas, tożsamość w Europie Środkowej około 1900. Materiały
międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 8–10 grudnia 1996, pod red.
Karoliny Grodziskiej, Jacka Purchli, Kraków 2002, s. 35–39.
Henryk Samsonowicz, Członek rodziny czy niechciane dziecko? Wartości wnoszone
do dziedzictwa europejskiego przez kraje Europy Środkowej, [w:] Europa Środkowa –
nowy wymiar dziedzictwa. Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w
dniach 1–2 czerwca 2001, pod red. Jacka Purchli, Kraków 2002, s. 29–32.
15. Zajęcia podsumowujące i ocena pracy studentów
3