dr Paweł Klint Historia Europy Środkowej – „wspólne dzieje” Polski

dr Paweł Klint
Historia Europy Środkowej – „wspólne dzieje” Polski, Czech i Węgier XVI–XVIII
wieku (II rok studiów zaocznych – 30 godz. konwersatorium)
Spis tematów zajęć:
1. Zajęcia organizacyjne – wprowadzenie w problematykę
2. Pojęcie, obszar i periodyzacja dziejów Europy Środkowej
Literatura:
Oskar Halecki, Historia Europy – jej granice i podziały, przeł. Jan Maria Kłoczowski,
Lublin 1994, s. 147–166.
Krzysztof Varga, Gulasz z turula, Wołowiec 2008, s. 85–99, 175–184.
Andrzej Stasiuk, Dziennik okrętowy, [w:] Jurij Andruchowycz, Andrzej Stasiuk, Moja
Europa, Wołowiec 2007, s. 85–157.
Piotr S. Wandycz, Cena wolności. Historia Europy Środkowo-Wschodniej od
średniowiecza do współczesności, przeł. Tomasz Wyrozumski, Kraków 1995, s. 11–27.
3. Jagiellonowie i Habsburgowie – obce dynastie i narodowe ambicje Polski, Czech i
Węgier w XV i XVI wieku
Literatura:
Piotr S. Wandycz, Cena wolności. Historia Europy Środkowo-Wschodniej od
średniowiecza do współczesności, przeł. Tomasz Wyrozumski, Kraków 1995, s. 59–73,
96–108.
Volker Press, Dwór Habsburgów w Wiedniu i Pradze jako centrum władzy, [w:] Europa i
świat w początkach epoki nowożytne, cz. 2: Ideologie, kryzysy, konflikty, pod red.
Antoniego Mączaka, Warszawa 1992, s. 312–338.
Maria Rekettyés, Stosunki polityczne i kulturalne polsko-węgierskie za Władysława
Jagiellończyka, Wrocław 1999, s. 19–42.
4. Węgierskie próby odzyskania niezależności – sprawa węgierska w europejskiej
polityce XVI–XVIII wieku
Literatura:
Wacław Felczak, Historia Węgier, wyd. II poprawione, Wrocław 1983, s. 121–132, 137–
154, 157–179.
Franciszek II Rakoczy, Pamiętniki. Wyznania, przeł. Maja Paczoska, oprac. Jerzy Robert
Nowak, Warszawa 1988, s. 113–161.
5. Czechy po 1620 roku – upadek narodu?
Literatura:
Roman Heck, Marian Orzechowski, Historia Czechosłowacji, Wrocław-WarszawaKraków 1969, s. 156–170, 172–179.
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 1, pod red. Jerzego Kłoczowskiego, Lublin
2000, s. 318–328, 336–349.
1
6. Katolicy i „heretycy” – wpływ nowych prądów religijnych na kształtowanie się
tożsamości narodów w Europie Środkowej
Literatura:
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 1, pod red. Jerzego Kłoczowskiego, Lublin
2000, s. 207–226.
Jolanta Dworzaczkowa, Bracia czescy na tle historii europejskiej, [w:] taż, Z dziejów
braci czeskich w Polsce, Poznań 2003, s. 18–26.
Janusz Tazbir, Bracia polscy w Siedmiogrodzie 1660–1784, Warszawa 1964, 11–44.
7. Kultura Europy Środkowej (XVI–XVIII wiek) – wspólnota cywilizacyjna i
różnice (wkład Europy Środkowej do kultury europejskiej)
Literatura:
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 1, pod red. Jerzego Kłoczowskiego, Lublin
2000, s. 227–242.
Jerzy Snopek, Węgry. Zarys dziejów i kultury, Warszawa 2002, s. 114–164.
8.
Wzajemny wizerunek Polaków, Czechów i Węgrów w epoce nowożytnej
Literatura:
Janusz Tazbir, Węgry jako symbol i przestroga w literaturze staropolskiej, „Odrodzenie i
Reformacja w Polsce” 36, 1992, s. 147–161.
Henryk Gmiterek, Polskie opinie o Czechach w dobie powstania 1618–1620, [w:]
Polaków i Czechów wizerunek wzajemny (X–XVII w.), pod red. Wojciecha Iwańczaka i
Ryszarda Gładkiewicza, Wrocław-Warszawa 2004, s. 181–193.
Stanisław Kot, Pochwały i przygany w dawnych opiniach narodach, [w:], tenże, Polska
złotego wieku a Europa. Studia i szkice, wybór Henryk Barycz, Warszawa 1987, s. 701–
733.
Europejskie mity o przeszłości narodów
Literatura:
Katalin Péter, Scytyjska świadomość szlachty węgierskiej, „Odrodzenie i Reformacja w
Polsce” 25, 1980, s. 151–162.
Leszek Hensel, Kultura szlachecka w Europie Środkowo-Wschodniej w I połowie XVIII
wieku, Wrocław 1986, s. 31–54.
9. „Mniejszości narodowe” w Europie Środkowej – budzenie się narodowej
świadomości
Literatura:
Barbara Suchoń-Chmiel, Aspekt kulturowy kształtowania się świadomości narodowej
Słowaków, [w:] Historické a kultúrne zdroje slovensko-poľských vzťahov, Bratislava 2000,
s. 46–52.
Anton Špiesz, Dzieje Słowacji na drodze do uświadomienia narodowego, przeł. Michał
Birek, Bratysława 2002, s. 38–51.
Ryszard Radzik, Formowanie się narodów w Europie Środkowo-Wschodniej, „Kultura i
Społeczeństwo” 37, 1993, nr 4, s. 16–34.
10.
Spuścizna po XVI–XVIII wieku
Literatura:
2
Marie-Elizabeth Ducreux, Tożsamość Czechów – pomiędzy katolicyzmem a
protestantyzmem, [w:] Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 2, pod red. Jerzego
Kłoczowskiego, Lublin 2000, s. 187–202.
Sonia Szostakiewicz, Tysiąc lat samotności, „Pismo Poświęcone Fronda” nr 21/22, zima
2000, http://wydawnictwo.fronda.pl/arch/21-22/014.htm.
Henryk Samsonowicz, Członek rodziny czy niechciane dziecko? Wartości wnoszone do
dziedzictwa europejskiego przez kraje Europy Środkowej, [w:] Europa Środkowa – nowy
wymiar dziedzictwa. Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 1–
2 czerwca 2001, pod red. Jacka Purchli, Kraków 2002, s. 29–32.
3