Kiejstut Bereźnicki - Fundacja KRESY 2000

Sezon artystyczny 2009
Kiejstut Bereźnicki
malarstwo
wernisaż wystawy 3 maja 2009 roku
w dniu Inauguracji Sezonu Artystycznego
Wystawa czynna maj - czerwiec 2009
w Galerii Domu Służebnego Polskiej Sztuce Słowa, Muzyki i Obrazu w Nadrzeczu k/Biłgoraja
Kiejstut Bereźnicki (ur. 1935 w Poznaniu) – polski malarz, rysownik,
profesor Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Studiował na Wydziale Malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk
Plastycznych w Gdańsku, dyplom uzyskał w 1958 roku w pracowni profesora
Stanisława Teisseyre’a. W PWSSP w Gdańsku (od 1996 r. nazwa uczelni:
Akademia Sztuk Pięknych) pracuje od 1960 roku, gdzie od 1982 roku prowadzi
pracownie dyplomową na Wydziale Malarstwa. Prorektor uczelni w latach
1981-1984. W 1984 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego a w 1994
roku tytuł profesora zwyczajnego.
Urodził się w 1935 roku w Poznaniu. Studia artystyczne ukończył w gdańskiej PWSSP (obecnie ASP); był uczniem
Stanisława Teisseyre’a i Jacka Żuławskiego; dyplom uzyskał w roku 1958 w pracowni pierwszego z nich. W roku 1960
rozpoczął pracę pedagoga w macierzystej uczelni; od roku 1982 kieruje pracownią malarstwa; w latach 1981-1984 pełnił
funkcję prorektora.
Wypracował własną, stabilną, formułę malarstwa. Poszukując nowych motywów, pozostawał wierny swoim
zainteresowaniom martwą naturą. W latach 60. malował głównie właśnie martwe natury, w następnej dekadzie pojawiły
się w jego twórczości sceny chrystologiczne, pasyjne (Pieta z przygladającym się chłopcem, 1986), w latach 80. rozpoczął
pracę nad seriami obrazów przedstawiających chorągwie, w kolejnej dekadzie - pojawiły się sceny karnawałowe
(Karnawał w czerniach w pionie, 1986-1988), uczty (Uczta z rozbitym kieliszkiem, 1987), procesje; wszystkie tematy,
zwłaszcza martwa natura, były i są nadal kontynuowane. Postać (przede wszystkim ludzka, ale niekiedy również
zwierzęca) i przedmiot to są główne domeny jego artystycznych zainteresowań. Nierzadko w obrazach łączy sugestię
ludzkiej obecności bądź nieobecności z przedmiotem w sposób symboliczny, jak w Martwych naturach „pasyjnych” z
motywem „arma Christi” (lata 80.).
Poetyka prac Bereźnickiego umożliwia mu prowadzenie dialogu z dawnymi mistrzami. Z uwagi na tę właśnie ich
cechę, jak też upodobanie do sztuki figuratywnej, nazywano go „neotradycjonalistą w obrębie neofiguracji”. Zarówno
we wspomnianych ulubionych martwych naturach (Martwa natura z kartami i czaszką, 1961; Martwa natura z różami,
1965), jak w scenach zbiorowych malarz czerpie bowiem inspiracje w warstwie ikonograficznej (cykl Zdjęcia z belkowań,
Zdjęcia z krzyża, Pochody) oraz kompozycyjnej z dzieł twórców epoki nowożytnej, zwłaszcza siedemnastowiecznych
Holendrów. Przetwarza jednak owe impulsy w sobie właściwy sposób, przekładając na język sztuki współczesnej. Widać to
m.in. w zakresie artykulacji malarskiej, o której odmienności decydują tak pewne modyfikacje kompozycyjne, jak zmiany
tonacji barwnej czy też sposobów kładzenia pigmentu. Najwcześniejsze płótna Bereźnickiego uwierzytelniały zasadę
„horror vacui”, od której z czasem zaczął odstępować, zdążając w kierunku uproszczenia rozwiązań kompozycyjnych.
Kolorystyka początkowo była zdominowana przez skalę chłodną, z przewagą błękitów, następnie zaczęły do głosu
dochodzić ugry, czernie, a w latach ostatnich pojawiły się czerwienie, przy czym rozszerzanie palety nie szło tutaj w
parze z odrzucaniem wcześniej oswojonych rozwiązań.
W początkowej fazie twórczości farba często była kładziona gęsto, w sposób podkreślający fakturę, z czasem natomiast
zwyciężyła technika laserunków. Owe przemiany, niewątpliwie poszerzające ekspresyjne możliwości malarstwa
Bereźnickiego, nie dzielą jednak jego twórczości na nieprzystające etapy, a przeciwnie - stanowią wzmacniające się
nawzajem znaki jego osobistego malarskiego pisma.
W martwych naturach uderza połączenie elementów zwykłych, codziennych (garnki, karafki, sztućce, sieci, ryby
itp.) z tymi, które posiadają znaczenie niezwykłe, niecodzienne, np. wanitatywne (czaszki, klepsydry, kości do gry,
lustra itp.). Przy czym studia przedmiotów są tyleż badaniem ich kształtów i barw, jak materii, z której owe przedmioty
zostały wykonane (metal, szkło, glina). W scenach zbiorowych, często rozgrywanych w scenograficznie pomyślanej
przestrzeni, posągowo znieruchomiałe, przypominające manekiny postacie ludzkie umieszczone są zwykle w otoczeniu
rekwizytów charakterystycznych dla martwych natur. Dla jednych i drugich kompozycji generalnie typowe jest
wspomniane nagromadzenie szczegółów, zapełniających przestrzeń, a także mglista, jakby spłowiała, często utrzymana
w jednej spokojnej tonacji gama barwna, która współtworzy patetyczny, nostalgiczny nastrój. Swoistość atmosfery tej
sztuki wynika z uproszczonego - na poły realistycznego, na poły umownego modelunku przedstawianych przedmiotów
i postaci. W dużym stopniu jest także rezultatem kontrastowego zderzania ze sobą form o różnej proweniencji: struktur
ostrych, kanciastych, geometrycznych, architektonicznych z miękkimi, opływowymi, organicznymi.
Od roku 1959 Bereźnicki brał aktywny udział w krajowych wystawach środowiskowych i pokoleniowych, jak np.
sopockie Porównania (1965, 1967, 1975), szczecińskie Festiwale Polskiego Malarstwa Współczesnego (1964, 1968,
1970, 1980; w 1964 i 1968 został uhonorowany nagrodami), III Salon Marcowy w Zakopanem (1968), VI Festiwal
Sztuk Pięknych w warszawskiej „Zachęcie” (1968; otrzymał złoty medal). Pokazywał też swoje prace zagranicą, m.in.
na III Biennale Młodych w Paryżu (1963) oraz na VIII Biennale w Sao Paulo (1965). Indywidualnie wystawia od roku
1964. Kilkakrotnie otrzymywał Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1971, 1977, 1985, 1991), a także odznaczenia
państwowe: Złoty Krzyż Zasługi (1969), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1985). Najwcześniej jednak,
bo w 1962 roku, a więc wkrótce po ukończeniu studiów, został uhonorowany Nagrodą im. Piotra Potworowskiego
(wystawa 10 Malarzy w sopockim BWA). Kluczowe informacje o jego twórczości zawiera album-katalog wystawy,
która miała miejsce w poznańskiej ABC Gallery w 1997 roku.
Małgorzata Kitowska-Łysiak
Instytut Historii Sztuki KUL
luty 2002
WYSTAWY INDYWIDUALNE
W OSTATNICH LATACH
1990
Galeria Teatru St. I. Witkiewicza, Zakopane
1992/1993 BWA, Częstochowa
BWA, Kraków
BWA, Łódź
BWA, Olsztyn
BWA, Sopot
BWA, Wrocław
Muzeum Śląskie, Katowice
1993
BWA, Zielona Góra
Oddział Sztuki Współczesnej MNG, Gdańsk
1994/1995 Polski Ośrodek Kultury, Lipsk, Berlin
Darmstadt, Wiedeń
1995
BWA, Bydgoszcz
BWA, Sopot
Galeria Zamek, Reszel
BWA, Poznań
BWA, Gorzów Wielkopolski
1996
Państwowa Galeria Sztuki, Łódź
BWA, Leszno
Fundacja Tumult, Toruń
Państwowa Galeria Sztuki, Legnica
Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin
Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
1997
ABC Gallery, Poznań
2000
Galeria Triada, Sopot
2001
Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
2002
Galeria Wirydarz, Lublin
ABC Gallery, Poznań
2003
ZPAP, Zielona Brama, Gdańsk
2004
2007
2008
2009
Galeria Teatru St. I. Witkiewicza, Zakopane
Galeria Grafiki i Plakatu, Warszawa
Galeria EL, Elbląg
Galeria Miejska, Szczecinek
Galeria Ośrodka Duszpasterstwa Środowisk Twórczych, Łódź
Galeria Miejska, Świnoujście
Galeria Kierat, Szczecin
Galeria Wirydarz, Lublin
Oddział Sztuki Współczesnej MNG, Gdańsk
Biuro Wystaw Artystycznych - Galeria Zamojska,
Zamość
Dom Służebny Sztuce ... w Nadrzeczu Fundacji
Kresy 2000 k/Biłgoraja
NAGRODY
1962
1965
nie
1965
1968 wiu
1968
1971
1977
1979
1985
1991
1992
1993
2003
2006
Nagroda im. Piotra Potworowskiego
Nagroda Wojewódzkiej Rady Narodowej w SzczeciNagroda Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku
Nagroda Wojewódzkiej Rady Narodowej we WrocłaOrder Stańczyka
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia
Nagroda Wojewody Gdańskiego
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki
Nagroda Prezydenta Miasta Sopotu „Sopocka Muza”
Nagroda im. Kazimierza Ostrowskiego
Pomorska Nagroda Artystyczna za 2005
23-400 Biłgoraj, Nadrzecze 7, tel. 084 688 41 77
Biuro: Biłgoraj, ul. Komorowskiego 3, IV piętro pok. 403
tel./fax 084 686 60 77, 0604 77 15 84
NIP 918-16-19-617
Konto: Bank Spółdzielczy w Biłgoraju 70 9602 0007 0000 3562 2000 0001
ORGANIZACJA POŻYTKU PUBLICZNEGO KRS 0000085684
Bereźnicki