grudzień w bibliotece - Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie

GRUDZIEŃ W BIBLIOTECE
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, ul. Dobra 56/66, 00-312 Warszawa
Tel.: 5525660, fax 5525659, e-mail: [email protected]
http://www.buw.uw.edu.pl
grudzień 2009 r.
10 LAT BUW NA POWIŚLU (ZAMIAST BLOGA)
15 grudnia 2009 świętowaliśmy hucznie 10 rocznicę otwarcia Biblioteki dla czytelników.
Byli z nami Rektorzy UW trzech ostatnich kadencji, nasi zwierzchnicy, współpracownicy i
przyjaciele z Uniwersytetu, innych instytucji naukowych i kulturalnych Miasta, w tym
warszawskich bibliotek, architekci i projektanci gmachu i oczywiście MY – obecni i byli
bibliotekarze Uniwersytetu, a wśród nich dyrektor Henryk Hollender (entuzjasta nowego
gmachu) i Małgorzata Janiszewska (krytyk), ci najstarsi, którzy „całe Ŝycie pracowali w
starym gmachu” (a jednak pokochali nowy) i ci najmłodsi, dla których BUW na Powiślu był
„od zawsze”.
Przygotowania trwały do ostatniej chwili (dziękuję Wszystkim!) a obszerna dokumentacja
wydarzeń tego dnia i sąsiednich jest na stronie jubileuszowej BUW, więc, pozwólcie proszę,
Ŝe zamiast kolejnej relacji otrzymujecie kolejne wspomnienie:
DLACZEGO, TAK NAPRAWDĘ, OTWORZYLIŚMY 15 GRUDNIA 1999?
W grudniu 1999 przeprowadzka największej części zbiorów BUW, tzw. magazynu głównego
była zakończona. KsiąŜki i czasopisma XIX i XX-wieczne (ok. 1 800 tys. wol.) były juŜ w
nowym gmachu, a nawet stały mniej więcej na swoich miejscach rozdzielone na magazyn
zwarty na poziomie 0,00 i dwa piętra obszarów z wolnym dostępem, gdzie udało się ustawić
ok. 150 tys. ksiąŜek najnowszych, wydanych po roku 1980 i kilkadziesiąt ciągów czasopism,
po kilkanaście dla kaŜdej z ośmiu szerokich dziedzin Klasyfikacji Biblioteki Kongresu.
Poza tymi zbiorami w gmachu było 1000 krzeseł, na których mogli usiąść czytelnicy,
natomiast cała reszta była „w proszku”: nie było stołów dla czytelników, szaf katalogowych,
komputerów, wyposaŜenia pracowni bibliotecznych i tym podobnych tysięcy drobiazgów.
Nie działała wypoŜyczalnia. Na III piętrze przeznaczonym dla zbiorów specjalnych wciąŜ
trwały prace instalacyjne. Dopiero w grudniu miały rozpocząć się dostawy mebli.
Tymczasem Senacka Komisja Biblioteczna z ówczesnym przewodniczącym prof. Andrzejem
Mencwelem, po wysłuchaniu naszej opowieści o tych wszystkich niedogodnościach, o
przebiegu przeprowadzki i stanie wyposaŜenia gmachu opowiedziała się jednogłośnie za jak
najszybszym otwarciem Biblioteki dla czytelników, uznając za niedopuszczalne
pozostawienie środowiska UW bez dostępu do ksiąŜek na kolejny semestr. To stanowisko
podtrzymał z całą mocą swojego urzędu ówczesny nasz prorektor, prof. Wojciech
Maciejewski. Na nic się zdały nasze lamenty i wątpliwości (nawet wśród dyrekcji BUW
zdania były mocno podzielone). Jako narzędzie informacji dla czytelników miał słuŜyć nasz
kartkowy katalog alfabetyczny, przeniesiony w starych drewnianych szafach oraz katalog
online na 24 poŜyczonych komputerach. Podłączenie do Internetu oraz dostawę pierwszych
stołów do Czytelni i biurek dla bibliotekarzy zrealizowano wieczorem w przeddzień otwarcia.
Pierwszego dnia, 15 grudnia wydaliśmy 42 karty wstępu, oczywiście tymczasowe,
uprawniające do korzystania ze zbiorów na miejscu przez jeden miesiąc.
Po pospiesznych przygotowaniach I połowy grudnia, około północy 14/15 grudnia gmach
opustoszał. Przeszłam się, chyba po raz setny tego dnia po wygaszonym i wyciszonym
1
wnętrzu gmachu, poprawiając nieistotne szczegóły tabliczek informacyjnych, rozstawienia
krzeseł, itp. w złudnej nadziei, Ŝe te gesty zapewnią nam lepszy początek juŜ o 9.00 rano.
Pamiętam doskonale moje zatrzymanie wtedy, chwilę refleksji nad tym, jak duŜo juŜ udało się
zrobić przez 6 lat, od konkursu na projekt ogłoszonego 1 maja 1993, refleksji przemieszanej
z obawą – co dalej? Czas pokazał… Raz jeszcze dziękuję wszystkim, których pracowitość,
zdolności i dobra wola zbudowały w minionych 10 latach jakość BUW.
ekm
UŁAŃSKA FANTAZJA W STYLU KWADROFONIKA
Niech Ŝałują ci, którym przygotowania do świąt uniemoŜliwiły 19 grudnia przyjście na
utrzymany w folkowym klimacie koncert zespołu Kwadrofonik i Chóru Collegium Musicum
UW do holu katalogowego BUW. Ten wieczór pokazał, co to znaczy prawdziwa eksplozja
dźwięku.
W folkowy nastrój delikatnie wprowadził widownię Chór Collegium Musicum UW.
Natomiast tego, co nastąpiło później nikt się chyba nie spodziewał. Muzycy Kwadrofonika —
Emilia Sitarz, Magdalena Kordylasińska, Bartek Wąsik i Miłosz Pękala — pokazali, Ŝe
moŜna połączyć solidne muzyczne wykształcenie z ułańską fantazją. Koncert był nie tylko
ucztą dla ucha, ale równieŜ dla oka — muzycy co chwila zaskakiwali grą smyczkami na
wibrafonie i perkusji, czy pałeczkami od marimby na pokrywach fortepianów. Co chwila
dokonywali kolejnych ulepszeń instrumentów, by pokazać nam ich moŜliwości. Wpychali
między struny fortepianów gąbki, przesuwali po ich powierzchni tajemnicze metalowe
przedmioty wydobywając dźwięki, których co najmniej połowa publiczności nigdy nie
słyszała. Całość okazała się niezwykle energetyzującym widowiskiem muzycznym.
Koncert był prezentem z okazji jubileuszu 10 lat funkcjonowania BUW na Powiślu dla
naszych czytelników i pracowników.
adz
RADA BIBLIOTECZNA...
... zebrała się na posiedzeniu w dniu jubileuszu BUW – 15 grudnia.
W programie znalazły się:
- sprawozdanie Anny Pietrzak z badania ankietowego czytelników warszawskich
bibliotek uczelnianych; przedmiotem ankiety była ocena regulaminów bibliotek;
- informacji dyr. Maciuszko na temat regulaminów BUW (Biuro Prawno-Legislacyjne
UW sugeruje scalenie obecnie funkcjonujących dokumentów, sprawa wymaga
dalszych konsultacji),
- informacji Dyrekcji BUW na temat ewidencji zbiorów w bibliotekach wydziałowych
UW (z 47 bibliotek wydziałowych 42 uzgodniło juŜ majątek z Kwesturą UW, we
współpracy z pełnomocnikiem Kwestora w jednostce, a 5 pozostałych bibliotek takich
uzgodnień nie dokonało); zebrani byli zgodni, Ŝe do jednostek powinno pójść kolejne
pismo w tej sprawie, adresowane do dziekanów, z prośbą o nadzorowanie ewidencji
majątkowej.
Ponadto Rada przyjęła jednogłośnie nowe kryteria oceny bibliotekarzy dyplomowanych,
przygotowane przez prof. Jadwigę Woźniak-Kasperek.
aw
SENACKA KOMISJA D. BIBLIOTEK I SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH UW...
... zebrała się na posiedzeniu 9 grudnia.
W programie znalazły się:
2
-
-
informacje bieŜące BUW — dyr. Ewa Maciuszko przekazała informacje na temat
sytuacji finansowej BUW w końcu roku 2009. Anna Wołodko poinformowała
zebranych o realizacji projektu NUKAT – AUTOSTRADA INFORMACJI
CYFROWEJ, w ramach którego zostanie poddanych retrokonwersji 1600 tytułów
czasopism ze zbiorów BUW i bibliotek wydziałowych UW.
sprawa jednolitej informacji na temat kadr UW w kontekście legitymacji pracowniczej
oraz bazy czytelników BUW.
sytuacja doktorantów w BUW - obowiązki i uprawnienia.
aw
KONFERENCJE, SEMINARIA, WARSZTATY
Urban networks and the printing trade in early modern Europe - konferencja i zebranie
sprawozdawczo-wyborcze Europejskiego Konsorcjum Bibliotek Naukowych (CERL) odbyło
się w Brukseli w dniach 6-7 listopada.
Gospodarzem dorocznego ogólnego zebrania i konferencji CERL była Bibliothèque royale de
Belgique w Brukseli. Zwyczajowo, jeden dzień przeznaczono na sesję naukową, drugi na
zebranie sprawozdawczo-wyborcze. Z Polski w tym roku były obecne dwie osoby, niŜej
podpisana oraz Marta Przyszychowska z Biblioteki Narodowej.
Seminarium pod tytułem Miasta i drukarstwo w okresie wczesnego renesansu w Europie,
przygotowane przy współpracy środowisk naukowych Belgii, wpisane zostało w cykl
sympozjów poświęconych roli drukarstwa w miastach Niderlandów w latach 1200-1800.
Pierwsze cztery referaty wygłosili przedstawiciele gospodarzy. Omówione zostały:
powiązania handlowe oraz dorobek drukarza brukselskiego Guillaume Fricxa w l. 1705-1708
(Claude Sorgeloos, Bibliothèque royale de Belgique, kier. działu starych druków), organizacja
i strategia rozwoju firmy drukarsko-księgarskiej rodziny Verdussenów w Antwerpii (15851700), w porównaniu do działającej w podobnym czasie i miejscu oficyny wydawniczej
Plantina-Moretusa (Stijn van Rossem, Universiteit Antwerpen), współzawodnictwo pomiędzy
drukarzami w miastach na południu Niderlandów wynikające z uwarunkowań ekonomicznych
i społecznych (Sébastien Afonso (Université Libre de Bruxelles), a takŜe sytuacja społecznoekonomiczna i intelektualna w Bazylei przed 1514 r., dzięki której Erazm z Rotterdamu
przeniósł się do tego miasta, tam pracował i drukował swoje słynne wydania klasyków i
Ojców Kościoła (Alexandre Vanautgaerden (Musée de la Maison d’Erasme, Anderlecht).
W części popołudniowej przedstawiono referaty dotyczące historii drukarstwa w wybranych
krajach Europy. Cristina Dondi (University of Oxford, sekretarz CERL) omówiła konfraternie
skupiające drukarzy, księgarzy i kupców weneckich w XV stuleciu. Autorka wskazała na
ciekawe, a rzadko wykorzystywane przez badaczy informacje drukowane i rękopiśmienne,
które moŜna znaleźć na kartach inkunabułów wydanych w Wenecji. Następnie Falk
Eisermann (Gesamtkatalog der Wiegendrucke, Staatsbibliothek zu Berlin) przedstawił
zagadnienie drukarstwa, mecenatu i potencjalnych odbiorców ksiąŜek w Lipsku w XV w.
Drukarze w owym czasie tłoczyli przede wszystkim na zamówienie władz lokalnych,
kościelnych i uniwersytetu. Kolejny referent, David McKitterick (Trinity College,
Cambridge) zaprezentował ekonomiczne i społeczne warunki rozwoju księgarstwa w
Londynie, zorganizowanego odmiennie niŜ w innych krajach europejskich. Jako ostatni zabrał
głos Jean-Dominique Mellot (Bibliotheque nationale de France, ParyŜ). Korzystając ze
zbiorów macierzystej biblioteki, przedstawił dane statystyczne związane z nakładem i
3
dystrybucją produkcji ksiąŜkowej we Francji oraz mapę rozmieszczenia firm drukarskich i
księgarskich w tym kraju, w określonych przedziałach czasowych od XVI do XVIII w.
Drugi dzień obrad poświęcony był sprawom organizacyjnym oraz wyborowi nowego
skarbnika. Funkcję tę zgodził się pełnić Raymond Bérard z ABES (Francja). Jak co roku
osoby odpowiedzialne za poszczególne projekty w CERL przedstawiły sprawozdania z
zakresu swojej działalności. Oprócz sprawozdania finansowego i preliminarza wydatków na
następny rok, duŜe zainteresowanie zwykle budzą relacje dotyczące katalogów HPB (Heritage
of Printed Books Database) oraz wielojęzycznych słowników (CERL Thesaurus). W
poprzednim roku nastąpiły pewne opóźnienia w OCLC (HPB od dwóch lat znajduje się na
platformie OCLC) dotyczące wprowadzania plików przesłanych przez biblioteki
członkowskie. Zdecydowano się zatem uprościć procedury m.in. związane z konwersją
rekordów do formatu MARC21 (nie wszystkie biblioteki w Europie katalogują w tym
formacie). Sytuacja ta miała wpływ na znaczne opóźnienie włączenia ostatniej partii opisów
starych druków (619 rekordów) z naszej biblioteki, przesłanych pod koniec 2007 r., które
zostały włączone do HPB dopiero w lipcu br. (łącznie 3557 pozycje). Opisy mikrofilmów
starych druków z polskich bibliotek (34 944 rekordy z BN, BUWr, Biblioteki Gdańskiej i
KsiąŜnicy Pomorskiej) będą włączone w 2010 r. Skrócone opisy z HPB są od br.
udostępnione do wyszukiwania w WorldCat.
W ostatnim roku do CERL Thesaurus (http://cerl.sub.uni-goettingen. de/ct/) włączono nowe
zbiory zawierające dane przesyłane z wielu bibliotek i instytucji: wzorcowe hasła autorskie (z
Węgier i BUW); nazwy drukarzy (z Hiszpanii, Szwecji i Włoch - EDIT16) oraz
sformalizowane skróty cytowanej literatury (EDIT16). Powiększyła się ilość rekordów
wykazujących nazwy właścicieli księgozbiorów (z Middle Temple Library w Londynie oraz
bibliotek uczelnianych z Bazylei, Salamanki i Warszawy, zob. Biuletyn BUW za
październik). W 2010 r. w porozumieniu z Bernstein Consortium (projekt Bernstein Paper
Atlas, zob. http://www.bernstein.oeaw.ac.at) nazwy miejscowości znajdujące się w CT będzie
moŜna zlokalizować na dołączonej do rekordu mapie. Systematycznie rośnie liczba
uŜytkowników tezaurusów. Polska sytuuje się na 6 miejscu z liczbą 8923 poszukiwań rocznie
(7,1%). W CERL Data Conversion Group kontynuowane są prace nad wdroŜeniem nowego
interfejsu CERL Research Toolbox umoŜliwiającego wyszukiwanie zintegrowane,
obejmujące oprócz opisów bibliograficznych, takŜe dotarcie do źródeł zawierających noty i
znaki proweniencyjne, sygnety drukarskie, znaki wodne, oprawy. Ten sposób korzystania z
baz jest jednym z elementów strategii rozwoju CERL na lata 2010-2015.
Sekretarz CERL Cristina Dondi zgłosiła projekt korzystnych preferencyjnych opłat
członkowskich dla grup bibliotek. Wzbudził on zainteresowanie przedstawicieli kilku krajów
mających obecnie problemy finansowe. Projekt będzie zatwierdzony po uzyskaniu opinii
Zarządu Dyrektorów (Board of Directors).
Marianna Czapnik
W dniach 1-3 grudnia odbyła się we Wrocławiu III Konferencja Instytutu Informacji
Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego Czytanie — Czytelnictwo —
Czytelnik. W ciągu trzech dni wystąpiło z referatami 39 osób. Spotkania odbywały się w
formie plenarnej lub w ramach dwóch sesji przebiegających równolegle: Historia
czytelnictwa i Czytelnictwo współczesne. Konferencję poprzedziło spotkanie w Oddziale
Starych Druków BUWr w budynku „Na Piasku”, gdzie prof. Krzysztof Migoń zaprezentował
wybrane druki XV-XVII wieku ze zbiorów BUWr z interesującymi zapisami
rękopiśmiennymi.
Obrady toczyły się w gmachu Głównym Uniwersytetu Wrocławskiego, głównie w barokowej
sali Oratorium Marianum. Pierwszą sesję plenarną poświęcono zagadnieniom ogólnym (m.in.
Janusz Kostecki Czytelnictwo jako przedmiot badań, Irena Socha Czytelnik w polskiej myśli
4
bibliologicznej, Olga Dawidowicz-Chymkowska Czytelnik w oczach psychologów). Wątek
międzynarodowy (a ściślej: skandynawski) pojawił się drugiego dnia, podczas sesji
anglojęzycznej, gdy Tuija Laine z Helsinek przedstawiła rozwój czytelnictwa w Finlandii u
samych jego początków (XVI w.), koncentrując się zwłaszcza na lekturze popularnych wtedy
katechizmów. Natomiast Magnus Torstensson z Borås opisał rozwój bibliotek publicznych i
czytelnictwa powszechnego w Szwecji, gdzie juŜ w 1686 Prawo Kościelne mówiło, iŜ:
„księŜa powinni uczyć wiernych czytać i pisać”. Natomiast o współczesnych szwedzkich
projektach czytelniczych, skierowanych przede wszystkim do młodzieŜy mówiła Aleksandra
Erlandsson z Malmö.
Zagadnienia historyczne dotyczyły głównie wieku XIX i okresu międzywojennego (np.
Agnieszka Paja Anatomia czytelniczki. O literackich obrazach kobiet czytających w 2. poł.
XIX wieku, Anna Dymmel Źródła do dziejów czytelnictwa w Polsce w XIX w., BoŜena
Koredczuk Kultura czytelnicza prawników w Królestwie Polskim), choć kilka wystąpień
poświęconych było wiekom wcześniejszym (Joanna Pietrzak-Thébault Petrarkizm,
petrarkiści, petrarkistki — narodziny nowego czytelnika, Kamila Szymańska Zainteresowania
czytelnicze mieszkańców Leszna w XVIII wieku, Maciej Janik Z problematyki czytelnictwa
popularnej literatury historycznej okresu staropolskiego). O jednym z aspektów badań
proweniencyjnych prowadzonych w BUW opowiedziała niŜej podpisana w referacie:
Wydarte, zamazane, zaszyte: cenzura klasztorna w starych drukach BUW, prezentując na
ekranie co ciekawsze przykłady działań „purgatorów” zakonnych.
DuŜo miejsca poświęcono analizie czytelnika współczesnego (Jacek Ladorucki Jak trwoga to
do bloga, Ewa Chuchro Strategie czytania w internecie). Jedna sesja w całości dotyczyła
problematyki czytelnictwa dzieci i młodzieŜy; poruszono równieŜ temat czytelników
niepełnosprawnych: niesłyszących i niewidzących. Konferencję zamknęła ciekawa
prezentacja Małgorzaty Komzy o ksiąŜce jako atrybucie (zamoŜności? wykształcenia?) w
XIX-wiecznej fotografii.
Wśród wygłaszających najliczniej przybyli referenci z Warszawy: z Biblioteki Narodowej
(IKiCz) — 6 osób, z UW — trzy, z UKSW — jedna. Środowisko wrocławskie
reprezentowało 8 osób (UWr); pozostali uczestnicy przybyli z Krakowa, Częstochowy,
Lublina, Torunia, Kielc, Leszna, Zielonej Góry, Olsztyna, Katowic, Łodzi i Martina
(Słowacja).
Uczestnikom konferencji rozdano skrypty zawierające streszczenia wszystkich wystąpień
(egzemplarz do wglądu w GSD BUW); w przyszłym roku planowana jest publikacja
referatów w postaci drukowanej.
Izabela Wiencek
4 grudnia wzięłam udział w debacie BUDUJEMY NA WIEDZY - Jak biznes moŜe więcej
zarabiać, nauka szybciej się rozwijać, a Polska zmieniać w nowoczesną gospodarkę opartą
na wiedzy? z udziałem Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego prof. Barbary Kudryckiej.
Debatę zorganizowały Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyŜszego oraz TVN CNBC Biznes,
spotkanie prowadzili Roman Młodkowski, redaktor naczelny TVN CNBC oraz prof. Barbara
Kudrycka, a udział w debacie wzięli: prof. Maciej śylicz - prezes Fundacji na rzecz Nauki
Polskiej, prof. Ryszard Tadeusiewicz z Akademii Górniczo-Hutniczej, dr Maciej Wojtkowski
i dr Dominik Antonowicz z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dr Kazimierz
Sedlak - twórca pierwszej w Polsce firmy zajmującej się doradztwem personalnym, prof.
Stanisław Karpiński ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, dr hab. Piotr Garstecki z
Instytutu Chemii Fizycznej PAN, Teresa Kamińska - prezes Pomorskiej Strefy Ekonomicznej,
prof. Jan Lubiński - prezes firmy Read Gene oraz Tomasz Czechowicz - prezes MCI
Management.
5
Pierwszy panel debaty zatytułowany Dlaczego polskie wynalazki nie trafiają na rynek? był
poświęcony wdraŜaniu innowacji i nowych technologii w polskiej gospodarce. Przedsiębiorcy
skarŜą się na brak moŜliwości inwestowania w nowe technologie na etapie testów i wdroŜeń
ze względu na zbyt duŜe ryzyko dla rozwijającej się gospodarki. Z kolei naukowcy mówią
o braku zachęt ekonomicznych i otwarcia na badania ze strony biznesu. Problemem są
niedroŜne procedury patentowe oraz koszty patentów międzynarodowych. Nierzadko polscy
naukowcy i wynalazcy odsprzedają swoje odkrycia za skromne pieniądze olbrzymim
zagranicznym korporacjom lub ukrywają je latami, czekając na korzystne okoliczności do ich
upublicznienia. Niezbyt korzystny jest dla naukowców równieŜ powszechny obyczaj
publikowania wyników badań od ich najwcześniejszego etapu – wartościowe z punktu
widzenia gospodarki odkrycia stają się wówczas wspólnym dobrem i tajemnicą poliszynela.
ZauwaŜono równieŜ, Ŝe wnioski o dofinansowanie projektów o charakterze wdroŜeniowym
powinny być oceniane w większym stopniu przez naukowców-wdroŜeniowców, a nie
teoretyków. Nie sposób nie napomknąć tu o obopólnym braku zaufania: nauki do biznesu
i biznesu do nauki – tylko 7% wynalazków ma szansę przebić się gospodarczo i odnieść
sukces, co warunkuje zaangaŜowanie biznesu we wsparcie nauki. Ponadto nie naleŜy
zapominać, Ŝe odkrycia naukowe dokonywane przez pracowników uczelni i jednostek
badawczych naleŜą w pewien sposób do uczelni i państwa, co dodatkowo komplikuje proces
ich komercjalizacji.
Dyskusja podczas drugiego panelu Młode umysły dla gospodarki. Zbudujmy nowoczesną
Polskę dotyczyła przygotowania studentów i absolwentów do potrzeb rynku pracy.
Zwiększenie liczby osób kończących studia wyŜsze w Polsce niekoniecznie przekłada się na
jakość wykształcenia. Wybitni często giną w tłumie, przeciąŜeni pracownicy naukowi nie
okazują studentom odpowiedniej uwagi i zaangaŜowania, często niewystarczające bywa
zaplecze sprzętowe i materiałowe, nie zwiększa się bynajmniej liczba miejsc pracy na
uczelniach dla tych, którzy pragną kontynuować karierę naukową. Zbyt wielu maturzystów
decyduje się na studiowanie kierunków humanistycznych, co w efekcie przekłada się w
Polsce na rosnący niedobór wykształcenia w dziedzinach ścisłych, przyrodniczych,
medycynie, inŜynierii. Brak jest motywacji do studiowania nauk ścisłych, zarówno w szkole
podstawowej, jak i średniej.
Minister Kudrycka wskazała na zwiększone finansowanie budŜetowe badań i rozwoju oraz
prowadzone obecnie prace nad reformą nauki i szkolnictwa wyŜszego jako jeden
z czynników, które mogą wpłynąć na istotną poprawę w sytuacjach omawianych w obu
panelach debaty.
Debatę transmitowała na Ŝywo i retransmitowała dwukrotnie TVN CNBC Biznes.
Agnieszka Kasprzyk
Dr Marek Tobera (IINiSB UW) przedstawił w Salonie Księgarzy 9 grudnia referat Rynek
ksiąŜki ostatniej dekady XX wieku. Podsumował własne doświadczenia z tego okresu pracy
w księgarni i w Instytucie Badań Literackich PAN i dostępne publikacje na ten temat.
Okres PRL-u charakteryzowały centralizm, cenzura i reglamentacja (CCR) na rynku ksiąŜki.
WaŜne dla ustalenia początku procesu uwolnienia są trzy daty: 28 lutego1989 – rejestracja
pierwszego niezaleŜnego wydawnictwa Amber, czerwiec 1990 – wprowadzenie ustawy o
zniesieniu cenzury i początek 1990 – zniesienie reglamentacji papieru. Początkowa łatwość
prowadzenia działalności gospodarczej i edytorskiej spowodowała erupcję wydawniczą na
początku lat 90. DuŜe nakłady były szybko wykupywane. KsiąŜki sprzedawano na ulicy, z
samochodów, powstawały prywatne wydawnictwa, księgarnie i hurtownie. Obracano duŜymi
pieniędzmi. W kolejnych latach niedoświadczeni nowi uczestnicy rynku przekonali się, Ŝe dla
egzystencji firmy, poza obrotem, waŜny jest teŜ przychód. W tym czasie poupadało wiele
państwowych wydawnictw, szczególnie regionalnych. Na rynek weszli zagraniczni
6
inwestorzy wprowadzając zróŜnicowaną reklamę. Słowo promocja, uŜywane wcześniej tylko
w sensie awansu czy przejścia do następnej klasy w szkole, zyskało nowe znaczenie. W
połowie lat 90. rozkwitły, wcześniej skromne, targi ksiąŜki.
Uczestnicy spotkania zgodzili się, ze dane statystyczne Ruchu Wydawniczego w Liczbach z
lat 90. są w ogóle niewiarygodne, bo egzemplarz obowiązkowy spływał wtedy do Biblioteki
Narodowej z duŜymi brakami.
Boom wydawniczy zakończył się równie gwałtownie, jak wybuchł. Przyczyn tego naleŜy
szukać raczej w kontekście historii kultury i psychologii społecznej niŜ przemian
gospodarczych. KsiąŜka jest specyficznym towarem handlowym, a oferta spędzania wolnego
czasu coraz bogatsza.
Matylda Filas
***
POLSKI WEZYR MEREFNEBEF – WYSTAWA PREZENTUJĄCA WYNIKI BADAŃ
PROF. KAROLA MYŚLIWCA (4 LISTOPADA - 1 GRUDNIA)
Wystawa „Polski wezyr Merefnebef”, przygotowana przez Muzeum Uniwersytetu
Rzeszowskiego w 2008 r., ukazuje wyniki badań archeologicznych w Sakkarze w Egipcie w
sąsiedztwie piramidy DŜesera.
W 2008 i 2009 r. wystawa była prezentowana w Uniwersytecie Rzeszowskim, w Galerii
Ratusza w Rzeszowie oraz w Jaśle, rodzinnym mieście prof. Karola Myśliwca, kierownika
polsko-egipskiej misji archeologicznej w Sakkarze.
W listopadzie i grudniu wystawa Polski wezyr Merefnebef uświetniła obchody Święta
Uniwersytetu Warszawskiego w BUW. 1 grudnia odbył się finisaŜ ekspozycji, połączony z
wykładem prof. Myśliwca dotyczącego dwóch odkryć: grobu wezyra Merefnebefa i kapłana
Nyankhenefertuma. W trakcie wykładu Profesor omówił szczegółowo z detektywistycznym
zacięciem swoje odkrycia oraz zaprezentował fotografie ilustrujące oba groby.
Jerzy Horwat, Muzeum Uniwersytetu Rzeszowskiego
KLUB POD OTWARTĄ KSIĘGĄ...
... zaprosił gości 14 grudnia na referat Zuzy Wiorogórskiej Web 2.0 - definicja, aplikacje i
moŜliwości zastosowania w bibliotekach.
aw
KADRY
Nowo zatrudnieni:
- Karolina Kołodziejska, mł. bibliotekarz, Oddział Udostępniania i Informacji
Naukowej, od 1 grudnia.
Przestali pracować:
- mgr Irena Głowacka, kustosz, Oddział Opracowania Zbiorów, od 31 grudnia
(przejście na emeryturę),
- Jadwiga KręŜlewicz, st. magazynier, Oddział Ochrony i Konserwacji Zbiorów, od 31
grudnia (przejście na emeryturę),
- mgr Krystyna Lorent-Umięcka, Oddział Opracowania Zbiorów, od 31 grudnia
(przejście na emeryturę).
7
KRONIKA TOWARZYSKA
17 grudnia urodził się syn Przemysława Wątroby (Gabinet Rycin),
Antoni
Rodzicom serdecznie gratulujemy, a dziecku Ŝyczymy wiele szczęścia.
Z śYCIA BIBLIOTEK WYDZIAŁOWYCH
Grudniowe zebranie bibliotek Uniwersytetu Warszawskiego (10 grudnia) poświęcone było
dwóm tematom. Jako pierwsze zabrały głos Lilianna Nalewajska i Zuzanna Wiorogórska.
Podzieliły się swoimi wraŜeniach z pobytu na Światowym Kongresie IFLA, który odbył się w
dniach 23-27 sierpnia 2009 r. w Mediolanie. Druga część zebrania poświęcona była
aktualizacji zapisów w dokumencie „Zasady wspólnej pracy bibliotek Uniwersytetu
Warszawskiego w zautomatyzowanym systemie bibliotecznym VTLS/Virtua”, głos zabrał
Roman Tabisz.
W sprawach bieŜących Zuzanna Wiorogórska opowiedziała o dostępie testowym do EBSCO
Discovery Service dla BUW. Roman Tabisz krótko wspomniał na temat otwarcia dostępu do
bazy sprawozdań rocznych bibliotek UW oraz terminu jej zamknięcia. Nawiązał równieŜ do
styczniowego zebrania bibliotek UW, które będzie poświęcone zmianom i poprawkom w tej
bazie. Na zakończenie Adam Owczarczyk poinformował o umieszczeniu w portalu BUWNet
list bibliotekarzy z BUW i bibliotek UW zajmujących się typowaniem i zakupem ksiąŜek.
Adam Owczarczyk
• •• •••••• •••••••••••••••••••••••••••
•
•••••••••••••••••••••••••• ••••• ••••••••••• ••••• ••••••••••••••••••••••••••••••
•
• • •••••••• •••••••••••••••••••••••••••••••••••• •••••••• ••••••••••••• ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
•••••••••••••••• •••••••• ••••••• •• •••••••••• ••••••••••••••••••
8