Spis treści

Spis treści
Słowo w stępn e .............................................
IX
Słowo w stęp n e .............................................
W stęp ...........................................................
XI
Podziękowanie .............................................
Przedmowa do wydania polskiego .................
Wskazówki dla użytkow nika........................
Skróty.......................................................
A
X
XII
XIII
XV
XV
Wykaz źródłowy ilustracji............................
XVI
P odstaw y .....................................................
1
6.2
6.3
Objawy opisywane przez pacjentów ..................
Cechy charakterystyczne mięśniowo-powięziowych punktów spustowych ...............
6.3.1
6.3.2
6.3.3
6.3.4
6.3.5
6.3.6
M iejscowy ból u cisko w y....................................
Ból przeniesiony - refferedpain ...........................
Pasmo m io ge lo zy.............................................
Wyczuwalne palpacyjnie z g ru b ie n ia .....................
Rozpoznanie b ó lu .............................................
6.3.7
1
Trafić na p u n k t .............................................
Wprowadzenie ...............................................
3
3
2
Definicje użytych p o ję ć .................................
5
3
Podstawy anatomiczne i fizjologiczne ............
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
Włókno m ięśniowe ........................................
Mięśniowa tkanka łączna .................................
Skurcz m ięśniowy ..........................................
Rodzaje włókien mięśniowych .........................
Unerwienie mięśni..........................................
Czucie bólu .....................................................
7
7
8
9
10
10
11
4
Etiolog ia ......................................................
Czynniki wyw ołujące ......................................
5
Patofizjologia ...............................................
17
5.1
Hipoteza uaktywnienia punktu spustowego
związana z płytką nerwowo-mięśniową ............
Hipoteza związana z zaburzeniami
energetycznymi.............................................
4.1.1
4.1.2
4.2
5.2
6
6.1
Objawy i cechy charakterystyczne ..................
Aktywne, uśpione punkty spustowe, mięśniowo-powięziowe punkty spustowe i satelitarne punkty
spustowe ......................................................
17
18
6.3.12
6.3.13
6.3.14
6.3.15
Ograniczenie zakresu ruchom ości..........................
Osłabienie mięśniowe bez pierw otnej atrofii............
Zaburzenia ze strony autonomicznego układu
nerw ow ego.....................................................
Zaburzenia czynności m ięśni................................
Zaburzenia ko o rd yn a cji......................................
Zaburzenia s n u ................................................
U w ięźnięcie.....................................................
21
21
21
22
22
22
22
22
23
23
23
23
23
23
24
24
7
Obiektywne dowody na istnienie mięśniowo-powięziowych punktów spustowych ............
7.1
7.2
7.3
7.4
Pomiary tleno w e ...........................................
Badania biopsyjne ..........................................
Samoistna aktywność elektryczna ....................
Biochemia punktów spustowych......................
8
Wskazania i przeciw wskazania .....................
8.1
Wskazania .....................................................
8.1.1
8.1.2
8.1.3
8.1.4
8.1.5
8.1.6
8.1.7
M ięśniow o-pow ięziow y zespół b ó lo w y ................
Przewlekły m ięśniow o-pow ięziow y zespół b ó lo w y ...
Ostry m ięśniow o-pow ięziow y zespół b ó lo w y .........
N europatiezuw ięźnięcia....................................
B lizny............................................................
8.2
Przeciwwskazania ..........................................
8.2.1
Przeciwwskazania bezwzględne...........................
Przeciwwskazania w zględne...............................
29
29
29
29
29
29
30
30
30
30
30
30
9
Diagnostyka i rozpoznanie różnicowe ............
31
9.1
Diagnostyka problemów mięśniowo-powięziowych ...............................................
31
OO
4.2.1
4.2.2
4.2.3
4.2.4
4.2.5
Bezpośrednie czynniki w y w o łu ją c e ......................
Pośrednie czynniki w y w o łu ją c e ...........................
Czynniki wspierające podtrzymanie aktywności..
Obciążenie m echaniczne....................................
Czynniki psychologiczne....................................
Niedobór substancji odżyw czych.........................
Niedoczynność tarczycy......................................
Czynniki współdziałające....................................
13
13
13
13
14
14
14
15
15
15
4.1
6.3.8
6.3.9
6.3.10
6.3.11
Miejscowa reakcja drżenia mięśniowego (local twitch
response) .. ......................................................
Bolesny skurcz..................................................
Ból podczas rozciągania m ięśni............................
21
Pierwotny m ięśniow o-pow ięziow y zespół b ó lo w y . . .
W tórny m ięśniow o-pow ięziow y zespół bólow y.......
25
25
26
27
28
21
21
VI
Spis treści
9.1.1
9.1.2
9.1.3
Wnioskowanie kliniczne ..................................
Postępow anie..................................................
W y w ia d .........................................................
9.2
Badanie...................................................
9.2.1
9.2.2
O g lą d a n ie ......................................................
Testy przesiewowe - badanie funkcjonalne i jego
in te rp re tacja ...................................................
Palpacja ...................................................
Próbna terapia ............................................
Postępow anie ............................................
Wiarygodność m iędzytestow a ..........................
9.2.3
9.2.4
9.2.5
9.2.6
9.3
9.3.1
9.3.2
9.3.3
9.3.4
9.3.5
9.3.6
9.3.7
Rozpoznanie różnicowe...............................
Ból pochodzenia m ięśniow ego .........................
Ból pochodzenia stawowego i zaburzenia funkcjonalne
Przyczyny neurogenne ...................................
Osteoporoza ...............................................
Bóle krzyża w schorzeniach zapalno-reum atycznych .
Fibromialgia ...............................................
Ból pochodzący z narządów wewnętrznych, efekty
trzewno-somatyczne i som atyczno-trzew ne .........
10
Terapia problemów mięśniowo-powięziowych
- tech n iki ...............................................
10.1
10.2
Technika I: ucisk niedokrwienny....................
Technika II: rozciąganie manualne okolicy punktu
spustowego..............................................
Technika III: rozciąganie manualne powięzi
powierzchownej i międzymięśniowej.............
Technika IV: uwalnianie międzymięśniowych
warstw poślizgowych..................................
Rozciąganie i rozluźnianie............................
W prow adzenie ...........................................
Sposoby rozciągania ......................................
Intensyw ność ............................................
Zadania fizjo te ra p ii .......................................
Dalsze s k u tk i ..............................................
Samoleczenie, trening, ergonomia,
neurodynamiczne ćwiczenia ruchowe.............
Inne możliwości terapii mięśniowo-powięziowych
punktów spustowych..................................
10.3
10.4
10.5
10.5.1
10.5.2
10.5.3
10.5.4
10.5.5
10.6
10.7
10.7.1
10.7.2
10.7.3
10.7.4
Suche nakłuwanie.............................................
O strzykiw ania..................................................
Przezskórna elektryczna stymulacja nerwowa (TENS).
Terapia falą uderzeniow ą....................................
11
Uwięźnięcie i ślizg ....................................
11.1
Uszkodzenia nerwów obwodowych................
31
31
32
32
32
33
39
40
41
41
41
41
41
42
42
43
43
43
45
45
11.2
11.3
Ukrwienie tkanki nerw ow ej.........................
Transport aksonoplazmatyczny.....................
11.3.1
11.3.2
Od ciała komórki do tkanki docelow ej...................
Od tkanki docelowej z powrotem do ciała k o m ó rk i. . .
11.4
11.5
Neurodynamika według Butlera....................
Ból mięśniowo-powięziowy a uwięźnięcie........
51
52
52
53
53
58
12
Kolejność terapii i terapia następstw ............
59
13
Efekty terap ii ...........................................
Obwodowe biomechaniczne mechanizmy
oddziaływania..........................................
Obwodowe biochemiczne mechanizmy
oddziaływania..........................................
Obwodowe neurofizjologiczne mechanizmy
oddziaływania..........................................
Ośrodkowe mechanizmy oddziaływania...........
Kognitywne mechanizmy oddziaływania.........
61
63
64
65
14
Przewlekłość bólu a łańcuch punktów
spustowych...............................................
67
14.1
Obwodowe procesy przebudowy prowadzące
do przewlekłości objaw ów ...........................
Łańcuch punktów spustowych.......................
Ośrodkowy mechanizm prowadzący
do przewlekłości objaw ów ...........................
Wyjściowy mechanizm bólu.........................
13.1
13.2
13.3
13.4
13.5
14.2
14.3
45
14.4
61
63
67
67
67
68
46
15
46
47
47
47
47
47
48
48
48
48
49
49
49
51
51
Skuteczność terapii mięśniowo-powięziowych
punktów spustowych ................................
69
B
Terapia pojedynczych m ię ś n i .....................
71
16
Głowa i s zy ja ...........................................
16.1
16.2
Część zstępująca mięśnia czworobocznego........
Część poprzeczna i wstępująca mięśnia
czworobocznego........................................
Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy........
Mięsień żwacz...........................................
Mięsień skroniowy......................................
Mięsień skrzydłowy przyśrodkowy.................
Mięsień skrzydłowy boczny...........................
Mięsień dwubrzuścowy...............................
Mięsień okrężny oka, mięsień jarzmowy większy,
mięsień szeroki szyi, mięsień marszczący b r w i ...
Mięsień potyliczno-czołowy.........................
Mięśnie płatowate głowy i szyi.......................
73
73
16.3
16.4
16.5
16.6
16.7
16.8
16.9
16.10
16.11
76
79
82
85
88
91
94
97
101
104
Spis treści
16.13
Mięśnie półkolcowe głowy i szyi, mięśnie
wielodzielne szyi, mięśnie skręcające szyi.........
Mięśnie podpotyliczne................................
17
Górna część pleców, bark i ram ię..................
17.1
17.2
17.3
17.4
17.5
17.6
17.7
17.8
17.9
17.10
17.11
17.12
17.13
17.14
Mięsień dźwigacz łopatki.............................
Mięśnie pochyłe........................................
Mięsień nadgrzebieniowy............................
Mięsień podgrzebieniowy............................
Mięsień obły mniejszy.................................
Mięsień najszerszy grzbietu.........................
Mięsień obły większy.................................
Mięsień podłopatkowy................................
Mięśnie równoległoboczne większy i mniejszy.,.
Mięsień naramienny...................................
Mięsień kruczo-ramienny............................
Mięsień dwugłowy ramienia.........................
Mięsień ram ienny.....................................
Mięsień trójgłowy ramienia, mięsień łokciowy...
18
Przedramię i ręka........................................
18.1
18.2
18.8
18.9
18.10
18.11
18.12
Mięsień ramienno-promieniowy....................
Mięśnie prostowniki promieniowe nadgarstka długi
i krótki, mięsień prostownik łokciowy nadgarstka
Mięśnie prostowniki palców i wskaziciela.........
Mięśnie prostowniki kciuka długi i krótki, mięsień
odwodziciel długi kciuka.............................
Mięsień odwracacz....................................
Mięsień dłoniowy d łu g i...............................
Mięśnie zginacze nadgarstka łokciowy
i promieniowy...........................................
Mięśnie zginacze palców powierzchowny i głęboki
Mięsień zginacz długi kciuka.........................
Mięsień nawrotny obły................................
Mięśnie przywodziciel i przeciwstawiać kciuka..
Mięśnie międzykostne i glistowate ręki............
19
T u łó w .......................................................
19.1
19.2
19.3
19.4
19.5
19.6
19.7
19.8
19.9
Mięsień piersiowy większy...........................
Mięsień podobojczykowy.............................
Mięsień piersiowy m niejszy.........................
Mięsień zębaty przedni................................
Mięśnie zębate tylne górny i dolny.................
Przepona i mięśnie międzyżebrowe................
Mięsień prosty brzucha, mięsień piramidowy. . . .
Mięśnie skośne brzucha zewnętrzny i wewnętrzny
Mięsień prostownik grzbietu: pasmo boczne
- mięsień biodrowo-żebrowy i mięsień najdłuższy
16.12
18.3
18.4
18.5
18.6
18.7
19.11
Mięsień prostownik grzbietu: pasmo przyśrodkowe
- mięśnie wielodzielne, skręcające,
międzykolcowe, międzypoprzecne i kolcowe . ...
Mięsień czworoboczny lę d źw i.......................
20
Biodro, udo, kolano.....................................
20.1
20.2
20.3
20.4
20.5
Mięsień biodrowo-lędźwiowy.......................
Mięsień pośladkowy w ielki...........................
Mięśnie pośladkowe średni i mały...................
Mięsień groszkowaty.................................
Mięśnie bliźniące, zasłaniace wewnętrzny
i zewnętrzny, mięsień czworoboczny ud a.........
Mięsień napinający powięź szeroką................
Mięsień krawiecki.......................................
Mięsień grzebieniowy.................................
Mięsień czworogłowy uda: mięsień prosty uda...
Mięsień czworogłowy uda: mięsień obszerny
przyśrodkowy, mięsień obszerny pośredni........
Mięsień czworogłowy uda: mięsień obszerny
boczny....................................................
Mięśnie przywodziciele długi i krótki...............
Mięsień przywodziciel w ie lk i........................
Mięsień smukły.........................................
Mięśnie dwugłowy uda, półścięgnisty,
półbłoniasty.............................................
Mięsień podkolanowy.................................
19.10
107
110
113
113
116
119
122
125
128
131
134
137
140
143
146
149
152
155
155
158
161
20.6
20.7
20.8
20.9
20.10
20.11
20.12
20.13
20.14
20.15
20.16
164
167
170
173
176
179
182
185
188
191
191
194
197
200
203
206
209
212
215
21
21.1
21.2
21.3
21.4
21.5
21.6
21.7
21.8
21.9
21.10
21.11
VII
218
221
225
225
228
231
234
237
240
243
246
249
252
255
258
261
264
267
270
Podudzie i stopa .......................................
Mięsień piszczelowy przedni.........................
Mięśnie strzałkowe długi, krótki i trzeci............
Mięsień prostownik długi palców, mięsień
prostownik długi palucha............................
Mięsień brzuchaty łydki...............................
Mięsień płaszczkowaty................................
Mięsień piszczelowy tylny............................
Mięśnie zginać długi palców i zginać długi
palucha...................................................
Mięśnie prostownik krótki palców i prostownik
krótki palucha...........................................
Mięśnie zginacz krótki palców, odwodziciel
palucha, odwodziciel palca m ałego................
Mięśnie zginać krótki palucha i przywodziciel
palucha...................................................
Mięsień czworoboczny podeszwy, mięśnie
międzykostne...........................................
303
1
L itpratura
i i c i a i u i a ........................................ ..........................................
306
Skorowidz.................................................
309
273
273
276
279
282
285
288
291
294
297
300