Biologia i ochrona płazów wypisy z wykładu 8 Anura – rozród

Biologia i ochrona płazów wypisy z wykładu 8 Anura – rozród

Biologia i ochrona płazów
wypisy z wykładu 8
Anura – strategie rozrodcze
Prof. dr hab. Maria Ogielska
Zakład Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców,
Instytut Biologii Środowiskowej,
Uniwersytet Wrocławski
2013/2014
Rozmnażanie u Anura
Klasyfikacja wg miejsca składania jaj
I. Jaja składane do wody
II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach
III. Rozwój jaj w jajowodach
Duellmann i Treub, 1986
Klasyfikacja wg miejsca składania jaj
I. Jaja składane do wody
A. Jaja składane bezpośrednio do wody (stojącej, płynącej, w zagłębieniach na drzewach)
B. Jaja w gniazdach z piany w wodzie
C. Jaja zagłębione na plecach żyjącej stale w wodzie samicy
II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach
D. jaja w zagłębieniach gruntu lub w jamkach
E. Jaja składane na liściach
F. Jaja w gniazdach z piany
G. Jaja noszone przez osobniki dorosłe
III. Rozwój jaj w jajowodach
Duellmann i Treub, 1986
Rozmnażanie u Anura
Klasyfikacja wg sposobu odżywiania się kijanek
• Po
wylęgu kijanki odżywiają się samodzielnie
• Po wylęgu kijanki nie odżywiają się
Duellmann i Treub, 1986
Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986)
I. Jaja składane do wody
A. Jaja składane bezpośrednio do wody
1. jaja i samodzielnie odżywiające się kijanki w wodzie stojącej: Rana temporaria,
Pyxicephalus adspersus (Pyxicephalidae), Bufo bufo (Bufonidae), Pseudacris
regilla (Hylidae) - film
2. jaja i samodzielnie odżywiające się kijanki w wodzie bieżącej: Ascaphus truei
(Ascaphidae), Atelopus zeteki (Bufonidae) - film
3. jaja i wczesne stadia rozwojowe w naturalnych lub budowanych małych
zbiornikach, następnie zalewanych. Samodzielnie odżywiające się kijanki w
stawach lub strumieniach: Hypsiboas (Hyla) faber (Hylidae) - film
4. jaja i samodzielnie odżywiające się kijanki w zbiornikach nadrzewnych i
bromeliach: Anotheca spinosa (Hylidae)
5. jaja i nie odżywiające się kijanki w małych zagłębieniach z wodą na ziemi:
Leiopelma archeyi (Leiopelmatidae) - film
6. jaja i nie odżywiające się kijanki w małych zbiornikach nadrzewnych
7. jaja składane w strumieniach, następnie połykane przez samice i rozwijające się
w ich żołądku: Rheobatrachus silus (Myobatrachidae)
Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986)
I. Jaja składane do wody c.d.
B. Jaja w gniazdach z piany w wodzie
8. jaja w gniazdach w wodzie stojącej, samodzielnie odżywiające się
kijanki w wodzie stojącej: Eupemphix (Physalaemus ) nattereri
(Craugastoridae) - film
9. jaja w gniazdach w małych zbiornikach wody stojącej, samodzielnie
odżywiające się kijanki w strumieniach: Limnodynastes dorsalis
(Limnodynastidae)
Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986)
I. Jaja składane do wody c.d.
C. Jaja zagłębione na plecach żyjącej stale w wodzie samicy
10. z jaj wylęgają się odżywiające się samodzielnie pływające kijanki:
Pipa carvalhoi (Pipidae) - film
11. z jaj wylęgają się przeobrażone młode (rozwój bezpośredni): Pipa pipa
(Pipidae)
Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986)
II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach
D. jaja w zagłębieniach gruntu lub w jamkach
12. jaja i wczesne kijanki w wykopanych gniazdach, następnie zalewane.
Samodzielnie odżywiające się kijanki w stawach lub strumieniach:
Pseudophryne dendyi (Myobatrachidae)
13. j.w., ale po wylęgu kijanki przemieszczają się aktywnie do wody: Hemisus
marmoratus (Hemisotidae) - film
14. samodzielnie odżywiające się kijanki przenoszone są przez dorosłe
osobniki do zbiorników wody: Dendrobates pumilio; Epipedodobates tricolor
(Dendrobatidae) - film
15. nie odżywiające się kijanki przeobrażają się w gnieździe
16. nie odżywiające się kijanki przeobrażają się w specjalnych kieszeniach
osobników dorosłych: Rhinoderma darwinii (Rhinodermatidae), Assa
darlingtoni (Myobatrachidae) - film
17. rozwój bezpośredni - stadium kijanki wewnątrz osłon jajowych do
metamorfozy: Eleutherodactylus coqui (Eleutherodactylidae) - film
Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986)
II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach
E. Jaja składane na drzewach
18. z jaj złożonych na liściach rosnących nad zbiornikiem wylęgają się kijanki i
spadają do wody : Hyalinobatrachium valerioi (Centrolenidae), Agalychnis
callidryas (Hylidae) - film
19. z jaj wylęgają się kijanki spadające do wypełnionego wodą zagłębienia na
drzewie
20. rozwój bezpośredni - stadium kijanki wewnątrz osłon jajowych do
metamorfozy: Eleutherodactylus (Eleutherodactylidae) - film
Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986)
II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach
F. Jaja w gniazdach z piany
21. gniazda w zagłębieniach gruntu, kijanki wypłukiwane do
stawu lub strumienia: Eupemphix nattereri
22. gniazda w zagłębieniach gruntu, kijanki nie odżywiają się i
przeobrażają się w gnieździe: Leptodactylus knudseni
(Leptodactylidae)
23. gniazda nadrzewne, kijanki spadają do stawu lub strumienia:
Chiromantis xerampellina (Rhacophoridae) - film
Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986)
II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach
G. Jaja noszone przez osobniki dorosłe
24. jaja noszone na nogach samca, samodzielnie odżywiające się kijanki w
wodzie: Alytes obstericans (Alytidae, dawniej Discoglossidae) - film
25. jaja noszone w kieszeniach na grzbiecie samicy, samodzielnie
odżywiające się kijanki w wodzie: Gastrotheca riobambae (Hemiphractidae) film
26. Jaja noszone w kieszeniach na grzbiecie samicy, nie odżywiające się
kijanki w wodzie zgromadzonej w bromeliach:
Flectonotus pygmeaus, Fritziana, Stefania (Hemiphractidae)
27. Jaja noszone w kieszeniach na grzbiecie samicy do metamorfozy –
rozwój bezpośredni: Gastrotheca ovifera, Hemiphractus (Hemiphractidae)
Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986)
III. Rozwój jaj w jajowodach
28. jajożyworodność – zarodki odżywiają się żółtkiem jaja:
Eleutherodactylus jasperi (Leptodactylidae)
29. żyworodność - zarodki odżywiają się wydzieliną matki:
Nectophrynoides (Nimbaphrynoides) occidentalis (Bufonidae)
Critically Endangered (CR).
dymorfizm płciowy – rezonatory (patrz wykład 7 - wokalizacja)
U niektórych gatunków różnica w ubarwieniu obu płci
Gruczoły godowe u samców (np. amplexus przyklejony)
Modzele godowe u samców
Płazy bezogonowe – typy amplexus
Najczęściej spotykane typy amplexus u płazów bezogonowych:
Pachwinowy (bardziej pierwotny) np. Xenopus, Ascaphus
Pachowy np. Rana temporaria, Bufo bufo
Inne: przyklejony np. Calluella guttulata
Ponadto: amplexus zbiorowy, przypadkowy, mieszany (międzygatunkowy)
Duellmann i Treub, 1986
Jaja płazów:
• otoczka galaretowata (ochrona przed
wysychaniem)
• pigmentacja i jej rola (ochrona przed UV)
• kształty złoża jaj (cecha gatunkowa)
• liczebność i wielkość (cecha gatunkowa)