D - Sąd Okręgowy w Słupsku

Sygn. akt IV Ca 270/13
POSTANOWIENIE
Dnia 21 czerwca 2013r.
Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym :
Przewodniczący SSO Mariola Watemborska
Sędziowie SO: Dorota Curzydło, Jolanta Deniziuk (spr.)
Protokolant: Barbara Foltyn
po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2013 r., w Słupsku
na rozprawie
sprawy z wniosku A. Z.
o stwierdzenie nabycia spadku
na skutek apelacji wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Rejonowego
w Lęborku z dnia 4 kwietnia 2013 r. sygn. akt I Ns 173/13
postanawia:
1. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że stwierdzić, iż spadek po J. Z. córce M. i I. zmarłej w dniu 15
lutego 2013 r. w S. ostatnio zamieszkałej w L., na podstawie ustawy nabyła w całości z dobrodziejstwem inwentarza
córka A. Z., córka J. i J.,
2. nie obciążać wnioskodawczyni kosztami sądowymi związanymi z opłatą od złożonego w sprawie oświadczenia.
Sygn. akt IV Ca 270/13
UZASADNIENIE
Wnioskodawczyni A. Z. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po swej matce J. Z., zmarłej w dniu 15.02.2013r.
Rozpoznający sprawę w I instancji Sąd Rejonowy w Lęborku ustalił, że spadkodawczyni J. Z. zmarła w dniu 15 lutego
2013 r. w L., gdzie ostatnio zamieszkiwała. W dacie śmierci spadkodawczyni była panną, a A. Z. jest jej jedynym
dzieckiem pozamałżeńskim. Spadkodawczyni nie miała dzieci przysposobionych i nie pozostawiła testamentu.
Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy w Lęborku postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2013r.
stwierdził, że spadek po J. Z. córce M. i I., zmarłej w dniu 15 lutego 2013r. w S., ostatnio zamieszkałej w L., na podstawie
ustawy nabyła w całości wprost córka zmarłej A. Z., córka J. i J..
Sąd Rejonowy dokonał rozważań prawnych, w których oparł się na przepisach art. 1025 § 1 kc, art. 671 kpc, art. 931
§ 1 kc, art. 1012 kc i art. 1015 § 1 kc. Miał na uwadze zapewnienie wnioskodawczyni, iż jest jedynym dzieckiem J. Z.,
że złożyła wniosek przed upływem terminu z art. 1015 § 1 kc, jak i to, że pouczona o treści art. 1012 i 1015 kc złożyła
oświadczenie o przyjęciu spadku wprost.
Z rozstrzygnięciem Sądu I instancji nie zgodziła się wnioskodawczyni, która w wywiedzionej apelacji wniosła
o zmianę wydanego postanowienia poprzez stwierdzenie, że nabyła spadek po swej matce z dobrodziejstwem
inwentarza, ewentualnie o uchylenie tego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Lęborku
do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wskazała, że nie wyjaśniono jej różnic między przyjęciem spadku
wprost a z dobrodziejstwem inwentarza, nadto błędnie, w jej ocenie, poinformowano o skutkach przyjęcia spadku
z dobrodziejstwem inwentarza. Wnioskodawczyni podniosła, że działała w błędzie co do składu masy spadkowej.
Wskazała, że równocześnie składa oświadczenie o uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu spadku
wprost, a w zw. z tym wniosła o rozważenie zasadności zawieszenia niniejszego postępowania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zgonie z treścią art.1015 kc oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu
miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Sześciomiesięczny termin do
złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest terminem zawitym prawa materialnego, z którego
upływem ustawa wiąże wygaśnięcie uprawnienia do dokonania takiej czynności. Początkiem biegu tego terminu
jest dzień, w którym spadkobierca dowiedział się o powołaniu go - testamentem lub ustawą - do dziedziczenia.
Dla spadkobiercy ustawowego początek biegu tego terminu będzie z reguły tożsamy z dniem powzięcia przezeń
wiadomości o śmierci spadkobiercy (art. 924, 925 kc), jako że już wówczas wiedział on o swoim powiązaniu ze
spadkodawcą, a więc znał układ stosunków rodzinnych, na których opiera się powołanie go w odpowiedniej kolejności
na spadkobiercę ustawowego (art. 931 i nast. kc).
W przedmiotowej sprawie termin do złożenia oświadczenia o sposobie przyjęcia spadku biegł dla wnioskodawczyni
od dna 15.02.2013r.i upływa z dniem 15 .08.2013r. W terminie do dołożenia oświadczenia wnioskodawczyni, która
jest jedyną spadkobierczynią, złożyła wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej w dniu 15.02.2013r,jej matce
J. Z.. Z treści protokołu wynika , że wprawdzie została pouczona o sposobach przyjęcia spadku. Odnotowano bowiem
w protokole pouczenie jej o treści art. 1012i 1015kc. Tym nie mniej w protokole brak wyraźnego odnotowania , że
wnioskodawczyni zrozumiała to pouczenie. Jest to o tyle istotne, że wnioskodawczyni jest osobą młodą ,zmarła była jej
matką , która ją samotnie wychowywała, a o stwierdzenie nabycia wnioskodawczyni wystąpiła niespełna po miesiącu
od tego traumatycznego zdarzenia. Należało w tej sytuacji dołożyć szczególnej staranności w wyjaśnieniu skutków
przyjęcia spadku wprost.
W terminie do złożenia oświadczenia wnioskodawczyni złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków złożonego na
rozprawie oświadczenia o przyjęciu spadku wprost w powołaniu się , jak sama wskazała, na niezrozumienie pouczenia
oraz istotny błąd co do stanu spadku. Z treści uzasadnienia o uchyleniu się od złożonego oświadczenia wynika, że
wnioskodawczyni działała pod wpływem błędu co do skutków złożonego w dniu 4.04.2013r. oświadczenia . Przy
czym oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych , jak również oświadczenie o sposobie przyjęcia spadku
złożone przez wnioskodawczynię na rozprawie apelacyjnej w dniu 21 czerwca 2013r. złożone zostały jeszcze w terminie
wskazanym w art.1015kc.
Tym samym apelację wnioskodawczyni należało uwzględnić i na podstawie art. 386§1 kpc w zw. z art. 13§2 kpc, orzec
jak w sentencji postanowienia.
Sąd nie obciążył wnioskodawczyni kosztami sądowymi związanymi z opłatą od złożonego oświadczenia uwzględniając,
iż w przedmiotowej sprawie wystąpiły przesłanki o jakich mowa w art. 102 ustawy o kosztach sadowych w sprawach
cywilnych. Wnioskodawczyni jest studentką . Uczy się w T. i tam też wynajmuje kwaterę. Aktualnie utrzymuje się
wyłącznie z renty po zmarłej matce.