matura 2006 - zso3.edu.pl

MATURA 2012 sesja wiosenna
TEMATY DO EGZAMINU WEWNĘTRZNEGO
Z JĘZYKA POLSKIEGO
W II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM
IM. WALEREGO WRÓBLEWSKIEGO W GLIWICACH
LITERATURA
1. Metamorfozy bohaterów literackich. Porównaj różne ujęcia tego motywu
w wybranych przykładach.
2. Motyw domu i rodziny w literaturze. Przedstaw jego różne realizacje, analizując
wybrane przykłady.
3. Utopie i antyutopie. Zaprezentuj sposoby kreacji światów alternatywnych
w literaturze, dokonując analizy wybranych tekstów.
4. Omów twórczość wybranego pisarza, wskazując, jak w niej funkcjonują motywy
biblijne lub mitologiczne.
5. Analizując wybrane teksty, przedstaw różne funkcje motywu snu w literaturze.
6. Porównaj kreacje istot nadprzyrodzonych w literaturze, odwołując się do wybranych
przykładów.
7. Przywołując postacie literackie, wskaż i określ, jak wychowanie oraz wykształcenie
wpłynęły na ich losy i poglądy.
8. Różne sposoby prezentacji postaci dziecięcych w literaturze. Dokonaj ich analizy
i interpretacji, przywołując wybrane teksty.
9. Portrety artystów w literaturze. Przedstaw i zinterpretuj sposób prezentowania tych
postaci.
10. Tragizm ludzkiej odmienności, nieprzystosowania i niespełnienia jako temat
literatury. Dokonaj analizy i interpretacji problemu, przywołując wybrane teksty.
11. Przedstaw bohaterów literackich, którzy postępowali wbrew sobie; określ ich
motywacje i scharakteryzuj konsekwencje ich postępowania.
12. Motywy zwierzęce lub roślinne w literaturze. Porównaj różne sposoby ich
funkcjonowania w wybranych tekstach.
13. Wizje świata w literaturze XX wieku. Przedstaw i porównaj sposoby funkcjonowania
tego motywu w utworach różnych twórców.
14. Etos rycerski w literaturze. Porównaj sposoby funkcjonowania tego motywu
w różnych utworach.
15. Biografia jako klucz interpretacyjny. Na podstawie wybranych przykładów omów
związki między życiem artysty a jego twórczością.
16. Świat przedstawiony w literaturze fantastycznej. Porównaj różne sposoby jego
kreowania, odwołując się do wybranych przykładów.
17. Przedstaw i zinterpretuj sposoby funkcjonowania motywu podróży lub wędrówki
w wybranych tekstach literackich.
18. Funkcja i sposoby ujęcia motywów fantastycznych w literaturze różnych epok. Omów
temat opierając się na wybranych przykładach.
19. Motyw buntu w literaturze. Przedstaw jego różne realizacje, analizując wybrane
teksty.
20. Postawy bierności, odsunięcia się od życia jako temat literatury. Zaprezentuj i oceń
bohaterów, którzy je przyjmowali.
21. Porównując wybrane teksty, omów zjawisko kiczu literackiego.
1
22. Motywy biblijne lub mitologiczne jako inspiracja poezji współczesnej. Zaprezentuj
różne sposoby ich wykorzystania w wybranych wierszach.
23. Bohaterowie literatury wobec Boga. Rozważ problem, porównując wybrane kreacje.
24. Portrety Żydów w literaturze. Przedstaw i porównaj sposób ich kreowania
w wybranych utworach.
25. Obraz Górnego Śląska w literaturze – porównaj sposoby jego ujęcia w różnych
epokach.
26. Historia w oczach świadków. Zaprezentuj i porównaj przedstawienia wydarzeń,
zawarte w wybranych utworach literackich.
27. Tragedia holocaustu jako temat literacki. Zaprezentuj i porównaj sposoby jego ujęcia
w wybranych tekstach.
28. Postać władcy w literaturze. Zaprezentuj wybrane realizacje tego motywu i określ ich
funkcje.
29. Motyw śmierci w literaturze. Przedstaw wybrane realizacje i określ ich funkcje.
30. Parabola jako gatunek literacki. Odwołując się do utworów z różnych epok, zwróć
uwagę na sposób kreowania świata i fabuły oraz ich funkcje.
31. Zanalizuj i porównaj literackie kreacje zaświatów, odwołując się do wybranych
utworów.
32. Człowiek w systemie totalitarnym. Przedstaw przykłady różnych postaw bohaterów
wobec ideologii.
33. Jak twórcy literatury wykorzystują teorie filozofów? Odpowiedz na pytanie,
odwołując się do wybranych utworów.
34. Portrety kobiet w literaturze. Przedstaw wybrane postacie, wskazując podobieństwa
i/lub różnice w ich kreacjach
35. Korzystając z wybranych dzieł, zaprezentuj sposoby przedstawiania środowisk
młodzieżowych przez twórców literatury.
36. Przyczyny i konsekwencje cierpienia w życiu bohaterów literackich. Przedstaw
wybrane postacie i określ, jaką rolę odegrało ono w ich życiu.
37. Bohaterowie literaccy wobec pytań o sens życia. Przywołując wybrane przykłady,
przedstaw, jakie pytania zadają sobie i jak poszukują odpowiedzi na nie.
38. Historia jako motyw literacki. Przedstaw, w jaki sposób wydarzenia historyczne są
prezentowane w wybranych tekstach i określ, jaką funkcję spełniają.
39. Miłość jako temat literatury. Przedstaw i porównaj sposoby pokazywania tego uczucia
w wybranych tekstach.
40. Motyw zdrady w literaturze. Zaprezentuj i porównaj wybrane jego realizacje.
41. „Świat na opak” jako sposób przedstawiania i objaśniania rzeczywistości. Omów
zagadnienie, zwracając uwagę na jego funkcje w wybranych utworach literackich.
42. Motywy apokaliptyczne w utworach literackich różnych epok. Przedstaw, w jaki
sposób są prezentowane w wybranych tekstach i określ, jaką funkcję spełniają.
43. Przedstaw i zinterpretuj sposób funkcjonowania motywu upływu czasu i śmierci
w twórczości wybranego współczesnego poety polskiego lub obcego.
44. Ważne problemy społeczne jako temat literatury. Określ, w jaki sposób twórcy
literaccy mówią o trudnych problemach ludzkich. Wskaż cel tego typu utworów.
45. Motyw „theatrum mundi” w literaturze. Porównaj sposoby jego funkcjonowania
w tekstach polskich i obcych.
46. Portrety czarnych charakterów w tekstach literatury popularnej. Wskaż sposoby
kreacji postaci oraz ich funkcje w wybranych utworach.
47. Pisarze współcześni wobec kryzysu wartości etycznych. Rozważ problem, zwracając
uwagę na źródła ich postawy.
48. Motyw wędrówki w literaturze. Porównaj jego funkcje w wybranych tekstach różnych
epok.
2
49. Rozważ, w jaki sposób literatura ujmuje temat młodości człowieka. Omów
zagadnienie, analizując wybrane utwory.
50. Świat widziany oczyma dziecka. Omów funkcję narratora i/lub podmiotu lirycznego
w tekstach różnych epok.
51. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich.
Przedstaw i porównaj sposoby kreacji.
52. Dramat polskiego emigranta w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw zagadnienie na
wybranych przykładach, uwzględniając źródła i konsekwencje tego zjawiska.
53. Analizując wybrane przykłady, omów główne tematy i poetykę reportażu literackiego.
54. Różne sposoby kreowania wizerunku miasta jako przestrzeni życiowej bohatera
literackiego. Omów na podstawie analizy wybranych przykładów.
55. Wątek detektywistyczny w literaturze. Omów i porównaj różne jego warianty, określ,
jaką funkcję pełni w wybranych utworach.
56. Motywy gotyckie w literaturze współczesnej. Zaprezentuj, w jaki sposób twórcy
czerpią z literatury gotyckiej i określ cel tych nawiązań.
KORESPONDENCJA SZTUK
1. Orient jako źródło inspiracji dla twórców kultury. Przedstaw problem, porównując
różne realizacje tematu.
2. Motyw zła w literaturze i filmie. Porównaj sposoby jego realizacji w wybranych
utworach.
3. Różne sposoby prezentacji przyrody w literaturze i malarstwie – dokonaj ich analizy
i interpretacji, przywołując wybrane przykłady.
4. Postmodernizm w literaturze i filmie. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej
rozwiązań twórczych.
5. Obraz wsi w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj analizy i interpretacji
porównawczej.
6. Budowanie nastroju w dziele literackim i teatralnym (lub filmowym). Porównaj
sposoby jego tworzenia w różnych tekstach kultury.
7. Literackie i filmowe (lub malarskie) portrety kobiet. Porównaj sposoby prezentowania
kobiecości na wybranych przykładach.
8. Malarski i literacki obraz śmierci w sztuce. Omów i porównaj na wybranych
przykładach.
9. Motyw rewolucji. Scharakteryzuj i porównaj sposób jej przedstawienia w wybranych
dziełach literatury i innych sztuk.
10. Interpretacja świata w tekstach muzyki młodzieżowej. Omów problem, odwołując się
do wybranych utworów polskich zespołów i wykonawców.
11. Kryminał literacki i filmowy. Porównaj sposoby budowania napięcia i kształtowania
fabuły w wybranych utworach.
12. Adaptacje filmowe dzieł wybranego twórcy literatury. Dokonaj ich analizy,
porównując z literackim pierwowzorem.
13. Omów adaptacje filmowe utworów fantastyczno – naukowych lub fantasy. Dokonaj
ich analizy, porównując z literackim pierwowzorem.
14. Problem holocaustu w literaturze i filmie. Przedstaw i porównaj różne realizacje tego
tematu.
15. Porównaj różne inscenizacje tych samych dramatów, wykorzystując wybrane teksty
i ich realizacje teatralne.
16. Różne inscenizacje dzieł literackich jednego twórcy. Omów zagadnienie, porównując
wybrane przedstawienia teatralne.
3
17. Motywy mitologiczne lub biblijne w literaturze i innych sztukach. Porównaj sposób
ich wykorzystania, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
18. Sylwetka bohatera Szekspirowskiego w sztuce. Porównaj sposoby ujęcia postaci
w literaturze i innych tekstach kultury.
19. Obrazy powstań narodowych w literaturze i innych tekstach kultury. Porównaj je,
odwołując się do wybranych przykładów.
20. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj ujęcia tematu, odwołując się do
wybranych dzieł.
21. Pejzaż w sztuce. Porównaj sposoby jego prezentowania w wybranych dziełach
literatury i innych tekstach kultury.
22. Symbolika stroju w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj analizy
i interpretacji porównawczej, zwracając uwagę na jego rolę w wybranych przez siebie
tekstach kultury.
23. Kierunki malarskie jako inspiracja literatury. Dokonaj analizy i interpretacji
porównawczej rozwiązań twórczych.
24. Humor jako kategoria estetyczna i światopoglądowa. Scharakteryzuj i porównaj
sposób jego funkcjonowania w wybranych dziełach literatury i malarstwa.
25. „Świat na opak” jako sposób przedstawiania i objaśniania rzeczywistości. Dokonaj
analizy i interpretacji porównawczej wybranych dzieł literatury i malarstwa.
26. Motyw buntu w dziełach literatury i innych tekstach kultury. Porównaj sposoby jego
realizacji w wybranych utworach.
27. Różne sposoby prezentacji postaci dziecięcych w literaturze i innych tekstach kultury.
Dokonaj ich analizy i interpretacji, przywołując wybrane przykłady.
28. Postacie drugiego planu. Porównaj, jaką funkcję spełniają i jak są zaprezentowane
w wybranych utworach literackich i filmowych.
29. Kino i literatura drogi. Porównaj literackie i filmowe kreacje motywu podróży.
30. Tyran, despota, władca absolutny. Scharakteryzuj i porównaj wybranych bohaterów
literatury i innych tekstów kultury.
31. Motywy fantastyczne w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Porównaj, jaką
funkcję spełniają i jak są zaprezentowane w wybranych utworach.
32. Przedstaw sposoby realizacji i funkcje motywu Arkadii w literaturze i innych
dziedzinach sztuki, analizując i interpretując wybrane przykłady.
33. Różne sposoby prezentacji istot nadprzyrodzonych w literaturze i innych dziedzinach
sztuki. Omów temat, wykorzystując wybrane teksty kultury.
34. Motyw ogrodu w literaturze i malarstwie. Przedstaw i porównaj różne realizacje,
odwołując się do wybranych przykładów.
35. Szaleństwo jako temat literatury i innych dziedzin sztuki. Porównaj wybrane utwory,
które wykorzystują ten motyw; określ sposób jego ujęcia oraz funkcję.
36. Motywy celtyckie w sztuce różnych epok. Przedstaw, w jaki sposób twórcy literatury
i filmu czerpią z kultury celtyckiej i określ cel tych nawiązań.
37. Cierpienie jako temat literatury i filmu (lub malarstwa) XX wieku. Zinterpretuj
realizacje tego motywu i wskaż jego funkcje, wykorzystując wybrane dzieła.
38. Motywy apokaliptyczne w literaturze i innych dziedzinach sztuki różnych epok.
Wykorzystując wybrane dzieła, przedstaw i porównaj sposoby ich realizacji. Określ,
jaką funkcję spełniają w tekstach kultury.
39. Motywy wędrówki lub podróży w literaturze i filmie. Wykorzystując wybrane dzieła,
przedstaw i porównaj sposoby ich realizacji. Określ, jakie znaczenie mają w tekstach
kultury.
40. Motyw tańca w wybranych dziełach literatury i innych tekstach kultury. Przedstaw
sposoby jego realizacji i funkcje w wybranych przykładach.
4
41. Literatura i inne dziedziny sztuki wobec kształtowania poczucia tożsamości narodowej
w czasach niewoli. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych dzieł literackich i
malarskich oraz określ, jakimi środkami autorzy próbują wpłynąć na odbiorcę.
42. Portrety emancypantek i feministek w literaturze i filmie. Porównaj różne kreacje,
odwołując się do wybranych przykładów.
43. Sceny batalistyczne w literaturze i filmie (lub malarstwie). Porównaj różne sposoby
realizacji tego tematu i jego funkcje w wybranych przykładach.
44. Polskie mity narodowe i ich demitologizacje w literaturze i innych dziedzinach sztuki.
Omów różne sposoby ich kreacji i funkcjonowania w wybranych tekstach kultury.
45. Kolory, które znaczą. Omów i porównaj funkcje barw w wybranych tekstach literatury
i malarstwa.
46. Motywy franciszkańskie w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Porównaj różne ich
ujęcia w wybranych tekstach kultury.
47. Literatura jako inspiracja muzyki. Przedstaw problem, porównując różne realizacje
wybranych motywów.
48. Wizje senne jako temat literatury i innych dziedzin sztuki. Porównaj sposoby jego
wykorzystania, dokonując analizy wybranych przykładów.
49. Wizerunki świętych w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Porównaj sposoby
kreacji postaci i ich rolę w wybranych tekstach.
50. Obraz PRL-u w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj analizy wybranych
tekstów kultury, zwracając uwagę na użyte środki wyrazu.
51. Obraz życia w PRL – u w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zbadaj problem,
analizując i porównując wybrane teksty.
52. Przedstaw i porównaj obrazy wybranego miasta w literaturze i innych dziedzinach
sztuki.
53. Porównaj portrety szaleńców. Określ, jaką rolę spełniają w wybranych dziełach
literackich i filmowych.
54. Przedstaw i porównaj obraz wybranego powstania w literaturze i innych dziedzinach
sztuki.
55. Anioły i demony we współczesnych utworach literackich i innych tekstach kultury.
Omów wybrane wizerunki i sposób ich przedstawienia.
56. Owady jako motyw literatury i muzyki. Scharakteryzuj wybrane przedstawienia
i funkcje, jakie spełniają.
57. Termopile – historia, mit, symbol. Omów i porównaj sposoby funkcjonowania
motywu w literaturze i innych tekstach kultury.
58. Hinduizm jako inspiracja literatury i innych dziedzin sztuki polskiej i/lub europejskiej.
Omów funkcjonowanie motywu w wybranych tekstach kultury i wskaż jego funkcje.
59. Portret wampira. Przedstaw wybrane wizerunki w literaturze i innych dziedzinach
sztuki, porównaj sposób ich funkcjonowania.
60. Śląsk jako temat polskiej literatury i filmu. Zbadaj problem, analizując i porównując
wybrane teksty kultury.
61. Subkultury jako temat literatury i innych dziedzin sztuki współczesnej. Porównaj
sposoby jego wykorzystania, dokonując analizy wybranych przykładów.
62. Biografia jako klucz interpretacyjny dzieł literackich i innych dziedzin sztuki. Na
podstawie wybranych przykładów omów związki między życiem artysty i jego
twórczością.
JĘZYK
1. Retoryka jako sztuka przekonywania. Na podstawie wybranych przemówień dokonaj
analizy i interpretacji najciekawszych figur retorycznych.
5
2. Gwary środowiskowe i ich wpływ na kształtowanie się współczesnej polszczyzny;
opracuj temat, wykorzystując zebrane materiały.
3. Specyfika nagłówka gazety – dokonaj analizy tematycznej i formalnej, opracowując
wybrane przykłady z kilku czasopism.
4. Jak ludzie przemawiają? Zbadaj językowe środki perswazji, zastosowane w mowach
wybranych bohaterów literackich lub postaci autentycznych.
5. Język jako narzędzie manipulacji. Omów problem na przykładzie języka telewizji
i/lub reklam.
6. Funkcje języka i sposoby jego wykorzystania w reklamie społecznej. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach.
7. Zjawisko amerykanizacji w języku polskim. Omów zagadnienie, odwołując się do
języka prasy i reklam.
8. Kicz na przykładzie języka romansów brukowych i telenoweli. Scharakteryzuj
zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów.
9. Komizm językowy. Scharakteryzuj zjawisko w oparciu o wybrane teksty literackie,
zwróć uwagę na jego rolę.
10. Język czatu internetowego. Wskaż i omów zjawiska typowe dla tej odmiany języka.
11. Stylizacja gwarowa (dialektyzacja) i jej funkcje w wybranych utworach literackich.
12. Dokonując analizy języka wybranych utworów groteskowych, wyjaśnij, jaki obraz
świata one kreują.
13. Objaśnij budowę słowotwórczą, znaczenie i funkcję neologizmów artystycznych
w twórczości wybranego pisarza XX wieku.
14. Nazewnictwo miejskie. Zbadaj zagadnienie, odwołując się do nazw sklepów,
kawiarni, instytucji, ulic w twoim miejscu zamieszkania. Oceń ich poprawność
językową.
15. Polszczyzna potoczna w literaturze XX wieku. Zanalizuj problem, odwołując się do
utworów wybranych twórców.
16. Stylizacja biblijna i jej funkcje w wybranych utworach różnych epok. Rozwiń
zagadnienie, korzystając z wybranych przykładów.
17. Scharakteryzuj język, jakim posługują się wybrani bohaterowie literaccy w czasie
konfliktów. Oceń, czy użyte środki wyrazu mają wpływ na ich rozwiązywanie.
18. Dokonaj analizy słowotwórczej nazewnictwa występującego w wybranych utworach
literatury fantastycznej.
19. Słowo jako narzędzie propagandy politycznej. Przedstaw językowe sposoby
politycznego oddziaływania na odbiorcę.
20. Gry z cenzurą i ich wpływ na kształt języka wybranych tekstów literackich. Przedstaw
zjawisko na przykładzie wybranych utworów.
21. Dokonaj analizy cech językowych wybranego gatunku publicystycznego,
wykorzystując przykłady z prasy.
22. Zbadaj język prasy młodzieżowej i oceń jego poprawność, analizując wybrane
przykłady.
23. Specyfika języka bohaterów lub narracji polskich powieści fantasy i/lub science –
fiction; dokonaj analizy i porównania wybranych przykładów.
24. Zbadaj zjawiska słowotwórcze, towarzyszące powstawaniu polskich nazw
geograficznych. Omów problem na wybranych przykładach.
25. Na wybranych przykładach przedstaw cechy języka komentatorów wydarzeń
sportowych. Oceń jego poprawność.
26. Omów sposób funkcjonowania frazeologizmów w poezji współczesnych twórców
polskich.
27. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
6