poziom podstawowy kat. takso n om.
Transkrypt
poziom podstawowy kat. takso n om.
I.21 A I.2 I.21 A I.2 I.21 B I.2 I.21 B I.2 Uczeń zna: – daty: 1944 r., 5 III 1953 r., 1972 r., – postacie: Fidela Castro, Henry’ego A. Kissingera, George’a C. Marshalla, Richarda M. Nixona. Uczeń rozumie: – pojęcie: doktryna powstrzymywania, doktryna Trumana, konferencja w Bretton Woods, – genezę polityki odprężenia. ŚCIEŻKI EDUKACYJNE POZIOM ROZSZ. I.2 KAT. TAKSONOM. A CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM – POZIOM PONADPODSTAWOWY STANDAR DY POZIOM PODST. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: blok wschodni, Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE), I kryzys berliński, II kryzys berliński, kryzys kubański, mur berliński, NATO (Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego), odprężenie, Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), plan Marshalla, Układ Warszawski, wojna w Korei, wojna w Wietnamie, wyścig zbrojeń, zimna wojna, – istotę zimnej wojny. POZIOM ROZSZ. Uczeń zna: – daty: VI 1945 r., 1947 r., VI 1948 – V 1949 r., IV 1949 r., 1949 r., 1950–1953, 1955 r., 1958–1961, X 1962 r., 1965– 1973, 1969 r., 1973–1975, – postacie: Willy’ego Brandta, Leonida Breżniewa, Nikity Chruszczowa, Johna F. Kennedy’ego, – cele powołania i główne organy ONZ. POZIOM PODST. 4 (2 w zakresie podstawowym) ŚWIAT DWUBIEGUNOWY W OKOWACH ZIMNEJ WOJNY CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM – POZIOM PODSTAWOWY KAT. TAKSONOM. LICZBA GODZ. DZIAŁ TEMAT STANDAR DY A A I.2 I.2 I.21 I.21 B I.2 I.21 B I.2 I.21 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. EDUKACJA EUROPEJSKA Proces integracji europejskiej w perspektywie historycznej: czynniki integrujące i dezintegrujące. Bezpieczeństwo europejskie w wymiarze międzynarodowym i wewnętrznym. I.21 1 ROZDZIELENI ŻELAZNĄ KURTYNĄ Część I. Przecięty kontynent Część II. W obozie „demoludów” Uczeń zna: – daty: 1949 r., 1951 r., 1953 r., II 1956 r., XI 1956 r., 1957 r., 1967 r., VIII 1968 r. 3 (2 w zakresie podstawowym) ŚWIAT DWUBIEGUNOWY Uczeń potrafi: – wyjaśnić przyczyny konfliktu między ZSRR a USA po II wojnie światowej, – prześledzić politykę supermocarstw do 1975 r., – opisać okoliczności, które doprowadziły do powojennego podziału Europy, – przedstawić przyczyny i cele powstania NATO oraz Układu Warszawskiego, – omówić najważniejsze kryzysy międzynarodowe i konflikty zbrojne związane z zimną wojną, – scharakteryzować okres odprężenia. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: demokracja ludowa, Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG), nomenklatura, odwilż (destalinizacja), powstanie węgierskie, praska wiosna, Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG), realny socjalizm, system nakazoworozdzielczy, Wspólnoty Europejskie (WE), żelazna kurtyna, – wpływ przemian politycznogospodarczych na życie społeczeństw Europy Zachodniej i Wschodniej. C II.2 C II.4 C II.2 C II.2 C II.5 C II.6 A I.6 Uczeń potrafi: – przedstawić różne teorie dotyczące przyczyn zimnej wojny, – ocenić zasadność amerykańskiej interwencji w Wietnamie. I.21 B I.6 I.21 B I.6 I.21 Uczeń zna: – daty: 1948 r., 1950 r., 1963 r., 1974 r., 1977–1978, – postacie: Konrada Adenauera, Ławrientija Berii, Aleksandra Dubczeka, Janosa Kadara, Jeana Monneta, Imre Nagya, Roberta Schumana. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: doktryna Breżniewa, dysydenci, Europejska Konwencja Praw Człowieka, Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom), Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS), traktat elizejski. C II.6 D III.2 III.2 A I.6 I.21 A I.6 I.21 B I.6 I.21 EDUKACJA EKOLOGICZNA Współczesny system gospodarki światowej i jego wpływ na degradację zasobów środowiska. Współpraca międzynarodowa jako warunek osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. EDUKACJA EUROPEJSKA Proces integracji europejskiej w perspektywie historycznej: czynniki integrujące i dezintegrujące. Droga państw europejskich do Unii Europejskiej. System, procedury i pola negocjacji. Kalendarium rozszerzenia. Droga krajów członkowskich do unii gospodarczej i walutowej. 2 TRZECI ŚWIAT Część I. Zmierzch starych imperiów Część II. Na Dalekim i Bliskim Wschodzie 4 (2 w zakresie podstawowym) ŚWIAT DWUBIEGUNOWY Uczeń potrafi: – wskazać na mapie przebieg żelaznej kurtyny oraz państwa należące do EWG i RWPG w momencie powstania tych organizacji, – porównać dwa odmienne systemy polityczno-gospodarcze w powojennej Europie, – przedstawić osiągnięcia polityczne, społeczne i gospodarcze społeczeństwa zachodniego, – omówić ustrój realnego socjalizmu oraz jego skutki gospodarcze i społeczne, – scharakteryzować przemiany polityczne zachodzące w krajach bloku wschodniego w latach 1948–1968, – opisać proces integracji ekonomicznej Europy Zachodniej, – wyjaśnić przyczyny umocnienia się demokracji na Zachodzie. Uczeń zna: – daty: 1946–1954, 1948 r., 1949 r., 1955 r., 1956 r., 1958– 1960, 1965 r., 1967 r., 1973 r., – postacie: Mao Tse-tunga (Mao Zedonga), Gamala Abdela Nasera, Jawaharlala Nehru. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: apartheid, dekolonizacja, konferencja w Bandungu, kryzys sueski, neokolonializm, rewolucja kulturalna, ruch państw niezaangażowanych, Trzeci Świat, wielki skok, wojna Jom Kippur, wojna sześciodniowa, wojna w Indochinach. C II.1 II.1 C III.1 III.1 C II.6 C II.6 C II.4 C II.4 C II.2 A I.2 I.21 A I.2 I.21 B I.2 I.21 Uczeń potrafi: – przedstawić zjawisko polaryzacji powojennej Europy oraz ocenić jego skutki, – omówić poziom życia ludności w państwach Europy Zachodniej, – omówić charakter podziału cywilizacyjnego Europy po II wojnie światowej. Uczeń zna: – daty: 1945 r., 1947 r., 1954– 1960, 1960 r., 1961 r., – postać Davida Ben Guriona. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OWP), powstanie w Algierii. D III.2 III.2 C II.6 C II.6 A I.2 I.21 A I.2 I.21 B I.2 I.21 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Kompetencje czytelnicze niezbędne do odbioru tekstów literackich, naukowych i popularnonaukowych. Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. 3 Uczeń potrafi: – przedstawić przyczyny, przebieg i skutki dekolonizacji, – omówić genezę, cele i rolę ruchu państw niezaangażowanych w okresie zimnej wojny, – wyjaśnić przyczyny i przebieg konfliktu izraelsko-arabskiego na Bliskim Wschodzie do 1973 r., – scharakteryzować politykę prowadzoną przez Chiny w okresie rządów Mao Tse-tunga. ŚWIAT DWUBIEGUNOWY (lekcja powtórzeniowa) 3 (2 w zakresie podstawowym) Uczeń zna: – datę: 1968 r., – postacie: Martina Luthera Kinga, twórców kultury lat 60. 1 ŚWIAT DWUBIEGUNOWY ŚWIAT DWUBIEGUNOWY KOLOROWE LATA 60. – WYZWOLENIE CZY CHAOS? (temat dyskusyjny) Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: feminizm, kontrkultura, polityczna poprawność, popkultura, rewolucja obyczajowa, – przyczyny buntu pokoleniowego lat 60. Uczeń potrafi: – wyjaśnić, na czym polegała rewolucja obyczajowa, – omówić główne tendencje w kulturze masowej lat 60., – wymienić ruchy polityczne i społeczne związane z rewoltą młodzieżową lat 60. Uczeń potrafi: – wskazać oraz porównać procesy i zjawiska, które wpłynęły na stabilizację i destabilizację powojennego świata, – hierarchizować fakty historyczne. Uczeń potrafi: – opisać konflikt indyjskopakistański, – ocenić spuściznę polityki kolonialnej. C II.4 C II.6 C II.4 C II.4 A A I.1 I.1 I.23 I.23 B I.1 I.23 B I.1 I.23 C II.6 C II.3 C II.6 C III.1 C II.3 Uczeń zna: – daty: 1963 r., 1969 r. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: marsz na Waszyngton, New Age, subkultura, terroryzm lewacki. Uczeń potrafi: – przedstawić program ideowy rewolty młodzieżowej, – scharakteryzować i ocenić skutki przemian obyczajowych, kulturowych i ideowych, – wskazać sprzeczności tkwiące w kontrkulturze lat 60. III.1 Uczeń potrafi: – ocenić wydarzenia historyczne. C II.4 D III.2 III.2 A I.1 I.23 B I.1 I.23 C II.6 D III.2 C II.5 D III.2 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Zagrożenia dla psychicznego i moralnego rozwoju człowieka, płynące z mediów. Różne formy uzależnień medialnych. EDUKACJA FILOZOFICZNA Elementy antropologii filozoficznej. Człowiek jako byt osobowy. Główne koncepcje człowieka. Naturalne i kulturowe środowisko człowieka. Człowiek w relacji z drugim człowiekiem i ze wspólnotami. Człowiek wobec wartości. III.2 III.2 4 Uczeń zna: – daty: VI 1945 r., 28 VI 1945 r., IX 1945 r., 30 VI 1946 r., 19 I 1947 r., XI 1947 r. 4 (2 w zakresie podstawowym) „PAŃSTWO ROBOTNIKÓW I CHŁOPÓW” WOBEC NOWEJ WŁADZY – WSPÓŁPRACOWAĆ, RYWALIZOWAĆ, WALCZYĆ? (temat dyskusyjny) Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: referendum ludowe, sowietyzacja, Wolność i Niezawisłość (WiN), – wpływ postanowień konferencji w Jałcie na układ sił politycznych w Polsce, – cele referendum ludowego. Uczeń potrafi: – prześledzić drogę komunistów do zdobycia pełnej władzy w Polsce w latach 1945–1947, – wyjaśnić, dlaczego niektóre środowiska poparły „władzę ludową” oraz wymienić te środowiska, – scharakteryzować legalną opozycję w latach 1945–1947, – omówić skład i motywacje powojennej emigracji niepodległościowej, – przedstawić organizacje oraz programy powojennej konspiracji i partyzantki niepodległościowej. A I.9 I.24 B I.9 I.24 B I.9 I.24 B I.9 I.24 C II.4 C II.5 C II.4 C II.6 C II.6 Uczeń zna: – daty: 1945 r., 1947 r., 1948 r., – postacie przywódców opozycji zbrojnej i partyzantki niepodległościowej. Uczeń potrafi: – dostrzec podobieństwa i różnice między sytuacją Polski pod zaborami a położeniem kraju pod władzą komunistyczną. A A I.9 I.11 I.24 I.24 D III.1 III.1 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Kompetencje czytelnicze niezbędne do odbioru tekstów literackich, naukowych i popularnonaukowych. Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. 5 Uczeń zna: – daty: VIII 1945 r., 1945–1947, 1946 r., VII 1946 r., 1947–1949, IV–VII 1947 r., 1947 r., 1950– 1955, 1970 r., 1971–1980. 4 (2 w zakresie podstawowym) „PAŃSTWO ROBOTNIKÓW I CHŁOPÓW” KSZTAŁT POLSKI LUDOWEJ Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: akcja „Wisła”, „bitwa o handel”, Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR), plan sześcioletni, plan trzyletni, pogrom kielecki, Ziemie Odzyskane. Uczeń potrafi: – wskazać na mapie różnice między granicami II Rzeczpospolitej a granicami Polski powojennej, – przedstawić nowe uwarunkowania geopolityczne, – omówić strukturę narodowościową społeczeństwa Polski Ludowej, – wyjaśnić przyczyny i wskazać kierunki migracji ludności po 1945 r., – scharakteryzować politykę gospodarczą państwa i jej skutki, – omówić warunki życia obywateli w PRL, – wyjaśnić, jak sytuacja w powojennej Polsce wpłynęła na losy jego rodziny. A I.10 I.24 B I.10 I.24 C II.1 II.1 C II.1 C II.1 C II.2 C II.4 C II.4 C II.5 Uczeń zna: – daty: 1949 r., 1957–1958. Uczeń potrafi: – przedstawić oddziaływanie realnego socjalizmu na obyczaje, mentalność i świadomość Polaków, – omówić wpływ wysiedleń ludności niemieckiej z Ziem Odzyskanych na odmienne postawy Polaków i Niemców wobec problemu pojednania. A I.10 I.24 C II.5 II.2 C II.5 II.2 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Kompetencje czytelnicze niezbędne do odbioru tekstów literackich, naukowych i popularnonaukowych. Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Dzieje regionu na tle historii Polski i Europy. Przeszłość regionu, jego dziedzictwo kulturowe jako podstawa rozumienia współczesności regionu. II.2 6 Uczeń zna: – daty: IX 1948 r., XII 1948 r., 22 VII 1952 r., V 1953 r., IX 1953 r., 28–29 VI 1956 r., X 1956 r., X 1957 r., – postacie: Bolesława Bieruta, Władysława Gomułki, Stefana Wyszyńskiego. 4 (2 w zakresie podstawowym) „PAŃSTWO ROBOTNIKÓW I CHŁOPÓW” OBLICZA SYSTEMU Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Konstytucja Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR), poznański Czerwiec. Uczeń potrafi: – omówić przejęcie pełnej władzy w Polsce przez stalinistów, – scharakteryzować okres stalinizmu w Polsce, – omówić cele i metody stalinowskiego terroru w Polsce, – przedstawić ustrój polityczny PRL ukształtowany w okresie stalinowskim, – opisać stosunki między państwem a Kościołem w latach 1949–1958, – omówić przebieg odwilży w Polsce i okoliczności powrotu Gomułki do władzy, – przedstawić politykę Gomułki w latach 1956–1958. A I.8 I.24 A I.11 I.24 B I.8 I.24 C II.4 C II.4 C II.6 C II.6 C II.4 C II.4 C II.4 Uczeń zna: – daty: I 1949 r., 1954 r., XII 1956 r., – postacie: Jakuba Bermana, Hilarego Minca, Konstantina Rokossowskiego, Józefa Światły. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: centralizm demokratyczny, Klub Krzywego Koła, „rewizjoniści”, ruch „księży patriotów”, Służba Bezpieczeństwa (SB), socrealizm, Stowarzyszenie PAX, Stronnictwo Demokratyczne (SD), Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (ZSL). Uczeń potrafi: – scharakteryzować wewnętrzną strukturę PZPR, – ocenić polski Październik. A A I.8 I.11 I.24 I.24 B I.8 I.24 C II.6 D III.2 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Kompetencje czytelnicze niezbędne do odbioru tekstów literackich, naukowych i popularnonaukowych. Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. III.2 7 4 (2 w zakresie podstawowym) Uczeń zna: – daty: III 1964 r., XI 1965 r., 1966 r., 8–28 III 1968 r., 14–22 XII 1970 r., 1976 r., 25 VI 1976 r., IX 1976 r., – postacie: Edwarda Gierka, głównych działaczy środowisk opozycyjnych. „PAŃSTWO ROBOTNIKÓW I CHŁOPÓW” (lekcja powtórzeniowa) 1 „PAŃSTWO ROBOTNIKÓW I CHŁOPÓW” „PAŃSTWO ROBOTNIKÓW I CHŁOPÓW” OD GOMUŁKI DO GIERKA Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Komitet Obrony Robotników (KOR), List 34, Milenium, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), Czerwiec ‘76, Grudzień ‘70, Marzec ‘68, – przyczyny rozczarowania części społeczeństwa rządami Gomułki. Uczeń potrafi: – scharakteryzować rządy Gomułki, – omówić politykę władz wobec Kościoła w latach 60., – opisać kształtowanie się nurtów oporu wobec władzy w latach 60. i 70., – przedstawić genezę, przebieg oraz skutki Marca ’68, Grudnia ’70 i Czerwca ‘76, – scharakteryzować rządy Gierka, – przedstawić oblicze komunizmu w Polsce za rządów Gomułki i Gierka. Uczeń rozumie: – uwarunkowania nastrojów społecznych i stosunku obywateli do władzy w latach 1945–1976. A I.8 I.24 A I.11 I.24 B I.8 I.24 B I.9 I.24 C II.4 C II.4 C II.4 C II.4 C C II.4 II.6 B I.9 Uczeń zna: – daty: 1957 r., I 1968 r., – postać Mieczysława Moczara. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Kluby Inteligencji Katolickiej (KIK), koło poselskie „Znak”, „komandosi”, Konfederacja Polski Niepodległej (KPN), „Ruch”. Uczeń potrafi: – porównać programy i metody działania różnych odłamów opozycji oraz ocenić ich wpływ na osłabienie systemu komunistycznego w Polsce, – wskazać związek między zmieniającymi się warunkami życia w PRL a produktami kultury masowej z lat 60. i 70. A A I.8 I.11 I.24 I.24 B I.8 I.24 C III.1 III.1 C II.5 II.2 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Kompetencje czytelnicze niezbędne do odbioru tekstów literackich, naukowych i popularnonaukowych. Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. I.24 8 Uczeń potrafi: – przedstawić oblicza „władzy ludowej” w latach 1945–1976 w Polsce, – scharakteryzować kryzysy polityczne PRL, – omówić zmiany gospodarcze i społeczne, jakie zaszły w Polsce w latach 1945–1976. Uczeń zna: – daty: 1979−1989, 1985 r., 1988– 1990, VIII 1991 r., XII 1991 r., – postacie: Michaiła Gorbaczowa, Borysa Jelcyna, Ronalda Reagana, Margaret Thatcher. 3 (1 w zakresie podstawowym) NOWE OSIE ŚWIATA UPADEK CZERWONEGO IMPERIUM Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: głasnost, interwencja w Afganistanie, pierestrojka, pucz sierpniowy, rewolucja naukowo-techniczna, Wspólnota Niepodległych Państw (WNP), – wpływ przemian cywilizacyjnych na układ sił między supermocarstwami. Uczeń potrafi: – dostrzec pozornie demokratyczny charakter przemian w PRL, – przedstawić różne postawy Polaków wobec zmieniającej się rzeczywistości politycznej. C II.4 C II.4 C II.4 A I.6 I.21 A I.6 I.21 B I.6 I.21 B I.6 I.21 Uczeń zna: – daty: 1986 r., 1987 r., 1990 r., VII 1991 r., 1994–1996, 1999 r., – postać Aleksandra Łukaszenki. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: homo sovieticus, katastrofa w Czarnobylu, mudżahedini, wojny w Czeczenii. D II.5 C II.4 A I.6 I.21 A I.6 I.21 B I.6 I.21 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. EDUKACJA EKOLOGICZNA Ekonomiczne i społeczne aspekty związków między człowiekiem i jego działalnością a środowiskiem. Wartość środowiska. Korzyści i straty związane z jego eksploatacją. Zasoby odnawialne i nieodnawialne. Współczesny system gospodarki światowej i jego wpływ na degradację zasobów środowiska. Współpraca międzynarodowa jako warunek osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. EDUKACJA EUROPEJSKA Proces integracji europejskiej w perspektywie historycznej: czynniki integrujące i dezintegrujące. Polska i Polacy w budowaniu jednoczącej się Europy. Bezpieczeństwo europejskie w wymiarze międzynarodowym i wewnętrznym. Bezpieczeństwo Polski w ramach Unii Europejskiej i NATO. 9 Uczeń potrafi: – omówić wpływ przemian cywilizacyjnych na układ sił między supermocarstwami, – przedstawić bilans polityki odprężenia, – wskazać przyczyny oraz skutki przejęcia władzy przez konserwatystów w USA i państwach Europy Zachodniej, – wyjaśnić, jak doszło do zakończenia zimnej wojny, – scharakteryzować politykę wewnętrzną i zagraniczną Gorbaczowa, – omówić okoliczności rozpadu ZSRR i powstania Wspólnoty Niepodległych Państw, – wskazać na mapie państwa powstałe na skutek rozpadu Związku Radzieckiego, – scharakteryzować politykę imperialną Rosji. C II.5 C II.2 C II.2 C II.2 C II.4 C II.2 C II.1 C II.4 Uczeń potrafi: – ocenić politykę rządzących z punktu widzenia interesu obywateli i interesu państwa na przykładzie polityki prowadzonej przez Ronalda Reagana, – omówić wpływ komunizmu na zachowanie i sposób myślenia obywateli. D III.2 III.2 C II.5 II.2 II.1 10 Uczeń zna: – daty: 1985 r., 1986 r., 1989 r., X 1990 r., 1992–1995, 1992 r., 1993 r., 1999 r., 2004 r., – postacie: Vaclava Havla, Helmuta Kohla. A I.6 I.21 A I.6 I.21 B I.6 I.21 Uczeń zna: – datę: 1991 r., – postacie: Nicolae Ceauşescu, Ericha Honeckera, Vladimira Mečiara, Slobodana Miloševicia, Żeliu Żelewa. A A I.6 I.6 I.21 I.21 B I.6 I.21 4 (1 w zakresie podstawowym) NOWE OSIE ŚWIATA EUROPA PO KOMUNIZMIE Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: czystki etniczne, dekomunizacja, Jesień Ludów, lustracja, postkomunizm, transformacja ustrojowa, Unia Europejska (UE). Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: aksamitna rewolucja, konferencja „2+4”, uwłaszczenie nomenklatury. EDUKACJA EUROPEJSKA Proces integracji europejskiej w perspektywie historycznej: czynniki integrujące i dezintegrujące. Polska i Polacy w budowaniu jednoczącej się Europy. Droga państw europejskich, w tym Polski, do Unii Europejskiej. System, procedury i pola negocjacji. Kalendarium rozszerzenia. Cele integracji Polski z Unią Europejską. Przedakcesyjne działania i programy rządu. Kierunki integracji. Trzy filary procesu zjednoczenia. Różne koncepcje wizji przyszłej zjednoczonej Europy. Ewolucja instytucji Unii Europejskiej. Procedury podejmowania decyzji. Droga krajów członkowskich do unii gospodarczej i walutowej. Bezpieczeństwo europejskie w wymiarze międzynarodowym i wewnętrznym. Bezpieczeństwo Polski w ramach Unii Europejskiej i NATO. Polska i jej sąsiedzi. Polska w regionie Europy Środkowej i Bałtyku. Polska i Europa Wschodnia. 11 Uczeń potrafi: – omówić wpływ przemian w ZSRR na sytuację w krajach demokracji ludowej, – opisać upadek komunizmu w państwach bloku wschodniego, – wymienić główne problemy państw dawnego bloku wschodniego, – wyjaśnić wpływ upadku komunizmu w Europie Środkowej na sytuację na kontynencie, – omówić przyczyny, przebieg i konsekwencje rozpadu Jugosławii, – przedstawić proces kształtowania się Unii Europejskiej i jej strukturę, – wskazać na mapie państwa należące do UE. Uczeń zna: – daty: 1978 r., VI 1989 r., 1991 r., 11 IX 2001 r., X–XII 2001 r., 2003 r., – postacie: George’a W. Busha, Saddama Husajna, Osamy bin Ladena. 4 (1 w zakresie podstawowym) NOWE OSIE ŚWIATA U PROGU XXI WIEKU Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Al-Kaida, fundamentalizm islamski, globalizacja, konferencja w Camp David, masakra na placu Tiananmen, układ z Oslo, I wojna z Irakiem, II wojna z Irakiem, wojna z terroryzmem, zamach z 11 września 2001 r. II.2 C II.5 C II.4 C II.3 C II.5 C II.4 C II.4 C II.1 II.1 A I.2 I.21 A I.2 I.21 B I.2 I.21 II.2 Uczeń potrafi: – dostrzec podobieństwa i różnice w procesie transformacji ustrojowej państw postkomunistycznych, – wyjaśnić przyczyny niestabilności systemu politycznego w krajach postkomunistycznych, – omówić możliwe kierunki rozwoju modelu państwa w świetle procesów integracyjnych i dezintegracyjnych, – wskazać historyczne korzenie współczesnych konfliktów na przykładzie byłej Jugosławii. Uczeń zna: – daty: 1979 r., 1987 r., 1990– 1991, 1993 r., 2000 r., – postacie: Jasira Arafata, Deng Xiaopinga, Nelsona Mandeli. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: antyglobalizm, intifada, „mapa drogowa”, „oś zła”, „Pustynna burza”, talibowie. D III.1 III.1 C II.2 C II.5 II.2 C II.5 II.2 A I.2 I.21 A I.2 I.21 B I.2 I.21 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. EDUKACJA EKOLOGICZNA Ekonomiczne i społeczne aspekty związków między człowiekiem i jego działalnością a środowiskiem. Wartość środowiska. Korzyści i straty związane z jego eksploatacją. Zasoby odnawialne i nieodnawialne. Współczesny system gospodarki światowej i jego wpływ na degradację zasobów środowiska. Współpraca międzynarodowa jako warunek osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. EDUKACJA EUROPEJSKA Bezpieczeństwo europejskie w wymiarze międzynarodowym i wewnętrznym. Bezpieczeństwo Polski w ramach Unii Europejskiej i NATO. 12 PRZERWANY MARSZ DO WOLNOŚCI 3 (1 w zakresie podstawowym) NARODZINY TRZECIEJ NIEPODLEGŁOŚCI Uczeń potrafi: – opisać sytuację polityczną i gospodarczą na świecie u progu XXI w., – wskazać na mapie ośrodki dominujące w gospodarce światowej, – omówić zjawisko kontrastów cywilizacyjnych we współczesnym świecie, – przedstawić okoliczności I wojny z Irakiem, – scharakteryzować stosunki izraelsko-palestyńskie od lat 80. XX w., – opisać zjawisko fundamentalizmu islamskiego, – omówić przebieg wojny z terroryzmem, – opisać zagrożenia wynikające ze współczesnego terroryzmu i ocenić, w jaki sposób można się przed nim bronić. Uczeń zna: – daty: 16 X 1978 r., VI 1979 r., 14 VIII 1980 r., 30 VIII r., 31 VIII i 3 IX 1980 r., XI 1980 r., 13 XII 1981 r., 16 XII 1981 r., – postacie: Jana Pawła II, Wojciecha Jaruzelskiego, Lecha Wałęsy, głównych działaczy ruchu solidarnościowego. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”), pacyfikacja kopalni „Wujek”, porozumienia sierpniowe, Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON), – wpływ postawy i przekonań Jana Pawła II na podjęcie walki z reżimem przez społeczeństwo polskie. C II.1 II.1 C II.1 II.1 C II.6 C II.2 C II.4 C II.6 C II.4 D III.2 III.2 A I.8 I.24 A I.11 I.24 B I.8 I.24 B I.11 I.24 Uczeń potrafi: – wyjaśnić fenomen powojennego sukcesu gospodarczego krajów Dalekiego Wschodu, – podjąć dyskusję o przyszłości stosunków między cywilizacją Zachodu a cywilizacjami islamu i Chin, – wskazać dobre i złe strony procesu globalizacji, – ocenić politykę mocarstw wobec słabszych krajów na przykładzie ataku na Irak w 2003 r. Uczeń zna: – daty: IX 1980 r., III 1981 r., – postacie: Józefa Glempa, Stanisława Kani, Anny Walentynowicz. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: kryzys bydgoski, Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS), „samoograniczająca się rewolucja”, Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej (ZOMO). C II.5 C II.5 C II.3 D III.2 III.2 A A I.8 I.11 I.24 I.24 B I.8 I.24 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. 13 Uczeń potrafi: – scharakteryzować sytuację gospodarczą i nastroje społeczne w Polsce u schyłku lat 70., – omówić przyczyny, przebieg oraz skutki wielkich wystąpień społecznych latem 1980 r., – przedstawić organizację, postulaty i metody działania „Solidarności” w latach 1980– 1981, – opisać zmiany, jakie zaszły w Polsce po powstaniu „Solidarności”, – wskazać przyczyny niepowodzenia dążeń do naprawy państwa i gospodarki w latach 1980–1981, – omówić stosunek władz do „Solidarności”, – przedstawić genezę i przebieg wprowadzenia stanu wojennego. 4 (1 w zakresie podstawowym) NARODZINY TRZECIEJ NIEPODLEGŁOŚCI AGONIA PRL Uczeń zna: – daty: IV 1982 r., VII 1983 r., X 1984 r., XII 1988 r., 6 II – 5 IV 1989 r., 4 VI 1989 r., VIII 1989 r., – postacie: Tadeusza Mazowieckiego, Jerzego Popiełuszki, głównych działaczy solidarnościowych. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Komitet Obywatelski, obrady okrągłego stołu, Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność” (TKK), wybory „kontraktowe”. Uczeń potrafi: – scharakteryzować i ocenić etos „Solidarności”, – ocenić decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego. C II.4 C II.4 C II.4 C II.4 C II.2 C II.4 C II.4 A I.8 I.24 A I.11 I.24 B I.8 I.24 Uczeń zna: – daty: VI 1983 r., X 1983 r., VI 1987 r., 1987–1989, VII 1989 r., – postacie: Alfreda Miodowicza, Mieczysława F. Rakowskiego, Jerzego Urbana. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Komitet Obywatelski „Solidarność”, Obywatelski Klub Parlamentarny (OKP), Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ), Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON), rubel transferowy, „socjalizm rynkowy”, spółki nomenklaturowe. D III.2 III.2 D III.2 III.2 A I.8 I.24 A I.11 I.24 B I.8 I.24 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. 14 Uczeń potrafi: – scharakteryzować politykę władz wobec opozycji po wprowadzeniu stanu wojennego, – omówić organizację opozycji oraz przejawy społecznego oporu wobec reżimu po 1981 r., – przedstawić polityczne, społeczne i gospodarcze skutki stanu wojennego, – opisać zmianę polityki władz w latach 1982–1989, – omówić genezę, przebieg i główne decyzje obrad okrągłego stołu, – scharakteryzować realizację postanowień okrągłego stołu, – przedstawić okoliczności powołania pierwszego niekomunistycznego rządu w PRL. 4 (1 w zakresie podstawowym) NARODZINY TRZECIEJ NIEPODLEGŁOŚCI POLSKA TRANSFORMACJA Uczeń zna: – daty: IX 1989 r., XII 1989 r., I 1990 r., XI i XII 1990 r., X 1991 r., 2 IV 1997 r., 12 III 1999 r., 1 V 2004 r., – postacie: Leszka Balcerowicza, Aleksandra Kwaśniewskiego. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Konstytucja III Rzeczpospolitej, Mała konstytucja, plan Balcerowicza, polityka „grubej kreski”, „wojna na górze”. C II.4 C II.6 Uczeń potrafi: – omówić i ocenić różne postawy Polaków wobec stanu wojennego i przemian demokratycznych po 1989 r., – ocenić obrady okrągłego stołu. C II.2 C II.4 C II.4 C II.4 C II.2 A I.8 I.24 A I.11 I.24 B I.8 I.24 Uczeń zna: – daty: V 1990 r., II 1991 r. Uczeń rozumie: – pojęcia i terminy: Grupa Wyszehradzka, Instytut Pamięci Narodowej (IPN). D III.2 III.2 D III.2 III.2 A I.8 I.24 B I.8 I.24 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Analiza porównawcza wybranej informacji zaczerpniętej z różnych źródeł (z prasy, audycji telewizyjnych lub radiowych). Kryteria wskazujące na rzetelność i obiektywizm tej informacji. EDUKACJA EUROPEJSKA Proces integracji europejskiej w perspektywie historycznej: czynniki integrujące i dezintegrujące. Polska i Polacy w budowaniu jednoczącej się Europy. Droga państw europejskich, w tym Polski, do Unii Europejskiej. System, procedury i pola negocjacji. Kalendarium rozszerzenia. Cele integracji Polski z Unią Europejską. Bezpieczeństwo europejskie w wymiarze międzynarodowym i wewnętrznym. Bezpieczeństwo Polski w ramach Unii Europejskiej i NATO. Polska i jej sąsiedzi. Polska w regionie Europy Środkowej i Bałtyku. Polska i Europa Wschodnia. 15 NOWE OSIE ŚWIATA. NARODZINY TRZECIEJ NIEPODLEGŁOŚCI (lekcja powtórzeniowa) 1 NARODZINY TRZECIEJ NIEPODLEGŁOŚCI Uczeń potrafi: – scharakteryzować problemy Polski i Polaków w okresie transformacji ustrojowej, – omówić przemiany gospodarcze w kraju po 1989 r., – przedstawić społeczne skutki reform w Polsce, – scharakteryzować proces kształtowania się ustroju politycznego III Rzeczpospolitej, – omówić politykę zagraniczną Polski w latach 1989–2004, – wymienić najważniejsze sukcesy i niepowodzenia III Rzeczpospolitej. Uczeń potrafi: – przedstawić najistotniejsze wydarzenia polityczne, gospodarcze i społeczne świata, Europy i Polski od końca lat 70. XX w. do początków XXI w., – hierarchizować oraz synchronizować fakty, wydarzenia i procesy historyczne. C II.5 C II.4 C II.2 C II.4 C II.4 C II.3 C II.3 C II.3 Uczeń potrafi: – wskazać skutki łagodnego przejścia od Polski Ludowej do III Rzeczpospolitej, – dostrzec związek między dziedzictwem PRL a problemami społeczno-gospodarczymi III Rzeczpospolitej oraz mentalnością Polaków, – ocenić okres rządów komunistycznych w Polsce, – porównać obecne położenie międzynarodowe Polski z sytuacją Rzeczpospolitej szlacheckiej i II Rzeczpospolitej, – ocenić polską transformację ustrojową i jej skutki społeczne, – podjąć próbę określenia miejsca Polski w Europie, widzianego przez pryzmat doświadczeń historycznych. Uczeń potrafi: – dostrzec wzajemne powiązania oraz zależności między sytuacją społeczną, polityczną i gospodarczą świata, Europy i Polski, – omówić i ocenić zagrożenia dla pokoju i demokracji we współczesnym świecie. C II.2 D II.5 II.2 D III.2 III.2 C III.1 III.1 D III.2 III.2 D II.5 II.2 C II.5 II.2 D III.2 III.2 EDUKACJA EUROPEJSKA Proces integracji europejskiej w perspektywie historycznej: czynniki integrujące i dezintegrujące. Polska i Polacy w budowaniu jednoczącej się Europy. Bezpieczeństwo europejskie w wymiarze międzynarodowym i wewnętrznym. Bezpieczeństwo Polski w ramach Unii Europejskiej i NATO. 16