1 Projekt z dnia 8 marca 2007 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

Projekt z dnia 8 marca 2007 r.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA1)
z dnia………………………. r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi
Na podstawie art. 23715 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998
r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania
prac z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, zwanych dalej „pracami”.
§ 2. Tekst niniejszego rozporządzenia lub odpowiednie wyciągi z niego powinny być
wywieszone w pomieszczeniach w miejscach dostępnych i utrzymane stale w stanie czytelnym.
§ 3. Prace powinny być wykonywane przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i higieny
pracy, zwane dalej „bhp” oraz ergonomii.
§ 4. 1. Pracodawca jest obowiązany zapoznać pracownika z przepisami bhp oraz
instrukcjami bhp przed przystąpieniem do pracy na danym stanowisku; w wyjątkowych
przypadkach pracodawca powinien przeszkolić pracownika bezpośrednio na stanowisku pracy.
2. Pracodawca jest obowiązany do dostarczenia pracownikowi za pokwitowaniem właściwej
dla wykonywanej przez niego pracy instrukcji bhp.
§ 5. 1. Pracodawca jest zobowiązany do organizowania i systematycznego prowadzenia
szkolenia pracownika w zakresie bhp, uwzględniając warunki pracy.
2. Po zakończeniu szkolenia, o którym mowa w ust. 1, pracownik powinien być poddany
egzaminowi sprawdzającemu z zakresu bhp oraz w przypadku pozytywnego wyniku egzaminu
powinien otrzymać odpowiednie świadectwo.
§ 6. Pracodawca jest obowiązany do zorganizowania i przeprowadzania odkażania
pojazdów, narzędzi, sprzętu i urządzeń, w tym pojemników używanych do odbierania,
magazynowania, transportu oraz załadunku i wyładunku odpadów.
1
Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej-środowisko na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra
Środowiska (Dz. U. Nr 131, poz. 922).
2
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r.
Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11,
poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405
i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200,
poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz.
1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr
104, poz. 708 i poz. 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz.1615.
1
§ 7. 1. Zabrania się przychodzenia do pracy w stanie nietrzeźwym oraz używania alkoholu
w czasie pracy i na terenie miejsca pracy.
2. Palenie tytoniu jest dozwolone tylko w wyznaczonych przez pracodawcę miejscach, w
których nie grozi niebezpieczeństwo pożaru lub wybuchu gazu.
§ 8. 1. Pracownik przed przyjęciem do pracy w zakresie zbierania odpadów musi być
poddany wstępnym badaniom lekarskim oraz szczegółowym badaniom lekarskim, co najmniej
raz w roku.
2. Nie należy zatrudniać przy zbieraniu odpadów osób z uszkodzeniami skóry i chorobami
skórnymi, a także osób niepełnosprawnych fizycznie.
§ 9. Pracownik przed rozpoczęciem pracy powinien otrzymać niezbędne narzędzia i sprzęt
w stanie nieuszkodzonym.
§ 10. W przypadku zagrożenia zdrowia lub życia pracownik powinien niezwłocznie
powiadomić wszystkie zagrożone osoby o wypadku, zwłaszcza znajdujące się w pobliżu, oraz
swego bezpośredniego przełożonego i udzielić wszelkiej niezbędnej pomocy w celu usunięcia
niebezpieczeństwa.
§ 11. W razie wypadku przy pracy pracownik znajdujący się w pobliżu miejsca wypadku
powinien okazać natychmiastową pomoc poszkodowanym, w szczególności:
1) zapewnić pomoc lekarską;
2) powiadomić bezpośredniego przełożonego;
3) w razie konieczności udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy.
§ 12. Wszelkie skaleczenia należy natychmiast opatrzyć.
§ 13. 1. Sprzęt, narzędzia i odzież robocza pracowników powinny być odpowiednio
oznakowane elementami odblaskowymi i kolorami.
2. Odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej po pracy należy przechowywać w
wyznaczonym przez pracodawcę miejscu. Zabrania się używania odzieży ochronnej poza
wykonywaniem obowiązków służbowych.
§ 14. 1. Pracownik przystępujący do pracy powinien mieć na sobie odpowiednią odzież
ochronną, a w czasie pracy także odpowiedni sprzęt ochrony osobistej.
2. Pracownik wykonujący prace przy załadunku i wyładunku odpadów komunalnych
powinien mieć rękawice ochronne oraz nakrycie głowy i ochronne okulary.
3. Zabrania się zdejmowania rękawic i okularów ochronnych podczas ładowania
i wyładowywania odpadów komunalnych.
4. Jeżeli przy załadunku na pojazd odpadów komunalnych w pojemnikach używane są
schodki, powinny być one co dzień przed rozpoczęciem pracy zbadane przez osobę
odpowiedzialną za stan bezpieczeństwa pracy; schodki te powinny posiadać odpowiednie
zabezpieczenie przed obsunięciem się.
§ 15. 1. Pracownik dokonujący załadunku odpadów komunalnych nie może powodować
zagrożenia dla ruchu drogowego.
2. Transport odpadów powinien odbywać się zamkniętymi pojazdami.
3. Pracownik znajdujący się na jezdni powinien zwracać baczną uwagę na znaki
ostrzegawcze, tablice, sygnały, ostrzeżenia.
2
4. Kierowcy podczas transportu odpadów komunalnych nie wolno przekraczać dozwolonej
prędkości, zważając jednocześnie na płynność jazdy.
5. Kierowca jest obowiązany ustawić pojazd, zapewniając swobodę pracy i bezpieczeństwo
obsługi.
6. Podczas jazdy pracownik znajdujący się w pojeździe jest obowiązany stosować się do
poleceń prowadzącego pojazd.
§ 16. Zabrania się załadunku odpadów komunalnych do pojazdów od strony jezdni.
§ 17. Wszystkie boczne ścianki i klapy tylne skrzyni ładunkowej pojazdu lub przyczepy
muszą być w czasie załadunku i w czasie jazdy zabezpieczone; boczne ścianki skrzyni
ładunkowej załadowanego pojazdu lub przyczepy powinny być zabezpieczone przy wyładunku
tak, aby nie powodowały zagrożenia.
§ 18. 1. Prowadzący pojazd jest obowiązany do bezwzględnego przestrzegania wszystkich
poleceń dotyczących organizacji pracy i porządku wydanych przez osoby do tego upoważnione.
2. Prowadzący pojazd jest obowiązany ustawić ten pojazd podczas prac załadunkowych
i wyładunkowych w sposób zapewniający bezpieczeństwo.
3. Przebywanie w pojeździe - wywrotce innych osób oprócz kierowcy i pracownika podczas
prac załadunkowych i wyładunkowych jest zabronione.
4. Zabrania się wchodzić pod podniesioną wywrotkę w celu wygarnięcia z niej ładunku
odpadów komunalnych, który to załadunek odpadów nie wyładował się pod własnym ciężarem.
§ 19. 1. Ręczne ładowanie odpadów komunalnych na środki transportu dopuszczalne jest do
wysokości 1,5 m od poziomu terenu.
2. Podczas pracy urządzeń technicznych służących do przygotowania odpadów
komunalnych do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania niedopuszczalne jest
wykonywanie prac ręcznie, a w szczególności:
1) podawania odpadów komunalnych ;
2) wyładowywanie odpadów komunalnych łopatami;
3) czyszczenie urządzeń technicznych.
3. Urządzenia techniczne powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed
zapyleniem pomieszczenia oraz połączone z miejscową wentylacją wywiewną.
§ 20. 1. Ruchem pojazdów na składowiskach odpadów komunalnych powinien kierować
zarządzający składowiskiem odpadów.
2. W czasie jazdy na składowisku odpadów komunalnych do brzegu skarpy wprowadza się
zakaz przebywania na pojeździe innych osób oprócz pracownika i prowadzącego pojazd.
3. W celu zapewnienia bezpieczeństwa przy podjeździe do skarpy zarządzający
składowiskiem jest obowiązany do zapewnienia kierowania pojazdów przez osobę znajdującą się
poza pojazdem.
4. Przy podjeżdżaniu na składowisku odpadów do skarpy należy uprzednio zbadać grunt
i pojazd ustawić do rozładunku nie bliżej niż w odległości 1 m od brzegu skarpy.
§ 21. 1. Prowadzący pojazd jest obowiązany ustawić go na miejscu pracy w sposób
zapewniający bezpieczeństwo; w szczególności, jeśli pojazd jest ustawiony w pobliżu skarpy,
należy pojazd zahamować i podłożyć pod koła kliny zabezpieczające przed stoczeniem się
pojazdu; to samo dotyczy ustawienia pojazdu na pochyłości nad skarpą.
3
2. Zabrania się wchodzić pod podniesioną wywrotkę w celu wygarnięcia z niej ładunku,
który nie wyładował się pod własnym ciężarem; jeżeli takiego ładunku nie można wypchnąć
widłami lub innym narzędziem przez otwór umieszczony w łatwo dostępnym miejscu nadwozia,
należy albo pojazdem ruszyć do przodu, albo opuścić wywrotkę do położenia normalnego
i w tym stanie wyładować zawartość.
§ 22. Przy używaniu pojazdów-wywrotek z podnośnikami linowymi osoba odpowiedzialna
za stan bezpieczeństwa pracy osób obsługujących wywrotkę jest obowiązana codziennie przed
rozpoczęciem pracy starannie sprawdzić stan liny i całego mechanizmu podnośnika; w razie
zauważenia uszkodzenia lub niedokładności należy zawiadomić o tym osoby odpowiedzialne
stan techniczny pojazdów, aby nie dopuścić do powstania podczas pracy niebezpieczeństwa dla
osób obsługujących daną wywrotkę; użycie pojazdu do pracy przed usunięciem uszkodzenia jest
zabronione.
§ 23. 1. Miejsca magazynowania odpadów komunalnych powinny być odpowiednio
oznakowane, oświetlone zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych.
2. Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie magazynowania odpadów
komunalnych powinna być czytelna i dostępna dla pracowników.
§ 24. W ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia opracowane
zostaną na jego podstawie szczegółowe instrukcje bhp dla poszczególnych stanowisk pracy i
działów pracy, dostosowane do warunków pracy.
§ 25. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.3)
Minister Środowiska
W porozumieniu
Minister Pracy i Polityki Społecznej
Minister Zdrowia
3
Niniejsze rozporządzenie poprzedzone było rozporządzeniem Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 27 czerwca
1960 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w miejskich przedsiębiorstwach oczyszczania (Dz.U. Nr 38, poz.
228), które utraciło moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
4
UZASADNIENIE
Wydanie niniejszego rozporządzenia spowodowane jest brakiem możliwości nowelizacji
rozporządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 27 czerwca 1960 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy w miejskich przedsiębiorstwach oczyszczania (Dz.U. Nr 38, poz.
228), gdyż uchylona została jego podstawa prawna. Rozporządzenie to wydane zostało na
podstawie art. 3 ust. 2 dekretu z dnia 10 listopada 1954 r. o przejęciu przez związki zawodowe
zadań w dziedzinie wykonywania ustaw o ochronie, bezpieczeństwie i higienie pracy oraz
sprawowania inspekcji pracy (Dz. U. Nr 52, poz. 260) i zachowało moc na podstawie ustawy z
dnia 26 czerwca 1974 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 142), które
utrzymało w mocy przepisy dekretu o przejęciu przez związki zawodowe zadań w dziedzinie
wykonywania ustaw w ochronie, bezpieczeństwie i higienie pracy oraz sprawowaniu inspekcji
pracy w zakresie nieunormowanym w Kodeksie pracy.
W związku z tym Minister Środowiska został zobowiązany przez Radę Ministrów do
opracowania w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministrem Zdrowia
projektu rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu
odpadami komunalnymi.
Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 23715 § 2
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.)
zgodnie z którym ministrowie właściwi dla określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac w
porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministrem Zdrowia i Opieki
Społecznej określają, w drodze rozporządzenia, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy
dotyczące tych gałęzi lub prac.
Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz.U. Nr 169, poz. 1414) projekt rozporządzenia będzie zamieszczony na
stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Środowiska.
Rozporządzenie ma na celu określenie zasad BHP przy gospodarowaniu odpadami
komunalnymi, które to zasady odpowiadają współczesnym warunkom pracy.
Zostały wskazane podstawowe wytyczne dotyczące zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
podczas wykonywania prac z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi.
Określono szczegółowe wymagania odnośnie zatrudnienia pracowników przy odbieraniu
odpadów komunalnych, przechowywaniu i oznakowaniu sprzętu, narzędzi oraz odzieży roboczej,
transportu odpadów, jak również pracy i wyposażenia urządzeń technicznych. Ze względu na
charakter pracy pracownicy przed przyjęciem do pracy w zakresie zbierania odpadów
komunalnych powinni być poddani wstępnym badaniom lekarskim oraz szczegółowym
badaniom lekarskim, co najmniej raz w roku. Ponadto nie można zatrudniać przy zbieraniu
odpadów komunalnych osób niepełnosprawnych fizycznie, a ze względu na możliwość zakażeń
skóry nie można również zatrudniać osób z uszkodzeniami skóry i chorobami skórnymi.
Wskazano wymagane zabezpieczenia, jakie powinien spełniać pojazd przeznaczony do
transportu odpadów komunalnych podczas prac załadunkowych i wyładunkowych.
Wyspecyfikowano wymagania dotyczące bhp w miejscach magazynowania odpadów
komunalnych.
Projekt rozporządzenia zawiera przepisy techniczne i podlega notyfikacji zgodnie z
przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
5
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje akt normatywny
Rozporządzenie oddziałuje na podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie
gospodarowania odpadami komunalnymi oraz na pracowników zatrudnionych przez te podmioty.
2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji
Przy opracowaniu projektu zostaną przeprowadzone konsultacje z organizacjami
zajmującymi się gospodarką odpadami komunalnymi, ze związkami zawodowymi,
stowarzyszeniami i izbami zrzeszającymi przedsiębiorstwa zajmujące się gospodarowaniem
odpadami komunalnymi. Wyniki przeprowadzonych konsultacji zostaną zamieszczone na stronie
internetowej Ministerstwa Środowiska oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.
Projekt zostanie również zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska
oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.
Proponowana lista podmiotów opiniujących:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Wojewodowie
Marszałkowie Województw
Główny Urząd Statystyczny
Główny Inspektor Ochrony Środowiska
Główny Inspektorat Pracy
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
NSZZ „Solidarność”
OPZZ
Business Centre Club – Związek Pracodawców
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
Konfederacja Pracodawców Polskich
Polski Klub Ekologiczny
Instytut na Rzecz Ekorozwoju ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa
Biuro Wspierania Lobbingu Ekologicznego ul. Raszyńska 32/44, 02-026
Warszawa
Centrum Prawa Ekologicznego ul. Uniwersytecka 1, 50-951 Wrocław
Izba Gospodarcza Metali Nieżelaznych, ul. Graniczna 29, 40-956 Katowice
Firma Oponiarska Dębica, ul. 1 Maja 1, 39-200 Dębica
Stowarzyszenie Forum Opakowań Szklanych, ul. Mariensztat 8, 00-302
Warszawa
Stowarzyszenie Papierników Polskich, Pl. Komuny Paryskiej 5a, 90-007 Łódź
EKO-PAK Polska Koalicja Przemysłowa na Rzecz Opakowań Przyjaznych
Środowisku, ul. Mokotowska 49 lok. 108, 00-542 Warszawa
Centralne Laboratorium Akumulatorów i Ogniw, ul. Forteczna 12, 61-962
Poznań
Komitet Ochrony Środowiska - Krajowa Izba Gospodarcza, ul. Trębacka 4, 00 74 Warszawa
Polska Izba Ekologii, ul. Warszawska 3, 40-009 Katowice
6
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego
Związek Rzemiosła Polskiego
Ogólnopolska Izba Gospodarcza Recyklingu, ul. Karmelicka 30/2, 00-181
Warszawa
Polska Izba Gospodarki Odpadami, ul. Złota 44/46, 00-120 Warszawa
Krajowa Izba Gospodarki Odpadami - Al. Jerozolimskie 44 pok. 324/325, 00 024 Warszawa
Zakład Ekologii Opakowań - Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy
Opakowań, ul. Konstacińska 11, 02-942 Warszawa
Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego, ul. Starościńska 10/12 lok.
22, 02-516 Warszawa
ABC Recykling S.A., ul. Gubińska 40, 66-600 Krosno Odrzańskie
Stowarzyszenie Przemysłu Gumowego EKOGUMA, ul. Harcerska 30, 05-820
Piastów
Beskid Sp. z o.o., ul. Kabaty 2, 34-300 Żywiec
Grupa Lotos S.A., ul. Elbląska 135, 80-718 Gdańsk
Izba Wydawców Prasy. ul. Foksal 3/5, 00-366 Warszawa
Polski Związek Firm Deweloperskich, ul. Żurawia 32/34, 00-515 Warszawa
3. Przedstawienie wyników analizy wpływu aktu normatywnego na:
a. sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek
samorządu terytorialnego
Brak wpływu.
b. rynek pracy
Rozporządzenie wpłynie pozytywnie na rynek pracy m.in. poprzez zwiększenie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z gospodarowaniem odpadów
komunalnych.
c. konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie
przedsiębiorstw
Brak wpływu.
d. sytuację i rozwój regionalny
Brak wpływu.
4.Wskazanie źródeł finansowania
Realizacja wymagań wskazanych w projekcie rozporządzenia będzie finansowana ze
środków własnych pracodawców.
5.Wpły regulacji na stan środowiska
Poprawa warunków BHP przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi może w sposób
pośredni przyczynić się do polepszenia stanu środowiska.
7