Dialog społeczny w Polsce
Transkrypt
Dialog społeczny w Polsce
Dialog społeczny w Polsce - na przykładzie Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych oraz Wojewódzkich Komisji Dialogu Społecznego Seminarium regionalne w ramach projektu „Dialog społeczny w sektorze i przedsiębiorstwach samorządowych” Opole i Częstochowa - styczeń 2014 r. r. Dialog społeczny najprościej możemy zdefiniować jako całokształt relacji pomiędzy partnerami społecznymi - związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców oraz ich stosunki (dwustronne, trójstronne czy wielostronne) z organami państwowymi, tj. rządem i jego agendami, a także władzami komunalnymi, samorządem lokalnym etc.; Dialog społeczny jest narzędziem łączenia i godzenia interesów rozmaitych grup społecznych. Celem nadrzędnym staje się zaś budowa ładu społeczno-gospodarczego, legitymizowanego przez jak najszersze kręgi społeczeństwa (Rafał Towalski). Cele dialogu społecznego (według Zasad Dialogu Społecznego Rady Ministrów z 22 października 2002 r.) — Uspołecznienie mechanizmów podejmowania decyzji w celu uwzględnienia zróżnicowanych punktów widzenia partnerów społecznych, którzy w demokratycznym państwie posiadają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, a także przeciwdziałanie eliminacji istotnych społecznych interesów z debaty publicznej i uzyskiwanie dzięki temu społecznego przyzwolenia dla prowadzonej polityki; — Równoważenie społecznych interesów, w celu zagwarantowania, że wprowadzane przez rząd rozwiązania nie służą jedynie wąskim grupom zawodowym i społecznym, ale przyczyniają się do realizacji interesu publicznego. — Przygotowanie lepszych jakościowo rozwiązań w dziedzinie polityki społeczno-gospodarczej poprzez uzyskanie szerszej i wielowymiarowej wiedzy na temat problemów, które są przedmiotem proponowanych przez rząd rozwiązań oraz prowadzenie stałej debaty ze społeczeństwem, pozwalającej na wyjaśnienie istoty proponowanych rozwiązań, a także na takie jej ukierunkowanie, które pozwala na poszerzenie społecznej akceptacji dla tych rozwiązań; cd. Cele dialogu społecznego — Przygotowanie partnerów społecznych i społeczeństwa do efektywnego wdrażania programów polityki publicznej, proponowanych przez rząd oraz skłonienie ich do podjęcia współodpowiedzialności za wzajemnie uzgodnione programy działań oraz do zaangażowania się na rzecz upowszechnienia, promocji i realizacji tych programów w celu realizacji interesów ogólnospołecznych; — Uzupełnienie tradycyjnych form kontroli administracji publicznej (parlament, specjalistyczne organy kontroli, środki masowego przekazu), w celu przeciwdziałania alienacji administracji publicznej w stosunku do społeczeństwa. — Efektem dialogu społecznego powinny być z jednej strony pokój społeczny, z drugiej zaś trwały i zrównoważony rozwój kraju i społeczeństwa. Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych Cele dialogu realizuje w Polsce m.in. Trójstronna Komisja do Spraw SpołecznoGospodarczych - instytucja dialogu społecznego działająca na szczeblu krajowym od 1994 roku – na mocy Uchwały Rady Ministrów; od 2001 roku – na mocy Ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw SpołecznoGospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego z dnia 6 lipca 2001 roku (Dz. U. z 2001 Nr 100, poz. 1080 z późn. zm.) . Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych Zadania i kompetencje Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych — Prowadzenie dialogu społecznego w sprawach wynagrodzeń i świadczeń społecznych określonych odrębnymi ustawami oraz w innych sprawach społecznych lub gospodarczych. — Rozpatrywanie sprawy o dużym znaczeniu społecznym lub gospodarczym wniesionych pod obrady Komisji przez jedną ze stron, jeżeli uzna, że jej rozwiązanie jest istotne dla zachowania pokoju społecznego. — Zawieranie wspólnych porozumień, których przedmiotem są wzajemne zobowiązania stron służące godzeniu interesów pracowników, pracodawców i dobra publicznego oraz osiągnięciu i zachowaniu pokoju społecznego. — Udział w pracach nad projektem ustawy budżetowej – poprzez możliwość opiniowania przez stronę pracowników i stronę pracodawców w Komisji – wybranych wielkości makroekonomicznych stanowiących podstawę do opracowania projektu budżetu państwa, a następnie założeń i projektu budżetu państwa na kolejny rok oraz poprzez możliwość przedstawienia propozycji wzrostu w następnym roku: wynagrodzeń w gospodarce narodowej, w tym w państwowej sferze budżetowej, a także minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych do Spraw Społeczno-Gospodarczych Trójstronna Komisja Skład Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych Strona rządowa - przedstawiciele ministerstw Strona związkowa - FZZ, OPZZ, NSZZ „Solidarność” Strona pracodawców - BCC, Konfederacja Lewiatan, Pracodawcy RP, ZRP oraz z głosem doradczym przedstawiciele: — GUS — NBP — Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych Organizacja prac Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych wynika z Ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz.U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1080 z późn. zm.) oraz z Uchwały nr 2 z dnia 6 marca 2002 r. w sprawie Regulaminu Komisji. — Pracami TK kieruje Prezydium, — Komisja obraduje na posiedzeniach plenarnych, które odbywają się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na 2 miesiące. Na posiedzeniach plenarnych Komisja może podejmować uchwały, pod warunkiem, że głosowaniu bierze udział przedstawiciel: Rady Ministrów, co najmniej jednej z organizacji pracodawców i co najmniej jeden z organizacji pracowników, — Rolę pomocniczą i opiniodawczą w odniesieniu do Komisji pełnią Zespoły problemowe TK – obecnie funkcjonuje ich 9. Na szczeblu regionalnym cele dialogu społecznego, określone w dokumencie Rady Ministrów z 22 października 2002 r. "Zasady Dialogu Społecznego” realizują Wojewódzkie Komisje Dialogu Społecznego (WKDS). Są one regionalnym narzędziem prowadzenia dialogu społecznego, bazującym na rozwiązaniach Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych. WKDS odpowiada za godzenie interesów pracobiorców, pracodawców i dobra publicznego. Zajmuje się także rozpoznawaniem i rozwiązywaniem konfliktów i problemów społecznych w województwie. WKDS jest to struktura porozumiewania się w najistotniejszych sprawach społecznoekonomicznych na szczeblu województwa między przedstawicielami wojewody, związków zawodowych, organizacji pracodawców i strony samorządowej. WOJEWÓDZKIE KOMISJE DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/ − WKDS powstały w 2002 roku, w trybie fakultatywnym – na wnioski reprezentatywnych organizacji partnerów społecznych skierowane do wojewodów, we wszystkich 16 województwach, a podstawę prawną ich powstania stanowią: − Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw SpołecznoGospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz.U.100.1080 z późn. zm.). − Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2002 r. w sprawie wojewódzkich komisji dialogu społecznego (Dz.U.17.157). − WKDS są czterostronnymi instytucjami dialogu regionalnego. − Współpracują z Komisją Trójstronną do Spraw Społeczno-Gospodarczych, ale są od niej niezależne. WOJEWÓDZKIE KOMISJE DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/ Zadania WKDS — wyrażanie opinii w sprawach należących do kompetencji związków zawodowych lub organizacji pracodawców, które leżą jednocześnie w zakresie obowiązków administracji rządowej i samorządowej z terenu województwa, — wyrażanie opinii w sprawach przekazanych przez Trójstronną Komisję ds. Społeczno– Gospodarczych, które w szczególności mogą dotyczyć: prowadzenia dialogu społecznego w zakresie wynagrodzeń, świadczeń społecznych lub innych zagadnień społeczno-gospodarczych, czy realizacji zadań określonych w odrębnych ustawach, — rozpatrywanie spraw społecznych lub gospodarczych mogących powodować konflikty między pracodawcami i pracownikami, jeśli uznają te sprawy za istotne dla zachowania spokoju społecznego; w tym: występowanie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej z wnioskiem o wyznaczenie osoby z misją dobrej woli, która pomaga stronom pozostającym w konflikcie w jego rozwiązaniu, — opiniowanie (na wspólny wniosek strony pracowników i strony pracodawców złożony u marszałka województwa) projektu strategii rozwoju województwa, — strony WKDS są uprawnione do zawierania porozumień, których przedmiotem mogą być wzajemne zobowiązania stron w sprawach objętych zakresem ich działania. WOJEWÓDZKIE KOMISJE DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/ Skład Wojewódzka Strona rządowa Wojewoda Przewodniczący WKDS oraz przedstawiciele wojewody Strona samorządowa Przedstawiciele marszałka Strona związkowa Reprezentatywne związki zawodowe: NSZZ „Solidarność” OPZZ FZZ Komisja Dialogu Społecznego Strona pracodawców Reprezentatywne organizacje pracodawców: Konfederacja Lewiatan Pracodawcy RP ZRP BCC WOJEWÓDZKIE KOMISJE DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/ Organizacja prac WKDS wynika bezpośrednio z Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2002 r. w sprawie wojewódzkich komisji dialogu społecznego oraz Ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych — Pracami WKDS kieruje Prezydium, — Komisja obraduje na posiedzeniach plenarnych, które odbywają się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na 3 miesiące. Na posiedzeniach plenarnych Komisja może podejmować Stanowiska lub Opinie pod warunkiem, że głosowaniu bierze udział przedstawiciel: Wojewody, co najmniej po jednym przedstawicielu z organizacji pracodawców, z organizacji pracowników oraz z urzędu marszałkowskiego, — Rolę pomocniczą i opiniodawczą w odniesieniu do Komisji pełnią Zespoły robocze WKDS WOJEWÓDZKIE KOMISJE DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/ Na forum WKDS podejmuje się następujące kwestie: — sytuacja społeczno-gospodarcza i strategia rozwoju regionu, — aktualna i prognozowana sytuacja na rynku pracy w danym województwie, — funkcjonowanie służby zdrowia we wszystkich jej aspektach, — procesy prywatyzacyjne i restrukturyzacyjne przedsiębiorstw regionu, — możliwości działań w celu rozwoju lokalnej przedsiębiorczości, — przewozy regionalne, — dostosowanie zawodowego szkolnictwa do potrzeb regionalnego rynku pracy, — opiniowanie aktów prawnych mających wpływ na sytuację w regionach, — wykorzystanie środków unijnych w regionach oraz tematy w wieloaspektowym ujęciu, związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, — wykorzystanie możliwości podejmowania inicjatyw związanych z rozwiązywaniem konfliktów regionalnych i lokalnych. WOJEWÓDZKIE KOMISJE DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/ Oprócz generalnych kwestii na forum WKDS rozpatrywane są także sprawy jednostkowe, obejmujące swym zakresem większe lub mniejsze spory czy konflikty (więcej: Informator WKDS – www.dialog.gov.pl, zakładka publikacje). Partnerzy zasiadający w WKDS w pełni zdają sobie sprawę z roli, jaką odgrywa dialog społeczny prowadzony na jej forum. Aktywnie włączają się w prace WKDS przejawiając dużo dobrej woli w poszukiwaniu optymalnych rozwiązań mających wpływ na lokalną sytuację ekonomiczno-społeczną, wykazując przy tym dużą kreatywność. Przedstawiciele strony samorządowej intensywnie wspierają prace WKDS i jej struktur, poprzez przygotowanie materiałów, ekspertyz i prezentacji, przybliżających omawianą problematykę członkom Komisji. WOJEWÓDZKIE KOMISJE DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/ Aktywność w ciągu 10 lat funkcjonowania Ogółem w latach 2002-2012 odbyło się 2354 posiedzeń wojewódzkich komisji dialogu społecznego. • Posiedzenia plenarne: ogólna liczba posiedzeń plenarnych zamknęła się sumą 866 spotkań, co w przeliczeniu na każdą z komisji daje przeciętnie ok. 5 posiedzeń plenarnych w roku. • Posiedzenia Prezydium: ogólna liczba posiedzeń Prezydium zamknęła się sumą 818 spotkań – co w przeliczeniu daje ok. 5 posiedzeń Prezydium w roku, w każdej z 16 WKDS. • Posiedzenia Zespołów: ogólna liczba posiedzeń Zespołów zamknęła się sumą 670 spotkań, co w przeliczeniu daje ok. 4 spotkań w roku, w każdej z 16 WKDS. Dziękuję bardzo za uwagę