Ewa Falkowska - Równe szanse dla dzieci
Transkrypt
Ewa Falkowska - Równe szanse dla dzieci
Report Card 13 Równe szanse dla dzieci Nierówności w zakresie warunków i jakości życia dzieci w krajach bogatych Warszawa, 14 kwietnia 2016 r. O UNICEF UNICEF jest agendą ONZ zajmującą się pomocą dzieciom na całym świecie od 70 lat. Pomoc materialną i finansową UNICEF kieruje do krajów rozwijających się. W krajach wysokorozwiniętych UNICEF monitoruje działania rządu w zakresie przestrzegania praw dziecka. Jednym z kluczowych tematów (uwzględnionych w Konwencji o prawach dziecka) jest zapewnienie dzieciom odpowiednich warunków rozwoju. Report Card Raporty UNICEF są opracowywane w Centrum Badawczym UNICEF Innocenti Research Center we Florencji. Dzisiejszy raport jest trzynastym z serii Report Card mówiących o sytuacji dzieci w krajach wysokorozwiniętych. Cele raportu: • Zwrócenie uwagi na nierówności społeczne wśród dzieci w dolnej części rozkładu w zakresie dochodu, zdrowia, edukacji i zadowolenia z życia. • Pokazanie jak daleko pozwoliliśmy dzieciom znajdującym się w najtrudniejszym położeniu pozostać w tyle za ich rówieśnikami. Podstawowe informacje • W raporcie uwzględniono 41 krajów (Unii Europejska oraz OECD) • Wykorzystane dane: • Badanie ankietowe nad zachowaniami zdrowotnymi młodzieży szkolnej HBSC • Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów w krajach OECD (PISA) • Badanie Dochodów i Warunków Życia Ludności– EU-SILC – Eurostat Dlaczego badamy nierówności? • Utrzymująca się na wysokim poziomie luka pomiędzy bogatymi a biednymi • Przesunięcie ciężaru zagrożenia ubóstwem z osób dorosłych na dzieci i młodzież • Konieczność monitorowania warunków i jakości życia dzieci znajdujących się w najtrudniejszym położeniu • Troska o równe szanse i sprawiedliwość społeczną Analizowane obszary nierówności dochodowe nierówności edukacyjne nierówności w zdrowiu nierówności w zadowoleniu z życia Nierówności dochodowe • Względna luka dochodowa - porównanie pomiędzy wysokością dochodu klasyfikującą dziecko na poziomie 50 percentyla czyli medianie a wysokością dochodu gospodarstwa domowego przypadającego na dziecko na poziomie 10 percentyla. Nierówności dochodowe – luka dochodowa Górna część tabeli 1 Norwegia 37,00 2 Islandia 37,76 3 Finlandia 38,34 4 Dania 39,54 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Czechy Szwajcaria 39,62 39,64 Wielka Brytania 39,94 Holandia 40,64 Luksemburg Irlandia Austria Niemcy Francja Australia Środkowa część tabeli Dolna cześć tabeli 15 Korea Płd. 45,74 28 Estonia 55,55 16 Szwecja 46,23 29 Turcja 57,07 17 Nowa Zelandia 46,52 30 Stany Zjednoczone 58,85 18 Cypr 47,19 31 Chile 59,03 19 Słowenia 47,29 32 Łotwa 59,66 20 Malta 48,21 33 Portugalia 60,17 21 Węgry 48,34 34 Japonia 60,21 22 Belgia 48,41 35 Włochy 60,64 23 Polska 51,76 36 Hiszpania 62,62 24 Kanada 53,19 37 Izrael 64,58 25 Słowacja 54,21 38 Grecja 64,69 26 Chorwacja 54,59 39 Meksyk 65,00 27 Litwa 54,81 40 Bułgaria 67,01 41 Rumunia 67,08 41,21 41,49 41,87 43,11 43,95 44,75 Nierówności edukacyjne • Wyniki Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów - PISA • Jak dalece uczniowie w wieku lat 15, mający niskie osiągnięcia edukacyjne, odbiegają od dzieci osiągających „przeciętne” wyniki edukacyjne w zakresie czytania ze zrozumieniem oraz matematyki i nauk przyrodniczych. • Niskie osiągnięcia edukacyjne - uczniowie osiągający wynik niższy niż 2. poziom zaawansowania ze wszystkich trzech przedmiotów Nierówności edukacyjne – wyniki PISA Górna część tabeli Środkowa część tabeli Dolna cześć tabeli 1 Chile 1,92 11 Słowenia 0,46 28 Niemcy -0,56 2 Rumunia 1,77 12 Hiszpania 0,36 29 Szwecja -0,61 3 Estonia 1,59 13 Czechy 0,30 30 Holandia -0,70 Łotwa 14 Kanada 0,28 4 1,19 31 Nowa Zelandia -0,94 15 Korea Poł 0,22 5 Chorwacja 0,88 16 Finlandia 0,18 32 Bułgaria -0,97 6 Polska 0,79 17 Węgry 0,15 33 Luksemburg -0,98 7 Litwa 0,67 18 Grecja 0,08 34 Słowacja -1,03 19 Portugalia -0,10 8 Dania 0,66 35 Francja -1,36 20 Szwajcaria -0,12 9 Irlandia 0,62 36 Belgia -1,39 21 Austria -0,17 10 Stany Zjednoczone 0,54 22 Włochy -0,26 37 Izrael -1,96 23 Norwegia -0,28 Meksyk 2,19 24 Australia -0,29 Turcja 1,76 25 Wielka Brytania -0,40 26 Islandia -0,46 27 Japonia -0,48 Nierówności w zdrowiu • Wyniki badania HBSC • Porównanie między dzieckiem stosunkowo często zgłaszającym problemy zdrowotne a dzieckiem odczuwającym te dolegliwości na „przeciętnym” poziomie. • Problemy zdrowotne to między innymi: bóle głowy, bóle żołądka, bóle pleców, osłabienie, nerwowość, zawroty głowy czy problemy z zasypianiem. Nierówności w zdrowiu Górna część tabeli Środkowa część tabeli Dolna część tabeli 1 Austria 23,64 12 Chorwacja 27,59 23 Francja 29,18 2 Niemcy 24,76 13 Estonia 27,65 24 Kanada 29,27 3 Szwajcaria 24,95 14 Stany Zjednoczone 27,98 25 Litwa 29,31 4 Norwegia 25,15 15 Belgia 28,14 26 Bułgaria 29,39 5 Dania 25,50 16 Słowenia 28,29 27 Australia 29,86 6 Finlandia 25,89 17 Łotwa 28,61 28 Włochy 30,11 7 Portugalia 26,39 18 Węgry 28,79 29 Luksemburg 30,27 19 Wielka Brytania 28,87 30 Malta 30,56 31 Islandia 31,08 20 Irlandia 28,90 32 Rumunia 33,95 21 Słowacja 28,96 33 Polska 34,05 34 Turcja 34,54 35 Izrael 38,88 8 Holandia 26,74 9 Czechy 26,84 10 Hiszpania 27,31 11 Grecja 27,37 22 Szwecja 29,08 Nierówności w zakresie zadowolenia z życia • Wyniki badania HBSC • Pokazanie o ile dzieci o niższym poziomie zadowolenia z życia pozostają w tyle za swoimi rówieśnikami • Ocena zadowolenia dokonywana jest za pomocą 10 stopniowej skali, gdzie 0 oznacza „najgorsze możliwe życie”, a 10 – „najlepsze możliwe życie”. Nierówności w zakresie zadowolenia z życia Górna część tabeli 1 Holandia 24,03 2 Australia 24,34 3 Dania 25,12 4 Grecja 25,72 5 Rumunia 26,06 6 Łotwa 26,09 7 Szwajcaria 26,32 8 Norwegia 26,35 9 Austria 26,90 10 Estonia 26,95 11 Finlandia 27,01 12 Słowenia 27,21 Dolna część tabeli Środkowa część tabeli 13 Irlandia 27,38 24 Hiszpania 29,23 14 Malta 27,61 25 Kanada 29,37 15 Węgry 27,86 26 Słowacja 29,41 16 Bułgaria 27,90 27 Litwa 29,44 17 Szwecja 27,98 28 Francja 29,56 18 Portugalia 28,03 29 Niemcy 29,58 19 Islandia 28,38 30 Belgia 29,96 20 Wielka Brytania 28,42 31 Izrael 30,01 21 Stany Zjednoczone 28,67 32 Luksemburg 30,04 33 Polska 31,11 22 Włochy 28,80 34 Czechy 31,50 35 Turcja 35,95 23 Chorwacja 29,13 Główny ranking Całościowa ocena nierówności w dolnej części rozkładu w zakresie warunków i jakości życia Ranking krajów w oparciu o przeciętną pozycję danego kraju w czterech wcześniejszych tabelach Średnia pozycja w zakresie nierówności Górna część tabeli 1 2= 2= 2= 5 6 7 Środkowa część tabeli Dania Dolna część tabeli 13 Australia 24 Malta 14= Niemcy 25 Litwa 14= Grecja 26 Kanada 14= Węgry 27 Polska 14= Wielka Brytania 28 Francja 29= Belgia 18 Stany Zjednoczone 29= Luksemburg 31 Słowacja 32 Włochy 33 Bułgaria 34 Turcja 35 Izrael Finlandia Norwegia Szwajcaria Austria Holandia Irlandia 19 8 Estonia 9 Słowenia 20 10 Łotwa 21 11 Czechy 12 Chorwacja 22 23 Portugalia Islandia Rumunia Hiszpania Szwecja Podsumowanie Nierówności społeczne są niezależne od dziecka, a w znacznym stopniu determinują jego sukces w przyszłości. Status społeczno – ekonomiczny rodziny (SES) jest istotnym czynnikiem wpływającym na nierówności. Przykłady konkretnych krajów wskazują, iż możliwe jest opracowanie działań skutecznie niwelujących nierówności. Konieczność stworzenia strategii ograniczających skutki nierówności społecznych wśród dzieci. Sytuacja wszystkich dzieci powinna się poprawiać, jednak tych w gorszym położeniu powinna poprawiać się szybciej – jest to optymalny wariant niwelowania luk względnych. Dziękuję za uwagę Ewa Falkowska Dyrektor ds. Advocacy UNICEF Polska [email protected]