protokół z xi posiedzenia grupy roboczej

PROTOKÓŁ Z XI POSIEDZENIA GRUPY ROBOCZEJ
DS. SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO PRZY KK NSRO, 11 MARCA 2011 r.
ul. Wspólna 2/4, Warszawa, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, sala 1107, I piętro
Miejsce: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, sala 1107, ul, Wspólna 2/4
Temat: Działania GRSO w 2011 roku w kontekście prac nad dokumentami strategicznymi i
przyszłym okresem programowania
Prowadzenie: Przewodnicząca GRSO - Agata Wiśniewska-Górczewska, Ogólnopolska
Federacja Organizacji Pozarządowych
11.00 Otwarcie spotkania, przyjęcie program
11.10 Krajowy Program Reform – informacje o procesie – przedstawiciel Departamentu
Rozwoju Gospodarki w Ministerstwie Gospodarki
Dyskusja
11.40 Krajowa Sieć Tematyczna ds. Partnerstwa:
 Przygotowanie do spotkania regionalnego w Małopolsce (30-31 marca)
 Przygotowania do konferencji w lutym 2011 r.
 Przygotowania do kolejnych spotkań regionalnych w 2011 r. – tematy przewodnie
13.15 Przerwa
13.30 Wnioski z ewaluacji działalności komitetów monitorujących – prezentacja – Piotr
Frączak, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Dyskusja
14.10 Projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – prezentacja Magdalena Zagrzejewska Naczelnik Wydziału Rozwoju Terytorialnego w Departamencie
Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
Dyskusja
14.50 Wnioski i podsumowanie, ustalenie terminów trzech spotkań w 2011 r.
15.00 Zakończenie posiedzenia
Uczestnicy spotkania:
CZŁONKOWIE GRUPY ROBOCZEJ I OSOBY REPREZENTUJĄCE:
Forum Związków Zawodowych
Zygmunt Mierzejewski
Fundacja Rozwoju Demokracji Ludowej
Włodzimierz Puzyna
Związek Rzemiosła Polskiego
Norbert Pruszanowski
NSZZ Solidarność
Jacek Smagowicz
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego
Agnieszka Chwalczuk
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Piotr Frączak
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Agata
WiśniewskaGórczewska
1
OBSERWATORZY I GOŚCIE:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Rozwoju Gospodarki Ministerstwo
Ministerstwo Gospodarki
Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Związek Rzemiosła Polskiego
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Protokołowała
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Małgorzata Saracyn
Krystyna Wiaderny-Bidzińska
Magdalena Zagrzejewska
Dorota Chmielewska
Rafał Laskowski
Izabela Baraniecka
Elżbieta Kowalczyk
Anna Waśniewska
O godzinie 11.10 Przewodnicząca Grupy roboczej, Pani Agata WiśniewskaGórczewska otworzyła zebranie. Zebrani przyjęli plan posiedzenia (jw.). Po czym
nastąpiła prezentacja zebranych uczestników posiedzenia.
Przedstawiciel Departamentu Rozwoju Gospodarki w Ministerstwie Gospodarki Pani
dr Krystyna Wiaderny-Bidzińska przedstawiła prezentację dotyczącą Krajowego Programu
Reform stanowiącą załącznik nr 1 do niniejszego protokołu. Prezentacja pokazywała
założenia Krajowego Programu Reform na rzecz realizacji unijnej strategii „Europa 2020”
w Polsce. Celem KPR jest budowa trwałych podstaw wzrostu gospodarczego, przy łączeniu
celów unijnej strategii „Europa 2020” z krajowymi priorytetami i uwarunkowaniami.
W strategii podkreśla się rolę wspólnego działania państw członkowskich w dobie kryzysu,
globalizacji i starzenia się społeczeństw. Podstawowym instrumentem realizacji celów
są przyjęte 3 priorytety:
wzrost inteligentny oparty na wiedzy i innowacjach,
wzrost zrównoważony przy założenie promowania gospodarki bardziej efektywnie
wykorzystujący swoje zasoby,
wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu, skutkujący zwiększeniem zatrudnienia,
spójnością ekonomiczną, społeczną i terytorialną.
Podstawowym instrumentem realizacji zaproponowanych przez Komisję Europejską celów
mają się stać inicjatywy przewodnie realizowane na poziomie EU, środowisk krajowych,
lokalnych i regionalnych .W strategii Europa 2020 zaproponowano 7 inicjatyw:
Unia Innowacji - rozumiana jako wykorzystanie szeroko pojętych innowacji;
Młodzież w drodze, w której zakłada się poprawę jakości edukacji na wszystkich
poziomach edukacji szkolnej, akademickiej oraz uczenia się przez całe życie;
Europejska agenda cyfrowa oparta o dostęp do szerokopasmowego Internetu chodzi tu o uzyskanie trwałych korzyści gospodarczych i społecznych z jednolitego
dostępu do Internetu;
Europa efektywnie korzystająca z zasobów - rozumiana jako wsparcie dla gospodarki
niskoemisyjnej, eliminacje zjawisk prowadzących do degradacji środowiska;
Zintegrowana polityka przemysłowa - w erze globalizacji rozumiana jako poprawa
warunków dla szeroko rozumianej przedsiębiorczości a szczególnie małych
i średnich przedsiębiorstw;
2
Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia – stworzenie warunków dla
unowocześnienia instrumentów rynku pracy, dostosowanie umiejętności do nowych
wyzwań i technologii tak, aby zwiększyć poziom zatrudnienia i wspomóc europejskie
modele społeczne;
Europejski program walki z ubóstwem – kładący nacisk na zmniejszenie liczby osób
wypadających z aktywności społecznej i zawodowej oraz niwelowanie/ zmniejszanie
obszaru wykluczenia społecznego.
KPR jest elementem nowego system zarządzania polityką gospodarczą Unii Europejskiej.
Program w powiązaniu z paktem stabilności i wzrostu stanowi narzędzie koordynacji polityki
gospodarczej państw członkowskich. Celem KPR na rzecz realizacji strategii Europa 2020
będzie łączenie celów Unijnych i celów krajowych.
Polski KPR stanowi element systemu zarządzania krajową polityką rozwoju społecznogospodarczego, a zaproponowane w nim reformy w powiązaniu z długo- i średniookresową
strategią rozwoju kraju raz 9 zintegrowanymi strategiami krajowymi mają umożliwić
koncentrację na obszarach priorytetowych z punktu widzenia rozwoju społecznogospodarczego Polski. Punktem wyjścia jest dla KPR określenie działań dla usuwanie barier
wzrostu zdefiniowanych w obszarach, finansów publicznych, infrastruktury, obciążeń
regulacyjnych i administracyjnych, runku pracy i innowacyjności, jak również dążenie do
osiągnięcia założonych wskaźników w obszarach zatrudnienia, innowacyjności, efektywności
energetycznej, innowacyjności, edukacji i walki z ubóstwem.
KPR będzie opierał się na scenariuszu makroekonomicznym zawartym w programie
konwergencji. Część poświęcona nadzorowi makroekonomicznemu będzie spójna
z zapisami programu konwergencji.
Po zakończeniu prezentacji wywiązała się dyskusja na temat założeń KPR w kontekście
celu polityki zatrudnienia jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa zatrudnienia, opłacalności
pracy legalnej.
Pan Jacek Smagowicz, reprezentant NSZZ Solidarność, zwrócił uwagę na fakt
niezrealizowania zapisów przyjętej przez Rząd Strategii Lizbońskiej, jak również na fakt
niewypełniania przez kolejne Rządy konstytucyjnego obowiązku zabezpieczenia
społecznego, dostępności usług oraz zapewnienia zatrudnienia. Zauważył też, powołując się
na badanie Pani dr Golimowskiej z 2007 r., że dla kolejnych Rządów zatrudnienie i problemy
bezrobocia nie były tematem priorytetowym. Zadał pytanie - Kiedy zostanie zainicjowane
zarządzanie partycypacyjne oparte na dialogu, który jest podstawą tegoż zarządzania?
W podsumowaniu swojej wypowiedzi Pan Jacek Smagowicz zaproponował, aby stworzyć
obserwatoria do korekty wskaźników KPR.
Zadał również kolejne pytania: Jak głęboka będzie interwencja Państwa w tworzenie nowych
obszarów dla rozwoju polityki prorodzinnej? Kiedy zainicjowany zostanie dialog nad
budżetem państwa który będzie wspierał strategie 2020 i KPR”
Zygmunt Mierzejewski, przedstawiciel Forum Związków Zawodowych, postawił tezę, że
realizacja reform zależna jest od rozwoju dialogu społecznego i obywatelskiego.
W odpowiedzi na zarzut nie realizowania przez Rząd polityki zabezpieczenia społecznego
i bezpieczeństwa zatrudnienia Pani dr Krystyna Wiaderny-Bidzińska omówiła działania
podejmowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej podejmowane w celu
wspomagania i niwelowania ww. zakresów tematycznych. Jednocześnie zwróciła uwagę na
to, że żaden akt prawny nie jest stanowiony bez konsultacji, których narzędziem jest ustawa
o lobbingu, ogłoszenia na stronach internetowych BIP i na stronach właściwego Ministerstw,
co umożliwia każdemu obywatelowi wgląd w nie i możliwość zabrania głosu. Ww.
stwierdzenie rozpoczęło wśród zebranych spotkania dyskusję na temat sposobu
funkcjonowania dialogu społecznego i obywatelskiego w kontekście ustanawiania prawa.
Głos w niej zabrał Pan Jacek Smagowicz NSZZ Solidarność, zwracając uwagę na
potrzebę przebadania zaakceptowanych przez Rząd opinii społecznych. Następnie Pan
3
Zygmunt Mierzejewski poparł tezę, że realny dialog obywatelski nie istnieje, co wskazuje
praktyka.
Pani Agata Wiśniewska-Górczewska OFOP w podsumowaniu debaty na temat dialogu
obywatelskiego stwierdziła, że dialog obywatelski czy społeczny jest w znacznej mierze
fasadowy, a organizacje pozarządowe są inaczej traktowane, niż organizacje społeczne.
Dlatego też zaproponowała, aby na kolejnych spotkaniach GRSO poświęcić temu
zagadnieniu więcej należytej uwagi.
W kontekście KPR padło pytanie, czy partnerzy społeczno-ekonomiczni mają szansę jeszcze
wypowiedzieć się na temat KPR? Czy odbyły się konsultacje społeczne na ten temat?
W związku z niejasnością sytuacji dot. konsultacji społecznych KPR skierowano do Pani
dr Krystyny Wiaderny–Bidzińskiej jako przedstawiciela Ministerstwa Gospodarki prośbę o
przesłanie informacji na adres sekretariatu GRSO, czy i kiedy takie konsultacje miały
miejsce.
W dalszej części głos zabrał Pan dr Włodzimierz Puzyna, reprezentant Fundacji Rozwoju
Demokracji Lokalnej zadając pytania: w jakim stopniu praca nad KPR jest skoordynowana
z pracami nad strategią Europa 2030, czy ten dokument obejmuje działania w obszarze
polityki społecznej? W jakim stopniu KPR obejmuje pole polityki społecznej jako obszar
reform koniecznych dla spełnienia tych założeń.? Co zrobić, aby powiązać działania instytucji
badawczych z gospodarką? Jaki jest związek KPR z pracą nad strategiami sektorowymi, na
ile mają one przełożenie na program reform? Dotyczy to m.in. ustawy o szkolnictwie
wyższym i związanej z tym podziałem sektorów i eliminacją sektora niepublicznego
Komentując te wypowiedź głos zabrał Pan Jacek Smagowicz: stwierdzając, że
projektodawca ustawy założył, że część uczelni, które podpiszą się pod tą ustawą, będzie
dopuszczona do polityki grantowej a pozostałe padną.
Kolejnym punktem spotkania było omówienie przygotowań do spotkania KSTP
w Małopolsce w dniach 30-31 marca 2011 r.
Pani Przewodnicząca omówiła części programu spotkania w Małopolsce, zwracając uwagę
na fakt, że założeniem programowym tego spotkania jest to, aby główna praca odbywała się
w czasie warsztatów. Każdy uczestnik będzie miał do wyboru dwa z trzech dostępnych
warsztatów, które będą realizowane wg tego samego scenariusza. Warsztaty na temat
komplementarności pomiędzy Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich a Regionalnymi
Programami Operacyjnymi będą prowadziły Pani Konstancja Piątkowska i Pani Elżbieta
Kowalczyk z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Pan Łukasz Waszak będzie prowadził
warsztat na temat Metodyki pracy członków komitetów i podkomitetów monitorujących. Na
koniec spotkania zaplanowano część umożliwiającą członkom komitetów i podkomitetów
monitorujących podzieleniem się doświadczeniem na temat problemów w pracy komitetów.
Pani Przewodnicząca poprosiła Pana Zygmunta Mierzejewskiego, aby pełnił rolę moderatora
tej części spotkania – co zostało przyjęte z aprobatą.
Następna część spotkania GRSO była poświęcona organizacji konferencji
pn.„Partnerstwo i dialog jako podstawa skutecznej Polityki Spójności organizowanej
w ramach Krajowej Sieci Tematycznej ds. Partnerstwa w dniu 6 maja 2011 w ramach
Forum Funduszy Europejskich. W tej części omawiano szczegółowo założenia,
organizację, bloki tematyczne, scenariusz konferencji w kontekście zaproszonych gości,
prelegentów. Pan dr Włodzimierz Puzyna zaproponował, aby założenia scenariusza
obejmowały model strategii rozwoju regionalnego jako model polaryzacyjno-dyfuzyjny, gdzie
pierwszym wyzwaniem jest mechanizm dyfuzji oparty na interakcji pomiędzy powiązaniami
kapitału społecznego z metropolii a peryferii. Drugim wyzwaniem jest dobre rządzenie, w
którym budowa kapitału społecznego i odpowiedzialne sterowanie procesem rozwoju.
powinno się opierać na dialogu.
4
Organizacja konferencji powinna opierać się wg Pana dr Włodzimierza Puzyny
o następujące działania: spotkanie z moderatorem, wysłanie propozycji scenariusza
do konkretnych prelegentów, po zaakceptowaniu scenariusza rozdzielenie zadań
i podzielenie ich na konkretne role, spotkanie ze wszystkimi, dopracowanie szczegółów.
W kolejnej części posiedzenia GRSO Pan Piotr Frączak, reprezentant Ogólnopolskiej
Federacji Organizacji Pozarządowych, omówił wnioski z analizy porównawczej dwóch
badań dotyczących funkcjonowania komitetów monitorujących zawartych w materiale
„Wnioski z ewaluacji działalności komitetów monitorujących”.
Zakresy tematyczne badania dotyczyły m.in. następujących zagadnień: wniosków z badania
ewaluacyjnego działalności Komitetów Monitorujących wykonanych w listopadzie 2010 przez
PSDB pn. „Analiza efektywności funkcjonowania komitetów monitorujących programy
operacyjne na lata 2007-2013” oraz badania przygotowanego przez Kompanię Dobrych
Usług na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego wykonanego w 2009 r. pn. „Ocena
realizacji zasady partnerstwa w ramach SPO RZL i PO KL”.
Dwa analizowane badania odpowiadały na różne potrzeby i różniły się celami, pokazały jak
różne są sposoby rozumienia partnerstwa w kontekście działalności w podkomitetach i
komitetach monitorujących. Dlatego wskazane jest określenie, jaką rolę powinno pełnić
partnerstwo we wdrażaniu funduszy europejskich oraz jaka rolę ma pełnić partnerstwo
społeczno-ekonomiczne w kontekście funkcjonowania komitetów monitorujących.
Prezentując wnioski z obu badań Pan Piotr Frączak zwrócił szczególną uwagę na
prezentowane w obu badaniach modele partnerstwa w kontekście konieczności
wypracowania jednego najbardziej efektywnego w pracach komitetów. W raporcie z badania
KDU zaproponowano następujące modele partnerstwa: Partnerstwo jako kanał informacji,
przestrzeń debaty, kontrola społeczna oraz przestrzeń negocjacji. W zależności od roli
i składu komitetu, modele współpracy będą inne. Natomiast badanie .PSDB rekomendowało
model partnerstwa jest forum kontroli społecznej. Reasumując, Pan Piotr Frączak
zasugerował zebranym, aby w kontekście zaprezentowanych wyników badań rozpocząć
pracę nad strategią wyboru modelu partnerstwa .
Pozostałe zakresy tematyczne prezentowanych badań dotyczyły m.in. składu komitetów,
kwestii relacji zarządzający - partnerzy, wyboru przedstawicieli do KM i PKM, działalności
sekretariatów. Szczegółowe rekomendacje zawarte są w opracowaniu Pana Piotra Frączaka
pn. „Wnioski z ewaluacji działalności komitetów monitorujących”, stanowiącym załącznik
nr 2.
Wystąpienie Pana Piotra Frączaka skomentował Pan Zygmunt Mierzejewski,
przedstawiciel Forum Związków Zawodowych. Wyraził opinię, że KM powinny być
niezależną większościową kontrolą społeczną tych, którzy realizują i wdrażają fundusze
strukturalne. Liczebność KM powinna być wynikiem celu, jaki mają one realizować, jeżeli ma
to być kontrola społeczna, to nie może być mowy o lobbingu. Obecna formuła struktury
komitetów 1/3,1/3 1/3 nie sprawdza się w zakresie efektywnego funkcjonowania.
Najważniejsze jest określenie roli, jaką ma pełnić KM, a z której będzie wynikał jego skład.
Jednocześnie w swojej wypowiedzi Pan Zygmunt Mierzejewski stwierdził, że dziś komitety
monitorujące nie pełnią funkcji, jaką miały pełnić w swoim założeniu.
W wyniku wywiązania się dyskusji na temat kształtu i roli Komitetów padły głosy krytyczne
dotyczące funkcjonowania i konstrukcji Komitetów dot. m.in. pomijania w ich działaniach
głosu partnerów społecznych, traktowania głosowań jak ceremoniału, braku możliwości
dialogu i współpracy. W związku z dyskusją i uwagami krytycznymi dotyczącymi pracy
Komitetów, Pan Piotr Frączek OFOP zaproponował, aby już teraz zastanowić się
i zaproponować inną koncepcję działania Komitetów w kontekście przyszłego
programowania. Przyszła funkcja komitetów miałaby opierać się na doradztwie i kontroli
społecznej. Z tym zgodził się Pan dr Puzyna, który jednocześnie zauważył, że wskazane
byłoby, aby w komitetach będących organem kontroli społecznej znalazła się reprezentacja
sejmiku, a została zredukowana strona rządowa.
5
Piotr Frączak OFOP w podsumowaniu dyskusji na temat Komitetów zaproponował, aby
wypracować w ramach GRSO wspólną propozycję kształtu i działalności Komitetów
w przyszłym okresie programowania, co zyskało aprobatę zebranych.
Kolejnym punktem spotkania była prezentacja Projektu Koncepcji Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju 2030 przez Panią Magdalenę Zagrzejewską - Naczelnika
Wydziału Rozwoju Terytorialnego w Departamencie Koordynacji Polityki Strukturalnej MRR.
W podsumowaniu spotkania Przewodnicząca zaproponowała, aby część spotkań GRSO
połączyć z regionalnymi spotkaniami KSTP.
W związku z tym najbliższe posiedzenie GRSO miałoby się odbyć 26 maja 2011 r. w czasie
spotkania KSTP w Gdańsku. Pani Przewodnicząca zobowiązała się do przesłania tej
informacji e-mailem.
Termin wrześniowego spotkania w województwie kujawsko-pomorskim zostanie jeszcze
ustalony w związku z licznymi imprezami i konferencjami organizowanymi z uwagi polską
prezydencję w Radzie UE.
Kolejny termin spotkania regionalnego KSTP został zaplanowany na 16-17 październik, a
posiedzenia GRSO na 12 październik 2011 r.
Załączniki:
1. Prezentacja dot. Krajowego Programu Reform (dr Krystyna Wiaderny-Bidzińska)
2. Analiza pt. „Wnioski z ewaluacji działalności komitetów monitorujących”, aut. Piotr
Frączak.
Przewodnicząca Grupy Roboczej
Agata Wiśniewska-Górczewska
Protokolantka Anna Waśniewska
6