Streszczenie

EFFECTS OF NATRIUM FLUORIDE ON SELECTES RAT ORGANS
rough endoplasmic reticulum shows an immediate reaction to toxic compounds [26]. Ultrastructural changes
in the cell nuclei and RER (dilated cisterns, ribosome
degranulation) observed in the tissues examined may
suggest changes in the cell function in protein production. According to Pasternak, this can result from
reduced tRNA aminoacylase under the influence of
fluoride ions [27]. Activation of Golgi apparatus with
concomitant mitochondrial swelling indicated the enhanced secretory function, particularly of the pancreas
and the submandibular gland. The enhanced functioning of the secretory apparatus of the cells in the organs
examined may be associated with the excretion of exogenous toxins that have been introduced to the organism.
The results of the present study, compared to the data
reported by other authors, indicate a harmful effect of
natrium fluoride on the examined internal organs of experimental animals, convergent in its biological effects
with other toxic agents. The most intensified changes
observed in the present study in the cell organelles under the influence of NaF in 30-day-old rats living with
mothers in a nest may suggest a likely accumulation of
fluorides in the diet of young animals (mother’s milk +
+ fluoridated water).
Original Papers
33
orowych, fluorkowanej soli czy mleka. Celem doświadczenia
było zbadanie wpływu fluorku sodu na obraz ultrastrukturalny
ślinianki podżuchwowej, trzustki i wątroby.
Materiał do badań pobierano od 14-, 30- i 90-dniowych
szczurów eksponowanych na fluorek sodu w wodzie do picia.
Badane szczury otrzymywały wodne roztwory fluorku sodu
w stężeniu 10,6 mg NaF/dm3 i 32,0 mg NaF/dm3. Najsilniej
zaznaczone zmiany w obrazie ultrastrukturalnym badanych
narządów dotyczyły mitochondriów. Ponadto obserwowano
zmiany w obrazie sieci śródplazmatycznej szorstkiej, aparatach
Golgiego i jądrach komórkowych. Największe nasilenie zmian
w obrazie ultrastrukturalnym komórek ślinianki podżuchwowej, trzustki i wątroby obserwowano u 30-dniowych szczurów
w grupie otrzymującej NaF w największym stężeniu. Natężenie zmian ultrastrukturalnych w badanych tkankach zależało
od dawki i czasu podawania fluorku sodu z wodą do picia.
ABBREVIATIONS
ATP — adenosine triphosphate
GA — Golgi apparatus
GLY — glycogen
M — mitochondrium
N — nucleus
NaF — natrium fluoride
CONCLUSIONS
RER — rough endoplasmic reticulum
SG — secretion granules
tRNA — transfer ribonucleic acid
1. Chronic application of NaF dose induces ultrastructural changes in the nucleus, RER, mitochondrium and
Golgi apparatus of the submandibular gland, the pancreas and the liver cells.
2. The mitochondria show most pronounced damage under the effect of NaF.
3. Intensification of changes is NaF dose- and administration time-dependent.
REFERENCES
1. Bardsen A, Bjorvatn K. Risk periods in the development of
dental fluorosis. Clin Oral Invest 1998;2:155–60.
2. Dąbrowska E, Balunowska M, Letko R. Risks caused
by excessive fluorine supply [in Polish]. Nowa Stomatol
2001;4:22–8.
3. Dąbrowska E, Rejniak L, Szymaniak E. Morphological and
E. Dąbrowska, M. Balunowska, B. Szynaka, R. Letko
histochemical picture of the neurosecretory macrocellular
BIOLOGICZNY EFEKT WPŁYWU FLUORKU SODU
system in rat in fluorine intoxication [in Polish]. Czas Sto-
NA WYBRANE NARZĄDY WEWNĘTRZNE SZCZURA —
BADANIA ULTRASTRUKTURALNE
matol 1991;44:677–81.
4. Grucka-Mamczar E, Machoy Z, Tarnawski R, Brikner E, Polaniak R, Mamczar A. Effect of fluoride ion administered in
Streszczenie
drinking water on the content of fluorides, magnesium and cal-
Fluorek sodu (NaF) z uwagi na swą skuteczność w profilak-
cium in rat teeth [in Polish]. Czas Stomatol 1998;51:427–32.
tyce próchnicy, oraz łatwość stosowania, nadal jest używany
5. Gumińska M. Effect of fluorine on metabolism [in Polish].
w stomatologii w postaci fluorowanej wody pitnej, tabletek flu-
© Copyright by the Polish Society of Toxicology, 2005
Czas Stomatol 1983;36:645–8.
Acta Toxicologia 2005;13(1):29–34